Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2016 r.

Sąd Rejonowy we Włocławku Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Orlik-Seligowska

Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Rydzik

po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2016 r. we Włocławku

na rozprawie sprawy

z powództwa Z. D.

przeciwko O. M.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  obciąża Skarb Państwa kosztami sądowymi, od uiszczenia których zwolniony był powód;

3.  przyznaje od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego we Włocławku) na rzecz Katarzyny Juras kwotę 1200 zł (tysiąc dwieście złotych) tytułem wynagrodzenia za sprawowanie funkcji kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego.

UZASADNIENIE

Powód Z. D. wniósł o zasądzenie od pozwanego O. M. kwoty 15.000 zł, w tym kwoty 9.000 zł tytułem naprawienia szkody za zniszczenie przez pozwanego dwóch obiektywów markowego i drogiego aparatu fotograficznego marki N., kwoty 2.000 zł tytułem poniesionych kosztów leczenia oraz kwoty 4.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznane cierpienia fizyczne i moralne. Swoje roszczenia powód wywodził z czynu zabronionego, jakiego w stosunku do niego miał dopuścić się pozwany w dniu 17 maja 2013 r. we W. przy ul. (...). Z. D. wskazał, że pozwany wówczas go pobił, na skutek ataku na jego osobę zniszczył dwa obiektywy aparatu fotograficznego marki N., chociaż w oczach organów ścigania i Sądu Karnego czyny pozwanego nie miały charakteru znamion przestępstwa, to jednak została powodowi wyrządzona wymierna szkoda w pojęciu prawa cywilnego.

Pozwany O. M., którego miejsce pobytu nie jest znane, był reprezentowany w toku niniejszego postępowania przez kuratora procesowego w osobie pracownika tutejszego Sądu Katarzyny Juras. Kurator procesowy nie zdołał ustalić aktualnego adresu zamieszkania pozwanego. Z ustaleń samego powoda wynikało, że pozwany O. M. przebywa za granicą, przy czym również powodowi nie udało się ustalić aktualnego miejsca zamieszkania pozwanego. Kurator procesowy ustanowiony dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w całości. Zakwestionował powództwo tak co do zasady jak i co do wysokości.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód Z. D. zamieszkuje we W. przy ul. (...). Do października 2013 r. w tym samym bloku i w tej samej klatce we W. przy ul. (...) zamieszkiwał pozwany O. M., który od 14 października 2013 r. zamieszkał we W. przy ul. (...) /B27. Z adnotacji doręczyciela w niniejszej sprawie z 19.06.2015 r. wynikało, że pozwany przebywa za granicą.

(dowód: okoliczności bezsporne, a nadto wydruk z sytemu pesel–sad – k. 20-21)

Postanowieniem z dnia 11 lutego 2015 r. Sąd Rejonowy we Włocławku II Wydział Karny umorzył postępowanie przeciwko O. M. o czyn z art. 190 § 1 kk (groźby karalne), o czyn z art. 288 § 2 kk (zniszczenie mienia) i o czyn z art. 157 § 2 kk (tzw. lekkie uszkodzeni ciała). Jako podstawę umorzenia postępowania wskazano art. 17 § 1 pkt 9 kpk. W uzasadnieniu orzeczenia wskazano, że do Sądu Rejonowego we Włocławku wpłynął subsydiarny akt oskarżenia złożony przez Z. D. przeciwko O. M. o ww. czyny. Sąd zapoznał się z aktami spraw 5 Ds. 248/14 i 5 Ds. 918/13. Po analizie ww. spraw Sąd karny stanął na stanowisku, że postępowanie należy umorzyć z uwagi na brak skargi uprawnionego oskarżyciela. Przestępstwa z art. 190 § 1 kk i art. 288 § 1 kk są przestępstwami ściganymi z urzędu, zatem prawo do wniesienia aktu oskarżenia w tych sprawach ma wyłącznie Prokurator. Z akt sprawy 5 Ds. 248/14 wynika, że postanowieniem z dnia 26 czerwca 2014 r. Prokurator umorzył postępowanie w sprawie o czyny z art. 190 § 1 kk i art. 288 § 1 kk. Na to postanowienie Z. D. złożył zażalenie. Sąd Rejonowy we Włocławku postanowieniem z dnia 16 września 2014 r. zażalenia nie uwzględnił i zaskarżone postanowienie utrzymał w mocy. Tym samym Z. D. nie przysługuje prawo wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia o czyny z art. 190 § 1 kk i z art. 288 § 1 kk. Prawo takie przysługiwałoby tylko w przypadku powtórnego umorzenia postępowania przez Prokuratora po uprzednim uchyleniu postanowienia o umorzeniu postępowania przez Sąd. Podobnie jeśli chodzi o czyn z art. 157 § 2 kk w ocenie Sądu karnego należało uznać, ze w sprawie brak jest skargi uprawionego oskarżyciela. Z akt sprawy 5 Ds. 918/13 wynika bowiem, że Prokurator po raz drugi umorzył postępowanie o ten czyn postanowieniem z dnia 12 lutego 2014 r. Postanowienie to zostało doręczone Z. D. w kwietniu 2014 r. Termin do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia wynosił miesiąc, a więc Z. D. wniósł go po upływie przewidzianego przepisami terminu tj. w dniu 29 stycznia 2015 r. Nadto o ten czyn toczyło się przed Sądem Rejonowym we Włocławku inne postępowanie przeciwko tej samej osobie, wcześniej wszczęte pod sygnaturą II K 1422/14. Postępowanie o czyn z art. 190 § 1 kk toczyło się w sprawie gróźb pozbawienia życia i uszkodzenia ciała kierowanych pod adresem Z. D. w dniu 17 maja 2013 r. we W. przy ul. (...), które wzbudziły w zagrożonym realną obawę ich spełnienia. Postępowanie to zostało umorzone wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa. Z kolei postępowanie o czyn z art. 288 § 1 kk toczyło się w sprawie spowodowania uszkodzenia dwóch obiektywów N. do aparatu fotograficznego w dniu 17 maja 2013 r. we W. przy ul. (...), powodującego straty w wysokości 9000 zł na szkodę Z. D. wobec braku znamion czynu zabronionego.

