Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	SSA Ewa Staniszewska
Sędziowie:	SA Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga /spr./ SA Jacek Nowicki
Protokolant:	st.sekr.sąd. Sylwia Stefańska

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2012 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko P. G.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 25 maja 2012 r., sygn. akt IX GC 5/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

/-/ J. Nowicki /-/ E. Staniszewska /-/ M. M.-T.

Sygn. akt I ACa 742/12

UZASADNIENIE

Powódka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika wniosła o zasądzenie od pozwanego P. G., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą G. B., kwoty 217.638,75 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu według norm przepisanych.

W dniu 17 listopada 2011 r. został wydany w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym Sąd zobowiązał pozwanego do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem wraz z odsetkami i kosztami procesu.

Odpis nakazu zapłaty doręczono pozwanemu w dniu 25 listopada 2011 r.

W dniu 7 grudnia 2011 r. pozwany złożył sprzeciw, którym zaskarżył nakaz zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W piśmie procesowym z dnia 2 lutego 2012 r. - odpowiedzi na sprzeciw pozwanego -powódka cofnęła częściowo pozew w związku z dokonaną na przez pozwanego wpłatą i wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 151.835,23 zł, a nadto odsetek ustawowych od następujących kwot:

a) 4.687,37 zł od dnia 28 kwietnia 2011 r. do dnia zapłaty,

b) 59.901,27 zł od dnia 12 maja 2011 r. do dnia zapłaty,

c) 68.004,45 zł od dnia 19 maja 2011 r. do dnia zapłaty,

d) 18.928,15 zł od dnia 29 maja .2011 r. do dnia zapłaty,

e) 313,99 zł od dnia 4 listopada 2011 r. do dnia zapłaty.

Wyrokiem z dnia 25 maja 2012 r. Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 151.835,23 zł z ustawowymi odsetkami od następujących kwot a) 4.687,37 zł od dnia 28 kwietnia 2011 r. do dnia zapłaty; b) 59.901,27 zł od dnia 12 maja 2011 r. do dnia zapłaty; c) 68.004,45 zł od dnia 19 maja 2011 r. do dnia zapłaty; d) 18.928,15 zł od dnia 29 maja .2011 r. do dnia zapłaty; e) 313,99 zł od dnia 4 listopada 2011 r. do dnia zapłaty. Zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 18.099 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Zarówno powódka jak i pozwany są przedsiębiorcami. Pozwany w dniu 31 stycznia 2011 r. złożył powódce zamówienie na 566 mb rury fi 48.3x2, 2109 mb płaskownika 70x6 (ilość ta miała zostać później potwierdzona), 68 mb płaskownika 25x6 oraz 4328 mb rury fi 12x2.

Po otrzymaniu zamówienia, powódka przedstawiła pozwanemu ofertę cenową, która została przez pozwanego zaakceptowana, z zastrzeżeniem zmiany wykończenia powierzchni stali z polerowanej, na szlif 600.

Zgodnie z ustaleniami stron, powódka miała wydać pozwanemu, wraz z dostarczanym towarem stosowne atesty potwierdzające jego jakość. Za wydanie atestów powódce przysługiwało dodatkowe wynagrodzenie.

W wykonaniu złożonego i przyjętego do realizacji zamówienia strony zawarły następujące umowy sprzedaży:

a) w dniu 7 marca 2011 r. pozwany zakupił od powódki 24 mb rury fi 12. Zakupiony towar został pozwanemu dostarczony. Po ich wydaniu powódka wystawiła kupującemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 268,88 zł, płatną do dnia 4 kwietnia 2011 r., obejmującą cenę sprzedaży oraz należność za wystawiony i wydany z towarem atest materiałowy,

b) w dniu 7 marca 2011 r. pozwany zakupił od powódki 5,4 mb pręta kwadratowego. Zakupiony towar został pozwanemu dostarczony. Po jego wydaniu powódka wystawiła kupującemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 131,02 zł, płatną do dnia 4 kwietnia 2011 r., obejmującą cenę sprzedaży oraz należność za wystawiony i wydany z towarem atest materiałowy,

