Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: protokolant sądowy Urszula Kalinowska

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2017 r. w Warszawie

sprawy J. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy

na skutek odwołania J. F.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 21 marca 2016 r. znak: (...)

- zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. F. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy na okres od 1 lutego 2016 roku do 30 listopada 2017 roku.

UZASADNIENIE

J. F. w dniu 22 kwietnia 2016r. złożyła do Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W., odwołanie od decyzji z dnia 21 marca 2016r., znak: (...), odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, że od dnia 27 stycznia do dnia 24 lutego 2016r. przebywała w szpitalu na rehabilitacji. Początkowo Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał jej rentę do dnia 28 lutego 2016r., ale po odwołaniu zabrał przyznane świadczenie. Zdaniem lekarza prowadzącego wskazana jest rehabilitacja i nie ma zgody na pracę (odwołanie od decyzji ZUS z dnia 21 marca 2016r., znak: (...), k. 2 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że J. F. pobierała do dnia 31 stycznia 2016r. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem. W dniu 18 grudnia 2015r. złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty i została skierowana na badanie do Lekarza Orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 2 lutego 2016r. stwierdził, że badana jest częściowo niezdolna do pracy do dnia 29 lutego 2016r. Od tego orzeczenia Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgłosił zarzut wadliwości na podstawie art. 14 ust. 2d ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS. W oparciu o wydane orzeczenie Zakład zaskarżoną decyzją z dnia 21 marca 2016r. odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy na podstawie art. 107 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (odpowiedź ZUS na odwołanie z dnia 23 maja 2016r., k. 4-4v a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. F., urodzona w dniu (...), nie mająca wyuczonego zawodu, była zatrudniona od dnia 1 listopada 1996r. do dnia 30 czerwca 2003r. w Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w W. Ośrodek (...) na stanowisku recepcjonistki (świadectwo pracy z dnia 30 czerwca 2003r., k. 4 t. III a.r.). W okresie od 17 maja 2005r. do 31 lipca 2006r. była zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna (zaświadczenie z dnia 3 lipca 2006r., k. 5 t. III a.r.), natomiast od 7 sierpnia 2006r. do 31 stycznia 2009r. prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą (poświadczenie dla celów świadczeń emerytalno – rentowych z dnia 18 lipca 2013r., k. 18 t. III a.r.).

Od dnia 1 lutego 2009r. do dnia 30 kwietnia 2009r. ubezpieczona pracowała w (...) s.c. M. Z., M. T., T. T. na stanowisku przedstawiciel handlowy (świadectwo pracy z dnia 30 kwietnia 2009r., k. 6 t. III a.r.). Następnie od dnia 1 maja 2009r. podjęła zatrudnienie w P.H.U. (...) w W. na stanowisku dyrektora ds. sprzedaży, gdzie w dniu 30 stycznia 2012r. doznawała wypadku przy pracy. Jadąc w tej dacie na spotkanie służbowe pojazd, którym kierowała, nagle uderzył czołowo w inny pojazd jadący z przeciwka. W wyniku tego ubezpieczona straciła przytomność i została przewieziona do szpitala. W szpitalu po wykonaniu badań, stwierdzono wielonarządowy uraz, wstrząśnienie mózgu, zwichnięcie stawu łokciowego ze złamaniem kości łonowej, udowej i żebra po lewej stronie. Wykonano wówczas zabieg operacyjny i w dniu 14 lutego 2012r. wypisano ubezpieczoną do domu (protokół Nr (...)r. ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, k. 10 – 11 t. III a.r.).

W dniu 20 czerwca 2013r. J. F. złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy (wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy, k. 1 – 2 t. III a.r.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. decyzją z dnia 14 października 2013r. przyznał ubezpieczonej rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy na okres od 25 lipca 2013r. do 31 stycznia 2014r. (decyzja ZUS z dnia 14 października 2014r., k. 40 – 41 t. III a.r.).

W dniu 10 grudnia 2013r. ubezpieczona skierowała do organu rentowego wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wniosek z dnia 10 grudnia 2013r., k. 55 t. III a.r.). Po jego rozpatrzeniu organ rentowy wydał w dniu 19 marca 2014r. decyzję o przyznaniu renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy na kolejny okres, tj. od 1 lutego 2014r. do 31 stycznia 2015r. (decyzja ZUS z dnia 19 marca 2015r., k. 64 – 65 t. III a.r.).

