Sygn. akt I ACa 760/16
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 listopada 2016 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: |
SSA Hanna Nowicka de Poraj |
Sędziowie: |
SSA Grzegorz Krężołek (spr.) SSA Robert Jurga |
Protokolant: |
sekr.sądowy Katarzyna Rogowska |
po rozpoznaniu w dniu 27 października 2016 r. w Krakowie na rozprawie
sprawy z powództwa
I. Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.
przeciwko (...) spółce akcyjnej w P.
o zapłatę kwoty 126 429 zł
oraz z powództwa
II. Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.
przeciwko (...) spółce akcyjnej w P.
o zapłatę kwoty 89 752,53 zł
na skutek apelacji strony pozwanej
od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach
z dnia 4 kwietnia 2016 r. sygn. akt VII GC 37/15
1. zmienia zaskarżony wyrok w punktach I:1 i 3 nadając im treść:
„I:1. zasądza od strony pozwanej (...) spółki akcyjnej w P. na rzecz strony powodowej Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwotę 10.086,61 zł (dziesięć tysięcy osiemdziesiąt sześć złotych 61/100) z ustawowymi odsetkami za okres od 13 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od 1 stycznia 2016 r.;
3. zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 2 869 zł (dwa tysiące osiemset sześćdziesiąt dziewięć złotych) tytułem kosztów procesu”, a nadto
dodaje punkt 3a o treści:
„nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Kielcach od powódki kwotę 353,70 zł (trzysta pięćdziesiąt trzy złote 70/100), a od pozwanej kwotę 30,76 zł (trzydzieści złotych 76/100) tytułem brakującej części wydatków związanych z postępowaniem”.
2. zmienia zaskarżony wyrok w punktach II:1 i 4 nadając im treść:
„II:1. zasądza od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 30.389,56 zł (trzydzieści tysięcy trzysta osiemdziesiąt dziewięć złotych 56/100) z ustawowymi odsetkami za okres od dnia 13 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia 1 stycznia 2016 r.
4. zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 256 zł (dwieście pięćdziesiąt sześć złotych) tytułem kosztów procesu”, a nadto dodaje punkt 4a o treści:
„nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Kielcach na rzecz strony powodowej kwotę 535,73 zł (pięćset trzydzieści pięć złotych 73/100), a od strony pozwanej kwotę 263,87 zł (dwieście sześćdziesiąt trzy złote 87/100) tytułem brakującej części wydatków związanych z postępowaniem.
3. w pozostałym zakresie apelację oddala;
4. zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 14 839 zł (czternaście tysięcy osiemset trzydzieści dziewięć złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
SSA Grzegorz Krężołek SSA Hanna Nowicka de Poraj SSA Robert Jurga
Sygn. akt : I ACa 760/16
Przedsiębiorstwo (...) spółka z o.o. w K. domagała się zasądzenia od (...) SA w P. kwoty 126 429 zł z odsetkami od 10 stycznia 2015r. oraz obciążenia pozwanej kosztami sporu.
Motywując zgłoszone żądanie wskazała , że na podstawie umowy zawartej z Zarządem (...)w L. była wykonawcą zamówienia „Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr (...) I. – K. na odcinku K. K. Zadanie (...) Z. się w niej zrealizować przyjęte na siebie świadczenie do 24 października 2014r. pod rygorem zapłaty kary umownej.
W tym celu zawarła z pozwaną spółką umowę na wykonanie kompletnych ekranów akustycznych do dnia 7 października 2014r. pod rygorem zapłaty kary umownej.
Pozwana przesuwała terminy rozpoczęcia robót pomimo tego, że zamawiająca proponowała przekazanie terenu budowy 4 sierpnia 2014r.
Ostatecznie spółka (...) przejęła plac budowy 12 września 2014r.Prace realizowała w sposób mało intensywny, nie rokujący dochowania terminu ich zakończenia . Wobec tego powódka wielokrotnie wzywała ją do ich przyspieszenia. Ostatecznie prace zostały zakończone w listopadzie 2014r, a formalny odbiór miał miejsce 14 dnia tego miesiąca. W protokole odbiorowym wskazano , iż przekroczenie terminu wykonania robót wynosi 17 dni.
W ramach dochodzonego roszczenia strona powodowa domagała się przyznania na swoją rzecz
- kwoty 16 335,54 zł z tytułu kary umownej za uchybienie terminu w wykonaniu przedmiotu umowy , w wymiarze 34 dni na podstawie (...)umowy oraz
- kwoty 110 098,46 zł jako 1/3 kary umownej nałożonej na powódkę przez zamawiającego, na podstawie art.(...) , umowy łączącej strony sporu , za 17 dni zwłoki w wysokości 379 287,17 zł.
Jak wskazywała , skoro do zawinionego opóźnienia , które spowodowało , że inwestor nałożył na spółkę , jako generalnego wykonawcę tę karę , przyczynili się także pozostali dwaj podwykonawcy , pozwana ponosi odpowiedzialność z tego tytułu właśnie w takim rozmiarze.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty w wydanym przez Sąd Okręgowy w postępowaniu upominawczym , którym żądanie pozwu zostało w całości uwzględnione, strona pozwana, negując to orzeczenie w całości, domagała się oddalenia powództwa oraz obciążenia spółki (...) kosztami postępowania. Swoje stanowisko oparła na następujących zarzutach :
- strony ustaliły harmonogram prac, z którego wynikało, że przedmiot umowy będzie realizowany w okresie od 28 sierpnia do 6 października 2014r, sukcesywnie na obu zadaniach, objętych umowami zawartymi przez strony. Wykonawstwo będzie prowadzone przez jedną grupę roboczą. W tych okolicznościach wyznaczenie przez zamawiającą spółkę kolejnych terminów przejmowania placów budowy przez (...) SA , było z postanowieniami tego harmonogramu niezgodne,
- spółka z P. nie przystąpiła do przejęcia budowy w dniu 26 sierpnia2014r albowiem nie dysponowała jeszcze zatwierdzeniami materiałowymi, w szczególności dotyczącymi wypełnienia ekranów tzw. zieloną ścianą , a ich posiadanie , zgodnie z pismem inwestora z 14 maja tego roku, było warunkiem rozpoczęcia prac;
- po przejęciu placu budowy w dniu 12 września 2014r , strona pozwana nie mogła realizować robót albowiem powódka zakazała realizacji tych prac [ w ramach zadania oznaczonego jako(...) ] , domagając się rozpoczęcia robót w ramach zadania określonego jako(...) To jednak było niemożliwe z uwagi na brak zatwierdzeń ze strony inwestora, co do możliwych do użycia materiałów . Front robót, na tej części prac, został otwarty dla pozwanej dopiero 2 października 2014r ,
- podczas realizacji umowy pozwana spółka doznawała nie obciążających ją przeszkód w dochowaniu terminu umownego , m. in. były to wady projektowe zgłoszone inwestorowi w dniu 25 sierpniu 2014r, dotyczące nieprawidłowo przyjętej grubości warstwy antykorozyjnej słupów, a także konieczność stosowania ceowników, nieprzewidzianych w projekcie, maskownic gwintów i zabezpieczeń śrub kotwiących słupy ekranów.
Wszystko to skutkowało bądź to niemożnością rozpoczęcia prac albo też wydłużało termin realizacji świadczenia. Ostatecznie prace zostały ukończone, na tej części zadania , w dniu 31 października 2014r.
W tych okolicznościach , zdaniem pozwanej, brak było podstaw do naliczania przez zamawiającą spółkę z K. obecnie dochodzonej kary umownej. Jest to stanowisko tym bardziej uzasadnione gdy weźmie się pod uwagę , że strona powodowa jeszcze w dokumentach odbiorów częściowego i końcowego zamówionych robót z 12 i 16 grudnia 2014r, potwierdzała właściwe wykonanie prac i nie zapowiadała naliczenia kary umownej za zwłokę. Późniejsza zmiana stanowiska była spowodowana tylko tym , iż spółka (...) została obciążana tego rodzaju karą przez inwestora , którym to długiem stara się - niezasadnie - obciążyć swoją byłą kontrahentkę. Określając , iż czyni to „ z ostrożności procesowej „ spółka z P. wskazała na potrzebę miarkowania dochodzonej przez powódkę kary umownej.
Odnosząc się do drugiej części świadczenia dochodzonego pozwem , którą powódka identyfikowała z odszkodowaniem wynikającym z obciążenia jej przez inwestora karą umowną za zwłokę w terminowym oddaniu przedmiotu zamówienia [zadania inwestycyjnego], strona pozwana podnosiła , że nie zostało wykazane aby rzeczywiście o to świadczenie zostało ograniczone należne (...) wynagrodzenie, a zatem , iż powodowa spółka doznała szkody. Po wtóre ,przeczyła temu aby istniał adekwatny związek przyczynowy pomiędzy sposobem realizacji zobowiązania przez pozwaną, a nie dochowaniem terminu przez generalnego wykonawcę wobec inwestora ani też to , że zakres udziału n pozwanej w wyrównaniu powstałego po stronie powódki w ten sposób uszczerbku majątkowego rzeczywiście miał wynosić 1/3 , w odniesieniu do twierdzonej przez żądającą jego całości.
W drugim żądaniu spółka (...) , domagała się zasądzenia od (...) SA w P. kwoty 89 996,06 zł z odsetkami od 10 stycznia 2015r. oraz obciążenia byłej kontrahentki kosztami procesu.
Motywując je podniosła, że na mocy umowy zawartej z Zarządem (...)w L. była wykonawcą zamówienia „Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr (...) I. – K.” na odcinku K. K. -Zadanie(...)
Na jej podstawie zobowiązała się wykonać swoje świadczenie do 30 października 2014r. pod rygorem zapłaty kary umownej.
