Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2016 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie

Przewodniczący: SSR Aleksandra Konkel

Protokolant:(...)

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2016 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko N. K. (1), A. K.

o zapłatę

utrzymuje w mocy nakaz zapłaty z dnia 20 października 2015 r. wydany w sprawie I Nc 1169/15.

Sygn. akt I C 491/16

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o. o. w G. wniósł pozew w postępowaniu nakazowym o zapłatę przez pozwanych N. K. (1) i A. K. solidarnie na rzecz powoda kwoty 12.551,21 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 lutego 2015 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu podano, iż pozwana A. K. dnia 25 lutego 2011 r. wystawiła weksel własny z terminem płatności wyznaczonym na dzień 6 lutego 2015 r., poręczony przez pozwanego N. K. (1). Powód podał, iż pomimo wezwania pozwani do dnia sporządzania pozwu weksla nie wykupili.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym w dniu 20 października 2015 roku, w sprawie o sygn. akt I Nc 1169/15 Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwani w dniu 23 grudnia 2015 r. wnieśli zarzuty od nakazu zapłaty, wnosząc o jego uchylenie i oddalenie powództwa na koszt powoda. Zdaniem pozwanych, powód nie był uprawniony do uzupełnienia weksla, bowiem zgodnie z umową leasingu „ (...) nr (...) i Ogólnymi Warunkami Umowy nie było możliwości dochodzenia naprawienia nieudowodnionej szkody. Ewentualne zaspokojenie się powoda z tytułu nadmiernego zużycia pojazdu było możliwe z kaucji, a nie weksla. Pozwani zakwestionowali także roszczenie dochodzone pozwem co do wysokości, wskazując, że zapłacili powodowi wszystkie raty leasingu i inne opłaty wynikające z umowy, a pojazd nie wykazywał ponadnormatywnego zużycia. Powód nie przedstawił pozwanym potwierdzenia dokonania nakładów na przywrócenie pojazdu do stanu, jaki jego zdaniem byłby zgodny z normalnym zużyciem, nie przedstawił także informacji, z której wynikałoby, że zbył samochód za cenę niższą niż wynikłoby z normalnej wartości dla tego rocznika i przebiegu.

Odnosząc się do zarzutów pozwanych, powód wskazał, iż weksel stanowiący podstawę wydania nakazu zapłaty wystawiony został zgodnie z deklaracją wekslową, która upoważniała powoda do wypełnienia go na kwotę równą sumie jego wierzytelności wynikającej z umowy leasingu, niezależnie od podstawy prawnej roszczeń. Nieprawdziwe jest twierdzenie pozwanych, że ponadnormatywne zużycie pojazdu mogło być rozliczone z kaucji, bowiem nie została ona ustalona przez strony ani wpłacona przez pozwanych. Powód wskazał, że kwota, na którą został wypełniony weksel wynika m. in. z nieuregulowanych na dzień jego wypełnienia należności z tytułu opłat leasingowych i odsetek oraz kosztów z tytułu ponadnormatywnego zużycia. Wobec częściowej spłaty przez pozwanego, obecnie do zapłaty pozostaje kwota 11.298,36 zł z tytułu ponadnormatywnego zużycia, odsetki od tej kwoty (1.208,46 zł) oraz odsetki w wysokości 44,39 zł od uznanych i uiszczonych przez pozwanego kwot. Pozwany podniósł, iż to rzeczą pozwanego jest wykazanie bezzasadności żądania uzasadnionego wekslem – tak co do zasady, jak i co do wysokości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 lutego 2011 roku pomiędzy powodem (...) sp. z o. o. w G., a pozwaną A. K. została zawarta Umowa Leasing (...) nr (...). Przedmiotem leasingu był (...).6 (...) o numerze nadwozia (...). Pozwana A. K. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą A. N. K. Usługi (...) była leasingobiorcą (korzystającym), zaś powód – leasingodawcą (finansującym). W § 4 ust. 1 umowy ustalono, iż zabezpieczenie wszelkich wynikających z niej roszczeń finansującego w stosunku do korzystającego stanowi weksel in blanco z wystawienia korzystającego, (wraz z (...)). Integralną częścią umowy leasingu zgodnie z § 4 ust. 3 umowy leasingowej były Ogólne Warunki Umowy (...). Pozwana oświadczyła, iż zapoznała się z tymi ogólnymi warunkami umowy. W § 2 umowy strony stwierdziły, iż wartość początkowa przedmiotu leasingu wynosi 50.924 zł netto. Umowa nie przewidywała zabezpieczenia w formie wpłaty kaucji, wobec czego kaucja nie została przez pozwanych wpłacona.

