Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Marta Zalewska

Protokolant: protokolant Agnieszka Kozłowska

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2016 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Sp. z o.o. w W.

przeciwko: (...) Spółka z o.o. w P.

o zapłatę kwoty 14.374zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30.08.2016r.

I.  uchyla nakaz zapłaty z dnia 5.09.2016r. sygn. akt VI GNc 389/16 w zakresie kosztów procesu

II.  utrzymuje w mocy nakaz zapłaty w zakresie kwoty 14.374zł (czternaście tysięcy trzysta siedemdziesiąt cztery złote) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30 sierpnia 2016r. do dnia zapłaty

III.  zasądza od pozwanego (...) Spółka z o.o. w P. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w W. kwotę 8.866zł (osiem tysięcy osiemset sześćdziesiąt sześć złotych) tytułem kosztów procesu.-

Sygn. akt VI Gc 353/16

Uzasadnienie wyroku z dnia 25 listopada 2016r.

Powód (...) sp.z o.o. w W. wniósł o zapłatę od pozwanego (...) sp. z o.o. w P. kwoty 131.915zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu. W uzasadnieniu wskazał, iż pozwany w ramach stałych stosunków handlowych kupował od powoda paliwo, z czego powstała zaległość objęta fakturami. Na zabezpieczenie roszczeń pozwany wystawił weksel in blanco, który został wypełniony na kwotę zadłużenia przez powoda.

W zarzutach od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym pozwany zaskarżył nakaz co do kwoty 14.374zł z ustawowymi odsetkami od niej. W tym zakresie wniósł o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu zakwestionował powyższą kwotę wynikającą z noty obciążeniowej na kwotę 12.960zł oraz odsetek od niej na dzień płatności weksla w kwocie 1414zł. Wskazał, iż nota została wystawiona bezprawnie: na podstawie § 4 ust. 7.1 i 3 umowy z dnia 26.04.2012r., jako postanowieniami sprzecznymi z treścią art. 483 § 1 kc. Kara umowna została zastrzeżona w przypadku niezrealizowania zakupów na określonym poziomie w wysokości 20zł od każdej nieodebranej jednostki objętości mierzonej w m ³. Pozwany zobowiązał się do zakupu paliwa w roku kalendarzowym na poziomie 720 m ³. Podstawą naliczenia kary był brak zakupów paliwa na odpowiednim poziomie w ciągu roku, czyli zobowiązanie pieniężne. Zakup paliwa ma charakter pieniężny, zatem postanowienie umowne co do kary umownej za powyższe jest nieważne. Zarzucił też, iż powództwo jest przedwczesne, bowiem strony prowadziły negocjacje, które nie zostały zakończone, a pozwany nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu w części, która nie była sprzeczna z przepisami prawa, stąd na podstawie art. 101 kpc wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu.

W odpowiedzi powód podtrzymał żądanie pozwu i uzasadnił, iż w postanowieniach umowy z dnia 2.07.2012r. pozwany zobowiązał się do zamówienia określonej ilości towaru oraz jego odebrania w oznaczonym czasie. Powyższe nie ma cech obowiązku pieniężnego. Zapisany w umowie obrót był jednym z najważniejszych czynników cenotwórczych. Powód w związku z niewykonaniem przez pozwanego obrotu poniósł straty finansowe, zatem zastrzeżenie kary umownej było zasadne. Pozwany początkowo w wyniku prowadzonego postepowania polubownego dokonał niewielkich wpłat, a następnie zaprzestał regulowania zobowiązań, co skutkowało wniesieniem pozwu.

Sąd ustalił, co następuje:

Strony zawarły umowę sprzedaży w dniu 26.04.2012r. z datą obowiązywania: 2.07.2012r. -1.08.2017r., w której pozwany jako odbiorca w § 4 tej umowy zobowiązał do zakupu paliwa w roku kalendarzowym na poziomie 720m ³. W ust.3 zobowiązał się do odbioru paliw od powoda jako dostawcy zgodnie ze składanymi zamówieniami z zasadami określonymi w OWS z podziałem ilości zamówień na poszczególne miesiące kalendarzowe, uwzględniając stałą tolerancję +/- 10%. W ust.7 strony uzgodniły, że w przypadku niezrealizowania zakupów na poziomie określonym powyżej pozwany może zostać obciążony karą umowną w wysokości 20zł od każdej nieodebranej jednostki objętości mierzonej w m ³ poniżej tolerancji -10%. (dowód: umowa sprzedaży k. 37-39). Niespornym między stronami było, iż pozwany nie zrealizował zakupów zgodnie z wymogami § 4, pozwany nie kwestionował też wysokości wyliczenia kary umownej wynikającej z § 4 ust.7 umowy, a objętej notą obciążeniową z daty 21.08.2015r. na kwotę 12.960zł. Nie kwestionował też wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, naliczonych przez powoda na kwotę 1414zł za okres do daty płatności weksla. Pozwany na mocy zawartej umowy wystawił weksel in blanco, podpisany zgodnie z zasadami reprezentacji i zgodnie z deklaracją wekslową na należności wynikające z tej umowy. Powód powyższy weksel wypełnił w dacie 3.02.2015r. na kwotę zadłużenia 131.915zł z terminem płatności 19.08.2016r., w której to kwocie mieściła się należność objęta notą obciążeniową z tytułu kary umownej wraz z odsetkami od niej (dowód – weksel k.5, deklaracja wekslowa k.6)