W tym celu zawarła z pozwaną umowę na wykonanie kompletnych ekranów akustycznych do dnia 10 września 2014r. pod rygorem zapłaty kary umownej. Pozwana przesuwała jednak terminy rozpoczęcia robót pomimo tego, że powódka proponowała przekazanie terenu budowy 4 sierpnia 2014r. Ostatecznie do przejęcia placu budowy doszło 12 września 2014r. (...) SA wykonała roboty w listopadzie 2014r, a zostały one odebrane 13 listopada 2014r, protokołem, w którym wyliczono opóźnienie w wykonaniu robót wynoszące 14 dni.
Na roszczenie dochodzone tym pozwem złożyły się :
- kwota 31 369,60 zł tytułem kary umownej za uchybienie terminu wynoszące 64 dni , a podstawą jej naliczenia był zapis (...)umowy stron,
- kwota 58 626,46 zł tytułem odszkodowania , odpowiadającego 1/3 kary umownej za 17 dni zwłoki, w wykonaniu świadczenia przez powódkę jako generalnego wykonawcę wobec inwestora , którą została obciążona w wysokości łącznej 179 992,12 zł. Podstawą do takiego odszkodowania było postanowienie art.(...) umowy stron sporu. Wysokość dochodzonej z tego tytułu kwoty jest następstwem przyjęcia , że do zwłoki przyczynili się , podobnie jak pozwana , także dwaj inni podwykonawcy.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym także w tej drugiej , odrębnej sprawie, Sąd Okręgowy w Kielcach uwzględnił powództwo , pozwana, kwestionując to rozstrzygniecie w całości, wniosła o jego oddalenie i obciążenie przeciwniczki procesowej kosztami sporu.
Stanowisko procesowe spółki (...) było bardzo zbliżone do tego , którym broniła się wobec pierwszego z żądań i w jego ramach popodnosiła ona , że :
- strony ustaliły harmonogram prac, z którego wynikało, że przedmiot umowy będzie realizowany w okresie od 28 sierpnia do 6 października 2014r , sukcesywnie na obu zadaniach przez jedną grupę roboczą , a wyznaczenie pierwszego i drugiego terminu przejęcia placu budowy przez zamawiającą spółkę było z tym harmonogramem niezgodne;
- pozwana nie przystąpiła do przejęcia budowy w dniu 26 sierpnia 2014r albowiem nie dysponowała jeszcze zatwierdzeniami materiałowymi, w szczególności dotyczącymi wypełnienia ekranów, a posiadanie ich było warunkiem koniecznym rozpoczęcia prac,
-po przejęciu placu , 12 września 2014r, spółka wykonawca nie mogła realizować robót z uwagi na błędy projektowe w dokumentacji przekazanej przez inwestora . Odmówił on zatwierdzenia materiałów do realizacji części prac [ podwalin pod słupy ] ,
- najpoważniejszą przeszkodą do ich podjęcia , która podobnie jak inne do których odwołuje się pozwana , nie obciążają jej i nie są nie mogą być usprawiedliwionymi podstawami dla naliczania kary umownej przez zamawiającą , było niezatwierdzenie przez inwestora materiału wypełniającego ekrany tzw. A., którego użycie strony uzgodniły w umowie. Ostatecznie udało się takie zatwierdzenie uzyskać ale dopiero 9 października 2014r, co wykluczało dochowanie terminu realizacji przedmiotu świadczenia.
- kolejną przeszkodą dla dochowania terminu umownego zakończenia prac było to, że dokumentacja projektowa przewidywała użycie materiałów niedostępnych na rynku (ceownik 200x100) i niewłaściwego gatunku stali jak i wobec przyjęcie , w założeniach projektu skomplikowanej konstrukcji słupa narożnego(...)
Zgodę na zmianę konstrukcji słupów pozwana otrzymała dopiero 13 października , a stali 24 października 2014r . To implikowało zakończenie robót dopiero 12 listopada 2014r
Negując zasadność roszczenia odszkodowawczego , podnosiła argumenty tożsame z tymi , które formułowała broniąc się przed pierwszym z żądań z tego tytułu.
W toku postępowania powódka ograniczyła zakres tego drugiego żądania o kwotę 243, 53 zł i zrzekając się w tym zakresie roszczenia , ostatecznie dochodziła 89 752, 53 zł w tym 31 369, 60 zł z tytułu kary umownej i 58 382, 93 zł tytułem odszkodowania. Argumentowała przy tym , iż zadanie oznaczone jako (...)realizowało nie trzy ,jak wcześniej podawała, a dwa podmioty podwykonawcze [ w tym strona pozwana]
Obydwie sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.
Wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2016r , Sąd Okręgowy w Kielcach , w odniesieniu do pierwszego z żądań :
- zasadził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 120 184, 97 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 stycznia 2015 do 31 grudnia 2015r i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, począwszy od dnia 1 stycznia 2016r oraz sumę 9 621, 20 zł tytułem kosztów procesu [ pkt I : 1 ] ,
- w pozostałym zakresie to powództwo oddalił [ pkt I : 2 ],
- nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Kielcach z zasądzonego na rzecz powódki roszczenia kwotę 19, 22 zł, a od pozwanej 365, 24 zł , tytułem brakującej części kosztów sądowych [ pkt I : 3 sentencji wyroku ] .
Rozstrzygając o drugim z żądań powódki :
- zasądził na jej rzecz od (...) SA w P. kwotę 88 772, 49 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 stycznia 2015r do 31 grudnia 2015r oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie ,począwszy od dnia 1 stycznia 2016r , jak również sumę 8 117 złotych tytułem kosztów procesu [ pkt II: 1 ,
- umorzył postępowanie w zakresie kwoty 243,53 zł [ pkt II: 2] ,
- oddalił powództwo w pozostałej części [ pkt II : 3],
- nakazał pobrać od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Kielcach, kwotę 799, 60 zł , tytułem brakującej części kosztów sądowych [ pkt II:4] sentencji wyroku.
Sąd I instancji ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :
Powódka mocy umowy zawartej w dniu 29 kwietnia 2013r. z Zarządem (...)w L. była wykonawcą zamówienia „Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr (...) I. – K. na odcinku K. K. Zadanie (...)którą zobowiązała się wykonać do 24 października 2014r. pod rygorem zapłaty kary umownej za opóźnienie w wysokości 0,05 % ceny umownej wynoszącej 44 622 015,07 zł brutto za każdy dzień opóźnienia.
W celu jej wykonania powódka zawarła w dniu 23 lipca 2014r. z pozwaną umowę na wykonanie kompletnych ekranów akustycznych za wynagrodzeniem w kwocie 480 314,96 zł brutto. Strony ustaliły termin jej wykonania na 7 października 2014r. i postanowiły, że za niedotrzymanie tego terminu podwykonawca zapłaci powodowi karę umowną w wysokości 0,1 % wynagrodzenia umownego brutto za każdy dzień zwłoki. Zgodnie z umową jeżeli w wyniku zawinionego niedotrzymania przez podwykonawcę tego terminu, zamawiający nałożyłby na zleceniodawcę kary umowne o wartości przekraczającej kary obliczone na podstawie art. 12 ust. 1 umowy , to podwykonawca był zobowiązany dopłacić zamawiającej różnicę. Strona powodowa zobowiązała się do przekazania podwykonawcy terenu do wykonania przedmiotu umowy z pełnym frontem robót nie później niż 21 dni od daty zatwierdzenia przez zleceniodawcę i inwestora dokumentacji przygotowanej przez podwykonawcę, a pozwana miała obowiązek rozpocząć roboty nie później niż 7 dni od przekazania terenu. Powódka miała obowiązek rozpocząć odbiór końcowy w ciągu 7 dni od otrzymania pisemnego zawiadomienia o gotowości do odbioru wraz z kompletem wymaganych dokumentów odbiorowych, ale nie wcześniej niż w terminie wyznaczonym przez inwestora dla odbioru końcowego inwestycji. Natomiast podstawa do zgłoszenia gotowości do odbioru było wykonanie robót bez wad, potwierdzenie ich wykonania w dzienniku budowy przez inspektora nadzoru i potwierdzenie przez kierownika budowy, że otrzymał kompletna dokumentację odbiorową.
Przedsiębiorstwo (...) - spółka z o. o. w K. , na podstawie umowy zawartej w dniu 15 kwietnia 2013r. z Zarządem (...)w L. była również wykonawcą zamówienia „Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr (...) I. – K. na odcinku K. K. Zadanie (...)którą zobowiązała się wykonać do 15 września 2014r. pod rygorem zapłaty kary umownej za opóźnienie w wysokości 0,05 % ceny umownej wynoszącej 25 713 159,70 zł brutto za każdy dzień opóźnienia.
W celu jej wykonania zawarła w dniu 23 lipca 2014r. ze strona pozwaną umowę na wykonanie ekranów akustycznych za wynagrodzeniem w kwocie 490 154,27 zł brutto.
Strony ustaliły termin jej wykonania na 10 września 2014r. i postanowiły, że za niedotrzymanie tego terminu podwykonawca zapłaci powodowi karę umowna w wysokości 0,1 % wynagrodzenia umownego brutto za każdy dzień zwłoki ((...)Ponadto przewidziały, że w sytuacji zawinionego niedotrzymania przez podwykonawcę tego terminu, inwestor nałoży na zleceniodawcę kary umowne o wartości przekraczającej kary obliczone na podstawie ust.(...)to podwykonawca będzie zobowiązany wyrównać stronie powodowej powstałą różnicę.