c) w dniu 10 marca 2011 r. pozwany zakupił od powódki 330 mb rury okrągłej fi12. Zakupiony towar został pozwanemu dostarczony. Po jego wydaniu powódka wystawiła kupującemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 3.618,66 zł, płatną do dnia 9 kwietnia 2011 r., obejmującą cenę sprzedaży oraz należność za wystawiony i wydany z towarem atest materiałowy,

d) w dniu 22 marca 2011 r. pozwany zakupił od powódki 6 mb rury okrągłej fi12, 6 mb rury okrągłej fi48,3, 7 mb płaskownika 25x 6 i 19,20 mb płaskownika 70x6. Zakupiony towar został kupującemu dostarczony. Po jego wydaniu powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 934,86 zł, płatną do dnia 21 kwietnia 2011 r., obejmującą cenę sprzedaży oraz należność za wystawione i wydane z towarem atesty materiałowe,

e) w dniu 28 marca 2011 r. pozwany zakupił od powódki 3036 mb rury okrągłej fi12, 558 mb rury okrągłej fi48,3, 76,8 mb płaskownika 25x 6 i 1048,80 mb płaskownika 70x6 . Zakupiony towar został pozwanemu dostarczony. Po jego wydaniu powódka wystawiła kupującemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 92.697,61 zł, płatną do dnia 27 kwietnia 2011 r., obejmującą cenę sprzedaży oraz należność za wystawione i wydane z towarem atesty materiałowe,

f) w kwietniu 2011 r. pozwany zakupił od powódki 6 mb rury okrągłej fi48,3, 2736 mb płaskownika 70x6 . Zakupiony towar został pozwanemu dostarczony. Po jego wydaniu powódka wystawiła kupującemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 59.901,27 zł, płatną do dnia 11 maja 2011 r., obejmującą cenę sprzedaży oraz należność za wystawione i wydane z towarem atesty materiałowe,

g) w kwietniu 2011 r. pozwany zakupił od powódki 3120,1mb płaskownika 70x6. Zakupiony towar został pozwanemu dostarczony. Po jego wydaniu powódka wystawiła kupującemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 68.004,45 zł, płatną do dnia 18 maja 2011 r.., obejmującą cenę sprzedaży. Do sprzedanego towaru nie załączono atestu materiałowego. Atest taki został przekazany przez powódkę wcześniej - wraz z pierwszą partią towaru pochodzącego z tego samego wytopu, a następnie ponownie przesłany przez powódkę pozwanemu wrz z pismem przewodnim z dnia 16 maja 2012 r.

h) w kwietniu 2011 r. pozwany zakupił od powódki 1289,50mb rury okrągłej fi 12 . Zakupiony towar został pozwanemu dostarczony. Po jego wydaniu powódka wystawiła kupującemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 18.928,15 zł, płatną do dnia 28 maja 2011 r., obejmującą cenę sprzedaży oraz należność za wystawiony atest materiałowy.

Powódka otrzymała od pozwanego w dniu 6 kwietnia 2011 r. wpłatę w kwocie 22.206,72 zł, o którą została umniejszona należność z faktury VAT nr (...) z dnia 28 marca 2011 r.

Z uwagi na nie zapłacenie pozostałych należności z w/w faktur, powódka wysłała pozwanemu w dniu 28 września 2011 r. przesądowe wezwanie do zapłaty.

W dniu 6 października 2011 r. na rachunek bankowy powódki wpłynęła wpłata pozwanego w kwocie 4.953,42 zł tytułem należności faktur VAT nr (...) z dnia 7 marca 2011 r., (...)-01 z dnia 7 marca 2011 r., (...)-01 z dnia 10 marca 2011 r. oraz (...)-01 z dnia 22 marca 2011 r.

W dniu 14 listopada 2011 r., już po złożeniu przez powódkę pozwu, pozwany zapłacił powódce kwotę 70.490,89 zł tytułem należności faktury VAT nr (...) z dnia 28 marca 2011 r., którą to wpłatę powódka zaliczyła na poczet części należności głównej wynikającej z faktury VAT nr (...) z dnia 28 marca 2011 r. (kwota 65.803,52 zł) oraz na poczet należności wynikającej z odsetek ustawowych za 200-dniowego opóźnienie w płatności ww. kwoty 65.803,52 zł. W związku z dokonanym przez powódkę zaliczeniem, tytułem należności z faktury VAT nr (...) z pozostała do zapłaty kwota 4.687,37 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 kwietnia 2011 r. do dnia zapłaty.

