Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt.

VI U 3287/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia

4 lutego 2016r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

na rozprawie w składzie:

Przewodniczący:

SSO Maciej Flinik

Protokolant:

st. sekr. sądowy Agnieszka Kozłowska

po rozpoznaniu w dniu

3 lutego 2016r.

w B.

odwołania

J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia

13 października 2015 r.

Nr

(...)

w sprawie

J. K.

przeciwko:

Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o emeryturę

oddala odwołanie.

Sygn. akt VIU 3287/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 października 2015 roku odmówiono ubezpieczonemu
[ ns 00:00:08.967]
prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z powodu wyżej wymienionych nie...[?], niniejszym zatrudnieniu piet..., ustawowym minimum 15 stażem pracy w szczególnych warunkach, do pracy w szczególnych warunkach nie zaliczono mu okresu jego zatrudnienia w Cukrowni (...) S. A. przypadającego na lata 94, 98 na stanowisku elektromontera z uwagi na brak wystawionego świadectwa pracy w szczególnych warunkach. Do stażu pracy w szczególnych warunkach ZUS uwzględnił 11 lat, 7 miesięcy i 14 dni okresu zatrudnienia w tym samym zakładzie wcześniejszym. Od powyższej decyzji odwołanie wniósł ubezpieczony J. K. podnosząc, iż całe życie przepracował w Cukrowni (...) najpierw, jako uczeń następnie, jako elektromonter. Całe życie zawodowo z
[ ns 00:00:50.642]
na jednej hali przy remontach silników elektrycznych. W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zaprezentowaną z zaskarżonej decyzji. Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczony J. K. w okresie od 1970 roku do 2006 roku pozostawał zatrudniony w Krajowej Spółce (...) S. A. w T. Oddział Fabryka (...) w T.. Wcześniej była to Cukrownia (...), początkowo na stanowisku ucznia później na stanowisku elektryka i elektromontera. Do ubezpieczonego należała obsługa i naprawy, konserwacja remonty całej instalacji elektrycznej niskiego napięcia funkcjonującej w zakładzie, począwszy od napraw oświetlenia na halach i na zewnątrz hal produkcyjnych, zakładania oraz naprawy instalacji elektrycznej, przewodów, kabli wewnątrz budynku, usuwania awarii gniazdek klamr, poprzez usuwanie awarii elektrycznych maszyn funkcjonujących aż po remonty silników elektrycznych, demontaż wyjmowanie, oczyszczanie łożysk, uzwojenia, powtórne montowanie elementów i sprawdzanie działania silnika a także prac z zakresu energetyki typu konserwacja rozdzielni, tablic i generatora o napięciu 6 kilovoltów. Zatrudnieni w zakładzie elektromonterzy posiadali różnego rodzaju uprawnienia elektryczne energetyczne do 1 kilowolta, uprawnienia do 15 kilowolt, aż po uprawnienia bez ograniczeń. Większość urządzeń na terenie fabryki zasilanych energią elektryczną posiadało napięcie od 220 do 380 voltów. Znajdujący się na terenie zakładu transformator przetwarzający napięcie 15.000 volt doprowadzonych do zakładu na niższe, co do zasady był obsługiwany przez pracowników Zakładu (...). To do Zakładu (...) należało odłączenie prądu i dopuszczenie zakładowych elektromonterów cukrowni do wykonywania
[ ns 00:02:33.570]
czynności, napraw i konserwacji. Ubezpieczony ani pozostali elektromonterzy nie zajmowali się przezwajaniem silników, prace tego rodzaju powierzano specjalistycznym firmom zewnętrznym. Zdarzało się, że ubezpieczony wykonywał pracę polegającą na obsłudze dźwignic, suwnic podnoszących i przenoszących remontowane silniki. Posiadał w tym zakresie stosowne uprawnienia. Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych ubezpieczonego oraz zeznań świadków i jego samego, które były, co do zasady zgodne ze sobą i z którymi koresponduje treść tej dokumentacji. Wyjątkiem są tu twierdzenia świadków, co do tego, iż, co do tego, kto obsługiwał znajdujący się na terenie zakładu transformator. Świadek P. utrzymywał, bowiem, że zajmowali się tym zarówno pracownicy Zakłady (...) jak elektromonterzy cukrowni. Drugi ze świadków kategorycznie stwierdził natomiast, jeśli to jedynie Zakład (...) obsługiwał to najważniejsze z punktu widzenia dostarczania energii do zakładu i utrzymania ciągłości ruchu i o najwyższym napięciu około pięć..., 15.000 voltów prowadzonych z zakładu, urządzenie elektryczne, energetyczne. Rozstrzygnięcie zeznania, którego ze świadków są bardziej wiarygodne ma drugorzędne znaczenie z uwagi na pozostałe okoliczności wskazujące, że prace ubezpieczonego były w istocie przynajmniej w dużej części zwykłymi pracami elektrycznymi. Sąd przychyla się natomiast w oparciu o doświadczenie