Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2016 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w K.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Spółce (...) w Z. gmina Z., A. S. (1) i P. Z.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych A. S. (1) i P. Z.

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 22 lipca 2015 r., sygn. akt II C 641/12

1)  zmienia zaskarżony wyrok w stosunku do pozwanych P. Z. i A. S. (1) w ten sposób, że utrzymuje w mocy nakaz zapłaty wydany przez Sąd Okręgowy w Katowicach dnia 26 marca 2012 roku, sygn. akt II Nc 49/12 w części zasądzającej od tych pozwanych na rzecz powódki 122 839,81 (sto dwadzieścia dwa tysiące osiemset trzydzieści dziewięć i 81/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 10 lutego 2012 roku oraz w części zasądzającej 4 997 (cztery tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych z tytułu kosztów procesu, w tym 3 461 (trzy tysiące czterysta sześćdziesiąt jeden) złotych z tytułu kosztów zastępstwa procesowego; a w pozostałym zakresie nakaz zapłaty w stosunku do tych pozwanych uchyla i oddala powództwo;

2)  oddala apelacje pozwanych w pozostałym zakresie;

3)  zasądza od pozwanych P. Z. i A. S. (1) solidarnie na rzecz powódki 2 584 (dwa tysiące pięćset osiemdziesiąt cztery) złote z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I ACa 115/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 22 lipca 2015r. Sąd Okręgowy w Katowicach w sprawie z powództwa (...) SA w K. utrzymał w całości nakaz zapłaty wydany przez ten Sąd w dniu 26 marca 2012r. w postępowaniu nakazowym z weksla, oznaczony sygn. akt II Nc 49/12 w stosunku do trzech pozwanych: (...) sp. z o.o. Spółki (...) w Z., P. Z. i A. S. (1). Nakaz zapłaty wydany został także przeciwko komplementariuszowi (...) sp. z o.o., która nie zaskarżyła skutecznie nakazu. Mocą tego nakazu pozwani zostali zobowiązani do zapłaty solidarnie na rzecz powódki 128.292,42zł z ustawowymi odsetkami od 10 lutego 2012r. i 5.275zł z tytułu kosztów postępowania. W zarzutach od nakazu zapłaty pozwani powoływali się na nieważność stosunku podstawowego, tj. umowy nr (...), której należyte wykonanie miał zabezpieczać poręczony przez nich weksel, a to z racji podpisania tej umowy przez osobę nieuprawnioną do reprezentowania powódki. Brak stosunku podstawowego zdaniem pozwanych wyłączał ich odpowiedzialność jako poręczycieli wekslowych i prowadził do stwierdzenia, iż weksel został wystawiony niezgodnie z deklaracją wekslową. Pozwani zarzucili także, iż powódka nie udowodniła roszczenia ani co do zasady, ani co do wysokości.