Pozostała należność wynikająca z w/w faktur VAT nie została przez pozwanego zapłacona.

Po odebraniu towaru, pozwany w dniu 21 października 2011 r. wystąpił do powódki z reklamacją dotyczącą pojawiających się na zakupionych wyrobach (płaskowniku 70x6) przebarwień. Uznania tej reklamacji powódka odmówiła pismem datowanym na dzień 22 listopada 2011 r. przesłanym pozwanemu drogą elektroniczną w dniu 23 listopada 2011 r., wskazując, że towar nie jest wadliwy, a przebarwienia są efektem zastosowanej, zgodnie z wyborem pozwanego, metody obróbki stali.

W dniu 5 grudnia 2011 r. pozwany wystąpił do powódki z pismem, w którym podniósł, że w związku ze złożoną reklamacją oczekuje wymiany wadliwego towaru lub obniżenia jego ceny o 50%. Powódka nie spełniła żądań pozwanego.

Przechodząc do rozważań prawnych Sąd Okręgowy stwierdził, że powództwo zasługiwało w całości na uwzględnienie.

Wskazał, że powódka dochodziła w niniejszym procesie od pozwanego zapłaty ceny sprzedaży towarów(rury fi 48.3x2, płaskownika 70x6, płaskownika 25x6 oraz rury fi 12x2) sprzedanych przez nią pozwanemu na podstawie łączącej strony umowy sprzedaży oraz zapłaty za wystawione atesty materiałowe..

Zgodnie z art. 535 k.c. przez umową sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Umowę sprzedaży należy zaliczyć do umów wzajemnych, gdyż świadczenia powoda (przeniesienie na pozwanego własności sprzedawanego oleju napędowego i dostarczenia go pozwanemu) było odpowiednikiem świadczenia pozwanego (zapłaty ceny sprzedaży) art. 487 § 2 k.c.

Zgodnie z art. 488 § 1 k.c. świadczenia będące przedmiotem zobowiązań z umów wzajemnych winny być spełnione jednocześnie, chyba że z umowy, z ustawy albo z orzeczenia Sądu lub decyzji innego właściwego organu wynika, iż jedna ze stron jest zobowiązana do wcześniejszego świadczenia.

Jeżeli świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie, każda ze stron może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, dopóki druga strona nie zaoferuje świadczenia wzajemnego (art. 488 § 2 k.c.).

Analizując treść powyższych przepisów Sąd Okręgowy stwierdził, że leżący po stronie pozwanej obowiązek zapłaty powódce ceny sprzedaży aktualizował się po wykonaniu obowiązków umownych przez powódkę tj. przeniesieniu na pozwanego własności sprzedawanych towarów i dostarczeniu ich kupującemu.

Pozwany podnosił, że sprzedany towar został mu wydany w stanie niezupełnym z uwagi na nie załączeniem atestu materiałowego, co winno skutkować oddaleniem powództwa.

Odnosząc się do powyższego zarzut należy wskazać, że dotyczył on jedynie partii płaskownika 70x6, objętej fakturą VAT nr (...) z dnia 18 kwietnia 2011 r.

Zarzut pozwanego nie mógł być skuteczny co do pozostałych partii towaru, do których dołączono atest i stanowić przesłanki uzasadniającej powstrzymanie się przez pozwanego z zapłatą ceny sprzedaży za towary, dostarczone wraz z atestem. .

W zakresie partii towaru wskazanej w fakturze VAT nr (...) z dnia 18 kwietnia 2011 r., do której pierwotnie nie załączono atestu Sąd pierwszej instancji wskazał, że essentialia negotii umowy sprzedaży określone w art. 535 k.c. nie obejmują zobowiązania sprzedającego do wydania kupującemu związanych ze sprzedawaną rzeczą dokumentów (w tym atestów), a obowiązek w tym zakresie wynikający z art. 546 §1 k.c. ma charakter jedynie uzupełniający. Jak wskazuje się w doktrynie prawa cywilnego, nie wykonanie wynikającego z powołanego przepisu obowiązku wydania dokumentów, które dotyczą przedmiotu sprzedaży, skutkować może jedynie powstaniem po stronie sprzedającego odpowiedzialności odszkodowawczej na zasadzie art. 471 k.c. bądź art. 415 k.c. (tak np. E. Gniewek, Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2010 r. oraz Z. Gawlik, Komentarz do art. 546 Kodeksu cywilnego, LEX 2010 r.) W żaden sposób natomiast nie uprawnia kupującego do powstrzymania się od zapłaty umówionej ceny i odbioru rzeczy.