Spółka (...) , podobnie jak i w poprzednio zawartej umowie na wykonanie przez (...) SA prac, w ramach zadania inwestycyjnego m , oznaczonego jako (...) zobowiązała się do przekazania kontrahentce terenu do wykonania przedmiotu umowy z pełnym frontem robót nie później niż 21 dni od daty zatwierdzenia przez zleceniodawcę i inwestora dokumentacji przygotowanej przez spółkę z P. ,ona natomiast miała obowiązek rozpocząć roboty nie później niż 7 dni od przekazania terenu. Powódka miała obowiązek rozpocząć odbiór końcowy w ciągu 7 dni od otrzymania pisemnego zawiadomienia o gotowości do odbioru wraz z kompletem wymaganych dokumentów odbiorowych, ale nie wcześniej niż w terminie wyznaczonym przez inwestora dla odbioru końcowego inwestycji. Natomiast podstawą do zgłoszenia gotowości do odbioru było wykonanie przez pozwaną prac bez wad , potwierdzenie ich zrealizowania w dzienniku budowy przez inspektora nadzoru i potwierdzenie przez kierownika budowy, że otrzymał kompletna dokumentację odbiorową .
Spółka (...) została wybrana jako wykonawca robót , w ramach obydwu zadań oznaczonych jako (...) stanowiących elementy zadania inwestycyjnego wykonywanego przez spółkę (...) na rzecz inwestora , w oparciu o ofertę z dnia z 12 lutego 2014r.,
Przyszła zamawiająca przekazała wcześniej stronie pozwanej całą dokumentację dotyczącą wykonania ekranów akustycznych przygotowaną przez inwestora. Była ona podstawa przedstawionej oferty przyszłego wykonawcy, w której pozwana spółka zaproponowała zmiany , które miały pozwolić na obniżenie ceny .
W odniesieniu do zadania(...) propozycja dotyczyła alternatywnego rozwiązania dotyczącego między innymi zmiany rozstawu słupów, sposobu wykonania i mocowania pali, oraz zastosowanie innych paneli do wypełniania ekranów bowiem panele o grubości zaprojektowanej były niedostępne na rynku. W przypadku zadania (...) propozycja zmian dotyczyła rodzaju i grubości paneli do wypełniania ekranów, rodzaju i zabezpieczenia słupów, a także wypełnienia ekranów z plastikowego na wypełnienie przezierne A., które było tańsze od zaprojektowanego i którego pozwana była producentem.
Spółka z K. wraz z tymi propozycjami zmian projektowych , przedstawiła inwestorowi spółkę (...) jako potencjalnego , przyszłego podwykonawcę tych robót. Zarząd (...)w L. zaakceptował pozwaną jako podwykonawcę lecz nie zaaprobował postulowanych przez pozwaną zmian projektowych, żądając wprowadzenia do umowy stron postanowienia o obowiązku wykonywania robót zgodnie z dokumentacją przekazaną przez inwestora.
Z tego powodu strony procesu podwyższyły wynagrodzenie pozwanej w stosunku do określonej w ofercie o około 100 000 zł.
W lipcu 2014r., reprezentujący pozwaną G. G. przesłał reprezentantowi zamawiającej K. S. (1) opracowany przez siebie harmonogram robót w ramach obu zadań (...) Jego postanowienia nie uwzględniały , wskazanych wyżej terminów zakończenia prac , określonych w zawartych przez strony umowach , wskazując jako ostateteczny termin wykonania prac na 6 października 2014r. Odpowiedzią na tę propozycję było stwierdzenie , iż prace montażowe muszą zostać w całości zakończone do końca września 2014r, a na październik mogą być pozostawione jedynie roboty o charakterze porządkowym.
Do wykonania obu zadań pozwana dysponowała jedna ekipą liczącą (...) osób, których cześć zajmowała się palowaniem, druga montowaniem słupów, trzecia ich scalaniem. Proponowany harmonogram był dostosowany do potrzeb wykonawczych spółki (...) ,która równocześnie prace montażowe prowadziła w B., A. i K. .
Ponadto Sąd Okręgowy , w podniesieniu do okoliczności istotnych z punktu widzenia realizacji zadania oznaczonego jako 1.1. ustalił , że :
Pismem z dnia 30 lipca 2014r. strona powodowa wyznaczyła przekazanie pozwanej terenu budowy na dzień 4 sierpnia 2014r. Pozwana jednak odmówiła powołując się na postanowienia , wskazanego wyżej harmonogramu . Potem , jeszcze dwukrotnie, w dniach 11 i 25 sierpnia 2014r , (...) wzywała do takiego przejęcia , ostatecznie doszło do niego dopiero w dniu 12 września 2014r.
Wnioski materiałowe sporządzała pozwana i przekazywała je drogą elektroniczną do biura budowy, ta z kolei, w tym samym lub następnym dniu do inżyniera kontraktu.
Jeżeli reprezentujący inwestora inżynier kontraktu, zwracał uwagę na niekompletność wniosku lub jego błędy, pracownicy powódki od razu informowali o tym podwykonawcę- pozwaną.
Strona pozwana uzyskała w ten sposób zatwierdzenie parametrów mającego być użytym betonu , w dniu 26 sierpnia 2014r. słupów stalowych – w dniu 15 września 2014r., materiałów do zbrojenia pali żelbetowych w dniu 15 września 2014r. W dniu 5 września 2014r. inżynier kontraktu wyjaśnił podwykonawcy sposób zabezpieczenia ekranów warstwą cynku i określił kolor powłoki malarskiej. Ponieważ na rynku nie było wypełnień ekranów o zaprojektowanej grubości 208 mm, w dniu 17 września, inżynier kontraktu poinformował pozwaną , że może zastosować jako rozwiązanie równoważne inne ekrany o takich samych parametrach izolacyjności i pochłanialności .
Strona powodowa wzywała pozwaną do podjęcia prac , w obliczu zbliżającego się terminu zakończenia robót na całym zadaniu , na zbyt małe zaangażowanie - zbyt małą ilość ludzi i sprzętu. Na brak znaczących postępów zwracał uwagę spółce (...) inżynier kontraktu i sam inwestor.
Pierwsze prace spółka z P. wykonała w dniu 3 października 2014r.
(...) Zarząd (...)w L. dokonał odbioru robót zrealizowanych przez powódkę w branży konstrukcyjno – budowlanej, m. in. obejmującej ekrany akustyczne, w ramach tego zadania, w dniu 10 listopada 2014r. Zgłoszenie ich do odbioru przez podwykonawcę miało miejsce w dniu 31 października 2014r.
Odbiór końcowy zadania jako takiego , nastąpił 24 listopada 2014r. W protokole stwierdzającym jego przebieg komisja wskazała, że roboty wykonywano do 10 listopada 2014r., co oznacza, że wymiar niedochowania terminu umownego wynosi 17 dni i inwestor naliczy wykonawcy- powódce- karę umowną na kwotę 379 287,17 zł.
W dniu 29 grudnia 2014r. inwestor wystawił notę księgową nr (...)r., w której obciążył powódkę wyżej wskazaną karą i oświadczył, że potrąci ją z faktury nr (...), obejmującej wynagrodzenie należne spółce (...) , co też uczynił.
Ponadto , wobec tego opóźnienia i sięgnięcia przez inwestora po opisaną sankcję finansową , powódka zrezygnowała z ubiegania się o referencje, w oparciu o które zamierzała wejść na rynek inwestycji drogowych na obszarze działalności Zarządu (...)w L..
W związku z naliczeniem i potrąceniem tej kary przez inwestora , spółka z K. wystosowała do spółki (...) notę księgową na kwotę 126 429 zł i wezwała pozwaną do zapłaty stwierdzonej nią sumy, w terminie 7 dni od otrzymania wezwania, co nastąpiło 5 stycznia 2015r.
Zadanie 1.1. powódka wykonywała posługując się trzema podwykonawcami – stroną pozwaną, PHU (...) oraz firmą prowadzoną jednoosobowo przez J. W.. Wszystkie roboty tych podwykonawców zostały odebrane w tym samym czasie.
W zakresie okoliczności dotyczących wykonania zadania oznaczonego jako(...) , Sąd I instancji ustalił , iż :
Powódka wyznaczyła pozwanej przekazanie terenu budowy na 4 sierpnia 2014r ale ta odmówiła powołując się na postanowienia w/w harmonogramu. Nieskuteczne okazały się także dwa kolejne wezwania , określające terminu przejęcia na 18 sierpnia i 26 sierpnia 2014r. Ostatecznie czynność ta doszła do skutku 12 września 2014r.
Spółka (...) nie przystąpiła od razu do wykonywania robót. Jako pierwsze wykonano wykopy fundamentowe pod pale, w dniu 29 września 2014r.
Pozwana wielokrotnie zwracała się do inżyniera kontraktu o wprowadzenie zmian materiałowych oraz innych rozwiązań technicznych na przykład w zakresie rozstawu słupów i konstrukcji pali, które nie były akceptowane, jako niezgodne z dokumentacją projektową lub niespełniające wymogów formalnych. Pomimo wcześniejszej odmowy podwykonawca forsował zmianę w zakresie wypełniania paneli szkłem tzw. A. , składając [ kolejny] wniosek w tym zakresie do przedstawiciela inwestora za pośrednictwem zamawiającej, w dniu 4 sierpnia 2014r.
Inżynier kontraktu jednak odmawiał wprowadzenia zmian , powołując się na niezgodność z pierwotną dokumentacją projektową i informował, że zastosowanie płyt A. wymaga sprawdzenia właściwości mechanicznych i stateczności od obciążenia wiatrem oraz dynamicznego odśnieżania. Ostatecznie jednak zaaprobował tę zmianę 19 września 2014r zaznaczając, w korespondencji z powódką , mającą miejsce w październiku 2014r, iż że nie może to stanowić podstawy do zmiany terminu umowy i dodatkowych roszczeń finansowych, w relacjach (...) Zarządu (...)ze spółką (...) jako generalnym wykonawcą.
Strona pozwana zwracała się także o zatwierdzenie innego rodzaju stali na podwaliny niż przewidzianą specyfikacją techniczną oraz o zmianę konstrukcji słupa(...) na co otrzymała zgodę odpowiednio 13 i 24 października 2014r.