Sąd Okręgowy ustalił, iż zarząd powódki w osobach A. S. (2) i K. S. w dniu 1 sierpnia 2011r. udzielił G. J., pełniącemu funkcję Zastępcy Dyrektora ds. Handlowych, pełnomocnictwa do zawierania w imieniu powódki umów handlowych z kontrahentami aptecznymi i podmiotami z nimi powiązanymi i umów w zakresie pośrednictwa sprzedaży towarów objętych aktualną ofertą handlową na rzecz kontrahentów aptecznych, jak również do składania oświadczeń w przedmiocie wypowiedzenia lub rozwiązania takich umów. W dniu 20 października 2011r. została zawarta pomiędzy powódką, reprezentowaną przez G. J. a pozwaną Spółką komandytowo-akcyjną umowa o współpracy handlowej nr (...). Spółkę komandytowo-akcyjną reprezentował komplementariusz (...) sp. z o.o. W imieniu Spółki komandytowo akcyjnej umowę podpisali P. Z. jako prezes zarządu komplementariusza i A. S. (1) jako prokurent komplementariusza. Zgodnie z(...) umowy pozwana Spółka komandytowo-akcyjna, prowadząca dwie apteki – jedną w Ł., a drugą w M. zobowiązała się do zamawiania u powódki produktów leczniczych i wyrobów medycznych o wartości 100.000zł netto miesięcznie i płacić za dostarczany towar gotówką lub przelewem w terminie wskazanym na fakturze, nie dłuższym niż 45 dni od daty wystawienia faktury w okresie od 1 października 2011r. do 31 stycznia 2012r., a 30 dni w okresie od 1. lutego 2012r. do dnia rozwiązania umowy. Zabezpieczeniem spłaty wszelkich wierzytelności powódki, a także roszczeń istniejących na dzień 30 września 2011r., był m. in. weksel własny in blanco z klauzulą „bez protestu” wystawiony przez pozwaną Spółkę komandytowo-akcyjną wraz z deklaracją wekslową, a poręczony przez sp. z o.o. (...), A. S. (1) i P. Z.. W deklaracji wekslowej wystawca weksla Spółka komandytowo-akcyjna wyraziła zgodę na wypełnienie weksla do sumy odpowiadającej wartości aktualnego zadłużenia wraz z odsetkami i wszelkimi kosztami dochodzenia weksla i zobowiązała się do zapłaty tej sumy na żądanie posiadacza weksla. Zgodnie z deklaracją powódka miała prawo wypełnić weksel co do kwoty, miejsca i daty płatności w każdym czasie, kiedy wystawca nie dokonałby w terminie wpłat i rozliczeń wynikających ze wzajemnej współpracy. W przypadku wypełnienia weksla, wystawca weksla powinien był być o tym fakcie powiadomiony, w formie ostatecznego wezwania do zapłaty, listem poleconym, wysłanym na adres wystawcy zawarty w deklaracji wekslowej, przynajmniej na 7 dni przed terminem płatności weksla. Pozwani Spółka z o.o. oraz A. S. (1) i P. Z. poręczyli solidarnie za zobowiązania wystawcy weksla z tytułu umowy wzajemnej współpracy nr (...) z 20 października 2011r., wyrazili zgodę na treść deklaracji i zobowiązali się, że w przypadku braku zapłaty przez wystawcę weksla, zapłacą za niego, na żądanie posiadacza weksla z zastrzeżeniem, iż powinni zostać zawiadomieni o wypełnieniu weksla, listem poleconym wysłanym na 7 dni przed terminem płatności weksla. Sąd Okręgowy ustalił również, iż w okresie trwania umowy pozwana Spółka komandytowo – akcyjna nie zapłaciła za towary objęte 202 fakturami wystawionymi do dnia 10 stycznia 2012r. Zadłużenie z tego tytułu wynosiło łącznie 122.839,81zł. Powódka wypowiedziała pozwanej Spółce komandytowo-akcyjnej umowę o współpracy handlowej i jednocześnie - pismem z 1 lutego 2012r. wysłanym listem poleconym - zawiadomiła tę Spółkę oraz poręczycieli (...) Sp. z o.o., A. S. (1) i P. Z. o wypełnieniu weksla i wezwała ich do zapłaty sumy wekslowej, wskazując datę płatności na 9 lutego 2012r. W zawiadomieniu powódka wskazała, iż suma wekslowa obejmuje należność z tytułu niezapłaconych faktur w kwocie 122.839,81zł, i kwotę 5.452,61zł tytułem odsetek od niezapłaconych w terminie należności. Weksel został wypełniony na kwotę 128.292,42zł z terminem płatności na dzień 9 lutego 2012r. Żaden z pozwanych kwoty jej nie zapłacił w żadnej części.