/ bezsporne , nadto dowód: umowa leasingu wraz z załącznikiem i aneksem – k. 21-25/

W OWU określono m.in., że korzystający zobowiązany jest utrzymywać przedmiot leasingu w stanie odpowiadającym normalnemu zużyciu, chronić go przed utratą lub uszkodzeniem (§ 5 ust. 2), a w przypadku uszkodzenia przedmiotu leasingu lub pogorszenia jego stanu ponad normalne zużycie, korzystający zobowiązany jest do przywrócenia na swój koszt, o ile to możliwe, przedmiotu leasingu do stanu poprzedniego lub do zapłaty pełnego odszkodowania (§ 5 ust. 6).

Z OWU wynikało też, że finansujący ma prawo, w wypadku rozwiązania lub wygaśnięcia umowy, wypełnić weksel in blanco wystawiony przez korzystającego poprzez wpisanie m. in. sumy wekslowej odpowiadającej sumie zaległych opłat leasingowych, serwisowych, odsetek za czas opóźnienia, innych opłat obciążających korzystającego oraz odszkodowań za szkody i kosztów, które zgodnie z umową ponosi korzystający. W przypadku, gdyby nie została sporządzona do weksla oddzielna deklaracja, powyższy zapis stanowił deklarację wekslową (§ 8 ust. 2).

Z kolei w § 9 ust. 11 OWU określono, że przedmiot leasingu powinien być zwrócony w stanie technicznym odpowiadającym jego normalnemu zużyciu. Odbiór przedmiotu leasingu może nastąpić z udziałem rzeczoznawcy. Wartość ewentualnych strat i koszt opinii rzeczoznawcy obciążają korzystającego i mogą być potrącone z kaucji (jeżeli zgodnie z umową leasingu została ona wpłacona), w wypadku stwierdzenia uszkodzenia, nadmiernego zużycia w stosunku do czasu użytkowania, nie uzgodnionej z finansującym wymiany podzespołów lub części czy też dokonania innych zmian niezgodnych z instrukcją fabryczną.

/ bezsporne , nadto dowód: OWU – k. 27-29/

W związku z zawartą umową leasingową, jako zabezpieczenie mogących powstać na tle powyższej umowy roszczeń (...) sp. z o. o., A. K. wystawiła weksel in blanco, który podpisał również, jako poręczyciel, pozwany N. K. (1). Powód wypełnił weksel na kwotę 21.054,52 zł.

/ bezsporne , nadto dowód: weksel – odpis, k. 2; deklaracja wekslowa, k.89/

Pismami z dnia 27 stycznia 2015 r. powód (...) sp. z o. o. w G. wezwał pozwanych do wykupienia weksla w terminie do 6 lutego 2015 roku.

/ bezsporne , nadto: wezwania do wykupienia weksla – k. 6,7 wraz z potwierdzeniem nadania – k. 8/

Należności od pozwanych związane z umową leasingu i objęte sumą wekslową, które nie zostały przez nich zaspokojone do dnia wniesienia pozwu, to: kwota 11.298,36 zł z tytułu ponadnormatywnego zużycia pojazdu, zawierająca również koszt wykonania ekspertyzy D. w kwocie 149 zł netto i 1.252,85 zł tytułem odsetek umownych. Odsetki zostały naliczone przez powoda w wysokości odsetek maksymalnych, w myśl §4 ust.8 OWU, od należności nieuiszczonych w terminie a objętych wystawionymi przez powoda fakturami VAT, na łączną sumę 2.359,85 zł, z której pozwani uiścili kwotę 1.107,00 zł.

/ dowód: faktury, k.90-97, 101-105; wyliczenie odsetek, k.106; faktura (...) sp. z o.o. wraz z opisem i rozliczeniem, k.110-113; potwierdzenie przelewu, k.43/

Uszkodzenia pojazdu P. (...), nr rej. (...) uwzględnione w protokole zdawczo odbiorczym z dnia 28 lutego 2014 r. w postaci: odkształcenia zderzaka przedniego, zarysowań listwy ściany bocznej lewej, pęknięcia klamki drzwi tylnych i schowka, zarysowań ściany bocznej lewej, korozji i wgnieceń ściany grodziowej oraz słupków tylnych lewego i prawego, wgnieceń błotnika tylnego prawego, drzwi prawych suwanych i drzwi przednich lewych, korozji progu drzwi prawych suwanych oraz drzwi przednich lewych, zarysowań prawej ramy dachu, wgnieceń błotnika tylnego lewego, wgnieceń i korozji drzwi tyłu nadwozia lewych i prawych, braku zaślepki radia, zarysowań i korozji wnęki koła tylnego prawego oraz naklejek reklamowych na drzwiach – są uszkodzeniami niewynikającymi z normalnej eksploatacji przedmiotowego pojazdu. Koszt naprawy ww. uszkodzeń wynosi łącznie 11.309,16 zł brutto.