Sąd dał wiarę powyższym dowodom z dokumentów prywatnych, których treść nie była kwestionowana przez strony, a przedmiot sporu w istocie dotyczył oceny prawnej żądania objętego zaskarżoną częścią nakazu zapłaty.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem rozpoznania była wyłącznie kwota wynikająca z przedmiotu zaskarżenia zarzutami od nakazy zapłaty. Stanowiła ona karę umowną, wynikającą z §4 ust.7 w zw. z ust.1 i 3 umowy. Przepis art. 483 §1 kc stanowi, iż kara umowna należy się wierzycielowi w razie niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego. Wbrew stanowisku pozwanego zobowiązanie się do tzw. zakupu określonej ilości towarów nie stanowi li tylko zobowiązania pieniężnego. Strony łączyła umowa sprzedaży, na mocy której zgodnie z definicją tejże umowy wskazaną w art. 535 kc obowiązkiem kupującego było nie tylko zapłacić sprzedawcy cenę (świadczenie pieniężne), ale i odebrać towar (świadczenie niepieniężne). Rację należy przyznać powodowi, który uzasadniał cel postanowienia umownego w postaci kary umownej z § 4.7 umowy interesem ekonomicznym sprzedawcy, gdzie uzgodniona między stronami cena wynika wprost z wysokości obrotów w zakresie współpracy handlowej stron. Innymi słowy, pozwany czerpiąc korzyści z umówionej miedzy stronami ceny, której wysokość z zasady spada odpowiednio do zwiększających się zakupów ( im wyższe obroty, tym niższe koszty po stronie sprzedawcy ) musi liczyć się z pokryciem z tego tytułu straty finansowej sprzedawcy, który kalkulując cenę odpowiednią na ustalony w umowie poziom obrotów ponosi straty z tytułu obniżenia ceny nieproporcjonalną do rzeczywistych poniżej umówionego poziomu obrotów. Obowiązkiem zatem pozwanego jako kupującego było zamawiać towar i go odbierać w ilościach wskazanych w umowie stron, którego to limitu pozwany nie zrealizował. Tak więc kara umowna została zastrzeżona w umowie w sposób zgodny z przepisem art. 483 kc, tj. od w/w świadczenia niepieniężnego, a skoro pozwany tego świadczenia niepieniężnego nie wykonał zgodnie z umową, zatem zobowiązany jest do zapłaty kary umownej w umówionej miedzy stronami wysokości niezależnie nawet od tego, czy powód poniósł jakąś szkodę z tego tytułu (art. 484 §1 kc).

Zatem weksel został wystawiony prawidłowo zgodnie z deklaracją wekslową obejmującą w/w karę umowną wraz z odsetkami za opóźnienie doliczonymi do sumy wekslowej. O odsetkach od daty wniesienia pozwu Sąd orzekł na podstawie art. 482 §1 kc.

W konsekwencji uznając powództwo za zasadne Sąd utrzymał w mocy nakaz zapłaty w części zaskarżonej na podstawie art. 496 kpc. Ponieważ orzeczeniem kończącym postępowanie w sprawie był wyrok, a nie nakaz zapłaty, który został częściowo zaskarżony, Sąd na nowo orzekł w wyroku o całości kosztów procesu na mocy art. 108 kpc, uchylając w tym przedmiocie nakaz zapłaty, zwłaszcza że pozwany w zaskarżył nakaz co do całości kosztów procesu, powołując przepis art. 101 kpc. Sąd o kosztach procesu orzekł na podst. art. 98§ 1 i 3 kpc. Nie znalazł podstaw do zastosowania przepisu art. 101 kpc. Brak na etapie wydawania nakazu zapłaty dowodów po stronie pozwanego, iż uznał powództwo w części niezaskarżonej, skoro nie spełnił żądania po otrzymaniu nakazu zapłaty z odpisem pozwu. Uznanie w rozumieniu art. 101 kpc to nie pusta deklaracja ( w tym wypadku brak zaskarżenia nakzu zapłaty ), lecz jej realizacja w postaci spełnienia świadczenia. Nie wykazał też pozwany, iż w dacie składania pozwu strony pozostawały w negocjacjach. Twierdzeniom tym powód zaprzeczył, zatem pozostały one w tym procesie gołosłowne. Na koszty po stronie powoda jako wygrywającego proces w całości złożyły się: opłata od pozwu 1649zł oraz minimalna stawka wynagrodzenia adwokackiego obowiązująca od 1.01.2016r. 7.200 zł i opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł (pkt III wyroku).