Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 grudnia 2016 r. w Warszawie

sprawy A. W. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę (z warunków szczególnych)

na skutek odwołania A. W. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 20 maja 2016r., nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje A. W. (1) prawo do emerytury od dnia 1 maja 2016 roku.

UZASADNIENIE

W dniu 9 czerwca 2016 r. A. W. (1) złożył za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. odwołanie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 20 maja 2016 r. znak: (...), na mocy której odmówiono przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury. Odwołujący zarzucił skarżonej decyzji naruszenie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Na podstawie wniesionych zarzutów odwołujący wniósł o zmianę przedmiotowej decyzji poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszego świadczenia emerytalnego, ewentualnie o uchylenie przedmiotowej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez organ rentowy.

W uzasadnieniu odwołania A. W. (1) wskazał, że w spornym okresie, tj. od 20 czerwca 1972 r. do 31 sierpnia 1972 r., od 10 czerwca 1973 r. do 31 sierpnia 1973 r., od 10 czerwca 1974 r. do 31 sierpnia 1974 r. wykonywał pracę w gospodarstwie rolnym. Ubezpieczony wskazał ponadto, że pracował w roku szkolnym - od godziny 5:00 do 6:00 oraz po godzinie 12:00 lub 14:00 oraz we wszystkie weekendy i w czasie ferii zimowych. Odwołujący zaznaczył, że wykonywał pracę przez co najmniej 8 godzin.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 16 czerwca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania A. W. (1) na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Przedstawiając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy podkreślił, że z zeznań świadków przedłożonych przez ubezpieczonego wynika, że w okresie od 20 czerwca 1972 r. do 30 sierpnia 1972 r. oraz od 22 czerwca 1973 r. do 30 sierpnia 1973 r. i od 23 czerwca 1974 r. do 30 sierpnia 1974 r. ubezpieczony pracował po 8 godzin, natomiast w pozostałych okresach, a więc podczas ferii zimowych oraz w sobotę, odwołujący pracował w wymiarze 3 godzin. Wobec czego gdyby nawet hipotetycznie wliczyć powyższe okresy do stażu pracy, to odwołujący nie spełniłby warunku 25 lat okresów składkowych, nieskładkowych i uzupełniających. Z tych powodów Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. w dniu 20 maja 2016 r. wydał decyzję znak: (...) odmawiającą A. W. (1) prawa do roszczonego świadczenia.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. W. (1) urodzony (...) uczęszczał do (...) Szkoły Zawodowej w P.. W okresie wakacyjnym od 20 czerwca 1972 r. do 30 sierpnia 1972 r., od 22 czerwca 1973 r. do 30 sierpnia 1973 r., oraz od 23 czerwca 1974 r. do 30 sierpnia 1974 r. pracował w około 6 hektarowym gospodarstwie rolnym rodziców H. i A. W. (2). Odwołujący mieszkał w tym czasie wraz z rodzicami oraz bratem. W powyższym okresie pracował 6 dni w tygodniu od poniedziałku do soboty, choć jeżeli była taka potrzeba pracował również w niedziele. Jego praca polegała na wykonywaniu prac polowych. W okresie letnim odwołujący pracował przy zbiorze truskawek i malin. W gospodarstwie rolnym rodziców A. W. (1) znajdował się sad drzew owocowych, z którego ubezpieczony zrywał jabłka, gruszki oraz śliwki, a następnie wraz z rodzicami transportowali owoce do skupów, albo na targ znajdujący się w miejscowości Z.. Na targu i skupie ubezpieczony spędzał wiele godzin sprzedając własne zbiory. W okresie wiosennym przygotowywał ziemniaki do sadzenia, które musiał sadzić ręcznie. Ponadto pielił truskawki i maliny, na jesieni wycinał gałęzie malin, natomiast w okresie zimowym ciął sieczkę. W ramach pracy na gospodarstwie rolnym ubezpieczony pomagał również w pracy przy żniwach. Zebrane zbiory, które zostały zebrane z pola, ubezpieczony z rodzicami przewozili za pomocą wozu zaprzęgniętego do konia. W gospodarstwie rolnym rodziców ubezpieczonego była także brukiew przeznaczona dla krów, która wymagała pielenia i przycinania liści, które to czynności należały również do obowiązków A. W. (1). Dodatkowo odwołujący pomagał przy obrządku zwierząt hodowlanych. W gospodarstwie rolnym rodziców bowiem znajdowała się trzoda chlewna - około 8 świń, dodatkowo posiadali 2 konie, 2 krowy oraz drób. Ubezpieczony stale zajmował się zwierzętami, dokarmiał je oraz nosił im wodę, którą czerpał początkowo ze strugi, a w późniejszym okresie ze studni. Ubezpieczony 2 razy dziennie rano i wieczorem musiał wydoić krowy i czynności te musiał wykonywać każdego dnia. Każdego dnia ubezpieczony w gospodarstwie rolnym wykonywał prace w wymiarze ponad 4 godzinnym, wielokrotnie praca to przedłużała się do 8 a nawet 10 godzin dziennie.