W konsekwencji stwierdził, że mimo nie otrzymania atestu pozwany zobowiązany był do zapłaty ceny sprzedaży za otrzymany towar, w terminie wynikającym z wystawionej faktury VAT.

Poza tym, przed zamknięciem rozprawy powódka przesłała pozwana atest dotyczący partii towaru objętego faktura VAT nr (...), przedkładając dowód jego wysłania na ostatniej rozprawie.

Powyższe spowodowało, że podniesiony przez pozwanego zarzut braku atestu, w kontekście obowiązku zapłaty ceny sprzedaży, stał się bezprzedmiotowy.

Sąd Okręgowy podkreślił, że jak wynika z poczynionych w toku procesu ustaleń faktycznych, brak atestu nie stanowił dla pozwanego przeszkody w odbiorze partii płaskownika, której dotyczyła faktura VAT nr (...) z dnia 18 kwietnia 2011 r. i jego wykorzystania w toku prowadzonej działalności gospodarczej.

Wskazał, że zarzut związany z brakiem atestu pozwany podniósł dopiero w toku procesu, w reakcji na wniesione przeciw niemu powództwo o zapłatę. W tym stanie rzeczy powstrzymywanie się przez pozwanego od zapłaty ceny sprzedaży z powołaniem na niewypełnienie przez powódkę obowiązku przekazania atestu, należałoby ocenić w kategorii nadużycia prawa podmiotowego (ary. 5 k.c.) tym bardziej, że pozwany odebrał dostarczony mu przez powódkę towar bez atestu, nie zgłaszając jakichkolwiek zastrzeżeń, towar ten wykorzystał w prowadzonej przez działalności gospodarczej i przed wytoczeniem powództwa nie domagał się dostarczenia brakującego atestu.

W takiej sytuacji próba uchronienia się od obowiązku zapłaty ceny sprzedaży, przez podniesienie okoliczności nie dostarczenia atestu, nie zasługuje na ochronę prawną.

Działanie takie, jako sprzeczne z dobrymi obyczajami, należy zakwalifikować jako nadużycie prawa podmiotowego, które w oparciu o treść art. 5 k.c. nie mogło doprowadzić do skutecznego podważenia wytoczonego w sprawie powództwa.

Pozwany zarzucał także powódce, że dostarczony przez nią towar jest wadliwy, w związku z czym nie ma obowiązku za niego płacić.

Sąd Okręgowy wskazał, że dotyczy on jedynie części zakupionego od strony powodowej towaru. Poza tym występowanie wad rzeczy sprzedanej rodzi po stronie sprzedającego odpowiedzialność z tytułu rękojmi.

Pozwany składał wprawdzie przed procesem reklamację powódce, oczekując wymiany towaru na wolny od wad, lub obniżenia ceny, lecz reprezentowany w niniejszej sprawie przez zawodowego pełnomocnika nie wskazał żadnych zarzutów procesowych, wynikających z uprawnień z tytułu rękojmi, które mogłyby mieć wpływ na rozstrzygniecie Sądu w przedmiotowej sprawie.

Nie podniósł bowiem, że w związku z odmową usunięcia wady przez powódkę , odstąpił od umowy sprzedaży, w związku z czym nie ma obowiązku płacić ceny sprzedaży, co w konsekwencji winno prowadzić do oddalenia powództwa.

Nie sformułował też w żadnym piśmie procesowym zarzutu, że powództwo winno zostać uwzględnione jedynie w części, gdyż obniżeniu powinna ulec cena sprzedaży towaru z uwagi na jego wady.

Samo wskazanie, ze sprzedany towar ma wady, w związku z czym pozwany składał reklamację, bez wywiedzenia z tego faktu konkretnych zarzutów procesowych, nie mogło mieć wpływu na treść wyroku i wysokość zasądzonej należności.

