Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w S. IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mariusz Struski

Sędziowie SO: Wanda Dumanowska (spr.), Jolanta Deniziuk

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Zadrożna

po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2016 r. w S.

na rozprawie

sprawy z powództwa P. (...)
we W.

przeciwko K. N.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego
w C. z dnia 25 sierpnia 2016r., sygn. akt I C 597/16

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2400 (dwa tysiąc czterysta) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt IV Ca 621/16

UZASADNIENIE

W dniu 12 kwietnia 2016r. P. (...)z siedzibą we W. wytoczył powództwo przeciwko K. N., żądając zapłaty kwoty 12.634,74 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Jako podstawę faktyczną powództwa wskazano, że pozwany w dniu 5 grudnia 2008r. zawarł umowę z (...) Bank SA, na podstawie której otrzymał określoną kwotę pieniężną. Niespłacona kwota należności głównej stała się wymagalna wraz z kwotą odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia. W dniu 01.04.2014r. (...) Bank SA zawarł z powodem umowę przelewu tej wierzytelności. Dowodem istnienia wierzytelności jest wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu z dnia 07.04.2016r.

Po wydaniu nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwany reprezentowany przez będącego adwokatem pełnomocnika wniósł sprzeciw. Podniósł zarzut przedawnienia roszczenia. Wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania.

W odpowiedzi na sprzeciw powodowy fundusz wskazał, że w sprawie znajdują zastosowanie przepisy art. 123 i 124 k.c. dotyczące przerwania biegu przedawnienia, a to w związku z nadaniem klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu oraz wszczęciem egzekucji. Bieg terminu przedawnienia należy liczyć od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Pozew został złożony przed upływem 3 lat od tej daty.

Wyrokiem z dnia 25 sierpnia 2016 r. Sąd Rejonowy w C. oddalił powództwo i zasądził od powoda P. (...)we W. na rzecz pozwanego K. N. kwotę 4.817 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od tego wyroku złożył powód. Zarzucając naruszenie art. 509 § 2 w zw. z art. 123 § 1 pkt 1 kpc poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, iż do skutecznego przerwania okresu przedawnienia musi pozostać jedność podmiotów oraz roszczenia. Nadto zarzucił naruszenie art. 124 kpc poprzez niezastosowanie go w związku z umorzeniem postępowania egzekucyjnego. W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa oraz zasądzenie kosztów za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Mając na uwadze art. 387 § 2 ¹ kpc, Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe i na jego podstawie ustalił stan faktyczny, który zasługuje na akceptację, dlatego Sąd Okręgowy ustalenia te przyjmuje za własne. Podziela również ocenę prawną przeprowadzonych dowodów, przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, bowiem Sąd Rejonowy nie przekroczył granic określonych w art. 233 kpc.

Rację ma Sąd Rejonowy, iż powództwo nie mogło zostać uwzględnione z uwagi na podniesiony skutecznie przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia. Powód nie podważył ustalonej przez Sąd Rejonowy daty, od której należy liczyć wymagalność roszczenia, czyli daty od której zaczął biec termin jego przedawnienia. Zatem termin ten rozpoczął się najpóźniej w dniu 30 czerwca 2000r., czyli w dacie wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego. Prawidłowo też ustalił, iż zakończyłby się w dniu 30 czerwca 2013r., gdyby poprzednik prawny powoda nie wystąpił z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu oraz późniejszym wnioskiem o wszczęcie egzekucji.