W sprawie II K 1422/14 Sąd Rejonowy we Włocławku II Wydział Karny umorzył postępowanie m.in. o czyn z art. 157 § 2 kk, gdzie w dniu 8 września 2014 r. Z. D. oskarżył O. M. o to, że w dniu 17 i 18 maja 2013 r. we W. przy ul. (...) w rejonie bloku mieszkalnego nr (...) napadł na Z. D. wskutek czego Z. D. doznał obrażeń ciała w postaci otarć naskórka kolana lewego i prawego, stłuczenia karku, okolicy potylicznej głowy, które to obrażenia naruszyły prawidłowe funkcjonowanie organizmu na okres poniżej siedmiu dni. Jednocześnie Sąd Karny umorzył postępowanie o czyn z art. 217 § 1 kk i czyn z art. 216 § 1 kk dotyczące oskarżenia Z. D. skierowanego przeciwko O. M. o to, że w dniu 18 maja 2013 r. w rejonie skrzyżowania ulic (...) dwukrotnie uderzył w twarz Z. D. oraz o to, że w dniu 18 maja 2013 r. w rejonie ulic (...) i Reja znieważył Z. D. poprzez używanie pod jego adresem słów obelżywych.

W dniu 18 maja 2013 r. Z. D. powiadomił Dyżurnego K. we W., że w dniu 17 maja 2013 r. w godzinach wieczornych ok. godz.22.55 O. M. we W. przy ul. (...) naruszył jego nietykalność cielesną. W dniu 19 maja 2013 r. na te okoliczności Z. D. został przesłuchany w charakterze świadka przez policjanta, który przyjął ustne zawiadomienie o przestępstwie i sporządzić dokumentację fotograficzną zasinień powoda w okolicach kolan. Powód wówczas podał, że w trakcie tego zdarzenia został uderzony przez O. M. w kark wskutek czego przewrócił się na beton, co spowodowało u niego obrażenia ciała w postaci starcia naskórka na kolanach, zaś na skutek upadku nie działa obiektyw w aparacie N. albowiem podczas tego zdarzenia miał ze sobą torbę ze sprzętem fotograficznym. Wartość uszkodzenia ocenił na kwotę 2.000 zł, zaś w drugim aparacie marki N. został w ocenie powoda uszkodzony podczas tego zdarzenia obiektyw szerokokątny, którego naprawa jak podał – z tego co się orientuje wynosi ok. 7000 zł. W dniu 20 maja 2013 r. Z. D. zgłosił się na badanie do specjalisty patomorfologa R. U., gdzie wskazał, że w dniu 17 maja 2013 r. około godz. 22.55-22.58 na ulicy przed miejscem zamieszkania po oblaniu piwem został uderzony puszką od piwa oraz pięścią w okolicę karku przez znanego sobie młodego mężczyznę, następnie został uderzony pięścią w okolice karku – tył głowy w wyniku czego upadł i uderzy głową o chodnik. Podał również okoliczności zdarzenia, do którego miało dojść dnia następnego tj. 18 maja 2013r. Lekarz stwierdził, że w wyniku odniesionego uraz (17 i 18 maja 2013 r.) pokrzywdzony doznał obrażeń ciała w postaci stłuczenia okolicy potylicznej głowy i karku, otarć naskórka kolana prawego, kolana lewego i okolicy podkolanowej lewej. Są to obrażenia inne niż określone w art. 156 kk i nie naruszają one prawidłowych funkcji narządów ciała na okres powyżej siedmiu dni. Jednocześnie lekarz wydający tzw. obdukcję stwierdził, że mogły one powstać w czasie i okolicznościach podanych przez pokrzywdzonego. W toku przesłuchania przez policję O. M. zaprzeczył okolicznościom zdarzenia wskazanym przez Z. D..