Z kolei w okresie od 30 sierpnia 1972 r. do 30 sierpnia 1974 r., w czasie trwania roku szkolnego ubezpieczony uczęszczał do szkoły, która znajdowała się około 25 km od miejsca zamieszkania ubezpieczonego. Odwołujący w czasie trwania szkolnego okresu w godzinach porannych, przez zajęciami szkolnymi wyprowadzał krowy na działkę znajdującą się w odległości około 3 km od jego domu, karmił zwierzęta znajdujące się w gospodarstwie rolnym a następnie udawał się na przystanek autobusowy. Ze szkoły wracał około godziny 15:00. Zdarzały się sytuacje, że ze względu na opady deszczu rezygnował z pójścia do szkoły, aby pomóc rodzicom przy zwożeniu siana. Ponadto odwołujący pomagał przy budowie nowej stodoły, a także przy naprawianiu sprzętów, które znajdowały się na wyposażeniu gospodarstwa. Odwołujący w okresie ferii przebywał stale w gospodarstwie rolnym, nie opuszczając miejsca zamieszkania, pomagając stale rodzicom w pracy.

(zeznania B. C. z dnia 25 listopada 2016 r., k 37 -38a.s., zeznania ubezpieczonego z dnia 27 grudnia 2016 r., k. 49a.s., zeznania J. K. z dnia 27 grudnia 2016 r., k. 48a.s, zeznania E. K. z dnia 27 grudnia 2016 r., k.46 -48a.s.)

Następnie w okresie od 2 września 1974 r. do 28 lutego 2011 r. był zatrudniony w wymiarze pełnego etatu w Fabryce (...) w W. - istniejąca w okresie od 2 września 1974 r. do 23 września 2004 r. pod nazwą (...) S.A. Ubezpieczony w okresie od 10 maja 1979 r. wykonywał pracę na stanowisku tokarz – szlifierz (wykaz A działu III poz. 14), natomiast od 1 lutego 2003 r. do 31 grudnia 2004 r. wykonywał pracę w charakterze ślusarza remontowego urządzeń energetycznych (wykaz A dział II poz. 1). Praca na powyższych stanowiskach była zakwalifikowana jako praca wykonywana w warunkach szczególnych. W trakcie trwania niniejszego zatrudnienia, tj. w okresie od 24 kwietnia 1976 r. do 9 maja 1979 r. odwołujący odbywał służbę wojskową.

(świadectwo pracy z dnia 28 lutego 2011 r., k. 17a.r., t. II, świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z dnia 28 lutego 2011 r., k. 7a.r., t. III, ksero książeczki wojskowej, k. 3a.r., t. I)

Następnie w okresie od 1 marca 2011 r. do 31 stycznia 2012 r. był zarejestrowany w Urzędzie Pracy m.st. W. jako bezrobotny.

(zaświadczenie z Urzędu m.st. W. z dnia 2 września 2015 r., k. 19a.r., t. II)

W dalszej kolejności ubezpieczony A. W. (1) w okresie od 1 lutego 2012 r. do 28 lutego 2015 r. podjął zatrudnienie w wymiarze pełnego etatu w firmie (...) Oddział w Ł.. U powyższego pracodawcy wykonywał pracę na stanowisku operatora maszyn skrawających.

(świadectwo pracy z dnia 28 lutego 2015 r., k. 21a.r., t. II)

Od 2 marca 2015 r. ubezpieczony A. W. (1) ponownie został zarejestrowany w Urzędzie Pracy m.st. W. jako bezrobotny. (zaświadczenie z Urzędu m.st. W. z dnia 2 września 2015 r., k. 23a.r., t. II)

W dniu 16 maja 2016 r. A. W. (1) złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniosek o wcześniejszą emeryturę z warunków szczególnych. Do wniosku ubezpieczony załączył kwestionariusz zawierający informację o okresach składkowych i nieskładkowych oraz załączniki w celu potwierdzenia okresów stażu pracy ( wniosek o emeryturę odwołującego wraz z załącznikami, akta rentowe).

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wydał w dniu 20 maja 2016 r. skarżoną decyzję znak: (...) mocą której odmówił przyznania A. W. (1) prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych. Jako przyczynę odmowy organ rentowy wskazał, że na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udokumentował okresów składkowych i nieskładkowych wynoszących co najmniej 25 lat. Organ rentowy uznał za udowodniony staż sumaryczny 24 lat, 3 miesięcy oraz 2 dni (decyzja ZUS z 20 maja 2016 r. k. 11 a.r., t. III).

W dniu 9 czerwca 2016 r. A. W. (1) wniósł odwołanie od powyższej decyzji organu rentowego, inicjujący tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie k. 2-10 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie materiału dowodowego w sprawie, w skład którego wchodziły dowody z dokumentacji rentowej oraz przede wszystkim na podstawie zeznań świadków B. C., E. K., J. K. oraz ubezpieczonego A. W. (1).