Poddając powyższe ustalenia ocenie prawnej, Sąd Okręgowy stwierdził, iż wbrew zarzutom pozwanych umowa o współpracy handlowej nr (...) jest ważna, jako że G. J. był umocowany do jej zawarcia, w imieniu powódki - w oparciu o udzielone mu pełnomocnictwo. Stwierdził, iż zgodnie z art. 95 § 2 k.c. i art. 96 k.c. czynność prawna dokonana przez pełnomocnika w granicach umocowania pociąga za sobą bezpośrednio skutki dla reprezentowanego podmiotu oraz, że powódka w wykonaniu tej umowy sprzedawała pozwanej Spółce komandytowo-akcyjnej towary, wystawiając faktury VAT, z których do zapłaty pozostała kwota 122.868,80zł. Sąd Okręgowy podkreślił, iż sam fakt wystawienia weksla własnego in blanco przez pozwaną Spółkę komandytowo-akcyjną i poręczenia wekslowego przez pozostałych pozwanych oraz wydania dokumentu weksla powódce spowodowały powstanie zobowiązania wekslowego, po uprzednim wypełnieniu go przez powódkę i nadejściu terminu płatności, dając powódce uprawnienia do domagania się od pozwanych zapłaty sumy wymienionej w wekslu. Podkreślił, iż osoba udzielająca poręczenia wekslowego w formie przewidzianej w art. 31 Prawa wekslowego, odpowiada (w przypadku weksla własnego) tak jak jego wystawca, co wynika z art. 32 w zw. z art. 103 Prawa wekslowego. Stwierdził, iż zgodnie z deklaracją wekslową powódka mogła wypełnić weksel co do kwoty, miejsca i daty płatności w każdym czasie, kiedy wystawca nie dokona w terminie wpłat i rozliczeń wynikających z umowy o współpracy z 20 października 2011r. - na kwotę 128.292,42zł, na którą składała się kwota 122.839,81zł z tytułu należności głównej i 5.452,61zł skapitalizowanych odsetek. Przyjął, iż powódka zawiadomiła wystawcę weksla oraz poręczycieli o uzupełnieniu weksla, na 7 dni przed datą płatności weksla, jednocześnie wzywając ich do zapłaty i wskazując, jakie należności składają się na sumę wekslową. Konkluzje te legły u podstaw, utrzymania w mocy przez Sąd Okręgowy – w oparciu o art. 496 k.p.c. - w całości nakazu zapłaty z 26 marca 2012r., oznaczonego sygn. akt II Nc 49/12 w stosunku do pozwanych, którzy zaskarżyli nakaz, tj, w stosunku do (...) Sp. z o.o. Sp. Komandytowo-Akcyjna, P. Z. i A. S. (1).

W toku postępowania wywołanego zarzutami od nakazu zapłaty Sąd Okręgowy oddalił wniosek pozwanego A. S. (1) o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, oddalił wniosek pozwanych o przesłuchanie stron i nie uwzględnił wniosku pozwanego A. S. (1) o odroczenie rozprawy z uwagi na tymczasowe aresztowanie pozwanego. Podejmując te decyzje Sąd Okręgowy stwierdził, iż potrzeba ustanowienia dla pozwanego pełnomocnika nie zachodziła, ponieważ nie jawił się jako osoba nieporadna, a ramy postępowania zostały wytyczone wniesionymi już przez niego zarzutami od nakazu zapłaty. Stwierdził też, iż przesłuchanie stron jest dowodem subsydiarnym, a jego przeprowadzenie było zbędne w świetle faktu, iż treść i zakres wykonania łączącego strony zobowiązania wykazane były dokumentami oraz, że obecność pozwanego A. S. (1) na 22 lipca 2015r. nie była obowiązkowa.

Apelację od wyroku wnieśli pozwani P. Z. i A. S. (1), domagając się jego zmiany przez uchylenie w całości nakazu zapłaty i oddalenie powództwa, a alternatywnie wnosili o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania. Odwołując się do treści art. 379 §5 k.p.c. zarzucili nieważność postępowania, upatrując pozbawienia ich możności obrony praw po pierwsze - w nieuwzględnieniu wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, w sytuacji braku środków pozwalających na uiszczenie wynagrodzenia adwokata, co biorąc pod uwagę zawiły charakter sprawy nie pozwoliło stronie pozwanej skutecznie bronić swych praw, a po wtóre - w nieodroczeniu rozprawy, mimo usprawiedliwionej nieobecności jednego z pozwanych. Nadto, zarzucili naruszenie przepisów postępowania, a to:

- art. 217 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i art. 299 k.p.c. przez bezzasadne oddalenie wniosku o przesłuchanie strony pozwanej, w sytuacji gdy wniosek ten zmierzał do wyjaśnienia istotnych, spornych okoliczności sprawy,

