Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi — Śródmieścia, w sprawie z powództwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. przeciwko (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., o zapłatę 12.927,00 zł, rozpoznając zarzuty strony pozwanej od nakazu zapłaty z dnia 14 marca 2014 roku o sygn. akt XIII GNc 731/14, uchylił w całości przedmiotowy nakaz zapłaty, oddalił powództwo oraz przejął na rzecz Skarbu Państwa — Sądu Rejonowego dla Łodzi — Śródmieścia w Łodzi kwotę 485,00 zł z tytułu opłaty od zarzutów, nieuiszczonej przez pozwanego - zwolnionego od kosztów sądowych. Powyższe orzeczenie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych: w pozwie z dnia 14 lutego 2014 roku, powód - (...) S.A. z siedzibą w Ł. wystąpił o zasądzenie od pozwanego — (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty 12.927,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za okres od dnia 27 czerwca 2013 roku do dnia zapłaty. Powód wniósł przy tym o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, na dowód załączając oryginał weksla wraz z deklaracją wekslową. Powód wskazał, iż wobec niewywiązania się przez pozwanego z zobowiązań wobec beneficjenta — (...) S.A siedzibą w K., beneficjent wezwał powoda do realizacji polisy nr (...) oraz na mocy decyzji z dnia 13 grudnia 2011 roku powód wypłacił beneficjentowi żądaną kwotę, a następnie wezwał pozwanego do zapłaty wypłaconej kwoty w ramach roszczenia regresowego, odwołując się do § 7 łączącej powoda z pozwanym umowy. Z uwagi na to, że pozwany nie zapłacił dłużnej sumy, powód wypełnił weksel na sumę zadłużenia obejmującą należność główną w kwocie 10.710,06 zł oraz odsetki, jak dla zobowiązań podatkowych w wysokości 2.217,00 zł liczone od dnia 13 grudnia 2011 roku do dnia 26 czerwca 2013 roku. Powód wniósł nadto o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanym w dniu 18 marca 2014 roku, Sąd zasądził kwotę dochodzoną pozwem. W dniu 17 kwietnia 2013 roku pozwany - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł zarzuty od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, wynosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu. Pozwany podniósł, iż pozew jest bezpodstawny, gdyż nie został podpisany aneks nr (...) do gwarancji ubezpieczeniowej nr (...), co jednoznacznie wskazuje na brak jego zgody co do treści aneksu w proponowanej formie. Dodatkowo powód pominął istnienie aneksu nr (...) do wskazanej polisy z dnia 14 kwietnia 2009 roku z datą 7 kwietnia 2010 roku i okresem ważności gwarancji od dnia 14 kwietnia 2009 roku do 13 kwietnia 2011 roku. Jest niesporne między stronami, że w dniu 9 marca 2009 roku pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy generalnej o gwarancję ubezpieczeniową nr (...) , która zabezpieczona została pięcioma wekslami in blanco, opatrzonymi deklaracja wekslową na czas określony od dnia 10 marca 2009 roku do dnia 9 marca 2010 roku. Przedmiotem umowy było udzielenie na wniosek zobowiązanego gwarancji ubezpieczeniowych. Łączny limit gwarancji zgodnie z § 1 pkt 4 umowy wyniósł 100.000,00 zł. W dniu 9 marca 2009 roku została sporządzona także deklaracja wekslowa. Umowa została zawarta na podstawie Ogólnych warunków umów o gwarancję ubezpieczeniową, które stanowią integralną część umowy oraz szczególnych warunków umów w zależności od rodzaju udzielonych gwarancji. Pozwany