W dniu 4 grudnia 2014r. J. F. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych kolejny wniosek o świadczenie rentowe (wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, k. 78 t. III a.r.). Zakład po wydaniu orzeczenia przez Lekarza Orzecznika ZUS stwierdzającego częściową niezdolność ubezpieczonej do pracy, decyzją z dnia 22 stycznia 2015r. przyznał wnioskodawczyni rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy na okres od 1 lutego 2015r. do 31 lipca 2015r. (decyzja ZUS z dnia 22 stycznia 2015r., k. 80 – 81 t. III a.r.).

Kolejna decyzja przyznająca ubezpieczonej świadczenie rentowe w związku z wypadkiem przy pracy została wydana w dniu 31 sierpnia 2015r. W tej dacie Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał J. F. świadczenie na okres od 1 sierpnia 2015r. do 31 stycznia 2016r. (decyzja ZUS z dnia 31 sierpnia 2015r., k. 92 – 93 t. III a.r.).

W dniu 18 grudnia 2015r. ubezpieczona skierowała do Zakładu wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres (wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, k. 96 t. III a.r.). Lekarz Orzecznik ZUS w orzeczeniu wydanym w dniu 2 lutego 2016r. wskazał na częściową niezdolność w związku z wypadkiem przy pracy do dnia 29 lutego 2016r. (orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 2 lutego 2016r., k. 97 t. III a.r.). Od tego orzeczenia wpłynął sprzeciw i sprawa została skierowana do Komisji Lekarskiej ZUS, która w orzeczeniu z dnia 29 lutego 2016r. wskazała, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy (orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 29 lutego 2016r., k. 102 t. III a.r.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. decyzją z dnia 21 marca 2016r., znak: (...), odmówił J. F. przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy (decyzja ZUS z dnia 21 marca 2016r., k. 106 t. III a.r.). J. F. złożyła odwołanie od wskazanej decyzji (odwołanie z dnia 21 kwietnia 2016r., k. 2 a.s.).

W toku postępowania, postanowieniem z dnia 2 czerwca 2016r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego specjalisty z dziedziny ortopedii celem ustalenia, czy J. F. jest całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy, a jeśli tak, to czy niezdolność ta powstała w związku z wypadkiem przy pracy, któremu ubezpieczona uległa w dniu 30 stycznia 2012r. i czy ma ona charakter trwały czy okresowy (na jaki okres) (postanowienie z dnia 2 czerwca 2016r., k. 7 a.s.).

Biegły sądowy z dziedziny ortopedii K. K. wskazał obrażenia, jakich ubezpieczona doznała w wyniku wypadku przy pracy. W badaniu klinicznym stwierdził:

- chód z pomocą kul łokciowych, mocno utykający na lewą kończynę dolną;

- ograniczenie zgięcia stawów kolanowych do 120˚, stawy bez wysięku, stabilne;

- ograniczenie zakresów ruchomości stawów biodrowych, większe lewego oraz ruchy stawów bolesne;

- blizny uda lewego i kolana zagojone;

- brak czucia skórnego na przedniej powierzchni lewego podudzia w 1/3 bliższej;

- rozległa blizna lewego łokcia i okolicy nadkłykciowej lewego ramienia;

- ograniczenie zakresów ruchomości stawu lewego łokciowego – przykurcz zgięciowy i wyprostny, zakres ruchomości 0-40-130˚;

- ograniczenie pronacji i supinacji lewego przedramienia do 70˚ (norma wynosi 85˚).

Biegły sądowy wskazał nadto na wyniki badania RTG:

- miednicy z dnia 2 maja 2016r., gdzie stwierdzono średnio nasilone zmiany zwyrodnieniowe obu stawów biodrowych;

- lewego kolana, uda i podudzia z dnia 20 kwietnia 2015r., gdzie stwierdzono wygojone złamanie nadkłykciowe kości udowej lewej, stan po zespoleniu płytą (...) i śrubami oraz średnio nasilone zmiany zwyrodnieniowe lewego stawu kolanowego;

- obu stawów kolanowych z dnia 27 czerwca 2016r., gdzie stwierdzono nasilone zmiany zwyrodnieniowe obu stawów kolanowych;

- lewej kończyny górnej z dnia 14 października 2013r., gdzie stwierdzono wygojone złamanie wieloodłamowe wyrostka łokciowego lewego, stan po zespoleniu płytką (...) i śrubami oraz stan po zespoleniu nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej lewej dwoma śrubami.