- art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. przez ich niewłaściwe zastosowanie, prowadzące do przyjęcia, iż powódka udowodniła swe roszczenie, w sytuacji gdy nie wykazała ani zasady swej odpowiedzialności, ani wysokości dochodzonego roszczenia,

- art. 230 k.p.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie i pominięcie faktu, iż strona pozwana zakwestionowała roszczenie powódki zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, co jest tożsame z zakwestionowaniem przedstawionych przez powódkę dokumentów, akcentując także, iż nie zostali pouczeni przez Sąd o treści art. 230 k.p.c.;

- art. 253 k.p.c. przez jego niezastosowanie, prowadzące do oparcia zaskarżonego wyroku o dokument prywatny w postaci zestawienia faktur, w sytuacji gdy strona pozwana zaprzeczyła prawdziwości dokumentu, co oznaczało, że ciężar udowodnienia jego prawdziwości spoczął na powódce, która z niego chciała skorzystać;

- art. 214 k.p.c. przez jego niezastosowanie i nieodroczenie rozprawy w sytuacji, gdy nieobecność jednego z pozwanych była usprawiedliwiona, biorąc pod uwagę fakt jego tymczasowego aresztowania.

Pozwani zarzucili także naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

- art.58 §1 k.c. w zw. z art. 373 §1 k.s.h. i art. 921 ⁶ k.c. przez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że umowa handlowa łącząca strony była ważna, podczas gdy została podpisana przez osobę nie posiadającą do tego stosownego umocowania w świetle zapisów KRS, co powinno prowadzić do stwierdzenia nieważności umowy, a w konsekwencji do stwierdzenia, iż nie istniały podstawy wypełnienia weksla, który miał wykonanie tej umowy zabezpieczać;

- art. 10 ustawy Prawo wekslowe poprzez jego bezzasadne zastosowanie i uznanie, iż weksel in blanco został wypełniony przez powódkę prawidłowo, w sytuacji, gdy został wypełniony niezgodnie z deklaracją wekslową, ponieważ po pierwsze powódka wypełniła weksel wskazując jako sumę wartość nieodpowiadającą wysokości aktualnego zadłużenia, a po wtóre nie powiadomiła i nie wezwała pozwanych do zapłaty przynajmniej na 7 dni przed terminem płatności weksla.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji pozwanych i o zasądzenie od apelujących na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego. Wywodziła, iż zarzuty apelacji nie znajdują usprawiedliwionych podstaw faktycznych i prawnych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Najdalej idącym zarzutem apelacji był zarzut nieważności postępowania z uwagi na pozbawienie pozwanych możliwości obrony swych praw. Oceniając zasadność tego zarzutu, w pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż pozwana P. Z. z okoliczności odmowy ustanowienia pełnomocnika dla pozwanego A. S. (1) i z odmowy uwzględnienia wniosku pozwanego A. S. (1) o odroczenie rozprawy nie może już co do zasady wywodzić nieważności postępowania w stosunku do niej. Ponadto, odmowa ustanowienia pełnomocnika z urzędu nie jest tożsama z pozbawieniem możności obrony praw. Złożenie wniosku o ustanowienie adwokata z urzędu nie obliguje bowiem sądu do uwzględnienia tegoż wniosku. Zgodnie z art. 117 § 5 k.p.c. przesłanką ustanowienia pełnomocnika z urzędu jest potrzeba udziału w sprawie profesjonalnego pełnomocnika, co ma miejsce, gdy strona wnosząca o jego ustanowienie jest nieporadna procesowo, a sprawa jest skomplikowana pod względem faktycznym lub prawnym. Pozwanemu A. S. (1) nie można było przypisać przymiotu osoby nieporadnej, przeciwnie podejmowane przez niego czynności w sprawie wykazywały, iż wystarczająco zna on reguły, według których toczy się postępowanie sądowe. Zaś sprawa o zapłatę należności z umowy sprzedaży nie może być uznana za skomplikowaną ani pod względem faktycznym, ani też pod względem prawnym. Umowa sprzedaży jest jedną z najczęściej zawieranych umów w obrocie prawnym. Kwestie związane z jej zawarciem i wykonaniem są powszechnie znane, nie wymagają specjalistycznej wiedzy prawniczej i nie sposób przyjąć, by mogły one w jakimkolwiek stopniu być skomplikowane dla osoby posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych, a zwłaszcza dla pozwanego, pełniącego funkcje członka zarządu w spółce kapitałowej, czy też prokurenta takiej spółki.