złożył do dyspozycji powoda weksle in blanco w ilości 5 sztuk z wystawienia spółki na zabezpieczenie zapłaty zobowiązań na rzecz powoda z tytułu umowy o gwarancje ubezpieczeniowe. W deklaracji wekslowej pozwany wyraził zgodę na wypełnienie weksla przez powoda w każdym czasie na kwotę odpowiadającą wypłaconym przez powoda odszkodowaniom z tytułu wystawionych w tym okresie gwarancji. Powód miał prawo do wpisania kwoty wekslowej obejmującej kwotę wypłaconych odszkodowań powiększonych o odsetki za opóźnienie za okres, od upływu terminu do zapłaty określonego w wezwaniu do dnia wyznaczonego terminu płatności weksla. Ponadto powód miał prawo opatrzeć weksle według uznania miejscem i datą wystawienia weksla, datą płatności weksla, nazwą i siedzibą remitenta, klauzulą bez protestu, domicylem przy jedoczesnym zawiadomieniu pozwanego listem poleconym. W dniu 14 kwietnia 2009 roku między stronami została zawarta umowa ubezpieczenia potwierdzona polisą nr (...) wraz z załącznikiem w postaci gwarancji ubezpieczeniowej właściwego usunięcia wad i usterek. Przedmiotem nin. umowy było udzielenie przez powoda gwarancji zapłaty roszczeń wynikających z tytułu usunięcia lub nienależytego usunięcia wad i usterek dotyczących umowy zawartej ze Spółka (...) S.A. z siedzibą w K., której przedmiotem było wykonanie tynków obiektu (...) W., przy ul. (...). Umowa gwarancji ubezpieczeniowych została zawarta na czas określony od dnia
14 kwietnia 2009 roku do 13 kwietnia 2010 roku. Łączny limit gwarancji wyniósł 44.470,19 zł. Aneksem nr (...) strony zmieniły okres ważności gwarancji oraz składkę z 14.04.2009 - 13.04.2010 na 14.04.2009 — 13.04.2011. Zmianie uległa składka z kwoty 934,00 zł, na 1.868,00 zł. W dniu 17 listopada 2011 roku do powoda wpłynęło pismo ze strony beneficjenta z dnia 9 listopada 2011 roku zawierające żądanie zapłaty kwoty 10.710,00 zł oraz oświadczenie, że zobowiązany ( pozwany ) nie zaspokoił roszczeń beneficjenta w zakresie żądania usunięcia ujawnionych wad i usterek. Pozwany informował powoda o poważnych nieprawidłowościach leżących po stronie beneficjenta — (...) S.A. w K. w realizacji umowy gwarancji. Powód nie podjął żadnych czynności mających na celu wyjaśnienie zaistniałej sytuacji, poza podjęciem decyzji o wypłacie odszkodowania. Decyzją z dnia 13 grudnia 2011 roku przyznano beneficjentowi kwotę 10.710,00 zł i nakazano jej przekazanie na rachunek beneficjenta. W dniu 6 lutego 2013 roku powód wezwał pozwanego do zwrotu wypłaconej z gwarancji ubezpieczeniowej kwoty. Wobec braku zapłaty, zawiadomił pozwanego o wypełnieniu weksla in blanco do kwoty 12.927,00 zł obejmującą należność główną w wysokości 10.710,00 zł, odsetki w wysokości jak dla spłaty zobowiązań podatkowych w kwocie 2.217,00 zł liczone od dnia 13 grudnia 2011 roku do 26 czerwca 2013 roku. Wiarygodność powołanych dokumentów, na podstawie których Sąd Rejonowy ustalił stan faktyczny, nie budziła w jego ocenie wątpliwości. Nie były one również kwestionowane przez strony. Wobec zakwestionowania przez pozwanego aneksu nr (...) do gwarancji ubezpieczeniowej , Sąd Rejonowy na rozprawie w dniu 8 października 2015 roku nakazał okazanie pozwanemu dokumentu nr 2 , a wobec okazania mu oryginału aneksu nr (...) do polisy, a nie do gwarancji ubezpieczeniowej, dowód z okazania powtórzył na rozprawie w dniu 21 marca 2016 roku. Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego, Sąd Rejonowy uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd Rejonowy podkreślił, że powód dochodził żądanej kwoty na podstawie weksla in blanco wystawionego przez pozwanego na zabezpieczenie roszczeń wynikających z umowy o gwarancje ubezpieczeniowe zawartych miedzy stronami. Weksel wystawiony przez pozwanego miał zatem charakter gwarancyjny. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, po wniesieniu zarzutów od nakazu opłaty, wydanego na podstawie weksla gwarancyjnego, spór z płaszczyzny stosunku prawa wekslowego przenosi się na ogólną płaszczyznę stosunku prawa cywilnego. Strony mogą zatem powoływać się na podstawy faktyczne i prawne wynikające z łączącego je stosunku prawnego, który jest źródłem dochodzonego przez powoda roszczenia cywilnoprawnego, nawet jeśli okaże się, że roszczenie wekslowe nie istnieje. W sprawie bezsporne było, zdaniem Sądu I instancji, iż weksel został wystawiony na zabezpieczenie zapłaty przez pozwanego zobowiązań na rzecz powoda z tytułu umowy o gwarancję ubezpieczeniową. Zgodnie z deklaracją wekslową, pozwany wyraził zgodę na wypełnienie weksla przez powoda w każdym czasie na sumę odpowiadającą zadłużeniu. Strona powodowa nie wykazała jednak, że umowa gwarancji została przedłużona na okres do dnia 20 listopada 2011 roku. Powód do pozwu załączył dwa aneksy o takich samych numerach ( nr 2 ) do polisy (...) oraz do gwarancji ubezpieczeniowej ( k. 31, 32 akt), przy czym tylko jeden z nich został podpisany przez pozwanego i dotyczył zmiany w okresie ważności polisy oraz wysokości składki, o czym mowa w § 2 umowy ( k. 31 akt), w drugim z nich dotyczącym okresu ważności gwarancji ubezpieczeniowej, brak jest podpisu osoby uprawnionej do reprezentacji pozwanej spółki w osobie H. D. ( aneks – k. 32 akt). Aneksem nr (...) do polisy (k. 58 akt) ( o którym nie wspomina powód), strony przedłużyły umowę do dnia 13 kwietnia 2011 roku, co potwierdził kilkakrotnie pozwany w toku prowadzonego przez Sąd postępowania. Powód nie załączył aneksu nr (...) do gwarancji ubezpieczeniowej nr (...) z dnia 14 kwietnia 2009 roku z datą 9 lutego 2011 roku, podpisanego przez pozwanego, przedłużającego umowy do dnia 20 listopada 2011 roku, co oznacza, że obowiązuje gwarancja z datą 7 kwietnia 2010 roku (podpisana 12 kwietnia 2010 roku ) z ważnością od 14 kwietnia 2009 roku do dnia 13 kwietnia 2011 roku. A to z kolei oznacza , że pozew o zapłatę w postępowaniu nakazowym na podstawie złożonego weksla, roszczenia regresowego, wypłaconego beneficjentowi, z powodu przekroczenia terminu, był pozbawiony podstaw, dlatego Sąd Rejonowy uchylił nakaz zapłaty ( art.496 k.p.c. ) i oddalił powództwo. Wobec zakwestionowania przez pozwanego ważności aneksu nr (...) do gwarancji ubezpieczeniowej , przedłużającego umowę , wobec jego niepodpisania , powód nie złożył żadnych wniosków dowodowych. Nie przedstawił również merytorycznego uzasadnienia w zakresie uwzględnienia żądania beneficjenta w realizacji wypłaty kwoty 10.710,00 zł. O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., obciążając nimi powoda jako przegrywającego spór. Koszty prowadzenia procesu cywilnego obciążają strony. Ponieważ pozwany został zwolniony z kosztów sądowych i jest jednocześnie strona wygrywającą spór, Sąd przejął na rachunek Skarbu Państwa koszty związane z opłatą sądową od zarzutów.

