Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 czerwca 2016 r. (znak: ENMS/15/021081062) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 2013 r., poz. 1440 t.j.), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 30 maja 2016 r., odmówił R. S. ponownego rozpatrzenia sprawy w przedmiocie ustalenia prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie przedłożył żadnych nowych dokumentów, które miałyby wpływ na uprawnienia do emerytury.

(decyzja k. 15 plik III akt ZUS).

W dniu 1 lipca 2016 r. R. S. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych w okresie od 14 kwietnia 1976 r. do 13 marca 1976 r. w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w likwidacji, od 28 maja 1976 r. do 14 września 1978 r. w Zakładzie Karnym nr 1 we W. oraz od 16 października 1978 r. do 30 czerwca 1991 r. w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w Ł.. Wnioskodawca do złożonego odwołania nie przedłożył żadnych dokumentów wskazując, że zostaną one przedłożone w toku rozprawy.

(odwołanie k. 2 – 2 odwrót)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 18 lipca 2016 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie. ZUS wskazał w uzasadnieniu, że decyzją z dnia 27 lutego 2015 r. odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury ponieważ nie udokumentował on 15 lat pracy w warunkach szczególnych, natomiast w dniu 30 maja 2016 wnioskodawca złożył ponownie wniosek o emeryturę, lecz nie dołączył do niego żadnych nowych dokumentów mających wpływ na ww. decyzji.

(odpowiedź na odwołanie k. 3 – 3 odwrót)

W piśmie procesowym z dnia 22 sierpnia 2016 r. profesjonalny pełnomocnik wnioskodawcy w osobie radcy prawnego poparł odwołanie wnioskodawcy oraz wniósł o przeprowadzenie dowodów:

a) z zeznań świadków oraz przesłuchania stron – na okoliczność okresu zatrudnienia ubezpieczonego, warunków świadczenia przez niego pracy, zajmowanych stanowisk, zakresu obowiązków oraz form ich realizacji, otrzymywanych dodatków z tytułu warunków świadczenia pracy, formy prowadzenia w zakładzie pracy ewidencji zatrudnienia oraz składników wynagrodzenia;

b) przesłuchania ubezpieczonego – na okoliczność wystąpienia przez niego o wydanie świadectwa pracy w warunkach szczególnych;

c) z dokumentów wchodzących w skład akt osobowych wnioskodawcy;

d) z dokumentów z kontroli przeprowadzonej w latach 1976 – 1986 r. przez Państwową Inspekcję Pracy w Kombinacie Budowlanym (...) – na okoliczność stanu warunków bhp oraz występowania w ww. zakładzie warunków uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia pracowników;

e) dokumentów wchodzących w skład akt rentowych ZUS – na okoliczność świadczenia przez wnioskodawcę pracy w warunkach szczególnych,

f) dokumentów załączonych do przedmiotowego pisma procesowego, określających stanowisko oraz wysokość należnego wynagrodzenia. Nadto pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(pismo procesowe - k. 9-39)

Na rozprawie w dniu 24 listopada 2016 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł wniesione odwołanie oraz wszelkie zgłoszone wnioski dowodowe natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.

(stanowisko stron: e-protokół z dnia 24 listopada 2016 r., czas nagrania: 00:00:57 - 00:01:42 i 00:34:37 – 00:36:34).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 lutego 2015 r. R. S. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie emerytury. W powyższym wniosku R. S. powoływał się na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych w okresie od 14 kwietnia 1972 r. do 13 marca 1976 r. w (...) Kombinacie Budowlanym (...), od 28 maja 1976 r. do 14 września 1978 r. w Zakładzie Karnym nr 1 we W. oraz od 16 października 1978 r. do 30 czerwca 1991 r. w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w Ł.. Do ww. wniosku dołączył 38 załączników, obejmujących w szczególności: dokumenty potwierdzające wykształcenie, oświadczenia wnioskodawcy z 29 grudnia 2014 r. o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych w okresie od 14 kwietnia 1972 r. do 13 marca 1976 r. – w Kombinacie Budowlanym (...) w Ł. oraz od 16 października 1978 r. do 30 czerwca 1991 r. - w Przedsiębiorstwa Produkcji (...) w Ł., karty wynagrodzeń z Przedsiębiorstwa Produkcji (...) w Ł. z lat 1978 – 1991 oraz dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe a także zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy o okresach pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

(k. 1-52 plik II akt ZUS)

Decyzją z dnia 27 lutego 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił R. S. prawa do emerytury z uwagi na nieudowodnienie do dnia 1 stycznia 1999 r. wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do okresu pracy w szczególnych warunkach organ rentowy nie zaliczył żadnego okresu zatrudnienia ubezpieczonego z uwagi na fakt, że wnioskodawca nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy wskazał, że karty wynagrodzeń z okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w Ł. na stanowisku ślusarza w Wydziale Remontów i (...) nie potwierdzają jednoznacznie jego zatrudnienia w szczególnych warunkach. (bezsporne, a nadto decyzja k. 59-59 odwrót plik II akt ZUS)