Pozbawienia możności obrony praw nie można również wywieźć z nieuwzględnienia wniosku pozwanego A. S. (1) o odroczenia rozprawy w dniu 22 lipca 2015r. na tej podstawie, iż nie mógł on w niej uczestniczyć z uwagi na tymczasowe aresztowanie. Tak, jak to trafnie Sąd Okręgowy zauważył stawiennictwo pozwanego nie było obowiązkowe. Co więcej miał on możliwość uczestniczenia w rozprawie na poprzednich posiedzeniach sądu wyznaczonych na rozprawę. Takich posiedzeń wyznaczono w sprawie aż siedem (20 lutego 2013r., 24 kwietnia 2013r. 12 września 2014r., 22 października 2014r., 3 grudnia 2014r., 27 kwietnia 2015r. i 22 lipca 2015r.). Rozprawa była zatem sześciokrotnie odraczana z uwagi na składane czterokrotnie przez pozwanego A. S. (1) bądź dwukrotnie przez P. Z. wnioski o odroczenie rozprawy. Oboje apelujący mieli zatem parokrotnie możliwość udziału w rozprawie apelacyjnej, lecz żadne z nich z tej możliwości nie skorzystało. Nieodroczenie rozprawy w dniu 22 lipca 2015r. nie naruszało art. 214 k.p.c., ponieważ pobyt pozwanego A. S. (1) w areszcie tymczasowym nie może być kwalifikowany jako nadzwyczajne wydarzenie lub jako inna znana sądowi przeszkoda, której nie można przezwyciężyć. Gdyby obecność pozwanego była obowiązkowa, bądź gdyby istniała potrzeba jego przesłuchania, Sąd mógłby podjąć stosowne czynności, w tym zarządzić doprowadzenie pozwanego do Sądu rozpoznającego sprawę, bądź skorzystać z możliwości przesłuchania pozwanego za pomocą teletransmisji. Potrzeby takiej jednakże nie było. Pozwany, jak już to wyżej zaznaczono przez trwający ponad trzy lata proces mógł swobodnie się wypowiedzieć w sprawie – tak osobiście, jak i za pomocą pism procesowych.

Podsumowując, skoro pozbawienie strony możliwości obrony praw zachodzi wówczas, gdy z powodu wadliwości procedowania w sprawie, będących skutkiem naruszenia konkretnych przepisów postępowania strona nie mogła brać udziału i nie brała udziału w postępowaniu lub jego istotnej części, a skutki tych wadliwości nie zostały usunięte przed wydaniem orzeczeni, a taka sytuacja w sprawie nie miała miejsca, zatem zarzut nieważności postępowania był bezzasadny.