W czasie oczekiwania na zatwierdzenia pozwana wykonywała inne roboty – pale, osadzanie słupów.
Podwykonawca zgodnie z przedstawioną mu dokumentacją , wykonał zbrojenie głowic w których odsadzano słupy stalowe, jednakże inspektor nadzoru zarzucił, że znajduje się zbyt blisko słupa, w związku z czym musiano ponownie zamówić materiały zbrojeniowe i zbrojenie wykonać ponownie, zgodnie z poleceniem inspektora. Konieczność wykonania tych robót przedłużyło wykonanie umowy o 3 dni.
Z dalszych ustaleń Sądu Okręgowego wynika , że podobnie jak w przypadku wykonywania prac w ramach zadania oznaczonego jako(...)wnioski w przedmiocie aprobaty dla materiałów jakie miały być użyte sporządzała pozwana i przekazywała je drogą elektroniczną do biura budowy. Powódka z kolei w tym samym dniu lub następnym przekazywała je do inżyniera kontraktu. Jeżeli inżynier kontraktu zwracał uwagę na niekompletność wniosku lub jego błędy, pracownicy powódki od razu informowali o tym podwykonawcę .Były one często odrzucane z przyczyn formalnych. Powódka nie prowadziła merytorycznej kontroli tych wniosków.
Pozwana , w ramach zadania (...)zakończyła montaż wypełnień w 7 listopada 2014r., w dniu 12 listopada 2014 były realizowane ostatnie prace [ naklejanie na te powierzchnie sylwetek ptaków ].
Ekrany zostały odebrane przez inwestora 13 listopada 2014r. Odbiór ostateczny został przeprowadzony 12 grudnia 2014r.
Komisja odbiorowa z udziałem przedstawicieli inwestora i spółki (...) jako generalnego wykonawcy , stwierdziła w nim że opóźnienie w zakończeniu robót [ w odniesieniu do całości zadania] , wyniosło 14 dni, w związku z czym inwestor wystawi wykonawcy notę z tytułu kary umownej na kwotę 179 505,06 zł , co też uczynił w dniu 24 grudnia 2014r o tę wielkość ograniczając należne spółce z K. wynagrodzenie.
W dniu 31 grudnia 2014r. powódka przesłała pozwanej notę księgową na kwotę 89 996,06 zł , która to należność miała obciążać spółkę (...) za niedotrzymanie terminu spełnienia świadczenia , w ramach prac obejmujących zadanie 2.1 i wezwała pozwaną do jej zapłaty w terminie 7 dni od otrzymania wezwania, które miało miejsce 5 stycznia 2015r.
Ponadto Sąd I instancji ustalił , że zadanie to Przedsiębiorstwo (...) - spółka z o.o. realizowała za pośrednictwem dwóch podmiotów podwykonawczych ; pozwanej i jednoosobowej firmy (...).
Odbiór robót od obu podwykonawców nastąpił w dniu 13 listopada 2014r.
W odniesieniu do obu zadań powódka przedstawiła pozwanej do podpisania w grudniu 2014r. protokoły odbioru nie zawierające wzmianki o karach umownych. Później je skorygowała, przesyłając jej ponownie, w dniu 22 grudnia 2014r ze wzmiankami o ich naliczeniu.
W ramach rozważań prawnych Sąd Okręgowy uznał , że co do zasady , żądania strony powodowej kwalifikowane jako kary umowne z obu zadań jak również z tytułu doznawanych z przez spółkę (...) szkód za których wyrównanie, zgodnie ze stanowiskiem powódki miałaby być odpowiedzialna strona pozwana ,są usprawiedliwione .
W odniesieniu do świadczenia z tytułu kary umownej za nieterminowe wykonanie przedmiotu umowy , w ramach realizacji zadania określonego jako (...)Sąd I instancji przy ustalonym w postępowaniu stanie faktycznym ocenił , że:
a/ strona pozwana nie kwestionowała tego , że przedmiot umowy nie został przez nią zrealizowany w terminie. Zarzucała natomiast , że jego przekroczenie nastąpiło z przyczyn od niej niezależnych.
Spośród przyczyn , które powoływała jako usprawiedliwiające to przekroczenie , tylko jedna, w ocenie Sądu Okręgowego, może zostać uznana za rzeczywiście niezależną od wykonawcy i powodującą wydłużenie czasu wykonania umowy o trzy dni. Chodzi o czynność ponownej realizacji zabezpieczeń śrub kotwiących słupy. Wykonane przez pozwaną spółkę zbrojenie tego elementu odpowiadało założeniom projektowym , tym nie mniej inspektor nadzoru polecił jego zmianę , przy wykorzystaniu innych [ nowych elementów ] oraz wykonanie go w innym niż dotąd miejscu , w większym oddaleniu od słupów.
Pozostałe , podawane przez spółkę wykonawcę, przyczyny wydłużenia czasu realizacji jej świadczenia umownego nie mogą być , zdaniem Sądu I instancji stanowić takiego usprawiedliwienia i wpływać na zasadę oraz wymiar odpowiedzialności pozwanej z rozważanego tytułu , wobec zamawiającej powódki ,
b/ po zapoznaniu się z dokumentacja projektową pozwana starała się dokona tzw. „optymalizacji „ tych założeń , proponując inne rozwiązania , mające , jej zdaniem , zmniejszyć koszty realizacji prac , których zmierzała się podjąć. Mimo , że na jej propozycje inwestor nie zgodził się zastrzegając , że umowa spółki (...) z podwykonawcą ma być zrealizowana na podstawie założeń projektu przygotowanego przez (...) Zarząd (...) strona pozwana , nadal , mimo podpisania umowy z powódką , gdzie tego rodzaju zastrzeżenie co sposobu jej wykonania było zawarte , nadal forsowała założone przez siebie korekty tych rozwiązań poprzez wnioski materiałowe , kierowane do reprezentującego inwestora inżyniera kontraktu.
Zdaniem Sądu I instancji fakt kierowania takich wniosków o stosowne zgody , czasem kilkakrotnie ponawiane, w sytuacji gdy powódka nie była zobligowana do ich weryfikacji tak formalnej jak i merytorycznej, a odpowiedzi na nie ze strony reprezentanta inwestora następowały bez opóźnień , nie pozwalają na przyjęcie aby były one uzasadnioną przyczyną nie dochowania terminu umownego wykonania prac. W opisanej bowiem sytuacji, w której m. in. wskazany wyżej brak zgody inwestora spowodował zwiększenie wynagrodzenia umownego na rzecz pozwanej o około 100 000 złotych, ryzyko związane z upływem czasu niezbędnego na uzyskanie przez spółkę- podwykonawczynię postulowanych zgód mogło obciążać wyłącznie (...) SA.
Jest to, zdaniem Sądu Okręgowego , wniosek tym bardziej usprawiedliwiony , gdy weźmie się pod uwagę , że w relacji umownej z inwestorem, (...) była związana tym , że przedmiot umowy , w tym tej podwykonawczej , stanowiącej element świadczenia spółki z K. jako generalnego wykonawcy wobec Zarządu (...)ma zastać zrealizowany zgodnie z założeniami przyjętymi w projekcie przygotowanym przez Zarząd.
c/ niezasadnie strona pozwana upatrywała przyczyn przekroczenia terminu w brakach projektu. Braków tych bowiem bądź to w sporze nie dowiodła albo też były one takimi , które w szczególności z uwagi na termin w jakim pozwana przystąpiła do realizacji i wykonywała ekrany w ramach zadania oznaczonego jako(...)nie mogły wypłynąć na ostateczny termin zakończenia robót , uwzględniając daty , w jakich braki te zostały uzupełnione , stosownymi wyjaśnieniami. Nie mogły takim usprawiedliwieniem dla podwykonawcy być także terminy udzielania przez inżyniera kontraktu postulowanych przez pozwaną zgód na zastąpienia materiałowe przyjętych w projekcie rozwiązań , skoro (...)formułowała te postulaty z własnej inicjatywy i na własne ryzyko.
d/ bez znaczenia dla możliwości dochowania tego terminu był argument spółki z P., dotyczący związania stron sporu założeniami harmonogramu prac przygotowanego przez (...) SA. Harmonogram ten nigdy nie został przyjęty przez drugą stronę i nie spowodował korekty terminu zakończenia prac, ustalonego w umowie stron,
e/ w odniesieniu do terminu wykonania robót, w ramach zadania oznaczonego jako (...) , w odniesieniu do którego pozwana powoływała tożsame przyczyny niedochowania terminu , dodatkowym argumentem miało być to , że inżynier kontraktu zbyt późno , bo dopiero 19 września 2014r - ostatecznie - zgodził się na zmianę wypełnienia ekranów szkłem typu „ „A. , którego producentem była (...) SA.
W ocenie Sądu Okręgowego , argument ten jest chybiony dlatego , że założenia projektowe , które wiązały zamawiającą powódkę, w relacjach umownych z inwestorem, przewidywały wypełnienie ekranów innym materiałem, a po odrzuceniu zmian projektu proponowanych przez pozwaną, jeszcze przed zawarciem umowy stron sporu , także i ona zawierała zapis o tym , że przedmiot świadczenia [podwykonawcy] ma odpowiadać pierwotnym założeniom projektowym.
Bez znaczenia przy tym jest to , że w załączniku [ nr (...) do tej umowy , wymieniony jest materiał wypełnieniowy (...) , tym bardziej , że zgodnie z (...)umowy , w sytuacji niezgodności pomiędzy treścią załączników i umowy, wiążąca jest treść tej ostatniej.
