Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 grudnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie

XX Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Urszula Dąbrowska

Protokolant: protokolant sądowy Adam Pankowski

po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2016 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w W.

przeciwko J. Z.

o zapłatę

I.  utrzymuje w mocy nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 18 lipca 2013 r. w sprawie o sygn. akt XX GNc 675/13 co do kwoty 43 340,72 (czterdzieści trzy tysiące trzysta czterdzieści, 72/100) zł z odsetkami ustawowymi od dnia 10 lipca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty w pozostałym zakresie nakaz zapłaty uchyla;

II.  umarza postępowanie w zakresie żądania zapłaty kwoty 89 000,00 (osiemdziesiąt dziewięć tysięcy, 00/100) zł z odsetkami ustawowymi od dnia 10 lipca 2013 r. do dnia zapłaty,

III.  znosi wzajemnie koszty zastępstwa procesowego między stronami,

IV.  nie obciąża stron kosztami opłaty od zarzutów,

V.  nakazuje zwrócić pozwanemu J. Z. ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 30,00 (trzydzieści, 00/100) zł.

SSO Urszula Dąbrowska

Sygn. akt XX GC 633/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 lipca 2013 r . (koperta, k. 22) powód (...) Sp. z o.o. w W. (dalej: (...) Sp. z o.o.) wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty, że pozwany J. Z., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) ma zapłacić na rzecz powoda spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) Sp. z o.o. w W. kwotę 132.340,72 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania nakazowego, w tym kosztami zastępstwa procesowego w wysokości 3.600,00 zł.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że (...) Sp. z o.o. zawarła z pozwanym umowę leasingu: (...), a jako zabezpieczenie leasingu pozwany wystawił weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową nr (...). W związku z niewywiązywania się pozwanego z płatności rat leasingowych, powód pismem z dnia 24 czerwca 2013 r. poinformował pozwanego o wypełnieniu złożonego weksla, wzywając do zapłaty sumy wekslowej w kwocie 132.340,72 zł w terminie do dnia 2 lipca 2013 r. (pozew, k. 3 – 4).

W dniu 18 lipca 2013 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym uwzględnił w całości roszczenie powodowej spółki (nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, k. 23).

W ustawowym terminie pozwany wniósł zarzuty do nakazu zapłaty, w których domagał się uchylenia nakazu zapłaty, oddalenia powództwa oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwany podniósł, iż powód wypełnił weksel niezgodnie z deklaracją wekslową, gdyż w chwili jego wypełnienia nie posiadał wobec pozwanego wierzytelności na kwotę wpisaną na wekslu.
Wskazał, że powód odebrał przedmiot leasingu tj. samochód marki M., od dealera – firmy (...), w związku z czym powód powinien uwzględnić w rozliczeniu wartość odzyskanego samochodu, zgodnie z art. 709 ¹⁵ k.c. Pozwany zakwestionował zarówno możliwość wypełnienia przez powoda weksla jak i wysokość wierzytelności powoda, a nadto stwierdził, iż nie posiada dokumentacji dotyczącej umowy leasingu (sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 79 – 81).

W dniu 31 sierpnia 2015 r. strona powodowa wniosła odpowiedź na zarzuty,
w których domagała się utrzymania w mocy nakazu zapłaty, jednocześnie doprecyzowując swoje stanowisko oraz wskazując co złożyło się na kwotę dochodzonego roszczenia
m.in. poprzez wskazanie nieopłaconych faktur (odpowiedź na zarzuty, k. 125 – 127).

Na rozprawie w dniu 15 czerwca 2016 r. pełnomocnik powoda cofnął powództwo
w zakresie kwoty 89.000,00 zł oraz wniósł o utrzymanie w mocy nakazu zapłaty w zakresie kwoty 43.340,72 zł (k. 183), natomiast na rozprawie w dniu 6 grudnia 2016 r. doprecyzował, iż cofnięcia pozwu w zakresie kwoty 89.000,00 zł dokonuje z należnościami ubocznymi,
tj. z odsetkami od wniesienia pozwu do dnia zapłaty (k.202).

W piśmie z dnia 15 czerwca 2016 r., strona pozwana wskazała, iż istnieją rozbieżności co do żądanej kwoty, gdyż inne kwoty zostały wskazane w piśmie, a inne wynikają
z wypowiedzenia umowy czy też faktury wystawionej za grudzień 2012 r. i styczeń 2013 r., niżby miała wynikać z załącznika nr 2/1 do umowy leasingu. Pozwany podał, że powód nie wykazała wysokości dochodzonego roszczenia, a pomniejszenie niezapłaconych
w umowie rat, powinno zostać dokonane o kwotę brutto uzyskaną ze sprzedaży przedmiotu leasingu (tj. 109.470,00 zł), a nie kwotę netto (tj. 89.000,00 zł). Zdaniem pozwanego dochodzone płatności stanowią kwotę brutto, a nie netto, zatem korzyścią uzyskaną przez powóda jest kwota brutto, dlatego należy pomniejszyć roszczenie o dalszą część korzyści tj. kwotę 20.470,00 zł (k. 178 – 182).