(dowód: postanowienie – k. 3, postanowienie - k. 4, dokumenty w aktach sprawy Sądu Rejonowego we Włocławku sygn. akt II K 1422/14, dokumenty w aktach sprawy 5 Ds. 918/13, dokumenty w aktach sprawy 5 Ds. 248/14, dokumenty w aktach sprawy Sądu Rejonowego we Włocławku sygn. akt II K 99/15)

Prawomocnym wyrokiem z dnia 10 marca 2014 r. Sąd Rejonowy we Włocławku uznając, że oskarżony O. M. i jego koleżanka P. J. dopuścili się popełnienia występku polegającego na tym, że w dniu 21 lipca 2013 r. znieważyli ok. godz. 22.05 Z. D. w pobliżu jego miejsca zamieszkania na ul. (...) warunkowo umorzył postępowanie na okres próby wynoszący 1 rok.

(dowód: odpis wyroku Sądu Rejonowego we Włocławku sygn. akt II K 1310/13 – k. 111)

Prawomocnym wyrokiem z dnia 30 czerwca 2014 r. Sąd Rejonowy we Włocławku II Wydział Karny uznał oskarżonego O. M. za winnego tego, że w dniu 2 lipca 2013 r. ok. godz. 22.00 we W. przy ul. (...) na klatce schodowej w obecności Z. D. i innej ustalonej osoby znieważył Z. D. tj. występku z art. 216 § 1 kk i za to wymierzył mu karę grzywny 25 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 zł.

(dowód: odpis wyroku Sądu Rejonowego we Włocławku sygn. akt II K 249/14 – k. 112)

Prawomocnym wyrokiem nakazowym z dnia 9 października 2013 r. Sąd Rejonowy we Włocławku II Wydział Karny uznał obwinionego O. M. za winnego popełnienia zarzucanego mu wykroczenia z art. 107 kw polegającego na tym, że w dniu 7 lipca 2013 r. ok. godz. 23.02 we W. przy ul. (...) w celu dokuczenia złośliwie niepokoił Z. D. poprzez kopanie w drzwi jego mieszkania i wymierzył mu karę grzywny w kwocie 300 złotych.

(dowód: dokumenty w aktach sprawy Sądu Rejonowego we Włocławku sygn. akt II W 1192/13)

Prawomocnym wyrokiem zaocznym z dnia 8 lutego 2016 r. Sąd Rejonowy we Włocławku I Wydział Cywilny uwzględnił w całości powództwo Z. D. i zasądził od pozwanego O. M. na rzecz powoda Z. D. kwotę 6000 zł, w tym kwotę 3000 zł tytułem utraconych zarobków i kwotę 3000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę uznając, że pozwany dopuścił się czynu niedozwolonego wobec powoda w dniu 18 maja 2013 r. tj. dwukrotnie uderzył go pięścią w twarz. Pomimo, że niniejsze postępowanie toczyło się przed Sądem Rejonowym we Włocławku niemal równolegle do postępowania w sprawie I C 1303/15 Z. D. na kanwie sprawy dotyczącej odpowiedzialności cywilnej spowodowanej czynem niedozwolonym z dnia 18 maja 2013 r. pomimo dwukrotnej awizacji przesyłki do pozwanego nie wskazał Sądowi, że mu O. M. nie zamieszkuje przy ul. (...). Okoliczność ta była w pełni znana, gdyż w toku niniejszej sprawy samodzielnie próbował ustalić aktualne miejsce zamieszkania pozwanego i składał wniosek o ustanowienie dla niego kuratora.