Podzielić również należy pogląd, iż z dobrodziejstwa przerwania biegu terminu przedawnienia wobec kredytodawcy, który wystawił bankowy tytuł egzekucyjny i po nadaniu mu klauzuli wykonalności złożył wniosek o wszczęcie egzekucji, nie może korzystać nabywca wierzytelności, czyli powód w niniejszej sprawie. Sąd Okręgowy podziela pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2014 r., w sprawie
II CSK 196/14 (Legalis nr 1186869), iż wniosek o wszczęcie egzekucji nie przerywa biegu przedawnienia, jeżeli komornik umorzył postępowanie egzekucyjne na wniosek wierzyciela, który w toku tej egzekucji dokonał przelewu egzekwowanej wierzytelności. Słuszność tego poglądu została potwierdzona w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2016 r. (III CZP 52/16, Legalis nr 1507554), w którym stwierdzono wprost, że umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela - banku, prowadzącego egzekucję na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego klauzulą wykonalności, niweczy skutki przerwy przedawnienia spowodowane złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji. Sąd najwyższy wskazał też, iż cesjonariusz uzyskuje w chwili przelewu wierzytelność w takim kształcie materialnoprawnym, w jakim przysługiwała ona cedentowi. Nie może jedynie korzystać z przysługujących cedentowi indywidualnych, wyjątkowych przywilejów dotyczących egzekucji wierzytelności ani z ich skutków. Żądanie w takiej sytuacji przez dotychczasowego wierzyciela umorzenia postępowania egzekucyjnego jest zachowaniem normalnym i oczywistym jako skutek dokonania przez niego przelewu wierzytelności i niemożności kontynuowania przez cesjonariusza egzekucji na podstawie bankowego tytułu wykonawczego. Oceniane pozytywnie, nie może jednak wywołać skutków prawnych dalej idących, niż umorzenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie dotychczasowego tytułu wykonawczego w jego podmiotowych i przedmiotowych granicach. Sąd Najwyższy potwierdził ten pogląd również w uchwale z dnia 29 czerwca 2016 r. (III CZP 29/16, Legalis nr 1469243), stwierdzając, że nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (art. 123 § 1 pkt 2 kpc) oraz z uzasadnieniu postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2016 r., w sprawie III CZP 60/16 (Legalis nr 1522550), w której odmawiając podjęcia uchwały, wskazał, iż w obecnym stanie orzecznictwa i poglądów doktryny nie ulega wątpliwości, że skutki przerwy biegu przedawnienia wywołanej przez zbywcę wierzytelności odnoszą się co do zasady także do cesjonariusza. Nabywa on wierzytelność w takim kształcie, w jakim przysługiwała ona zbywcy, także pod względem „stanu” jej przedawnienia. W konsekwencji, jeżeli bieg terminu przedawnienia uległ przerwaniu, cesjonariusz - wstępując w tę samą sytuację, w której w chwili zbycia wierzytelności pozostawał cedent - zostaje objęty skutkami tej przerwy. Innymi słowy, zgodnie z ogólnym założeniem, fakt zbycia wierzytelności pozostaje z zasady bez wpływu na bieg terminów przedawnienia oraz skutki zdarzeń kształtujących ten bieg, które nastąpiły przed dokonaniem cesji. Sąd Najwyższy dalej stwierdził, iż reguły te nie mają jednak zastosowania do przerwy biegu przedawnienia, która została spowodowana dochodzeniem roszczenia na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego.

Z powyższych orzeczeń Sądu Najwyższego, wynika utrwalony pogląd, który Sąd Okręgowy podziela, iż w razie cesji wierzytelności przerwa biegu przedawnienia wywołana złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji zachowa swój skutek wyłącznie wobec tych cesjonariuszy, którzy sami mogliby posłużyć się bankowym tytułem egzekucyjnym. W pozostałych sytuacjach przerwę biegu przedawnienia uznaje się za niebyłą - bieg zaś terminu przedawnienia w stosunku do nabywcy wierzytelności określa się na zasadach ogólnych. Należy bowiem zważyć, iż w dniu 27 listopada 2015 r. weszła w życie ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1854), która została uchwalona w następstwie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 kwietnia 2015 r., P 45/12 (OTK-A 2015, nr 4, poz. 46). Trybunał w tym wyroku orzekł niezgodność z Konstytucją art. 96 ust. 1 i art. 97 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tj. Dz. U. z 2015 r. ze zm., poz. 128), określając, datę utraty ich mocy obowiązującej w dniu 1 sierpnia 2016 r. Zakwestionowane unormowania prawa bankowego Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z konstytucyjną zasadą równości wobec prawa (art. 32 ust. 1 Konstytucji). Podniósł, że kwestionując zgodność z porządkiem konstytucyjnym tych przepisów mających podstawowe znaczenie dla instytucji bankowego tytułu egzekucyjnego w istocie eliminuje całą tę instytucję. Powołana nowela pozbawiła banki tego przywileju uchylając nie tylko art. 96-98 ustawy, lecz także art. 786 ² kpc. Rację ma zatem Sąd Rejonowy, iż w sytuacji gdy w toku postępowania egzekucyjnego dojdzie do cesji wierzytelności, to cesjonariusz nie może kontynuować toczącego się postępowania egzekucyjnego. Koniecznym byłoby nadanie klauzuli wykonalności w trybie art. 788 k.p.c., a następnie wszczęcie nowego postępowania egzekucyjnego przez nowego wierzyciela.

Oczywistym zatem jest, że występujący w niniejszej sprawie powodowy Fundusz nie może uzyskać w trybie art. 788 k.p.c. klauzuli wykonalności na swoją rzecz na bankowy tytuł egzekucyjny. Wygasa zatem prawo stwierdzone w bankowym tytule egzekucyjnym na rzecz dotychczasowego wierzyciela wskutek przejścia na inny podmiot. W konsekwencji nowy wierzyciel nie może powoływać się na fakt wcześniejszego przerwania biegu przedawnienia czy to na skutek złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, czy to na skutek złożenia przez bank wniosku o wszczęcie egzekucji. Z punktu widzenia nowego wierzyciela w takiej sytuacji nie doszło do przerwania biegu przedawnienia roszczenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy słusznie oddalił powództwo. Zatem wywiedziona przez powoda apelacja, na podstawie art. 385 kpc, podlegała oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 i 98 kpc oraz § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia MS z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, biorąc pod uwagę wynika postępowania apelacyjnego.