Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

7 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Płocku, IV Wydział Cywilny - Odwoławczy

w składzie:

Przewodnicząca SSO Katarzyna Mirek – Kwaśnicka

Sędziowie: SO Joanna Świerczakowska

SO Renata Wanecka (spr.)

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Bałdyga

po rozpoznaniu na rozprawie 1 grudnia 2016r. w P.

sprawy z powództwa J. D.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Płocku z 5 maja 2016 r.

sygn. akt I C 4539/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 obniża zasądzoną od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz J. D. kwotę do 2.888 zł (dwóch tysięcy ośmiuset osiemdziesięciu ośmiu złotych), w punkcie 2 i obniża zasądzone od pozwanego na rzecz powoda koszty procesu do kwoty 467,73 zł (czterystu sześćdziesięciu siedmiu złotych i siedemdziesięciu trzech groszy) oraz w punkcie 3 w ten sposób, że obniża należne Skarbowi Państwa – Sądowi Rejonowemu w Płocku od pozwanego koszty sądowe do kwoty 278,25 zł (dwustu siedemdziesięciu ośmiu złotych i dwudziestu pięciu groszy) oraz tytułem zwrotu kosztów sądowych nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku od powoda kwotę 251,75 zł (dwustu pięćdziesięciu jeden złotych i siedemdziesięciu pięciu groszy);

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  koszty procesu za II instancję między stronami wzajemnie znosi.

Sygn. akt IV Ca 820/16

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym 27 października 2015r. J. D. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. 5.500 zł z odsetkami ustawowymi od 5 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania w związku z odszkodowaniem za straty spowodowane uszkodzeniami w należącym do niego samochodzie, który uczestniczył w kolizji 5 marca 2014r.

Sąd Rejonowy w Płocku wyrokiem z 5 maja 2016r. zasądził od pozwanego na rzecz powoda 5.500 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 5 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.992 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, a także nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku od Towarzystwa (...) S.A. w W. kwotę 530 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa. W piśmie procesowym z 4 lutego 2016r., odnosząc się do opinii biegłego z zakresu wyceny pojazdów samochodowych K. R., Towarzystwo (...) S.A. zarzucił, że dla wyceny samochodu w stanie uszkodzonym należało uwzględnić wyniki aukcji internetowej, najwyższa zaoferowana w tym trybie cena wyniosła w tym wypadku 7.270 zł, zaś kolejne 6.400 zł i 4.855 zł.

Sąd Rejonowy ustalił:

W dniu 5 marca 2014r. powód kierując samochodem osobowym marki V. (...) uczestniczył w kolizji drogowej. Sprawca zdarzenia miała zawartą umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z pozwanym.

J. D. zgłosił roszczenie pozwanemu 5 marca 2014r.

Towarzystwo (...) S.A. w W. uznała szkodę całkowitą, oceniając że naprawa nie jest uzasadniona ekonomicznie. Wartość pojazdu wycenił na 13.100 zł, zaś wartość pozostałości na kwotę 7.700 zł, a ustalone w ten sposób odszkodowanie w wysokości 5.400 zł wypłacił 1 kwietnia 2014r.

Po reklamacji powoda ustalono wartość pojazdu na 16.113 zł i dopłacono tytułem odszkodowania 9.471 zł. Ponadto przyznano powodowi dopłatę w wysokości 1.242 zł z tytułu podatku VAT i zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 321 zł.

Wartość samochodu powoda w chwili zdarzenia wynosiła 16.800 zł, natomiast wartość pojazdu w stanie uszkodzonym – 4.600 zł.

Dokonując oceny prawnej, Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z art. 822 § 1 kc przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Sąd podkreślił, że zasada odpowiedzialności pozwanego nie była sporna. Nie było również wątpliwości co do tego, że nastąpiła szkoda całkowita. Spór dotyczył wyłącznie wartości samochodu przed wypadkiem i wartości wraka.

W ocenie Sądu Rejonowego, wartość samochodu należało ustalić w oparciu o opinię biegłego, z której wynika rzeczywista waryość pojazdu – 16.800 zł, a wartość pozostałości – 4.600 zł. W przekonaniu Sądu, dokumenty z aukcji przeprowadzonej przez pozwanego na płycie CD nie stanowią dowodu na wartość pojazdu w stanie uszkodzonym. Są to – zdaniem Sądu – dokumenty prywatne i stanowią wyłącznie twierdzenia pozwanego, które dopiero muszą być udowodnione. Ustalenie wartości pojazdu w stanie nieuszodzonym i uszkodzonym wymagają wiadomości specjalnych. Dlatego też został dopuszczony dowód z opinii biegłego, z którego wynikają obie wartości. W ocenie Sądu Rejonowego, dowód ten nie został skutecznie podważony i dlatego stał się podstawą ustaleń faktycznych.