R. S. nie wniósł odwołania do sądu od powyższej decyzji.

(bezsporne)

W dniu 30 maja 2016 r. R. S. po raz kolejny złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie emerytury. W tym wniosku R. S. powoływał się na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych w okresie od 14 kwietnia 1972 r. do 13 marca 1976 r. w (...) Kombinacie Budowlanym (...), od 28 maja 1976 r. do 14 września 1978 r. w Zakładzie Karnym nr 1 we W. oraz od 16 października 1978 r. do 30 czerwca 1991 r. w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w Ł.. Do ww. wniosku dołączył 3 załączniki: oświadczenie wnioskodawcy dotyczące okresów czynnej służby wojskowej lub jej zastępczych form oraz okresów osobistej opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym, oświadczenie wnioskodawcy z 27 maja 2015 r. o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych w okresie od 14 kwietnia 1972 r. do 13 marca 1976 r. – w Kombinacie Budowlanym (...) w Ł. oraz od 16 października 1978 r. do 30 czerwca 1991 r. w Przedsiębiorstwa Produkcji (...) w Ł. a także zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy o okresach pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

(k. 1-14 plik III akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych ZUS załączonych do akt sprawy, jak i częściowo na podstawie zeznań wnioskodawcy R. S.. Zeznaniom tym Sąd Okręgowy nie dał wiary w zakresie, w jakim wnioskodawca wskazywał, że karty wynagrodzeń z Przedsiębiorstwa Produkcji (...) w Ł. z lat 1978 – 1991 (znajdujące się w pliku II akt ZUS) pozyskał z archiwum już po wydaniu decyzji z dnia 27 lutego 2015 r. Z analizy treści wniosku o emeryturę z dnia 11 lutego 2015 r. i załączonych do niego dokumentów oraz treści decyzji organu rentowego z dnia 27 lutego 2015 r. wynika bowiem jednoznacznie, że ww. karty zatrudnienia były uwzględnione przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w toku analizy poprzedzającej wydanie ww. decyzji. Potwierdza to wprost treść uzasadnienia decyzji organu rentowego z dnia 27 lutego 2015 r., w którym organ rentowy wskazał, że karty wynagrodzeń z okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w Ł. na stanowisku ślusarza w Wydziale Remontów i (...) nie potwierdzają jednoznacznie jego zatrudnienia w szczególnych warunkach. Podkreślić przy tym należy, że wnioskodawca nie sformułował twierdzenia dotyczącego daty pozyskania ww. kart wynagrodzeń w sposób kategoryczny, a jedynie w trybie przypuszczającym z uwagi na niepamięć.

Z powyższego względu – jako bezprzedmiotowy i zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania – Sąd Okręgowy oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawcy o dopuszczenie dowodu z zeznań w charakterze świadków córki wnioskodawcy J. S. oraz adwokata M. P. – na okoliczność daty pozyskania dokumentów z archiwum oraz przygotowywania dokumentów do pierwszego wniosku o ustalenie prawa do emerytury.

Dokumentom zgromadzonym w aktach ZUS Sąd przyznał w pełni walor wiarygodności uznając, że są one rzetelne, kompletne i mogą stanowić podstawę ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie.

Uwzględniając istotę przedmiotowej sprawy, która sprowadzała się do oceny zaistnienia w przedmiotowym stanie faktycznym określonych w art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przesłanek do ponownego ustaleniu prawa ubezpieczonego do emerytury, Sąd Okręgowy oddalił - jako nieprzydatne dla rozstrzygnięcia - wnioski pełnomocnika wnioskodawcy o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków oraz stron na okoliczność okresu zatrudnienia ubezpieczonego, warunków świadczenia przez niego pracy, zajmowanych stanowisk, zakresu obowiązków oraz form ich realizacji.

Podobnie rzecz ma się w odniesieniu do wniosków dowodowych pełnomocnika wnioskodawcy o dopuszczenie dowodów z dokumentów z kontroli przeprowadzonej w latach 1976 – 1986 r. przez Państwową Inspekcję Pracy w Kombinacie Budowlanym (...) – na okoliczność stanu warunków bhp oraz występowania w ww. zakładzie warunków uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia pracowników, dokumentów wchodzących w skład akt rentowych ZUS oraz zeznań wnioskodawcy – na okoliczność świadczenia przez niego pracy w warunkach szczególnych oraz dokumentów załączonych do pisma procesowego z dnia 22 sierpnia 2016 r. Wnioski te ukierunkowane były na wykazanie wykonywania przez wnioskodawcy pracy w warunkach szkodliwych podczas, gdy w przedmiotowym postępowaniu okolicznościami istotnymi dla rozstrzygnięcia było to, czy po uprawomocnieniu się decyzji organu rentowego z dnia 27 lutego 2015 r. a przed wydaniem zaskarżonej decyzji z dnia 8 czerwca 2016 r. zostały organowi rentowemu przedłożone nowe dowody lub okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jako niezasadne podlega oddaleniu.