(dowód: dokumenty w aktach sprawy Sądu Rejonowego we Włocławku sygn. akt I C 1303/15)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo z uwagi na nieudowodnienie roszczenia o odszkodowanie z art. 415 kc i zadośćuczynienie przewidziane w art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 § 1 kc ora koszty leczenia określone w art. 444 § 1 kc podlegało oddaleniu w całości. Kurator procesowy reprezentujący pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w całości, zakwestionował roszczenie powoda tak co do zasady jak i co do wysokości. W tych okolicznościach zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodu wynikającą z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Potwierdzeniem zasady kontradyktoryjności procesu cywilnego są również przepisy art. 3 kpc, 232 kpc i 381 kpc.

W ocenie Sądu powód na kanwie niniejszej sprawy nie sprostał ciążącemu na nim obowiązkowi wykazania powództwa nawet co do zasady, ale również co do wysokości. Powód wywodził swoje roszczenie z czynu niedozwolonego, jakiego w jego ocenie miał dopuścić się pozwany O. M. w dniu 17 maja 2013 r. Należy zaznaczyć, że poza gołosłownymi twierdzeniami powoda Sąd nie dysponował w niniejszej sprawie żadnymi wiarygodnymi dowodami pozwalającymi na przyjęcie, że pozwany dopuścił się w dniu 17 maja 2013 r. czynu polegającego na uderzeniu powoda w kark i spowodowaniu u niego obrażeń ciała skutkujących cierpieniami fizycznymi i moralnymi, ani też nie wykazał, by poniósł jakiekolwiek koszty leczenia w związku z tym czynem i czy pozostawały one w adekwatnym związku przyczynowym z czynem, jakiego na jego osobie miałby dopuścić się O. M.. Wreszcie nie wykazał również, że to właśnie podczas tego zdarzenia miało dojść do uszkodzenia dwóch obiektów aparatu fotograficznego marki N. i wysokości szkody. W okolicznościach niniejszej sprawy za taki dowód nie może być potraktowane samo zgłoszenie faktu „naruszenia nietykalności cielesnej” na policję, co miało miejsce w dniu 18 maja 2013 r., czy też zgłoszenie się na obdukcję, z której wynika jedynie tyle, że obrażenia ciała, które stwierdził lekarz R. U. mogły powstać w okolicznościach wskazanych przez powoda, ale czy faktycznie powstały w takich okolicznościach pozostaje jedynie w sferze domysłów. Postępowania karne w przedmiocie tego czynu zostały umorzone i brak jest jakiegokolwiek wyroku karnego skazującego, który w niniejszej sprawie wiązałby sąd cywilny w trybie art. 11 kpc. Z kolei inne akta spraw karnych i wyroki w sprawach karnych, na które powoływał się powód dotyczą czynów z innych dat, co może jedynie wskazywać na istnienie konfliktu pomiędzy powodem a pozwanym, lecz nie przesądza o zaistnieniu czynu niedozwolonego w dniu 17 maja 2013 r.

Zgodnie z art. 415 kc kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Wskazana w tym przepisie odpowiedzialność jest odpowiedzialnością deliktową na zasadzie winy. Przy tego typu odpowiedzialności, przesłankami odpowiedzialności są: powstanie szkody, zdarzenie z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy oznaczonego podmiotu (czyn niedozwolony, a więc bezprawny i zawiniony) oraz związek przyczynowy pomiędzy wskazanym zdarzeniem a szkodą. Przy czym to na poszkodowanym – powodzie w niniejszym procesie zgodnie z art. 6 k.c. spoczywa ciężar wykazania, iż spełnione zostały wszystkie wskazane przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, czego powód nie uczynił. Podobne zasady dotyczą naprawienia szkody z tytułu zadośćuczynienia do doznaną szkodę niemajątkową i zwrot kosztów leczenia pozostających w związku przyczynowym z uszkodzeniem ciała lub wywołaniem rozstroju zdrowia.

Reasumując powództwo zostało oddalone z uwagi na nie udowodnienie przez powoda okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 6 kc, art. 415 kc a contrario, art. 444 § 1 kc a contrario, art. 445 § 1 kc a contrario w zw. z art. 444 § 1 kc a contrario).

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o przepis art. 113 ust. 1 a contrario ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. O wynagrodzeniu dla kuratora procesowego w wysokości połowy stawki fachowego pełnomocnika orzeczono w oparciu o przepis § 6 pkt 5 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (…) i § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej z dnia 13 listopada 2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 1476), zgodnie z którym wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej, nie może przekraczać stawek minimalnych przewidzianych przepisami określającymi opłaty za czynności adwokackie, a w przypadku gdy kuratorem jest radca prawny, przepisami określającymi opłaty za czynności radców prawnych.