Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7 stycznia 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, sygn. akt III C 1065/15 nakazał M. Z. i W. Z. opróżnienie lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w Ł. przy Przełajowej 17 w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. wraz z całym ich mieniem, przyznał M. Z. i W. Z. prawo do jednego lokalu socjalnego, wstrzymał wykonanie punktu 1 wyroku do czasu złożenia pozwanym M. Z. i W. Z. przez Gminę – Miasto Ł. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, nie obciążył pozwanych obowiązkiem zwrotu kosztów procesu, ustalił, iż wyrok w stosunku do M. Z. jest wyrokiem zaocznym, nadał wyrokowi w punkcie pierwszym rygor natychmiastowej wykonalności w stosunku do M. Z..

Powyższe rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego zostało oparte na ustaleniu, że w dniu 31 maja 1974 roku (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w Ł. – poprzednik prawny Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. – przydzieliła E. i M. małżonkom Z. lokal mieszkalny nr (...) przy ulicy (...) ustanawiając spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. E. Z. zmarł. Obecnie wraz z pozwaną M. Z. mieszka także W. Z..

Nakazem zapłaty wydanym w dniu 15 października 2009 roku w sprawie o sygnaturze XIX Nc 7175/09 Sąd Rejonowy - Sąd Grodzki dla Ł. w Ł. orzekł obowiązek zapłaty przez pozwaną kwoty 3.589,11 złotych oraz 647,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. Uchwałą Nr 7/10 z dnia 28 stycznia 2010 roku Rada Nadzorcza wykluczyła M. Z. z pośród grona członków spółdzielni. Na dzień podjęcia uchwały wysokość zadłużenia z tytułu opłat za używanie lokalu wynosiła łącznie z odsetkami 4.904,45 złotych. Tego samego dnia powód zawiadomił M. Z. o wykreśleniu z grona członków spółdzielni mieszkaniowej. Odwołanie pozwanej od powyższej uchwały zostało oddalone przez Zebranie Przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej w dniu 19 maja 2010 roku. Pozwani nie płacili opłat za użytkowanie lokalu również w latach 2011-2013. Zadłużenie spowodowane było kosztami leczenia M. Z. i jej pobytu w szpitalu oraz niefrasobliwości pozwanych. Nakazem zapłaty wydanym w dniu 24 września 2014 roku w sprawie o sygnaturze XVIII Nc 5065/14 Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi orzekł obowiązek zapłaty przez pozwaną kwoty 17.198,35 złotych oraz 2.492,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. M. Z. ma 83 lata, od 10 lat nie wychodzi z domu, jest osobą leżącą. Pozwana pobiera emeryturę w wysokości 1200,00 złotych. W. Z. nie pracuje, gdyż opiekuje się matką. Nie ma żadnych dochodów. Opłaty za energię elektryczną wynoszą około 50,00 złotych. M. Z. na leki wydaje około 100,00 złotych miesięcznie. Obecnie zadłużenie pozwanych wynosi 17.000,00 złotych. Pozwani nie korzystają z pomocy społecznej i nie są zarejestrowani jako osoby bezrobotne.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany W. Z.. Zaniechawszy sformułowania zarzutów apelacyjnych pozwany dał wyraz temu, że nie zgadza się z wyrokiem Sądu Rejonowego odnośnie jego osoby. Skarżący zarzucił Sądowi niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy w szczególności faktu, iż czynsz za lata 2014 r i 2015 był płacony regularnie, a zaległości powstały w latach 2011, 2012, 2013. Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie jest zasadna.

Skarżący zarzucił, że Sąd Rejonowy nie wyjaśnił faktu, że czynsz za lata 2014 i 2015 był płacony regularnie. Analiza treści apelacji pozwanego uwidacznia, że została ona zbudowana na próbie wykazania, iż nakazaniu eksmisji pozwanego stoją na przeszkodzie zasady współżycia społecznego. Pozwany wskazuje bowiem na długoletni okres zamieszkiwania w lokalu, swoją trudną sytuację życiową przejawiającą się w konieczności sprawowania opieki nad pozwaną - matką pozwanego, która jest niepełnosprawna oraz na okoliczność, że czynsz za lata 2014 i 2015 jest płacony regularnie, a zaległość obejmowała lata 2011, 2012, 2013, że powód nie wyraził zgody na zapłatę zaległego czynszu w ratach.