Skoro wartość pojazdu przed wypadkiem wynosiła 16.800 zł, a w stanie uszkodzonym – 4.600 zł, to szkoda powoda wynosi 12.200 zł. J. R. otrzymał już odszkodowanie za uszkodzenie samochodu w wysokości 6.642 zł, więc do pełnego wyrównania szkody brakuje 5.558 zł. Powód domagał się tylko 5.500 zł, więc Sąd zasądził ją – zgodnie z żądaniem pozwu.

O odsetkach Sąd orzekł w myśl art. 481 § 1 i 2 kc oraz art. 817 § 1 kc.

O kosztach procesu Sąd I instancji rozstrzygnął w myśl art. 98 § 1 kc, zaś o kosztach sądowych – zgodnie z art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Apelację od wyroku złożył pozwany, zaskarżając go w punkcie 1 co do kwoty 4.813 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 5 kwietnia 2014r. oraz w punktach 2 – 3 w zakresie dotyczącym rozstrzygnięcia o kosztach oraz zarzucił:

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia art. 233 § 1 kpc poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, doprowadzając do wydania orzeczenia w sposób dowolny i niekonsekwentny, oderwany od zasad logiki i doświadczenia życiowego, w szczególności: pominięcie faktu, że pozwane Towarzystwo zaoferowało poszkodowanemu możliwość sprzedaży uszkodzonego pojazdu na licytacji za pośrednictwem platformy internetowej, na której zaoferowano 9.471 zł oraz zaakceptowanie opinii biegłego sądowego w zakresie, w jakim wskazał on teoretyczną wartość rynkową pozostałości pojazdu;

- art. 278 kpc – poprzez oparcie się na opinii biegłego sądowego, choć poczynił on wywody wykraczające poza jego domenę.

Mając powyższe na uwadze, Towarzystwo (...) S.A. w W. wniosło o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa co do kwoty 4.813 zł z odsetkami ustawowymi od 5 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję. J. D. zarzucił m.in., że pozwane Towarzystwo dopiero na etapie postepowania odwoławczego powołało się na fakt przeprowadzenia aukcji internetowej, zatem zgodnie z art. 381 kpc, jako spóźniony nie powinien być brany pod uwagę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja częściowo jest zasadna.

Sąd II instancji podziela stanowisko pozwanego, że skoro ubezpieczyciel wystawił uszkodzony samochód należący do powoda na aukcji, w wyniku której aż trzy pierwsze oferty przewyższają szacunkową wartość rynkową wyliczoną przez biegłego, to należało uwzględnić wyniki przetargu.

Towarzystwo (...) S.A. załączyło akta szkody w formie elektronicznej jeszcze przed przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny pojazdów samochodowych.

Art. 77 ³ kc stanowi, że dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Z kolei w myśl art. 243 ¹ kpc, przepisy oddziału „Dokumenty” stosuje się do dokumentów zawierających tekst, umożliwiających ustalenie ich wystawców. Oba przepisy weszły w życie 8 września 2016r. i nie obowiązywały w czasie rozpoznawania sprawy przez Sąd I instancji. Niemniej jednak art. 308 § 1 kpc, w brzmieniu obowiązującym od 21 stycznia 2014r., przewidywał możliwość dopuszczenia dowodu z filmu, telewizji, fotokopii, fotografii, planów, rysunków oraz płyt lub taśm dźwiękowych i innych przyrządów utrwalających albo przenoszących obrazy lub dźwięki.

Jakkolwiek nie można przyjąć, że takie oświadczenie jest zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, to należy zgodzić się z Sądem I instancji, że tego rodzaju środek dowodowy ma charakter dokumentu prywatnego, świadczącego o istnieniu zapisu komputerowego określonej treści.

Jednocześnie jednak strona powodowa nie kwestionowała treści dokumentów zawartych na płycie CD, dlatego też informacje w nich zawarte powinny stać się podstawą ustaleń Sądu – zgodnie z art. 230 kpc.

Wśród plików na płycie CD znajduje się m.in. „Raport zamknięcia aukcji”, przeprowadzonej w dniach 9 marca 2014r. - 12 marca 2014r. Przedmiotem licytacji był samochód marki V. (...), nr VIN (...), rok produkcji 2003. Najwyższa oferta w wysokości 7.270 zł została złożona przez K. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w O.. Kolejne oferty wyniosły 6.400 zł i 4.855 zł. Tymczasem z analizy biegłego wynika, że rynkowa wartość pozostałości wynosi 4.600 zł.