Rozważając wymiar ilościowy świadczenia tytułu kary umownej należnego stronie powodowej , odrębnie do prac w ramach każdego z zadań, Sąd Okręgowy ocenił , że w odwołaniu do postanowień art. (...) umów wiążących strony procesu, w obu przypadkach stan zwłoki wykonawczyni [ podwykonawczyni ] należy łączyć nie z terminem odbioru ale z datami zakończenia realizacji prac , odnotowanych w dzienniku budowy.
Zdaniem Sądu Okręgowego, ustalenia poczynione w sprawie , dają podstawę dla oceny, iż rzeczywistą przyczyną zawinionego niedochowania terminu zakończenia robót przez spółkę z P. było zbyt małe zaangażowanie sił i środków dla zrealizowania robót w ramach obydwóch zadań i równoczesne prowadzenie prac również winnych miejscach w Polsce z czym wiązało się zbyt późne, biorąc pod uwagę umowne terminy zakończenia robót , przejecie placów budów i faktycznego podjęcia prac , odpowiednio , w ramach zadania(...) w dniu 3 października 2014r i zadania(...) w dniu 27 września tego roku.
Przyjmując takie założenie oraz nawiązując do ustalonych umownie mechanizmów naliczenia świadczenia z tytułu kary umownej za niedochowanie terminu spełnienia świadczenia przez wykonawcę , uznał , że w odniesieniu do zadania (...) okres kwalifikowanego opóźnienia po stronie pozwanej wynosi 24 dni, wyznaczony datami : 7 października 2014r , kiedy zgodnie z umową prace miały zostać zakończone, a 31 października 2014r , kiedy dokonano w dzienniku budowy wpisu o ich zakończeniu.
Okres ten należy pomniejszyć o 3 dni podczas których , na polecenie inspektora nadzoru, pozwana przebudowywała zbrojenie , w sposób wyżej opisany.
Wobec tego świadczenie należne powódce z tytułu kary umownej za niewykonanie przedmiotu umowy w terminie , w ramach zadania (...)zamyka się kwotą 10 086, 61 zł, stanowiąc iloczyn 21 x 480314,96 zł x 0,1 %.
W odniesieniu do kary umownej za zwłokę w wykonaniu prac, w ramach zadania oznaczonego jako (...), jej wysokość zamyka się w kwocie 30 389, 56 zł , stanowiąc iloczyn 62x 490 154, 27 zł x 0, 1 % .
W tym przypadku bowiem prace miały być zakończone 10 września 2014r , a ich realizacja została potwierdzona wpisem, do dziennika budowy w dniu 12 listopada 2014r.
W odniesieniu do żądań odszkodowawczych dochodzonych przez stronę powodową, Sąd Okręgowy uznał je w całości za usprawiedliwione , a na taką ocenę złożyły się następujące przyczyny:
Po pierwsze wbrew zarzutowi strony przeciwnej , że powódka nie dowiodła rzeczywistego poniesienia wyrównywanego uszczerbku albowiem brak jest podstaw do przyjęcia , iż inwestor odpowiednio o kwoty potrąconych kar umownych 379 287, 17 zł - w ramach zadania (...)i 179 505, 06 zł , w ramach zadania (...)ograniczył należne spółce (...) wynagrodzenie generalnego wykonawcy , Sąd I instancji uznał , że fakt zmniejszenia w takiej skali został w postępowaniu rozpoznawczym dowiedziony.
Po wtóre wskazał , że pozwana w ramach swojego stanowiska prezentowanego w sporze nie zakwestionowała twierdzeń dotyczących wysokości szkody jakiej miała doznać z racji tego ograniczenia powódka albowiem nie jest ku temu wystarczające generalne , bez odniesienia się szczegółowo do depozycji procesowych i dowodów zaoferowanych przez przeciwnika dla ich potwierdzenia, zaprzeczenie zgodności z rzeczywistością faktów na jakich opiera się jego stanowisko w tym zakresie.
Brak koniecznej szczegółowości, w polemice zaprezentowanej przez spółkę (...) jest wystarczającą dla uznania , że roszczenie odszkodowawcze powódki, w zakresie przez nią dochodzonym jest usprawiedliwione.
Określając początkowy termin płatności odsetek od zasądzonych świadczeń, Sąd Okręgowy ocenił , iż pozwana pozostaje w opóźnieniu w ich spełnieniu, począwszy od dnia następnego po dniu , w którym miała dobrowolnie świadczenia te spełnić. Zgodnie z treścią wezwania, skierowanego do niej przez powódkę miało to nastąpić do 12 stycznia 2015r
Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 100 kpc. , w ramach zastosowania której Sąd I instancji obciążył pozwaną 95 % kosztów procesu i sądowych, gdy chodzi o postępowanie wywołane pierwszym z pozwów, a ich całością o ile powstały w drugim z nich.
Zakresem apelacji wniesionej od tego orzeczenia , strona pozwana objęła punkty I 1 i I 3 oraz II 1 i II 4 jego sentencji , domagając się zmiany tej jego części i oddalenia obu żądań strony powodowej w całości oraz obciążenia Przedsiębiorstwa (...) - spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kosztami postępowania apelacyjnego .
Jako wniosek ewentualny sformułowała żądanie uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Ponadto , na podstawie art. 380 kpc , skarżąca domagała się przeprowadzenia przez Sąd II instancji poprawności postanowień wydanych przez Sąd Okręgowy, w odniesieniu do wniosków pozwanej zgłoszonych w obu sprzeciwach od nakazów zapłaty , a dotyczących przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego , które , jej zdaniem, nietrafnie , zostały przez Sąd niższej instancji oddalone.
Spółka (...) postulowała uzupełnienie o ten dowód postepowania przed Sądem II instancji , przy czym zakres zadania eksperckiego miałby być tożsamy z tym , który określiła apelująca w postępowaniu rozpoznawczym przed Sądem Okręgowym.
Środek odwoławczy został oparty na następujących zarzutach :
- naruszenia prawa procesowego , w sposób mający istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, a to , norm:
1/ art. 233 §1 kpc , w następstwie braku oceny dowodów z zeznań świadków , wobec czego nie sposób stwierdzić , czy w ramach tej oceny , którą Sąd przeprowadził, nie doszło do przekroczenia granic oceny swobodnej,
2/ art. 278 §1 kpc , wobec niezasadnego oddalenia wniosku pozwanej o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego mimo ,że rozstrzygniecie wymagało zasięgnięcia wiadomości specjalnych, dotyczących wpływu twierdzonych przez skarżącą wad i braków dokumentacji projektowej oraz konieczności uzyskiwania zgód na zmiany materiałowe na możliwość wykonania prac w terminie ,
3/ art. 210 §2 i art. 3 kpc , wobec sformułowania przez Sąd I instancji nietrafnej oceny , jakoby pozwana nie kwestionowała zasadności roszczeń odszkodowawczych dochodzonych przez spółkę (...), mimo, iż wobec tych żądań skarżącą podniosła konkretne zarzuty oraz wskazała dowody na ich poparcie,
4/ art. 109 §1 kpc , jako następstwa nie uwzględnienia przez Sąd I instancji , jako podstawy rozliczenia pomiędzy stronami kosztów procesu , spisu kosztów złożonego przez skarżącą na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku,
- sprzeczności istotnych ustaleń faktycznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego. Wada ta , zdaniem apelującej , miała polega na :
a/ wadliwym przyjęciu , iż strony sporu, w umowie zawartej w dniu 23 lipca 2014r uzgodniły wypełnienie ekranów materiałem typu plexi ,a wobec tego nieprawidłowością jego działania , w ramach wykonywania zadania oznaczonego jako (...) było zabieganie u przedstawiciela inwestora o zgodę na zmianę tego materiału na A.. Prawidłowe ustalenie powinno prowadzić , w jej ocenie, do konstatacji , iż wypełnienie ekranów tym drugim z materiałów odpowiadało uzgodnieniom umownym stron i stanowiło właściwe wykonanie zobowiązania przez skarżącą spółkę.
b/ nieprawidłowym ustaleniu , że podwyższenie pierwotnego wynagrodzenia umownego o kwotę 100 000 złotych na rzecz spółki wykonawcy, łączyło się z rezygnacją z wypełnienia ekranów wykonywanych w ramach zadania oznaczonego jako (...) materiałem typu A. , mimo , że treść zeznań świadków [ wskazanych w apelacji ] takiej rezygnacji zaprzecza,
c/ uznanie , że pozwana była zobowiązana do zgłaszania inwestorowi błędów projektowych , a równocześnie była zobligowana do realizowania na jego podstawie świadczenia umownego , co jest stwierdzeniem wzajemnie logicznie sprzecznym.
W ocenie apelującej , wszystkie te wytknięte sprzeczności doprowadziły do nietrafnego ustalenia , iż (...)dopuściła do powstania 21 dniowej zwłoki w wykonaniu umowy, w ramach zadania oznaczonego jako (...)dniowej, w wykonaniu świadczenia umownego w ramach zadania (...)
- naruszenia prawa materialnego , w następstwie nieprawidłowego zastosowania przez Sąd I instancji art. 484 §1 zd 2 kc w zw z art. 471 kc , jako konsekwencji przyjęcia , że strona pozwana odpowiada , w ramach obu zadań, odszkodowawczo wobec powódki, kwotami określonymi w wyroku , bez uwzględnienia tego , że okresy zwłoki za które powódka została obciążana karami przez inwestora i te za które miałaby odpowiadać nie pokrywają się , co wyklucza tego rodzaju odpowiedzialność po stronie skarżącej.
Strona powodowa domagała się oddalenia apelacji , jako pozbawionej usprawiedliwionych podstaw oraz obciążenia przeciwniczki procesowej kosztami postępowania apelacyjnego.
Powódka sprzeciwiała się także uzupełnianiu postępowania dowodowego przed Sądem Apelacyjnym, w sposób postulowany w środku odwoławczym.
Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :
Środek odwoławczy spółki (...) jest w części uzasadniony , prowadząc do zreformowania kontrolowanego instancyjnie orzeczenia , w sposób wskazany w punktach 1 i 2 sentencji wyroku Sądu II instancji.
W pozostałej części apelacja , jako niezasadna, podlega oddaleniu.
Nie ma racji strona pozwana , gdy podnosząc zarzut procesowy naruszenia art. 233 §1 kpc , który miałaby zostać zrealizowany w następstwie nie wypowiedzenia się o wiarygodności relacji świadków przesłuchanych w sprawie.
Zgodnie z utrwalonym i podzielanym przez Sąd Apelacyjny , w składzie rozpoznającym sprawę , poglądem Sądu Najwyższego , wypracowanym na tle wykładni tej normy, skuteczne postanowienie zarzutu jej naruszenia wymaga od strony , odwołującej się do niego aby wykazała , w odniesieniu zindywidualizowanych dowodów, na czym polegała w odniesieniu do nich nieprawidłowość postępowania Sądu w zakresie tej oceny i opartych na niej ustaleń. W szczególności dlaczego przeprowadzonej przez Sąd oceny nie da się pogodzić z zasadami logicznego rozumowania i [ lub ] regułami doświadczenia życiowego.
Nie jest wystarczającym , dla uznania tego zarzutu za trafny aby strona przeciwstawiła ocenie i ustaleniom faktycznym Sądu własnej wersji tychże. W takiej sytuacji bowiem polemika z nimi musiałaby zostać uznana za dowolną , nie uwzględniającą , że swobodna ocena dowodów przynależy do podstawowych elementów składających się na jurysdykcyjną kompetencję Sądu. Wobec tego skuteczne podważenie oceny i ustaleń może nastąpić wyjątkowo, gdy nieprawidłowości w tym zakresie po stronie Sądu niższej instancji mają rangę oczywistych , takich , które daje się potwierdzić w sposób nie budzący wątpliwości. Tego rodzaju zasadniczych nieprawidłowości Sąd Okręgowy, w rozważanym zakresie , nie dopuścił się, co wyklucza uznanie tego zarzutu za usprawiedliwiony.
W tym kontekście powiedzieć należy , że tym bardziej nie potwierdza trafności tego zarzutu wada eksponowana przez skarżącą jako jego egzemplifikacja, powołana w motywach apelacji.
Trzeba bowiem zwrócić uwagę , że wypełnienie przestrzeni ekranów w ramach realizacji zadania oznaczonego jako (...) materiałem A. było od początku nawiązania relacji stron forsowane przez stronę pozwaną , jako jego producenta. Mimo , że w pierwotnych założeniach kontraktowych było ono przez strony przewidywane , co znalazło odzwierciedlenie m. in w ofercie spółki (...), to jednak taki sposób wypełnienia pozostawał w niezgodzie z postanowieniami projektu przygotowanego przez inwestora. To inwestor odrzucił propozycje spółki z P. w zakresie korekty tych założeń [ w tym użycie A. tego jako wypełnienia ] , i przy aprobacie spółki (...) jako podwykonawcy , zastrzegł takie przygotowanie postanowień umowy pomiędzy stronami sporu aby sposób wykonania świadczenia przez spółkę wykonawcę [ podwykonawcę ] odpowiadał założeniom projektu , w ramach których wypełnieniem przestrzeni ekranów , w ramach zadania (...)była plexi. Takie też postanowienie w umowie stron , zastrzegające zgodność wykonani świadczenia z założeniami projektu zostało przyjęte.
Wobec powyższego powódka, jako generalny wykonawca, nie mogła w tej sytuacji aprobować innego wypełnienia niż życzył sobie tego inwestor z którym związana była węzłem umownym.
Ma zatem rację Sąd I instancji uznając , że zakładający postulowane przez pozwaną wypełnienie załącznik [ nr (...) ] do umowy stron i kosztorys rozliczeniowy przygotowany przez pozwaną, nie mogły wyznaczać tego elementu realizacji świadczenia umownego przez spółkę z P., a czyniła to sama umowa , wprost nawiązująca, w zakresie sposobu wykonania zobowiązania przez wykonawcę do postanowień projektu , w którym przewidziane wypełnienie inne [ plastikowe ]. Trafnie też , wbrew stanowisku skarżącej Sąd, w tym zakresie, odwołał się do mechanizmu interpretacyjnego opisanego w(...)obu zawartych przez stron umów , zakładającego prymat umowy na treścią załączników w do niej , w sytuacji nie dających się pogodzić rozbieżności w tekstach tych dokumentów.
Nie można tez tracić z pola widzenia dwóch elementów stanu faktycznego , które także poprawnie ustalone przez Sąd I instancji, wykluczają trafność stanowionego przez pozwaną zarzutu sprzeczności ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału [ o którym będzie mowa szerzej , w dalszej części uzasadnienia ]
Po pierwsze z ustaleń tych wynika , że właśnie brak aprobaty przez inwestora dla postulowanych przez spółkę (...) zmian w założeniach projektowych , które Sąd I instancji ujmuje w generalnym określeniu „ optymalizacji „, mającej doprowadzić do ograniczenia kosztów związanych z wykonawstwem, spowodował , że strony sporu uzgodniły podwyższenie wynagrodzenia umownego dla pozwanej rzędu 100 000 złotych.
Po wtóre w warunkach takich , kiedy „ optymalizacja „ w zakresie zmiany założeń projektowych nie przyniosła efektu , a inwestor stanowczo obstawał przy konieczności określenia zakresu świadczenia umownego wykonawcy [ podwykonawcy ], jako zgodnego w całości z projektem , spółka z P. , mimo podpisania umowy z zmawiającą , której postanowienia czyniły zadość temu założeniu , nie ustawała , już na etapie realizacyjnym, w tym aby jednak uzyskiwać u reprezentanta inwestora w procesie inwestycyjnym - inżyniera kontraktu - aprobat dla zmian w zakresie mających być użytymi materiałów , w tym powróciła do koncepcji zastąpienia wypełnień ekranów, w ramach zadania(...)szkłem typu A..
Te zabiegi muszą być, w tych okolicznościach faktycznych , uznane za podejmowane przez pozwaną wyłącznie na własne ryzyko , związane z możliwością nie dochowania terminu końcowego zakończenia prac . Ocena ta jest tym bardziej uprawniona, gdy weźmie się pod rozwagę , że pozwana [ czego nie negowała ] nie zabiegała u zamawiającej powódki , w związku z tymi staraniami w zakresie aprobat korekt materiałowych o formalnie wydłużenie terminów w jakich swoje świadczenia , w ramach obydwóch zadań ; (...)była zobowiązana wykonać.
Wobec tych okoliczności , nawet opisane wyżej , pierwotne uzgodnienia co do sposobu wypełnienia ekranów , które mieli potwierdzić wskazani w apelacji świadkowie A. K. , G. G., i K. S. , pozostawały bez znaczenia dla ostatecznego ukształtowania zakresu zobowiązań pozwanej jako wykonawcy
Z tych przyczyn , odparciu jako chybiony , podlega nie tylko zarzut naruszenia art.233 §1 kpc ale także zarzut sprzeczności istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału o ile jego realizacji skarżąca upatrywała w przyczynach opisanych szczegółowo w punktach a/ i b/ na stronie trzeciej środka odwoławczego / k. 465 akt /
Nie stanowi o zasadności tego zarzutu również przyczyna powołana przez apelującą w punkcie c/ tej części motywów środka odwoławczego , skoro poprawnym i dającym się jako takie zweryfikować dowodami zgromadzonymi w aktach, ustaleniem jest to zgodnie z którym po nieudanej próbie doprowadzenia do zmian w sposobie wykonania swojego świadczenia motywowanymi również nieprawnością części założeń projektowych , w ramach której pozwana mogła skutecznie podnosić argumenty , które później [ co do niepoprawności projektu ] , czyniła podstawą dla usprawiedliwienia przekroczenia terminu wykonania świadczenia umownego, była tymi założeniami związana, tym bardziej , że obligowały one również zamawiającą, w relacjach umownych z inwestorem.
Uznanie , że żaden z dotąd ocenionych zarzutów nie jest trafny ma m. in.i tę konsekwencję , iż ustalenia faktyczne , dokonane przez Sąd I instancji , jako poprawne i kompletne, zostają uznane przez Sąd Apelacyjny za własne.
Zgodnie z tymi ustaleniami przyjąć zatem należy , że strona pozwana pozostawała w zwłoce z wykonaniem świadczenia umownego w ramach zadania oznaczonego jako(...)przez okres 21 dni, a w ramach zadania oznaczonego jako (...) przez okres 62 dni.
Nie ma racji strona pozwana , gdy w granicach zarzutu procesowego naruszenia art. 278 §1 kpc neguje decyzję Sądu I instancji o oddaleniu wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu kilku specjalności.
Zakres zadania eksperckiego , który został określony przez spółkę (...) w sprzeciwach od nakazów zapłaty wydanych w połączonych do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawach / por k. 74-75 akt VII GC 37/15 oraz k. 86-87 akt VII GC 39/15/ , będąc w obu przypadkach tożsamym, był tak szeroki , również jeżeli chodzi o zakres wiadomości specjalnych opiniującego , że po pierwsze trudności nastręczałoby już samo znalezienie specjalisty , który by łączył kompetencje z zakresu budownictwa , drogownictwa i materiałoznawstwa . Przede wszystkim natomiast, przy takim sformułowaniu zakresu zadania biegłego , jego opracowanie służyłoby nie tyle ocenie faktów z punktu widzenia wiedzy specjalistycznej ale bądź to potwierdzeniu twierdzenia poznawanej o tym , że dokumentacja zawierała błędy , strona powodowa opóźniała się w przekazywaniu wniosków materiałowych pozwanej , kierowanych do inżyniera kontraktu, a przedstawiciel inwestora spóźniał się ze stosownymi odpowiedziami na te postulaty. W końcu biegły miał odpowiedzieć czy pozwana ponosi winę za niedochowanie terminów umownych.