/ dowód : opinia biegłego R. D. wraz z kalkulacją naprawy – k. 207-222; protokół zdawczo-odbiorczy, k.107/

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w sprawie jest w istocie w znacznej części niesporny. Poza sporem bowiem leżał fakt zawarcia umowy leasingu, fakt wystawienia i poręczenia weksla. Powyższe okoliczności Sąd ustalił w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty, które nie były kwestionowane co do swej treści przez żadną ze stron.

Kwestią sporną była interpretacja zapisów umownych (tj, czy powód miał prawo wypełnić wystawiony przez pozwaną weksel), a także kwestia, czy uszkodzenia pojazdu będącego przedmiotem leasingu wynikały z jego normalnej eksploatacji, a jeśli nie – jaka była wysokość szkody powstałej w związku z tymi uszkodzeniami. W calu ustalenia tej okoliczności Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego sądowego – rzeczoznawcy techniki motoryzacyjnej i maszyn R. D.. Opinia ta sporządzona została przez osobę o odpowiednich kwalifikacjach, w sposób rzeczowy, jasny i zrozumiały, a opisane w niej wnioski w logiczny sposób wyciągnięto z poczynionych ustaleń. Należy podkreślić, że żadna ze stron nie kwestionowała przedmiotowej opinii.

W niniejszym postępowaniu powód wywodził swoje roszczenie z weksla własnego in blanco, wystawionego i wypełnionego na podstawie deklaracji wekslowej. Weksel ten zgodnie z postanowieniami w/w deklaracji miał służyć zabezpieczeniu wszelkich roszczeń wynikających z umowy wobec korzystającej A. K.. Weksel został poręczony przez N. K. (1).

W tym miejscu należy stwierdzić, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem po wniesieniu zarzutów od nakazu zapłaty, wydanego na podstawie weksla gwarancyjnego, spór z płaszczyzny stosunku prawa wekslowego przenosi się na ogólną płaszczyznę stosunku prawa cywilnego. Strony mogą zatem powoływać się na podstawy faktyczne i prawne wynikające z łączącego je stosunku prawnego, który jest źródłem dochodzonego przez powoda roszczenia cywilnoprawnego, nawet jeśli okaże się, że roszczenie wekslowe nie istnieje. Ponadto każda ze stron z mocy art. 6 kc i 232 kpc powinna wykazać okoliczności, z których wywodzi skutki prawne. Powód powinien więc wskazać na gruncie niniejszego postępowania w jaki sposób wypełnił weksel (co składa się na kwotę, na którą opiewa weksel), natomiast pozwany powinien wykazać, iż roszczenie powoda ze stosunku podstawowego w całości albo w części nie istnieje.

W zarzutach pozwani zakwestionowali roszczenie wskazując, iż nie doszło do nadmiernego zużycia pojazdu w stosunku do czasu jego użytkowania, a powód nie poniósł żadnej straty, ponieważ zbył pojazd za kwotę 30.200 zł netto, podczas gdy rynkowa wartość pojazdu – zgodnie z zamówioną przez pozwanych wyceną – wyniosła 32.419 zł. Ponadto podnieśli, że nie powinni być obciążeni kosztami z tego tytułu, ponieważ – zgodnie z literalnym brzmieniem OWU – w wypadku stwierdzenia takich uszkodzeń, wartość ewentualnych strat mogła być potrącona z kaucji, a nie dochodzona na podstawie weksla.

W ocenie Sądu zarzuty te nie mogą skutkować uchyleniem nakazu zapłaty. Należy zwrócić uwagę, iż w treści OWU wprost wskazano, że korzystający zobowiązany jest utrzymywać przedmiot leasingu w stanie odpowiadającym normalnemu zużyciu, a w przypadku pogorszenia jego stanu ponad normalne zużycie, zobowiązany jest, o ile to możliwe, do przywrócenia przedmiotu leasingu do stanu poprzedniego na swój koszt lub do zapłaty pełnego odszkodowania. Określono też, że przedmiot leasingu powinien być zwrócony w stanie technicznym odpowiadającym jego normalnemu zużyciu. Konsekwencje zatem dla korzystającego wynikające z wydania, po zakończeniu leasingu, pojazdu uszkodzonego, należy wyprowadzać z treści §9 ust.11 w zw. z §5 ust.2 i 6 OWU. Z tego względu nie można podzielić stanowiska pozwanych, że zapis §9 ust.11 OWU przesadza, iż powodowi należy się wyłącznie kwota stanowiąca równowartość straty, z wyłączeniem utraconych korzyści.