Na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2016 r. poz. 887 z późn. zm.) prawo do świadczeń (emerytalno – rentowych) lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Z cytowanego przepisu wynika, iż warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442/.

Zwrot "przedłożenie nowych dowodów" oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego, stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokość. Natomiast użyte w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej pojęcie "ujawnienie okoliczności" oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnych związanych z ustaleniem przez organ rentowy prawa do świadczenia lub wysokości świadczenia. Są to określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy, ale także uchybienia przez organ rentowy normom prawa procesowego lub materialnego, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną osoby zainteresowanej (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, LEX nr 1444596 oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 grudnia 2015 r., III AUa 1087/15, LEX nr 1979499).

Mając powyższe na uwadze należy podkreślić, że skoro przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte w oparciu o wniosek z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to obowiązkiem organu rentowego a następnie Sądu orzekającego, była w pierwszej kolejności ocena, czy wystąpiły określone w tym przepisie przesłanki umożliwiające merytoryczne rozpoznanie wniosku. Należało zatem ustalić i ocenić, czy wnioskodawca przedłożył nowe dowody mogące mieć wpływ na zmianę poprzedniej decyzji (z dnia 27 lutego 2015 r.) odmawiającej mu prawa do emerytury, ewentualnie, czy ujawniły się takie okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mogły rzutować na przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury. Ocena, że przesłanki te nie były spełnione (wnioskodawca po uprawomocnieniu się decyzji z dnia 27 lutego 2015 r. nie przedłożył nowych dowodów ani nie ujawnił okoliczności istniejących przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń) powinna prowadzić do odmowy ponownego ustalenia świadczenia przez organ rentowy oraz oddalenia odwołania przez Sąd, bez potrzeby merytorycznego zbadania wysokości świadczenia przysługującego ubezpieczonemu. Bez spełnienia przesłanek formalnych wniosku z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prowadzenie postępowania dotyczącego merytorycznej oceny wysokości świadczenia, jest bezcelowe i bezprzedmiotowe.

Dokonując wszechstronnej analizy zgromadzonego w sprawie materiału procesowego Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że skarżący R. S. w toku postępowania przed organem rentowym wywołanym ponownym złożeniem wniosku z dnia 30 maja 2016 r. o ustalenie prawa do emerytury, nie spełnił przesłanki wniosku o ponowne ustalenie prawa do emerytury na zasadach określonych w art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Skarżący nie przedłożył nowych dowodów na potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed uprawomocnieniem się decyzji z dnia 27 lutego 2015 r., a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia. Powoływane przez skarżącego jako nowości dokumenty w postaci kart wynagrodzeń z okresu jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w Ł. w latach 1978 – 1991 na stanowisku ślusarza zostały już bowiem załączone przez wnioskodawcę do jego pierwszego wniosku o ustalenie prawa do emerytury i były wzięte przez organ rentowy pod uwagę przy wydawaniu decyzji z dnia 27 lutego 2015 r. Wynika to wprost z treści uzasadnienia tej decyzji, w którym organ rentowy wskazał, że karty wynagrodzeń z okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w Ł. na stanowisku ślusarza w Wydziale Remontów i (...) nie potwierdzają jednoznacznie jego zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Skarżący w toku niniejszego postępowania nie ujawnił również żadnych okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do emerytury. Zarówno w toku postępowania zakończonego wydaniem przez organ decyzji z dnia 27 lutego 2015 r., jak i w toku niniejszego postępowania (zainicjowanego ponownym wnioskiem z dnia 30 maja 2016 r.) R. S. powoływał się na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych w tym samym okresie czasu, tj. od 14 kwietnia 1972 r. do 13 marca 1976 r. - w (...) Kombinacie Budowlanym (...), od 28 maja 1976 r. do 14 września 1978 r. - w Zakładzie Karnym nr 1 we W. oraz od 16 października 1978 r. do 30 czerwca 1991 r. - w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w Ł..

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego, w toku postępowania przed organem rentowym, wywołanego wnioskiem z dnia z dnia 30 maja 2016 r., nie zostało ujawnione nic nowego, co dawałoby Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych podstawę do ponownego przeanalizowania sytuacji prawnej wnioskodawcy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ma podstaw do ponownego ustalenia emerytury, jeśli zainteresowany nie przedstawi dokumentów lub okoliczności zmieniających jego sytuację (por. wyrok. Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r., III UK 150/13, LEX nr 1458793). W konsekwencji decyzję organu rentowego z dnia 8 czerwca 2016 r. uznać należy za prawidłową bowiem w chwili jej wydawania nie zachodziły przesłanki z art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej.

Mając powyższe na uwadze odwołanie, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., podlegało oddaleniu.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

/RP/(k)