z podobnych spraw, których przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym domagali się zawodowi elektryczy..., elektrycy lub elektromonterzy do twierdzeń drugiego ze świadków. Zwykle, bowiem obsługą transformatorowni, do której dochodziła energia elektryczna dostarczana z zewnątrz zajmował się właśnie Zakład (...) a nie pracownicy zakładu. W tak ustalonym stanie faktycznym odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie. W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie ma w ocenie Sądu Okręgowego podstaw do przyjęcia, iż ubezpieczony legitymuje się przynajmniej 15 letnim stażem pracy w szczególnych warunkach. W pierwszym rzędzie należy wskazać, iż stosownie do treści artykułu 184 Ustawy z 17 grudnia 98 o enerytery..., o emeryturach i rentach z FUS, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 48 przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w artykule 32, 33, 39, 40 jeżeli w dniu w wejścia w życie Ustawy osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotyczących do nabycia, w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w artykule 27. Emerytura, o której mowa w ustępie 1 przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do OFE, albo złożenia wniosku o przekazania środków zgromadzonych na rachunku w od..., w OFE za pośrednictwem zakładu na dochody budżetu Państwa. Zgodnie z artykułem 32 Ustawy, w związku z paragrafem 3 i 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 83 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, prawo do emerytury może nabyć mężczyzna, który spełnia następujące przesłanki: ukończył 60 lat, posiada, co najmniej 25 letni okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie z paragrafem 2 ustęp 1 cytowanego Rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w Rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Stałe wykonywanie takich prac oznacza, że krótsze dobowo, nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku lub periodyczne, a nie stałe świadczenie pracy wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskutek niespełnienia warunków stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia. Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, iż w większości pracy ubezpieczonego w Cukrowni w T., to nie tylko w zakwestionowanym okresie 94, 98, ale i wcześniejszym nie miały charakteru prac w szczególnych warunkach wymienione w Dziale II Wykazu A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 83 w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, bądź też, jeżeli wykonywane przezeń czynności jak obsługa generatora, czy rozdzielni taki charakter miały, to nie było ono świadczone stale. Stanowiły, bowiem jedynie pewien wycinek aktywności zawodowej ubezpieczonego. W konsekwencji nie uzasadniając z korzystania przez nich z prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Pracami kwalifikowanymi, jako wykonywane w warunkach szczególnych są między innymi prace w energetyce przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroeneretycznych i cieplnych. Tak na..., na takie prace wskazuje Dział II załącznika do Rozporządzenia. W ocenie Sądu należy odróżnić standardowe prace elektryka, które ubezpieczony w czasie swojego zatrudnienia w cukrowni niewątpliwie wykonywał w postaci wymiany oświetlenia na hali, napraw gniazdek, usuwania awarii elektrycznych w pomieszczeniach biurowca, naprawy pod kątem elektrycznym maszyn, remontów silników polegających na demontażu łożysk, oczyszczeniu uzwojenia, czy kładzeniu kabli instalacji elektrycznej od prac, te prace należy odróżnić od prac elektromontera w rozumieniu powyższych zapisów, czyli prac w energetyce. Wymienione wyżej przykładowe prace wykonywane przez ubezpieczonego, dodatkowe prace elektryka zakładowego, tymczasem w pozycji drugiej Działu II wykazu stanowiącego załącznik do Rozporządzenia wyraźnie stanowi się o pracach związanych z wytwarzaniem i przesyłaniem energii elektrycznej i cieplnej oraz dotyczy to napraw i konserwacji wszelkiego typu urządzeń energetycznych, a nie elektrycznych typu stacje transformatorowe, przesyłowe, rozdzielnie, przekaźniki oraz urządzeń cieplnych służących do wytwarzania i przesyłania cie..., ciepła, przykładowo pieców, urządzeń w elektrociepłowniach i tak dalej. Również w takim znaczeniu należy rozumieć pojęcie prac polegających na montażu i remoncie i eksploatacji takowych urządzeń. Nie chodzi tu, zatem o pracę polegającą na usuwaniu awarii elektrycznych różnego sprzętu zasilanego energią elektryczną, czy też zwykłego oświetlenia. Do prac w energetyce można byłoby zaliczyć prace wykonywane