Tymczasem okoliczności ustalone w sprawie , które przecież nie mogły być przedmiotem opinii , wykluczyły aby do opisanych opóźnień dochodziło. Biegły nie mógł również zastępować Sądu w wyrażeniu oceny co do tego , czy pozwanej można przypisać zawinienie w niedochowaniu terminów wykonania przedmiotu obu umów.
Wszystko to , w sytuacji gdy tak określona teza wyznaczająca zakres zadania eksperckiego była konsekwentnie podtrzymywana przez profesjonalnego pełnomocnika pozwanej podczas postępowania rozpoznawczego przed Sądem I instancji , trafnie wniosek o przeprowadzenie tego dowodu został oddalony.
Przy takiej ocenie, żądanie uzupełnienia o te opinię [ przy nie zmienionym nadal postulowanym przez skarżącą zakresie opracowania ] postępowania przed Sądem II instancji , nie mogło zostać uznane zasadne albowiem, w tych warunkach, wniosek był wnioskiem spóźnionym w rozumieniu art. 381 kpc , skoro jedynym argumentem za powołaniem biegłego na tym etapie sporu miała być nieprawność decyzji procesowej Sądu Okręgowego.
Nie można podzielić zarzutu naruszenia art. 109 §1 kpc.
Jego realizacji upatruje strona pozwana w tym , że Sąd I instancji , w ramach rozliczenia pomiędzy stronami kosztów procesu , nie uwzględnił tej ich części po stronie spółki (...) , która ujęta w przedłożonym spisie , dotyczyła kosztów przejazdów związanych z obecnością zawodowego pełnomocnika spółki na 6 rozprawach w siedzibie Sądu orzekającego.
W motywach orzeczenia Sądu Okręgowego brak jest podania przyczyn dla których Sąd pominął ten element kosztów procesu.
Jest to niewątpliwie uchybienie ale nie może ono jednak być wystarczającą podstawą do podzielenia stawianego zarzutu.
Jest on tak sformułowany , zważywszy także na jego motywy , że w istocie neguje jedynie nie uwzględnienie , w zakresie tego rozliczenia , tej części kosztów procesu, które były związane z dojazdami na rozprawy.
Z treści ich spisu wynika , że ta pozycja współtworząca kwotę wskazaną przez pozwaną do rozliczenia opiera się na założeniu , że stawka za 1 kilometr odpowiada tej oznaczonej w §2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków ustalenia i dokonywania zwrotu kosztów używania dla celów służbowych samochodów osobowych /.../ z dnia 25 marca 2002 { DzU z 2002 Nr 27 poz. 271 ze zm}
Przyjmując , że Sąd jest uprawniony do weryfikacji poprawności określenia poszczególnych części składowych ujętych w spisie kosztów , ocenić należy, iż pozwana nie wykazała , że rzeczywiście tę ich część , w takim rozmiarze ilościowym, poniosła.
Przede wszystkim poza generalnym wskazaniem na tę pozycje nie powołała się ani nie dowiodła żadnych okoliczności faktycznych , które mogłyby uzasadnić sięgniecie po regulacje zawarte w powołanym rozporządzeniu dla określenia wysokości stawki kilometrowej , którą przyjęła dla obliczenia tej należności. Ponadto , nawet gdyby założyć , że uczyniła to w sposób usprawiedliwiony, brak jest danych pozwalających na stwierdzenie , że akurat stawka przezeń przyjęta 0,8358 zł/ km , a nie np. stawka niższa , dla samochodów, również w tym akcie wskazana , jest w tym przypadku stawka właściwą.
Te wątpliwości i braki , które w ostatecznym wyniku obciążają pozwaną , dawały podstawę do tego aby dokonać rozliczenia kosztów procesu pomiędzy stronami z pominięciem tego ich elementu po stronie spółki (...) , jako niewykazanej części składowej celowo poniesionych kosztów.
Nie ma racji strona pozwana stawiając zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 210 §2 i art. 3 kpc.
Odwołując się do ich treści wskazać bowiem trzeba , iż obydwie te normy procesowe odnoszą się do stron postępowania, a ich adresatem nie jest Sąd rozstrzygający spór. Co więcej z ich brzmienia nie sposób wywieść , iż są one podstawą do uznania , iż zawierają w sobie obowiązek , który w ramach postępowania miałby obciążać Sąd , a tym bardziej , aby którakolwiek z nich była źródłem obowiązku ,który mógłby on naruszyć.
Wykluczając zatem trafność zarzutu jako takiego , podzielić należy ocenę strony pozwanej formułowaną w jego motywach , iż chybionym jest stanowisko Sądu I instancji zgodnie z którym spółka z P. nie kwestowała żądania strony przeciwnej w odniesieniu do przyznania odszkodowania.
Przeciwnie , jak w sposób usprawiedliwiony podnosi skarżąca , czyniła to , negując zasadność tak identyfikowanych roszczeń (...) spółka z o.o. zarówno , co do zasady jak i co do wysokości.
Negacja ta , jak niezasadnie przyjął Sąd, doprowadzając tym samym do naruszenia norm prawa materialnego [ o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia], nie sprawdzała się do jedynie generalnego zaprze3czenia ich zasadności.
Pozwana uczyniła to w sposób szczegółowy zarówno w samych sprzeciwach od wydanych nakazów zapłaty / por k. 95- 96 akt sprawy VII GC 39/15 k. 81-82 akt VII GC 37/15 jak również , w pismach procesowych 4 września 2015r / k. 300-304 akt , a w szczególności z dnia 30 października 2015 / k. 347-349 akt /
Skoro tak, to okoliczności faktyczne , mające wykazywać fakt poniesienia i rozmiar uszczerbków majątkowych jakich w związku z wykonaniem obydwóch umów miała doznać powódka, stały się okolicznościami spornymi, a zgodnie z ogólną reguła dowodzenia , skoro (...) identyfikowała tę część dochodzonych roszczeń jako mającą charakter odszkodowawczy, to spółka z K. była zobowiązana wykazać wszystkie przesłanki tej odpowiedzialności po stronie byłej kontrahentki , skoro postulowała by to ona uszczerbki te wyrównała , w skali przez (...) określonej.
Przyjmując wadliwe założenie , iż sposób kwestionowania przez pozwaną tej części roszczenia nie może odnieść , w następstwie swojej ogólnikowości , zamierzonego skutku Sąd I instancji sformułował nietrafną ocenę , że roszczenia te , w odniesieniu do obydwóch zadań są zamawiającej spółce , w całości, należne.
Zasadnie ta ocena jest przez spółkę (...) podważana w apelacji , w ramach stanowiącego element jej konstrukcji zarzutu naruszenia prawa materialnego.
Roszczenia odszkodowawcze , jako podlegające indemnizacji przez pozwaną, nie zostały przez powódkę wykazane i wobec tego, w tym zakresie jej żądania wywodzone ze sposobu realizacji prac w ramach obu zadań i jego dalszych konsekwencji finansowych , podlegały oddaleniu w całości.
Z ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie wynika , że inwestor obciążył powódkę obowiązkiem zapłaty kary umownej za zwłokę w wymiarze 17 dni, w realizacji zadań oznaczonych jako(...) w drodze potrącenia z należnością spółki (...) z tytułu wynagrodzenia za wykonanie ich obu , odpowiednio sum 379 287, 17 zł i 179 505,06 zł .
Powódka twierdziła , że wobec tego, zakres w jakim strona pozwana jest zobowiązana doznany w ten sposób przez zamawiającą uszczerbek wyrównać, odpowiada odpowiednio 1/ 3 w pierwszym i połowy w przypadku drugiej z potrąconych kwot
Takie określenie zakresu ilościowego odpowiedzialności odszkodowawczej spółki (...) miało wynikać stad , iż spółka z K. posłużyła w ramach realizacji zadania (...) trzema a w przypadku zadania (...)dwoma podmiotami podwykonawczymi w którym to gronie w odniesieniu do każdego z nich była strona pozwana.
Powódka definiując tę część zgłoszonych roszczeń jako odszkodowawcze, nie powołała w ich podstawie faktycznej żądnych okoliczności z których miałoby wynikać dlaczego tak , gdy chodzi o zakres, oznacza ich wymiar wobec strony pozwanej. Nie podała tym bardziej , dlaczego uznaje , że współodpowiedzialność wszystkich podwykonawców za wyrównanie szkody jaka poniosła ma być równa , a nie oznaczona różnie w odniesieniu do każdego z nich. Także w postępowaniu rozpoznawczym powódka nie starała się nawet podawać przyczyn dla których spółka z P. miałaby wobec niej odpowiadać odszkodowawczo i być zobowiązana do wyrównania szkody w takim wymiarze ilościowym jak postulowała to była kontrahentka. Zaniechanie to miało miejsce nawet mimo tego [ o czym była już uprzednio mowa ] , że pozwana zakwestionowała zasadność tej części zgłoszonych roszczeń nie tylko co wysokości ale przede wszystkim co do zasady.
Podczas postępowania , co tylko utwierdza Sąd II instancji w poprawności prezentowanego stanowiska , powódka nie starała się nawet dowodzić okoliczności faktycznych dotyczących tego jaki zakres obowiązków przypadał wzajemnie każdemu z podwykonawców w ramach zadań oznaczonych jako(...)stad do końca postępowania pozostawało niewyjaśnionym z przyczyn , które mogą obciążać tylko powódkę dlaczego uznała , że zakres odpowiedzialności każdego z nich jest równy, chociaż oczywistym jest , że nie tylko z uwagi na charakter powierzonych robót ale także ich zakresu oraz faktycznego podejścia każdego z podwykonawców na etapie realizacyjnym do swoich obowiązków; to, czy i w jakim zakresie ich działanie / zaniechanie/ zdecydowało o stanie kwalifikowanego opóźnienia w dochowaniu terminu wykonania przedmiotów umów mógł być zróżnicowany.