Przedmiotowe orzeczenie w całości apelacją zaskarżyła strona powodowa, która zarzucając rozstrzygnięciu:

1.  naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 245 kpc poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego i przyznanie przez Sąd pierwszej instancji mocy dowodowej aneksowi nr (...) do gwarancji ubezpieczeniowej nr (...), a nieprzyznanie aneksowi nr (...) do polisy nr (...) mocy dowodowej, co w konsekwencji doprowadziło do uznania przez Sąd Rejonowy, że okres ważności gwarancji ubezpieczeniowej nie został przedłużony do dnia 20 listopada 2011 r., podczas gdy materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wskazuje, że doszło do skutecznego przedłużenia okresu ważności gwarancji do dnia 20 listopada 2011 r.,

2.  naruszenie prawa materialnego tj. art. 65 § 1 kc poprzez niewłaściwą wykładnię postanowień aneksu nr (...) do polisy nr (...) z dnia 14 kwietnia 2009 r. i w konsekwencji uznanie, że aneks nr (...) do polisy nr (...) podpisany przez pozwanego dotyczył zmiany w okresie ważności polisy oraz wysokości składki, podczas gdy w § 1 aneksu nr (...) do polisy nr (...) wpisano przedłużenie okresu ważności gwarancji z 14 kwietnia 2009 r. do 13 kwietnia 2010 r. na okres od 14 kwietnia 2009 r. do 20 listopada 2011 r., co oznacza, że okres ważności gwarancji ubezpieczeniowej został skutecznie przedłużony, a beneficjent złożył roszczenie do gwaranta - powoda w trakcie okresu ważności gwarancji,

wniosła o zmianę wyroku przez utrzymanie w mocy nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi w dniu 14 marca 2014 r., sygn. akt XIII GNc 731/14 i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 12.927 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty, zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje oraz kwoty 17 zł tytułem uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, ewentualnie zaś o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do Sądu Rejonowego dla Łodzi -Śródmieścia w Łodzi do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje oraz kwoty 17 zł tytułem uiszczenia opłaty od pełnomocnictwa.

Strona pozwana w odpowiedzi na apelację powódki wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania za obie instancje wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony powodowej należało uznać za zasadną co skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku i utrzymaniem w mocy wydanego w sprawie nakazu zapłaty w postepowaniu nakazowym. Podkreślić przede wszystkim należy, że strona powodowa załączyła do pozwu aneks nr (...) podpisany przez strony, w tym również stronę pozwaną właściwie reprezentowaną według zasad reprezentacji określonej w KRS. Na mocy przedmiotowego aneksu został przedłużony okres obowiązywania umowy gwarancji ubezpieczeniowej oraz została podwyższona wysokość składki ubezpieczeniowej. Powołany przez stronę pozwaną aneks do gwarancji, który nie został podpisany przez stronę pozwaną nie zawiera jakichkolwiek zmian w swej treści w odniesieniu do aneksu do umowy gwarancji ubezpieczeniowej przyjętej przez strony a modyfikującej m.in. czas obowiązywania umowy. Tym samym zarzut podnoszony przez stronę pozwaną w toku postepowania przed Sądem I instancji o nieistnieniu umowy w okresie zdarzenia objętego ubezpieczeniem nie mógł zasługiwać na uwzględnienie. Pozostały zarzuty dotyczące braku działania ubezpieczyciela w wyjaśnieniu podstaw wypłaty świadczenia z tytułu udzielonej gwarancji również nie zasługiwały na uwzględnienie bowiem umowa łącząca strony zobowiązywała stronę powodową do zapłaty świadczenia na rzecz beneficjenta w sytuacji, gdy ten przedstawił wezwanie do zapłaty należności skierowanego do zobowiązanego, płatność ta zaś nie nastąpiła. Wszystkie powyższe wymogi zostały w sprawie spełnione co uzasadniało roszczenie objęte żądaniem pozwu, w szczególności w sytuacji niezakwestionowania przez pozwaną wysokości dochodzonej należności.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok poprzez utrzymanie w całości w mocy wydanego w sprawie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.