Uzasadnienie sprzeciwu nie zawiera żadnego twierdzenia, z którego wynikałoby, że załączone do pozwu faktury są niezgodne z rzeczywistością, bądź że strony nie zawarły umowy sprzedaży wskazanych w nich towarów.

Jak wynika z poglądów wyrażanych w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w całości akceptowanych przez Sąd Okręgowy: fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi się pozwany nie zgadza, winien on wyraźnie wskazać, jeśli ma to służyć obronie jego racji. Pozwany zobowiązany jest do szczegółowego ustosunkowania się do twierdzeń strony powodowej (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lipca 2009 roku, III CSK 341/08, publ. Lex nr 5847531 jego uzasadnieniu).

W takiej sytuacji, skoro pozwany nie zakwestionował skutecznie twierdzeń powoda podniesionych w pozwie Sąd Okręgowy uznał je, na podstawie całokształtu okoliczności sprawy za przyznane (art. 230 k.p.c.). Zgodnie bowiem z art. 3 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. strony mają wprawdzie obowiązek przytaczania dowodów, jednak dotyczy to jedynie tych okoliczności, które są między nimi sporne i maj ą znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Z uwagi na powyższe Sąd pierwszej instancji uznał, że strony zawarły umowę sprzedaży towarów (rury fi 48.3x2, płaskownika 70x6, płaskownika 25x6 oraz rury fi 12x2) w ilości i za cenę wynikającą z zamówienia z dnia 31.01.2011 r. - ze zmianami i uzupełnieniami z dnia 02.03.2011 r., i wskazaną na załączonych do pozwu fakturach VAT oraz że powódka wydała pozwanemu sprzedane towary.

W konsekwencji stwierdził, że spełnienie przez powódkę obowiązków umownych skutkowało zaktualizowaniem się leżącego po stronie pozwanego obowiązku uiszczenia ceny sprzedaży zakupionego towaru (art. 535 k.c. w zw. z art. 488 §1 k.c.).

Podniósł, że w sprawie bezspornym było, że pozwany zapłacił powódce te należności jedynie częściowo, a do zapłaty pozostała łączna kwota 151.835,23 zł.

Dokonana przez pozwanego w dniu 14 listopada 2011 r. wpłatę w kwocie 70.490,89 zł, na poczet należności z faktury VAT nr (...), powódka prawidłowo zaliczyła w pierwszej kolejności na poczet odsetek ustawowych za opóźnienie w płatności, w związku z czy do zapłaty z tej faktury pozostała kwota 4.687,37 zł. (art. 451 §1 k.c.).

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powódki ww. kwotę 151.835,23 zł tytułem ceny sprzedaży towarów wskazanych w załączonych do pozwu fakturach VAT (art. 535 k.c.).

O odsetkach rozstrzygnął na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. zasądzając je od dnia następnego po dniu płatności wskazanym w wystawionych pozwanemu fakturach VAT, którego to terminu pozwany nie kwestionował tj.:

a) od kwoty 4.687,37 zł od dnia 28 kwietnia 2011 r. do dnia zapłaty,

b) od kwoty 59.901,27 zł od dnia 12 maja 2011 r. do dnia zapłaty,

c) od kwoty 68.004,45 zł od dnia 19 maja 2011 r. do dnia zapłaty,

d) od kwoty 18.928,15 zł od dnia 29 maja 2011 r. do dnia zapłaty,

e) od kwoty 313,99 zł od dnia 4 listopada 2011 r. do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy w pozostałym zakresie umorzył postępowanie na skutek cofnięcia pozwu przez powódkę co do zapłaconych przez pozwanego należności w trakcie procesu (art. 355 k.p.c.).

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, póz. 1348 z późn. zm.), stosując zasadę odpowiedzialności stron za wynik postępowania.