Uzasadnienie zarzutów wskazuje, iż skarżący, choć zarzuca błąd w ustaleniach faktycznych, to w istocie nie kwestionuje prawidłowości podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, lecz nie zgadza się z jej oceną w świetle norm materialnoprawnych, a prowadzącą do oddalenia żądania pozwu. W tym kontekście więc, a nie w płaszczyźnie prawidłowości poczynionych ustaleń, należy odnieść się do argumentacji przywiedzionej dla poparcia wniosków apelacji.

Sąd Okręgowy podziela zatem ustalenia faktyczne poczynione w toku postępowania pierwszoinstancyjnego i przyjmuje je za własne.

Natomiast okoliczność, że pozwani płacili czynsz za lata 2014 i 2015 nie ma wpływu na dokonaną w sprawie ocenę prawną, w sytuacji kiedy pozostała nieuregulowana zaległość z tytułu opłat za lokal a pozwana został wykluczona spośród grona członków spółdzielni.

Przechodząc do rozważań dotyczących pozostawania wyroku nakazującego pozwanemu opróżnienie zajmowanego lokalu w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, należy zauważyć, iż zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą (ostatnio: wyrok SN z dnia 8 sierpnia 1997 roku, II CKN 243/97, LEX 1228335, wyrok SN z dnia 27 maja 1999 roku, II CKN 337/98, OSNC 1999/12/14) przepis art. 5 k.c. jest normą wyjątkową i szczególną, więc jego zastosowanie w konkretnej sprawie ograniczone być powinno do przypadków szczególnie drastycznych zachowań osób uprawnionych. Jego zastosowanie nie powinno poza tym, gdy chodzi o sprawy lokalowe, pozbawiać osób uprawnionych należnych im praw do lokalu na czas nieoznaczony.

Dla zastosowania art. 5 k.c. nie jest wystarczające generalne powołanie się na zasady współżycia społecznego, lecz każdorazowo należy wskazać konkretną zasadę, która w realiach rozpoznawanej sprawy miałaby zostać naruszona. W przedmiotowej sprawie brak jest takiej zasady współżycia społecznego, która sprzeciwiałaby się uwzględnieniu powództwa w niniejszej sprawie ani okoliczności, które wskazywałyby na nadużycie przez powoda jego prawa.

Niewątpliwie sytuacja życiowa pozwanego opiekującego się matką jest trudna, co wynika przede wszystkim z faktu, iż matka pozwanego jest chora i wymaga całodobowej opieki. Ponadto trudna jest ich sytuacja finansowa. Okoliczności te nie mogą jednak prowadzić do uznania żądania eksmisji za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego nawet gdyby powód odmówił pozwanym rozłożenia zaległości z tytułu opłat za lokal na raty. Uwzględnieniu trudnej sytuacji życiowej pozwanych służy bowiem uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego. Powyższe trafnie dostrzegł Sąd Rejonowy, rozstrzygając pozytywnie w przedmiocie uprawnienia pozwanych do otrzymania lokalu socjalnego. Podkreślenia wymaga, iż Sąd Rejonowy w myśl art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów wstrzymał wykonanie opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Rozwiązanie takie czyni efektywną ochronę lokatora realizowaną poprzez przyznanie mu uprawnienia do lokalu socjalnego, zapobiegając powstaniu sytuacji, gdy po opróżnieniu lokalu dotychczas zajmowanego musi on oczekiwać na złożenie przez gminę oferty najmu lokalu socjalnego.

Reasumując powyższe rozważania, uznać należy, iż nakazanie przez Sąd Rejonowy eksmisji skarżącego przy jednoczesnym przyznaniu mu uprawienia do lokalu socjalnego i wstrzymaniu wykonania wyroku eksmisyjnego do czasu złożenia przez gminę oferty najmu takiego lokalu stanowi należyte wyważenie interesów zamieszkujących lokal, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji życiowej i nie wywiązywali się ze zobowiązań z tytułu opat za używanie lokalu.

Mając na uwadze niezasadność zarzutów apelacyjnych oraz jednocześnie brak ujawnienia okoliczności, które podlegają uwzględnieniu w postępowaniu odwoławczym z urzędu apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o przepis art. 102 k.p.c., uznając, że nałożenie na W. Z. obowiązku zapłaty kosztów procesu stanowiłoby dla niego nadmierne obciążenie, zważywszy na fakt, iż pozwany nie ma żadnych dochodów. Nie pracuje, ponieważ opiekuje się chorą matką. W tych okolicznościach wolno uznać, że zachodzi szczególny wypadek, o którym stanowi art. 102 k.p.c.