Nie znajdywały też uzasadnienia zarzuty naruszenia prawa procesowego, a w szczególności art. 217 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i art. 299 k.p.c. Przeciwko ich uwzględnieniu przede wszystkim przemawiała istota i tok procedowania wywołany wniesieniem zarzutów od nakazu zapłaty, który ma charakter sformalizowany i przyspieszony w porównaniu ze zwykłym procesem cywilnym. Słusznie w tej materii wskazał Sąd Okręgowy, iż stosownie do art. 493 § 1 k.p.c. w zarzutach od nakazu zapłaty należy przedstawić wszystkie zarzuty co do istoty sprawy oraz okoliczności faktyczne i dowody pod rygorem utraty prawa powoływania się na nie, a sąd zobligowany jest pominąć spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w zarzutach bez swojej winy lub, że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy, albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. O prawie wniesienia zarzutów apelujący zostali pouczeni przy doręczeniu im nakazu zapłaty. Zakres zarzutów determinował zakres dalszego postępowania, w tym ukierunkowywał postępowanie dowodowe. Pozwani nie podnieśli w zarzutach żadnych okoliczności, istotnych dla rozstrzygnięcia, które wymagałyby przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron, co więcej okoliczności takich nie wskazują też w apelacji. Uprawnienie G. J. do zawarcia umowy o współpracy handlowej nr (...) Sąd był władny ustalić w oparciu o przedłożone dokumenty, a w szczególności pełnomocnictwo, odpis z KRS i treść umowy. Zarzut braku umocowania G. J. był podstawowym zarzutem pozwanych, a pozostałe zarzuty były konsekwencją przyjęcia braku umocowania G. J. do zawarcia umowy o współpracy. Sąd Okręgowy trafnie, w oparciu o przedłożone przez powódkę dokumenty ustalił, iż G. J. był umocowany do zawarcia w imieniu powódki umowy o współpracy handlowej nr (...). Powodowa spółka, jako podmiot posiadający osobowość prawną mogła, w oparciu o przywołane przez Sąd Okręgowy regulacje art. 95 § 2 k.c. i art. 96 k.c., skutecznie udzielić pełnomocnictwa osobie trzeciej – G. J. do zawarcia tej umowy. Apelujący, działając w imieniu pozwanej Spółki komandytowo – akcyjnej podpisali umowę, co więcej reprezentowana przez nich Spółka umowę tę wykonywała przez kilka miesięcy. Okoliczności te wykazywały oczywistą bezzasadność zarzutu nieważności umowy o współpracy handlowej. Konstatacja ta czyniła także bezpodstawnymi podniesione przez apelujących zarzuty naruszenia prawa materialnego, a to art. 58 §1 k.c. i art. 373 §1 k.s.h. w zw. z art. 921 ⁶ k.c.