Wyrok Sądu Okręgowego został zaskarżony apelacją pozwanego w pkt I i III, który podniósł zarzuty:

- niezgodności ustaleń faktycznych Sądu z materiałem dowodowym zebranym w sprawie w szczególności poprzez ustalenie, iż: powódka dostarczyła pozwanemu atest materiałowy dotyczący płaskownika objętego fakturą VAT (...) wraz z pierwszą partią materiału pochodzącego z tego samego wytopu, który został następnie przesłany ponownie przy piśmie procesowym z 16 maja 2012 r., a pozwany nie zgłaszał zastrzeżeń i nie domagał się dostarczenia mu brakującego atestu przed wytoczeniem powództwa; pozwany nie formułował zarzutów w żadnym z pism procesowych w zakresie rękojmi, żądając obniżenia ceny z uwagi na występowanie wad w sprzedanym materiale; pozwany nie zakwestionował skutecznie twierdzeń powoda podniesionych w pozwie, a w konsekwencji, iż pozwany przyznał na zasadzie art. 230 k.p.c. okoliczności stanowiące podstawę żądania pozwu;

- naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegającej na przyjęciu, iż sprzedany pozwanemu płaskownik objęty fakturą VAT (...) pochodził z tego samego wytopu, co wcześniej dostarczone płaskowniki, pomimo iż powyższy wniosek jest nielogiczny i całkowicie sprzeczny z zebrany w sprawie materiałem dowodowym, w szczególności z zeznaniami świadka M. J. (1), w świetle których atest dołączano tylko wówczas gdy towar pochodził z różnych wytopów, skoro za każdy atest pobierano dodatkową opłatę, zaś sporny atest z wszystkich faktur dotyczy tylko towaru o łącznej wadze 1068 kg, podczas gdy powód dostarczył pozwanemu płaskownik o wadze 6924,10 kg;

- naruszenia art.479 ¹² §1 zd. 2 k.p.c. w związku z art.495 ¹⁵ §3 k.p.c. poprzez dopuszczenie sprekludowanych dowodów, w szczególności atestu materiałowego załączonego do pisma procesowego powódki z 18 maja 2012 r., dowodu z zeznań świadka M. J. (1), pomimo bezskutecznego upływu terminu dotyczącego przedstawienia dowodów, o których mowa w przywołanych przepisach i oparcie rozstrzygnięcia Sądu na takim dowodzie;

- naruszenia art.6 k.c. w związku z art. 5 k.c. poprzez naruszenie obowiązującej zasady domniemania korzystania z prawa w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego, na skutek przyjęcia, iż powstrzymywani się z zapłatą ceny za sprzedany towar w związku z postępowaniem reklamacyjnym i brakiem atestu stanowi nadużycie prawa, mając jednocześnie na uwadze, iż powód nie zgłosił skutecznie takiego zarzutu, ani nie sprostał ciężarowi dowodzenia takiego zarzutu (art.6 k.c.);

- naruszenia art.217 § 2 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. w związku z art. 162 k.p.c. poprzez bezzasadne oddalenie przez Sąd pierwszej instancji wniosków dowodowych pozwanego zgłoszonych w sprzeciwie od nakazu zapłaty oraz w piśmie procesowym z dnia 18 stycznia 2012 r. złożonym w wykonaniu zarządzenia tego Sądu z dnia 5 stycznia 2012 r. co doprowadziło do pominięcia merytorycznych zarzutów pozwanego, a w efekcie do zaniechania prawidłowego wyjaśnienia i dokonania ustaleń w zakresie istotnych okoliczności dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy a tym samym do nierozpoznania istoty sprawy.

W konsekwencji pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania za dwie instancje; ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji wraz z orzeczeniem o kosztach postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości oraz o obciążenie pozwanego całością kosztów postępowania sądowego według norm przepisanych, w tym o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelację pozwanego należało uznać za pozbawioną uzasadnionych podstaw. Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i na ich podstawie wywiódł trafne wnioski, które Sąd Apelacyjny na podstawie art. 382kpc przyjmuje jako własne.

Za nietrafny należało uznać zarzut niezgodności ustaleń faktycznych sądu I instancji z zebranym w sprawie materiałem dowodowym , albowiem w postępowaniu pierwszo instancyjnym między stronami niesporne były kwestie związane z zamówieniem towarów przez pozwanego i wydaniem ich zamawiającemu (pozwanemu) . Kwestią sporną było wyłącznie tylko niedostarczenie przez powódkę atestu dotyczącego towaru wskazanego w jednej fakturze oraz ewentualne wady części dostarczonego towaru w postaci przebarwień. Analiza pism procesowych pozwanego jednoznacznie wskazuje na to, że pozwany nie wypowiedział się co do twierdzeń pozwu, dlatego zasadnie Sąd Okręgowy w myśl art. 230kpc uznał je za przyznane.