przez ubezpieczonego przy generatorze oraz naprawach oraz konserwacji rozdzielni tablic. Czynności tego rodzaju stanowiły jednak z uwagi na periodyczność lub incydentalność jedynie w części jego normatywnego czasu pracy. Należy przytoczyć w tym miejscu tezę wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 21 maja 2015 III AUa 1742/14 zgodnie, z którą energetyka to gałąź przemysłu zajmująca się wytwarzaniem, przetwarzaniem energii elektrycznej oraz cieplnej i dostarczeniu jej odbiorcom. Z tego względu nie jest uprawnione zaliczenie do prac świadczonych w warunkach szczególnych w energetyce wszystkich prac elektrycznych obejmujących montaż oraz eksploatację wszelkich instalacji urządzeń elektrycznych. W uzasadnieniu wskazano, iż Sąd Najwyższy w swoich judykatach niejednokrotnie podkreślał, że nie jest uzasadnione zaliczanie do prac szczególnych, do prac szczególnych w energetyce w rozumieniu Rozporządzenia z 7 lutego 83, wszystkich prac związanych z montowaniem bądź z eksploatacją wszelkich instalacji urządzeń elektrycznych, porównaj wyroki Sądu Najwyższego z 16 czerwca 2009 I UK 24/09, czy z 17 kwietnia 2014 I UK 384/13. W uzasadnieniach tych orzeczeń między innymi czytamy: Słusznie apelujący wywiódł, iż zaprezentowana przez Sąd I Instancji interpretacja Działu II wykazu A załącznika do Rozporządzenia i szerokie rozumienie wymienionych w tym dziale prac w warunkach szczególnych w energetyce czyniłoby bezprzedmiotowym granice pojęcia energetyka i doprowadzałoby do przeniesienia wcześniejszych uprawnień emerytalnych na różnorakie roboty elektryczne nienależące do sektora energetycznego. W tym kontekście wypada zauważyć, iż wykaz A Rozporządzenia ma charakter stanowiskowo-branżowy i przyporządkowuje w podanym wykazie prac w szczególnych warunkach do określonej branży. Stypizowanie prac i usystematyzowanie w danym dziale
[ ns 00:10:23.535]
w przypadku i uwzględnia zaistnienie szczególnie niekorzystnych dla zdrowia warunków pracy właściwych dla określonego w konkretnym dziale sektora gospodarki. To samo stanowisko pracy w różnych dziedzinach gospodarki nie wiąże się zawsze z jednakową szkodliwością i uciążliwością. Stopień narażenia na ekspozycje na czynniki szkodliwe dla organizmu pracownika jest uzależniona od tego, z jakiej pracy technologicznie mamy do czynienia w zatrudniających tego pracownika w zakładzie pracy profi..., prowadzony przez pracodawcę działalności gospodarczej z rozważonego typu, który nie jest, zatem bez znaczenia. Wspomnieć również należy, że w Dziale II omawianego wykazu A, to jest w energetyce nie chodzi o wszelkie roboty elektryczne, lecz tylko o wskazane ściśle prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Do energetyki nie zalicza się, zatem zakładanie sieci i instalacji niskiego napięcia, które to prace stanowią powszechne roboty elektryczne dla krańcowych odbiorców w procesie dystrybucji energii elektrycznej. Mając to na uwadze nie ma podstaw by uznać, iż ubezpieczony pracę w energetyce świadczył stale. Odnosząc się do świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionych ubezpieczonemu za lata do 93 oraz zwykłego świadectwa pracy, w którym wskazano, iż w latach 94, 98 wykonywał pracę w warunkach szczególnych należy zauważyć, iż świadectwo prac, pracy nie jest dokumentem urzędowym, lecz dokumentem prywatnym wystawionym przez pracodawcę, zatem wyłącznie o świadczeniu wiedzy tego pracodawcy, które może być podważane w każdy sposób przed Sądem w postępowaniu, w postępowaniu sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. Sąd nie jest w żaden sposób związany oceną charakteru zatrudnienia pracownika dokonaną przez pracodawcę w wystawionym pracownikowi świadectwie pracy, czy w świadectwie wykonywania prac szczególnych warunkach, ma on służyć jedynie celom dowodowym. Dokument ten podlega, co do swojej wiarygodności i mocy dowodowej takiej samej ocenie jak każdy inny dowód. Zatem nawet wtedy, gdy pracodawca uznał pracę na danym stanowisku za pracę w szczególnych warunkach tak jak w niniejszej sprawie, to dany pracownik może nie otrzymać emerytury w wieku obniżonym, jeżeli praca ta nie była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku wymienionym w wykazie takich prac, paragraf 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 83 w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Z taką to sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Dziś świadectwo to zostało wystawione bezpodstawnie. Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy na podstawie artykułu 477 ze znaczkiem 14 paragraf 1 kpc oddalił odwołanie
[ ns 00:12:50.392]