Wartość rynkową ruchomości, w tym maszyn, urządzeń i pojazdów samochodowych, stanowi najbardziej prawdopodobna ich cena, możliwa do uzyskania na rynku, określona z uwzględnieniem cen transakcyjnych przy przyjęciu, że: 1) strony umowy były od siebie niezależne, nie działały w sytuacji przymusowej oraz miały stanowczy zamiar zawarcia umowy; 2) upłynął czas niezbędny do wyeksponowania ruchomości na rynku i do wynegocjowania warunków umowy. Zdaniem Sądu Okręgowego, z raportu zamknięcia aukcji uszkodzonego samochodu należącego do powoda wynika, że aż trzy uczestniczące w przetargu osoby były gotowe zapłacić cenę wyższą niż wartość wyliczona przez biegłego. Dlatego też Sąd Okręgowy ustalił, że samochód powoda w stanie uszkodzonym jest wart 7.270 zł – zgodnie z wynikiem aukcji przeprowadzonej za pośrednictwem Platformy Pomoc Online. Wycena dokonana w taki sposób pozwala na faktyczną ocenę, ile wynosi wartość rynkowa wraka pojazdu. Przyjęcie za podstawę ustaleń w tym zakresie wartości uszkodzonego samochodu w oparciu o uśrednione i hipotetyczne obliczenia, prowadziłoby do nieuzasadnionego wzbogacenia powoda, nawet jeśli nie został on powiadomiony o wynikach aukcji. Gdyby J. D. zamieścił ofertę sprzedaży w internecie, to mógłby uzyskać cenę zbliżoną do tej, jaką uzyskał ubezpieczyciel. Należy przy tym zauważyć, że pozwany z niezrozumiałych przyczyn wskazał w apelacji, że najwyższa cena uzyskana na aukcji wyniosła 9.471 zł, choć w toku postępowania przed Sądem I instancji podawał cenę 7.270 zł.

Niemniej jednak, Sąd Okręgowy podziela stanowisko pozwanego, że Sąd I instancji naruszył art. 233 § 1 kpc. Z uwagi na to, że Sąd ustalił wartość wraka na 7.270 zł (a nie na 9.471 zł), odmiennie przedstawia się też wyliczenie odszkodowania, a mianowicie:

16.800 zł (wartość samochodu przed uszkodzeniem) – 7.270 zł (wartość pozostałości) = 9.530 zł – 6.642 zł (wypłacone odszkodowanie z tytułu różnicy wartości) = 2.888 zł

Sąd II instancji nie podziela stanowiska powoda, że twierdzenie Towarzystwa (...) S.A. na temat wyników aukcji na Platformie (...) O., jest spóźnione i należy je pominąć stosowanie do art. 381 kpc. Pozwany już w postępowaniu przed Sądem Rejonowym, w piśmie procesowym z 4 lutego 2016r. podniósł, że dla wyceny samochodu w stanie uszkodzonym należało uwzględnić wyniki aukcji internetowej.

Z tych przyczyn Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 1 i obniżył zasądzoną od pozwanego na rzecz powoda kwotę do 2.888 zł. W konsekwencji należało zmienić także rozstrzygnięcie o kosztach poprzez zastosowanie art. 100 kpc i ich stosunkowe rozdzielenie. Powód wygrał proces w 52,5%, poniósł koszty w wysokości 1.992 zł, więc należało mu zwrócić 1.045,80 zł. Z kolei pozwany, który wygrał spór w 47,5%, poniósł koszty wynagrodzenia pełnomocnika i zwrotu opłaty skarbowej, należałoby mu zwrócić kwotę 578,07 zł. Po potrąceniu, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda 467,73 zł. W takich samych proporcjach Sąd obciążył strony obowiązkiem zwrotu wydatków na rzecz Skarbu Państwa, tj. 278,25 zł – od Towarzystwa (...) S.A. oraz 251,75 zł – od J. D..

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie 1 wyroku na podstawie art. 386 § 1 kpc.

Ponieważ w postępowaniu odwoławczym strony w zbliżonym stopniu wygrały i przegrały proces, a jednocześnie poniesione przez nie koszty procesu nie różniły się znacząco, Sąd uznał, że powinny zostać wzajemnie zniesione (art. 100 kpc).

Joanna Świerczakowska Katarzyna Mirek – Kwaśnicka Renata Wanecka