Powoływanie się przez pozwanego w sprzeciwie od nakazu zapłaty na brak atestu na jedną partię dostarczonego towaru i to dopiero po wszczęciu postępowania dowodowego oraz wywodzenie z tego faktu uprawnienia do braku obowiązku zapłaty z uwagi na to, że towar został wydany w stanie niezupełnym , słusznie sąd I instancji ocenił jako nadużycie prawa. Stanowisko takie jest tym bardziej uzasadnione, że pozwany po odbiorze towaru nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń co do jego jakości , a tym bardziej, że jest on niekompletny z uwagi na brak niezbędnych atestów. Nie sformułował w tym zakresie żadnych wniosków dowodowych, a powódka wobec podniesienia takiego zarzutu dostarczyła przedmiotowy dokument załączając go do pisma procesowego z dnia 15.05.2012r. Jak wynika zresztą z niekwestionowanych ustaleń , sprzedawany przez powódkę towar jest w całości atestowany, w związku z czym istniała realna możliwość dostarczenia żądanego atestu przed wszczęciem postępowania w niniejszej sprawie, gdyby pozwany wcześniej takie żądanie sformułował.

Mając na uwadze powyższe, uznać należało, że brak dołączenia atestu do jednej partii towaru nie stanowi podstawy do uznania , tak jak słusznie przyjął to sąd I instancji, że umowa nie została przez powódkę wykonana, a może stanowić jedynie naruszenie art. 546 § 1kc , co skutkować mogłoby ewentualną odpowiedzialnością z tytułu poniesionej szkody. Pozwany jednak i w tym zakresie nie sformułował żadnych wniosków.

Niezasadny jest też zarzut, że sąd sprzecznie z zebranym materiałem dowodowym dokonał ustalenia, że pozwany nie sformułował zarzutów procesowych w zakresie uprawnień z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej oraz roszczeń z tego wynikających . Wbrew odmiennemu stanowisku skarżącego , analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego nie pozwala na stwierdzenie, że pozwany w postępowaniu przed sądem I instancji jednoznacznie określił swoje roszczenia z tytułu rękojmi, gdyż przede wszystkim nie sprecyzował jakiej kwoty w związku z ewentualnymi wadami towaru żąda, jaki charakter mają stwierdzone wady i z jakich uprawnień zamierza skorzystać oraz nie sformułował w tym zakresie żadnych wniosków dowodowych. Powołując się na ewentualne roszczenia z tytułu rękojmi pozwany nie sformułował też żadnych zarzutów procesowych, a powołane w apelacji pisma należało ocenić jako niespełniające warunku zgłoszenia takich roszczeń. W tej sytuacji zasadnie Sąd Okręgowy uznał, że skoro pozwany nie zgłosił stosownych zarzutów niezbędnych do realizacji uprawnień z tytułu rękojmi oraz nie sprecyzował roszczeń z tym związanych, zbędne było prowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność ewentualnych wad dostarczonego towaru. Z tych względów zarzut nie rozpoznania istoty sprawy należało uznać za pozbawiony uzasadnionych podstaw prawnych .

Jako chybiony należało też ocenić zarzut dopuszczenia sprekludowanych dowodów w postaci atestu dołączonego do pisma powódki z 15.05.2012r oraz zeznań świadka M. J., albowiem uszło uwadze skarżącego, że wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań tego świadka został sformułowany już w pozwie, a atest , którego brak został zgłoszony przez pozwanego dopiero w sprzeciwie został złożony do akt w reakcji na podniesienie tego zarzutu. Jak wynika z wcześniejszych , niezakwestionowanych skutecznie ustaleń sądu I instancji , pozwany przed procesem nigdy nie zwrócił się do powódki w kwestii wyjaśnienia tego braku, a wątpliwości i zastrzeżenia pozwanego zaistniały dopiero po wezwaniu go do zapłaty , a następnie skierowaniu sprawy na drogę postępowania sądowego.

Za nietrafny należało też uznać zarzut naruszenia art. 233 § 1kpc

Zwrócić należy uwagę, że skuteczne podniesienie tego zarzutu nie może polegać na przedstawieniu własnej oceny dowodów i subiektywnej wykładni treści dokumentów, z których przeprowadzono dowody. Aby można mówić o naruszeniu art. 233 § 1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjęta przez Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i o ich odmiennej ocenie niż ocena dokonana przez Sąd.