Biorąc pod uwagę wskazane wyniki biegły sądowy K. K. stwierdził, że ubezpieczona ma znacznego stopnia niewydolność obu kończyn dolnych i lewej kończyny górnej. Wymaga systematycznego leczenia rehabilitacyjnego. Spełnia warunki częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 lutego 2016r. Jednocześnie biegły wskazał, że niezdolność ta ma charakter trwały, ponieważ nie ma możliwości znaczącej poprawy stanu zdrowia (opinia biegłego sądowego K. K. z dnia 4 lipca 2016r., k. 15 a.s.).

Z uwagi na zastrzeżenia organu rentowego do opinii biegłego sądowego K. K., Sąd postanowieniem z dnia 21 września 2016r. dopuścił dowód z opinii innego biegłego sądowego ortopedy na takie okoliczności, jak wskazane w postanowieniu z dnia 2 czerwca 2016r. (zastrzeżenia organu rentowego, k. 26 – 27 a.s., postanowienie z dnia 21 września 2016r., k. 28 a.s.).

Biegły sądowy ortopeda M. G. w opinii z dnia 28 października 2016r. wskazał, że J. F. porusza się z utykaniem, o lasce ortopedycznej. Siada i wstaje z podparciem, rozbiera się samodzielnie, na siedząco. W pozycji stojącej biegły sądowy stwierdził nieco spłycone krzywizny kręgosłupa, napięcie mięśni około kręgosłupowych niewzmożone i niebolesne przy palpacji i przy ruchach. Ruchy kręgosłupa pełne, swobodne we wszystkich płaszczyznach i odcinkach. Staw łokciowy lewy z ograniczeniem wyprostu do 35˚ i zgięcia do 130˚. Ruchy rotacyjne: 70˚ supinacji i 80˚ pronacji. Kończyny dolne równej długości. Nieco nadmierna koślawość 10˚ prawej kończyny dolnej. Po stronie lewej oś podłużna prawidłowa, ale obrys lewego stawu kolanowego nieco poszerzony. Wyprost kolana lewego pełny. Zgięcie kolan: 130˚ po stronie lewej i 100˚ po stronie prawej. Zgięcie bioder po 100˚, rotacja zewnętrzna 20˚, wewnętrzna 5˚. Zmniejszenie siły mięśniowej lewej kończyny dolnej do 4 L..

Biorąc pod uwagę wyniki opisanego wywiadu i przeprowadzonego badania oraz analizę dokumentacji medycznej, biegły sądowy M. G. wskazał na częściową niezdolność do pracy po przebytym w wypadku złamaniu, do 30 listopada 2017r. Powodem takiej oceny, jak wskazał, jest brak prawidłowego zrostu w obrębie uda lewego, co wykazało ostatnie wykonane badanie RTG. Ubezpieczona rokuje jednak poprawę, wymaga wykonywania ćwiczeń i czasu (opinia biegłego sądowego M. G. z dnia 28 października 2016r., k. 38 - 40 a.s.).

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, w tym na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach rentowych J. F.. Ich autentyczność, jak również zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy, nie była kwestionowana przez żadną ze stron procesu, dlatego Sąd uznał
je za pełnowartościowy materiał dowodowy mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.

Jednocześnie w toku postępowania Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu ortopedii: M. G. i K. K.. Do opinii biegłego K. K. organ rentowy zgłosił zastrzeżenia (k. 26 – 27 a.s.), zaś do opinii M. G. nie wniósł uwag (k. 47 – 49 a.s.). Sąd ocenił, że opinie wskazanych biegłych odnośnie niezdolności do pracy ubezpieczonej w związku z wypadkiem przy pracy są wyczerpujące oraz jasno i logicznie uzasadnione. Zostały w nich szczegółowo wyjaśnione przyczyny, dla których biegli sądowi zgodnie uznali badaną za osobę nadal częściowo niezdolną do pracy. Jedyna rozbieżność pomiędzy opiniami biegłych sądowych dotyczyła oznaczenia okresu, na który częściową niezdolność do pracy należy orzec. Biegły sądowy K. K. wskazał na trwałość takiego stanu, przy czym swego stanowiska w zasadzie nie umotywował. Z kolei biegły sądowy M. G. wskazał na niezdolność do pracy do dnia 30 listopada 2017r., przewidując możliwość poprawy stanu zdrowia, konieczność ćwiczeń oraz oceny stanu zdrowia ubezpieczonej po w/w okresie z aktualnym RTG i oceną zrostu. We wskazanym zakresie Sąd jako wiarygodną ocenił opinię biegłego M. G., uznając, że - w przeciwieństwie do opinii K. K. - zawiera ona argumentację uzasadniającą stanowisko co do okresowej częściowej niezdolności do pracy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie J. F. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 21 marca 2016r., jako zasadne zasługiwało
na uwzględnienie.