Nie bez znaczenia dla oceny zasadności zarzutów naruszenia art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c., art. 230 k.p.c. i art. 253 k.p.c. pozostawał rozkład ciężaru dowodowego obowiązujący w postępowaniu wywołanym zarzutami od nakazu zapłaty wydanego na podstawie weksla. Jako, że wobec istnienia stosunku wekslowego, stosownie do art. 10 i 17 Prawa wekslowego, to na pozwanych spoczywał ciężar wykazania, iż poręczony przez nich weksel in blanco został wypełniony niezgodnie z deklaracją wekslową (art. 6 k.c.). Nie ma bowiem podstaw, by ciężar dowodzenia okoliczności ze stosunku podstawowego, uzasadniających uzupełnienie weksla przerzucać na wierzyciela wekslowego. Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa jako niewykazanego przez powódkę tak co do zasady, jak i co do wysokości. Niemniej nie zaprzeczyli, by byli dłużnikami powódki. Nie odnieśli się do przedłożonego przez powódkę zestawienia faktur, w szczególności nie zaprzeczyli, że nabyli od powódki towary objęte tymi fakturami, nie wykazali, iż za towary te zapłacili. Norma art. 493 § 1 zd. 2 i 3 k.p.c., jak to już wyżej podkreślono jest przepisem szczególnym względem art. 230 k.p.c. Nie mogło zatem odnieść skutku procesowego oświadczenie apelujących, iż powódka nie wykazała roszczenia, bez szczegółowego odniesienia się do treści faktur, których zestawienie zostało przedłożone przez powódkę jako dokumentujących wysokość wierzytelności powódki. W tej sytuacji, czyniąc zestawienie faktur podstawą ustalenia salda zadłużenia pozwanych względem powódki (122. 839,81zł) Sąd Okręgowy nie naruszył art. 253 k.p.c., zwłaszcza że strona pozwana go nie zakwestionowała go w stosownym ku temu czasie, a zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci umowy, weksla i deklaracji wekslowej jednoznacznie wykazywał istnienie wierzytelności powódki względem pozwanych. W tej też sytuacji, ustaleniu salda wzajemnych rozliczeń nie mógł służyć dowód z przesłuchania stron. Pozwani nie zażądali przedłożenia tychże faktur, nie przedłożyli tez żadnych własnych dokumentów, w tym dokumentów księgowych, które mogłyby mieć znaczenie dla ustalenia salda wzajemnych rozliczeń stron. Nadto, apelujący nie zgłosili zastrzeżeń w trybie art. 162 k.p.c. co do przeprowadzenia dowodu z zestawienia tychże faktur. Co więcej nie twierdzili i nadal nie twierdzą, iż nie posiadają długu względem powódki (twierdzą jedynie, iż powódka nie wykazała w prawidłowy sposób swej wierzytelności). Natomiast prawidłowość doręczenia powiadomienia o wypełnieniu weksla z jednoczesnym wezwaniem do zapłaty, datowanego na 1 lutego 2012r. nie została zakwestionowana przez pozwanych w zarzutach od nakazu zapłaty. W tej sytuacji, Sąd miał podstawy ku temu, by zarzut ten uznać za spóźniony, zwłaszcza że powódka przedłożyła dowód nadania tegoż powiadomienia do każdego z pozwanych na wskazany w deklaracji adres, listem poleconym w dniu 1 lutego 2012r., stosownie do treści deklaracji wekslowej (zastrzegającej wysłanie powiadomienia, a nie jego doręczenie). W tej sytuacji, data doręczenia powiadomienia o wypełnieniu weksla, zważywszy na zakres uzgodnionej poręczeniem odpowiedzialności apelujących – nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Przy czym, w ramach kontroli prawidłowości zastosowania prawa materialnego, nie mogła ujść uwagi Sądu okoliczność braku precyzyjnego określenia dochodzonej pozwem wierzytelności odsetkowej w kwocie 5.452,61zł. Otóż powódka w powiadomieniu o wypełnieniu weksla wskazała, iż na kwotę tę składają się odsetki od należności z faktur VAT uregulowanych po terminie (a zatem faktur nie objętych zestawieniem) oraz odsetki naliczone do dnia płatności weksla od należności z nieuregulowanych faktur. Powódka nie przedłożyła żadnego zestawienia dotyczącego wyliczenia tychże odsetek - nie podała od jakich faktur i za jaki konkretnie okres odsetki te zostały naliczone, ani jakie to były odsetki i jaką stopę procentową powódka przyjęła do ich obliczenia, co uniemożliwiało nie tylko weryfikację prawidłowości tegoż wyliczenia i ocenę, czy zostały one wyliczone zgodnie z obowiązującym prawem, ale i ustalenie granic przedmiotowych sprawy. Tym samym powództwo w tej części nie mogło zostać uwzględnione.

Z tych to też przyczyn, Sąd Apelacyjny - w oparciu o art. 386 § 1 k.p.c.- zmienił zaskarżony wyrok poprzez utrzymanie w mocy nakazu zapłaty z 26 marca 2012r. w stosunku do apelujących P. Z. i A. S. (1) w części zasądzającej 122.839,81zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od 10 lutego 2012r., a nadto w adekwatnej do takiego wyniku sporu części kosztów postępowania, tj. co do kwoty 4.997zł, w tym 3.461zł kosztów zastępstwa procesowego. Natomiast w pozostałej części nakaz ten w stosunku do apelujących uchylił i oddalił powództwo. W pozostałym zakresie apelacje obu pozwanych oddalił - w oparciu o art. 385 k.p.c. - jako bezzasadne. Rozstrzygając o kosztach postępowania apelacyjnego, Sąd miał na uwadze, iż apelujący byli zwolnieni od kosztów sądowych w postępowaniu apelacyjnym, nie ponieśli też innych kosztów, natomiast powódka poniosła koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, którego stawka minimalna zgodnie z § 6 pkt. 6 w zw. z § 12 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz.490 ze zm.) wyniosła 2.700zł. Mając na uwadze wynik sporu, Sąd Apelacyjny, kierując się dyspozycją art. 100 zd. pierwsze k.p.c. koszty te stosunkowo rozliczył, przy przyjęciu, iż powódka utrzymała się ze swym roszczeniem w 95,7%, w związku z czym zasądził od apelujących na rzecz powódki solidarnie 2.584 zł z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Aneta Pieczyrak-Pisulińska SSA Tomasz Ślęzak SSA Joanna Naczyńska