Sąd uznał zeznania wskazanych wyżej świadków za w pełni wiarygodne. Świadkowie byli bowiem osobami, które miały bezpośrednią styczność z odwołującym w okresie wykonywania przez niego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców. Postawa świadków nie budziła wątpliwości Sądu – treść złożonych przez nich zeznań dostatecznie precyzyjna, świadkowie potrafili dokładnie przedstawić ważne okoliczności i szczegóły istotne z perspektywy przedmiotu sporu. Wobec braku zastrzeżeń co do waloru dowodowego zeznań świadków oraz niezakwestionowania ich przez żadną ze stron, Sąd mając na względzie powyższe okoliczności dał im wiarę w całości.

Wobec powyższego zebrany w sprawie materiał dowodowy był wystarczający do wydania orzeczenia kończącego postępowanie w niemniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie A. W. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 24 maja 2016 r. znak: (...) było zasadne i jako takie podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440; ze zm.) wskazuje, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn, oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Przy określaniu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie ma żadnej swobody. Prace te ściśle i jasno określone są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Na wykazach prac zawartych we wskazanym rozporządzeniu, nie kończą się jednak ograniczenia dotyczące uprawnień z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym rozporządzeniem, aby kobieta mogła nabyć prawo do emerytury powinna:

1.  posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia),

2.  wykonywać pracę wymienioną w wykazie A (Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia, oraz

3.  osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia) oraz być zatrudnioną przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia).

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że A. W. (1) osiągnął wymagany wiek 60 lat w dniu 14 czerwca 2016 r. i nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Ponadto odwołujący spełnił warunek zatrudnienia przez co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych.

Istotą sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy odwołujący legitymuje się 25 letnim okresem składkowym i nieskładkowym. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zakwestionował bowiem tą okoliczność spełniania przez A. W. (1) przesłanki do nabycia prawa do wcześniejszych świadczeń emerytalnych wskazując, że odwołujący nie legitymuje się okresem 25 lat ogólnego stażu pracy, zaliczając odwołującemu staż w wymiarze 24 lat 3 miesięcy i 2 dni. Organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonemu okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie od 20 czerwca 1972 r. do 30 sierpnia 1974 r., wskazując że w tym okresie świadczył pracę przez 3 godziny dziennie i tym samym nie spełnił warunku zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym w wymiarze 1/2 etatu, a więc 4 godzin dziennie. Ta kwestia pozostawała osią sporu i stanowiła przedmiot niniejszego postępowania.

Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe obejmujące dowody z zeznań świadków oraz dokumentacji organu rentowego A. W. (1) skutkowało potwierdzeniem stanowiska strony odwołującej.

Jak ustalono w toku niniejszego postępowania nie ulega wątpliwości, że A. W. (1) pracował w gospodarstwie rolnym rodziców, a pracę wykonywał w wymiarze co najmniej ½ etatu (ponad 4 godziny dziennie). Przesłuchani w sprawie świadkowie B. C., E. K., J. K. potwierdzili, że odwołujący w spornym okresie od 20 czerwca 1972 r. do 30 sierpnia 1974 r. faktycznie w gospodarstwie rolnym rodziców pracował w wymiarze ponad 4 godziny dziennie. Wskazane wyżej osoby były naocznymi świadkami zamieszkiwania oraz wykonywania przez odwołującego pracy
w gospodarstwie rolnym; byli jego sąsiadami i znali go od wczesnych lat młodzieńczych, w związku z czym często widywali, jak odwołujący pracował w gospodarstwie rolnym, pomagał rodzicom i wykonywał czynności związane z pracą w tym gospodarstwie, takie jak uprawa roli czy obrządek zwierząt. Zeznania świadków co do powyższych okoliczności, mimo upływu czasu, były wystarczająco dokładne, aby w ocenie Sądu stanowić potwierdzenie oświadczeń odwołującego zarówno co do okoliczności wykonywania przez niego obowiązków związanych z pracą, jak i co do faktu wykonywania jej w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie. Świadkowie zgodnie stwierdzili, że praca wykonywana przez ubezpieczonego A. W. (1) była wykonywana częstokrotnie w wymiarze 8 a nawet 10 godzin dziennie. Z tych też względów Sąd uznał, iż omawiany sporny okres podlega uwzględnieniu do łącznego stażu pracy odwołującego.

Sporny okres zatrudnienia odwołującego w gospodarstwie rolnym rodziców i ustalenia dokonane przez Sąd pozwalają stwierdzić, że suma okresów składkowych
i nieskładkowych zatrudnienia odwołującego, po doliczeniu do ustalonego przez organ rentowy stażu sumarycznego w wymiarze 24 lat, 3 miesięcy i 2 dni okresu pracy odwołującego w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie od 20 czerwca 1972 r. do 30 sierpnia 1974 r. powoduje, że ubezpieczony A. W. (1) spełnił warunek 25 letniego okresu zatrudnienia i jednocześnie legitymuje się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym, a więc więcej, niż minimalny próg przewidziany w § 3 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r.

Powyższe okoliczności oraz przedstawione rozważania prowadziły do wniosku, że zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jako niezgodna z faktycznym stanem rzeczy i podlegała stosownej zmianie zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. o czym Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)