W tym kontekście nie sposób także odmówić trafności stanowisku skarżącej , zawartemu w uzasadnieniu apelacji , w ramach którego zawraca ona uwagę , że przypisanie jej odpowiedzialności odszkodowawczej wobec powódki w wymiarze wskazanym w żądaniu spółki z K. , jest tym bardziej niezasadne, gdy weźmie się pod uwagę za jaki okres inwestor naliczył (...)karę umowną , ciężar której stara się ona przerzucić na skarżącą i skonfrontuje się go z czasokresem w którym po stronie pozwanej można mówić o zwłoce w wykonaniu przedmiotu świadczenia [ które to kwalifikowane opóźnienie po swojej stronie apelująca co do zasady negowała ]
Obydwa te okresy nie pokrywają się , sa od siebie różne. Powódka tej rozbieżności również nie starała się wyjaśnić ani dowodowo dowieść jej przyczyn.
Sytuacja ta , tym bardziej, wyklucza ocenę ,że ta część roszczeń została przez powódkę udowodniona , skoro , co jeszcze raz należy podkreślić ich określenie sprowadza się li tylko do prostego podziału , w częściach równych , potrąconych przez inwestora części wynagrodzenia pomiędzy podmioty podwykonawcze, przy udzoiale których(...)realizowała swoje świadczenia w ramach obydwóch zadań.
Reasumując zatem , w ocenie Sądu II instancji uzasadnionymi są roszczenia powódki domagającej się przyznania od byłej kontrahentki świadczeń z tytułu kar umownych za zwłokę w wykonaniu świadczeń w ramach zadań oznaczonych jako (...)
W odniesieniu do tak identyfikowanych roszczeń, Sąd Apelacyjny podzielił w całości stanowisko prawne Sądu Okręgowego uznając , że zasądzone z tego tytułu od spółki wykonawcy kwoty , odpowiednio :
z tytułu kary umownej za zwłokę w realizacji zadania (...) Kwota – 10 086, 61 zł oraz z tego samego tytułu w następstwie kwalifikowanego opóźnienia w wykonaniu prac , obejmujących zadanie (...)- suma 30 389, 56 zł zostały ustalone poprawnie i są spółce (...) należne.
Na ograniczenie świadczeń z tych tytułów nie może skutecznie wpłynąć sformułowany przez spółkę (...) „ z ostrożności procesowej „ wniosek o ich miarkowanie.
Uwzględniwszy , że taka możliwość ograniczenia świadczenia z tytułu kary umownej ma charakter wyjątkowy , wskazać także należy , że pozwana nie starała się nawet dowodzić realizacji , którejkolwiek z podstaw normatywnych takiego ograniczenia. W środku odwoławczym natomiast nie formułuje zarzutów w oparciu o które podważałaby to , że Sąd takiego ograniczenia , odwołaniu się do art. 484 §2 kc , nie dokonał.
Niewadliwie również , zakresie uwzględnionej części żądań, Sąd I instancji określił początkowy termin płatności odsetek ustawowych.
W odniesieniu do dochodzonych od pozwanej roszczeń odszkodowawczych , w uznaniu , że powódka nie sprostała obowiązkowi ich udowodnienia , uległy one oddaleniu w całości.
Zmiana wyroku w zakresie rozstrzygnięć dotyczących dochodzonych roszczeń , w obu połączonych do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawach miała także następstwo, w postaci konieczności zmiany tej części orzeczenia Sądu Okręgowego , która odnosiła się do sposobu rozliczenia kosztów procesu.
Dokonując tych korekt , odrębnie w odniesieniu do kosztów każdego z nich , Sąd II instancji , stosując art. 100 kpc , dokonał ich stosownego rozdzielenia , uwzględniwszy zakres w jakim powódka wykazała swoje roszczenia, a pozwana skutecznie się przed nimi obroniła.
W odniesieniu do sprawy dotyczącej roszczeń dla których podstawa było wykonanie robót , w ramach zadania(...)strona powodowa wykazała żądanie w wymiarze 8 % , w pozostałej części w sporze uległa. [ 10 086 zł : 126 429 zł ]
Ponieważ spółka (...) poniosła związku z nim z tytułu kosztów ogółem kwotę 10 339 zł [ opłata od pozwu , wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika 3617 zł oraz kwota 400 złotych tytułem zaliczki na poczet kosztów związanych ze stawiennictwem świadków ],a pozwana , ogółem 4017 zł [ wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika oraz zaliczka na ten sam cel , w tożsamej wysokości ] , to łącznie koszty związane z tym postępowaniem zamknęły się wielkością 14 356 złotych.
Z tej kwoty powódka powinna ponieść jej 92 % czyli 13 207zł. Poniosła tymczasem 10 339zł, a zatem to ona jest zobowiązaną do zwrotu przeciwniczce procesowej części tych kosztów . Skala tego zwrotu jest następstwem stwierdzenia , iż spółka (...) powinna ponieść z całości tych kosztów 1148, 48 , 48 zł [ z pewnym przybliżeniem 8% z 14 356 zł ].
Skoro poniosła 4017zł , powódka zobowiązana została do zwrotu różnicy , zamykającej się wielkością [ w pewnym przybliżeniu ] 2869 zł.
Postępowanie w tej sprawie spowodowało ponadto powstanie także dodatkowych wydatków dotąd nie pokrytych przez strony [ związanych ze stawiennictwem świadków ] , w łącznej wysokości 348, 46 zł.
Zostały one zobowiązane do ich pokrycia przy zastosowaniu tej samej , wskazanej wyżej, proporcji . Wobec tego powódka została zobowiązana do świadczenia na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Kielcach z tego tytułu kwoty 353, 70 zł , natomiast pozostała ich część , wysokości 30, 76 zł , obciążyła stronę pozwaną.
Opierając korektę rozstrzygnięcia o kosztach procesu, w odniesieniu do postępowania dotyczącego roszczeń opartych na robotach zrealizowanych w ramach zadania oznaczonego jako (...) na tych samych założeniach , Sąd Apelacyjny , stosując w odniesieniu do nich art. 100 kpc , przyjął , że wzajemna proporcja wynosi w tym przypadku 33% : 67 % [ 30 389 zł : 89 996 zł ]
Strona powodowa poniosła w związku z tym postępowaniem łączną kwotę 8 117 zł [opłatę pod pozwu oraz wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika – 3617 zł ]
Podlegające rozliczeniu z przeciwniczką procesową koszty poniesione przez pozwaną to kwota 3617 zł , odpowiadając wynagrodzeniu zawodowego pełnomocnika.
Łącznie suma tych kosztów zamknęła się zatem wielkością 11 734 zł
Z tej sumy powódka poniosła 8 117 zł , a powinna ponieść / z pewnym przybliżeniem/ 7861 zł [ 11 734 zł x 0,67 ]
Strona przeciwna poniosła 3617 zł , a powinna była ponieść / z pewnym przybliżeniem/ 3872 zł [ 11734 zł x 0,33 ]
Zatem to spółka (...) jest zobowiązana zwrócić spółce (...) część kosztów w ramach tego postępowania. Skala tego zwrotu zamyka się wielkością 256 zł - jako różnicy pomiędzy 8 117 zł i 7861zł .
To postępowanie także wywołało powstanie wydatków , które nie zostały przez strony pokryte, w łącznej wysokości 799, 60 zł. Stosując tę samą co uprzednio proporcję , powódka została zobowiązana do świadczenia na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Kielcach sumy 535, 73 zł , a pozostała częścią tych wydatków została obciążana pozwana .
Z podanych przyczyn , w częściowym uwzględnianiu apelacji strony pozwanej , Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony nią wyrok , w sposób wskazany w punktach(...)sentencji wyroku , na podstawie art. 386 §1 kpc.
W pozostałym zakresie środek odwoławczy spółki (...), jako niezasadny, uległ oddaleniu , na podstawie art. 385 kpc [ pkt 3 sentencji rozstrzygnięcia.
Orzekając o kosztach postępowania apelacyjnego, Sąd II instancji zastosował art. 100 kpc w zw z art. 391 §1 kpc.
Ustalając proporcję w jakiej należy tego rozliczenia pomiędzy stronami dokonać uwzględnił , że wartkość przedmiotu zaskarżenia została określona w apelacji na sumę 208 958 złotych.
Zważywszy na zakres , w jakim środek odwoławczy spółki z P. został uznany za zasadny- co do kwoty łącznej 168 483 zł- [ 208 958- 40 475 ] /10 086zł +30 389 zł/, proporcja ta wynosi ,/ w pewnym przybliżeniu / , 80 % : 20 %
Koszty jakie w postępowaniu apelacyjnym pozwana celowo poniosła , zamknęły się wielkością łączną 21 248 zł [ opłata od apelacji – 10 448 zł i wynagrodzenie pełnomocnika profesjonalisty - 10 800 zł , ustalone na podstawie §2 pkt 7 w zw z §10 ust1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015r [ DzU z 2015 poz. 1800]
Koszty strony przeciwnej wyraża kwota 10 800 zł , ustalona na podstawie tych samych przepisów.
Łącznie zatem koszty w postępowaniu przed Sądem II instancji wyniosły 32 048 zł
Apelująca powinna była ponieść z nich sumę 6409 zł [ 32048 zł x 0,2 ]
Skoro poniosła 21 248 zł , strona przeciwna została zobowiązana do zwrotu na jej rzecz różnicy pomiędzy tymi dwiema wielkościami , czyli sumy 14 839 zł .
SSA Grzegorz Krężołek SSA Hanna Nowicka de Poraj SSA Robert Jurga