Zasada swobodnej oceny dowodów określona tym przepisem wyraża się w jej ocenie według własnego przekonania Sądu, opartego na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Jej istotną cechą jest bezstronność, brak arbitralności i dowolności, przestrzeganie zasad logicznego rozumowania i zasad doświadczenia życiowego w wyciąganiu wniosków.

Wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza natomiast uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy dowodowej i wiarygodności.

Wszystkim wskazanym wyżej kryteriom odpowiada - zdaniem Sądu Apelacyjnego - ocena dokonana przez Sąd I instancji. Zarówno ocena dowodów osobowych, jak i dokumentów dokonana została w sposób obiektywny, rzetelny i wszechstronny. Wszystkie przeprowadzone dowody zostały przez Sąd Okręgowy przywołane i omówione. Ich ocena nie ogranicza się do tylko niektórych przesłanek, lecz opiera się na zestawieniu treści ich zeznań z pozostałymi, przeciwnymi dowodami naświetlającymi okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy w sposób odmienny. Zwraca też uwagę na wszystkie okoliczności towarzyszące przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, a mające znaczenie dla ich mocy i wiarygodności. W oparciu o rozważenie wynikłych sprzeczności oraz zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego doprowadziła ona Sąd Okręgowy do dokonania prawidłowego wyboru. Nie można też zarzucić, by Sąd I instancji na tle przeprowadzonych dowodów budował wnioski, które z nich nie wynikają.

Nie sposób, więc podzielić zarzutu naruszenia powyższego przepisu w sposób i w okolicznościach zarzucanych przez skarżącego.

Fakt, że sąd I instancji uznał , iż dowody zaoferowane przez powódkę pozwalają na poczynienie nie budzących wątpliwości ustaleń w zakresie zarówno zasadności jak i wysokości żądania , nie mogą stanowić samodzielnej podstawy do uznania, że dokonana przez ten sąd ocena jest sprzeczna z powołanymi w apelacji przepisami prawa procesowego.

Za nietrafny należało uznać również zarzut błędnego rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu, tj. z naruszeniem art. 98kpc i 100kpc. Zgodnie bowiem z treścią art. 98kpc strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W rozpoznawanej sprawie niewątpliwym jest, że pozwany spełnił część żądania dokonując w dniu 14.11.2011r zapłaty kwoty 70.490,89zł. Nastąpiło to już po wytoczeniu powództwa , albowiem pozew w postępowaniu upominawczym wpłynął do Sądu Okręgowego w dniu 4.11.2011r, a nakaz zapłaty został wydany w dniu 17.11.2011r. Powódka w związku z tym w odpowiedzi na sprzeciw , w piśmie procesowym z dnia 02.02.2012r cofnęła żądanie pozwu o tę kwotę podtrzymując wniosek o obciążenie pozwanego kosztami procesu w całości.

Co do zasady stronę cofającą żądanie pozwu uznaje się za przegrywającą sprawę. Jednakże jeśli cofnięcie wynikało z zaspokojenia przez przeciwnika interesów skarżącego, a wniesienie pozwu było niezbędne do dochodzenia praw strony , to obowiązek zwrotu kosztów może nie obciążać strony cofającej pozew (także częściowo) , lecz ciążyć na stronie przeciwnej. Postawa pozwanego zarówno przed procesem jak i w toku postępowania jednoznacznie wskazuje , że unikając zapłaty za towar, który odebrał bez zastrzeżeń 6 miesięcy przed wytoczeniem powództwa pozwany dał uzasadnione podstawy do jego wytoczenia, dlatego winien ponieść koszty procesu z tym związane w całości. Prowadzi to do wniosku, że Sąd Okręgowy rozstrzygając o kosztach postępowania nie naruszył zasady odpowiedzialności za wynik procesu i tym samym nie uchybił normom prawnym uregulowanym w art. 98 § 1 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. oraz art. 100 zdanie 2 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385kpc oddalił apelację pozwanego jako pozbawioną uzasadnionych podstaw.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1kpc w zw. z art.99kpc.

/-/ J. Nowicki /-/ E. Staniszewska /-/ M. M.-T.