Sąd zważył, że organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję odmawiającą ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy oparł się na przepisach ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ( Dz.U. z 2009r., Nr 167, poz. 1322 j. t.), zwanej dalej ,,ustawą wypadkową’’. Przy czym w sprawie nie było sporne, że ubezpieczona uległa wypadkowi przy pracy w rozumieniu art. 3 ustawy. Oś sporu wyznaczało tylko i wyłącznie ustalenie dotyczące tego, czy jest ona nadal po 31 stycznia 2016r. niezdolna do pracy zarobkowej w związku z wypadkiem przy pracy, któremu uległa w dniu 30 stycznia 2012r.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 6 wskazanej ustawy, z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

W myśl art. 17 ust. 1 ustawy wypadkowej, przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty rodzinnej i dodatku do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej z tytułu ubezpieczenia wypadkowego, do ustalenia wysokości tych świadczeń oraz ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.

Definicję niezdolności zawiera przepis art. 12 ust. 1-3 ustawy z dnia
17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U.
z 2013r., poz. 1440 j. t.), który stanowi, że niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie
lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Zgodnie z art. 13 w/w ustawy, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Dokonując oceny przewidywanego okresu niezdolności do pracy zarobkowej bierze się pod uwagę przesłanki wynikające z treści § 6 rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Socjalnej z dnia 14 grudnia 2004r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy ( Dz. U. z 2004r., Nr 273, poz. 2711), czyli charakter i stopień naruszenia sprawności organizmu oraz rokowania odzyskania zdolności do pracy. Treść powołanych przepisów obliguje do tego, aby niezdolność do pracy rozpatrywać indywidualnie w odniesieniu do konkretnej osoby, przy uwzględnieniu jej stanów chorobowych, wieku, a także kwalifikacji.

Sąd dysponując zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, a przede wszystkim mając na uwadze dostępną dokumentację medyczną, dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych celem ustalenia stanu zdrowia ubezpieczonej. Biegli sądowi z zakresu ortopedii zgodnie uznali, że ubezpieczona jest osobą częściowo niezdolną do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Organ rentowy ostatecznie zaaprobował takie stanowisko, które za biegłym sądowym K. K. powtórzył biegły sądowy M. G.. Również ubezpieczona nie wnosiła uwag do oceny jakiej dokonali biegli z dziedziny ortopedii. Sąd zatem, wbrew stanowisku Lekarza Orzecznika ZUS i Komisji Lekarskiej ZUS, ustalił, że J. F. po 31 stycznia 2016r., tj. po dacie, do której organ rentowy przyznał jej świadczenie rentowe, nie odzyskała zdolności do pracy. Jest w związku z wypadkiem przy pracy osobą nadal częściowo niezdolną do pracy.

Rozbieżność opiniujących w sprawie biegłych sądowych dotyczyła jedynie tego, na jaki okres powinna być orzeczona niezdolność do pracy. Biegły sądowy K. K. wskazywał na trwałość tego stanu, ale Sąd tego stanowiska nie podzielił, ponieważ poza argumentacją dotyczącą braku rokowań odzyskania zdolności do pracy, wymieniony biegły nie podał innych okoliczności dotyczących aktualnego stanu zdrowia ubezpieczonej oraz jej kwalifikacji, wieku, czy predyspozycji psychofizycznych, które wskazywałyby na konieczność orzeczenia częściowej niezdolności do pracy na stałe. Sąd jako zasadne i szerzej umotywowane ocenił stanowisko, jakie w tym przedmiocie przedstawił biegły sądowy M. G..

Mając na względzie wskazane okoliczności, a także brzmienie art. 129 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, Sąd na podstawie art. 477 ¹ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał J. F. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy od dnia 1 lutego 2016 roku do dnia 30 listopada 2017 roku.

ZARZĄDZENIE

(...)