Zdaniem Sądu, treść deklaracji wekslowej nie pozostawia wątpliwości, że finansujący miał prawo wypełnić weksel sumą wekslową, na którą mogły składać się wszelkie opłaty i koszty, które zgodnie z umową ponosi korzystający, a zatem również należności objęte żądaniem pozwu w sprawie niniejszej. Jakkolwiek w OWU znalazł się zapis stanowiący, że wartość ewentualnych strat może być potrącona z kaucji, jednakże dotyczy to wyłącznie sytuacji gdy zgodnie z umową leasingu kaucja została wpłacona - co, bezspornie, nie miało miejsca w sprawie niniejszej. Co więcej, zapis stwierdzający, że należność może być potrącona z kaucji w żaden sposób nie wyklucza uprawnień wierzyciela do dochodzenia jej z weksla – pozostawia mu jedynie uprawnienie do wyboru sposobu zaspokojenia.

Powód niewątpliwie był zatem uprawniony do uwzględnienia w sumie wekslowej kwot z tytułu ponadnormatywnego zużycia przedmiotu leasingu.

Fakt, iż leasingowany samochód miał, w dacie wydania finansującemu, uszkodzenia niewynikające z normalnej jego eksploatacji, potwierdził w swojej opinii biegły, wskazując także koszt ich naprawy. Zważywszy, że obowiązkiem korzystającego wynikającym z umowy leasingu był zwrot pojazdu w stanie technicznym odpowiadającym normalnemu zużyciu uznać należy, iż obowiązkowi temu leasingobiorca uchybił. W konsekwencji, doprowadzenie pojazdu do stanu, w jakim powinien był zostać zwrócony wymagało napraw o wartości wyrażającej się kwotą 11.309,16 zł brutto. Koszt ten powinien ponieść leasingobiorca, bowiem taki obowiązek wynika z postanowień umowy leasingu (§5 ust.6 OWU). Wskazana kwota stanowi zatem szkodę, jaką powód poniósł w związku z niewywiązaniem się z umowy pozwanej A. K.. Warto zaznaczyć, że koszt naprawy ustalony przez biegłego był nawet wyższy od kwoty, jakiej z tego tytułu domagał się powód.

Zdaniem pozwanych, ewentualna strata winna wynikać z różnicy wartości rynkowej pojazdu, a ceną, jaką powód uzyskał za jego sprzedaż. Sąd, analizując zapisy OWU, podzielił w tym zakresie stanowisko powoda, bowiem wprost z nich wynikał obowiązek przywrócenia przedmiotu leasingu do stanu poprzedniego lub do zapłaty pełnego odszkodowania – w przypadku ponadnormatywnego zużycia. Brak natomiast zapisów uzależniających ten obowiązek od wartości pojazdu.

Nawet gdyby jednak podzielić w tym zakresie stanowisko pozwanych, to wskazać należy, że – wbrew ciążącemu na nich w myśl art. 6 kc i 232 kpc obowiązkowi – nie zdołali udowodnić wysokości poniesionej przez powoda straty, czy też – ściślej – wykazać, że owa strata nie zaistniała. Pozwani na potwierdzenie swoich tez przedłożyli wprawdzie opinię prywatną, jednakże – jak każdy dokument prywatny, stanowi ona jedynie dowód tego, że osoba, która ją podpisała, złożyła zawarte w niej oświadczenie (art. 245 kpc). Nie ulega wątpliwości, że ustalenie wartości pojazdu wymaga wiadomości specjalnych. Tymczasem pozwani nie zawnioskowali dowodu z opinii biegłego sądowego dla ustalenia tejże wartości. Twierdzenie zatem pozwanych o braku szkody po stronie powodowej wobec sprzedaży poleasingowego pojazdu za kwotę odpowiadająca jego wartości rynkowej nie znalazło opacia w dowodach.

Z przytoczonych względów Sąd uznał, że powód wystawił weksel w sposób uprawniony i prawidłowy, wobec czego, na podstawie art. 496 kpc utrzymał w mocy zaskarżony nakaz zapłaty.

ZARZĄDZENIA

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)