Strony do zamknięcia rozprawy pozostały przy swoich stanowiskach.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 marca 2010 r. (...) Sp. z o.o., jako finansujący oraz J. Z. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą J. Z. (...), jako korzystający, zawarli umowę leasingu nr (...). Przedmiotem leasingu był samochód osobowy M. (...) klasy (...) [C 219]. Umowa została zawarta na 59 miesięcy. Korzystający w zamian za przyjęcie od finansującego przedmiotu leasingu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, zobowiązał się do zapłaty finansującemu wynagrodzenia pieniężnego w ratach, równego co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia przedmiotu leasingu przez finansującego, tj.:

- 55.327,87 zł tytułem opłaty wstępnej,

- 3.474,90 zł tytułem raty leasingowej.

Termin płatności okresowych opłat leasingowych został ustalony do 16 dnia okresu rozrachunkowego.

Dowód: umowa leasingu nr (...) k.128-130, załącznik do umowy leasingu nr (...) k.143

Integralną część umowy stanowiły Ogólne Warunki Leasingu (dalej: (...)).

W § 4 ust. 1 (...) strony przewidziały, że w przypadku opóźnienia korzystającego
w zapłacie rat leasingowych, odsetek lub innych świadczeń pieniężnych na rzecz finansującego wynikających z umowy leasingu, finansujący ma prawo wykorzystać zabezpieczenia złożone przez korzystającego. W § 16 ust. 3 (...) strony przewidziały dla finansującego prawo do wypowiedzenia umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym m.in. w przypadku, gdy korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty leasingowej, po bezskutecznym upływie wyznaczonego korzystającemu przez finansującego na piśmie dodatkowego terminu do zapłaty, nie krótszego niż 7 dni kalendarzowych.
W świetle § 18 ust. 2 (...) korzystający zobowiązał się do zapłaty finansującemu odszkodowania w wysokości stanowiącej sumę wartości zdyskontowanej i wartości resztowej, przy czym zgodnie z ust. 3 finansujący może pomniejszyć odszkodowanie
o wartość przedmiotu leasingu m.in. w przypadku, gdy finansujący dokona sprzedaży przedmiotu leasingu w terminie nie dłuższym niż 30 dni od daty zwrotu przedmiotu leasingu przez korzystającego. W § 21 (...) strony postanowiły, iż adresami do doręczeń wszelkiej korespondencji związanej z umową leasingu są adresy wyszczególnione na umowie leasingu, a o ewentualnej zmianie adresu druga strona musi zostać niezwłocznie powiadomiona na piśmie za potwierdzeniem odbioru. W przypadku braku zawiadomienia o zmianie adresu, korespondencję wysłaną pod ostatni adres uznaje się za doręczoną.

Dowód: (...), k. 131 – 142

W celu zabezpieczenia roszczeń finansującego z tytułu umowy leasingu J. Z. wystawił weksel własny in blanco. W deklaracji do weksli in blanco
o nr ewidencyjnym (...), sporządzonej w formie pisemnej, zostało ustalone, że (...) Sp. z o.o. ma do dyspozycji trzy weksle in blanco, które w razie nie uiszczenia przez wystawcę jakiejkolwiek należności z tytułu umowy leasingu ma prawo wypełnić, wykorzystując do tego celu dowolna liczbę z trzech posiadanych weksli, w każdym czasie na sumę łącznie 250.123,30 zł odpowiadającą zobowiązaniom wystawcy wynikającym z umowy leasingu. Finansujący był upoważniony do opatrzenia weksla wszystkimi istotnymi elementami, w tym datą płatności oraz klauzulą „bez protestu” zgodnie z własnym uznaniem, zawiadamiając o tym fakcie wystawcę listem poleconym, wysłanym nie później niż na 7 dni przed terminem płatności.

Dowód: umowa - k. 128, weksel- k. 8. Deklaracja do weksli in blanco - k. 9

Z tytułu łączącej strony umowy (...) Sp. z o.o. wystawiła na rzecz J. T. - B. następujące faktury VAT:

- Faktura VAT Nr (...) z dnia 3 grudnia 2012 r. na kwotę 4.364,26 zł,
z terminem płatności na dzień 16 grudnia 2012 r.

- Faktura VAT Nr (...) z dnia 10 grudnia 2011 r. na kwotę 61,50 zł, z terminem płatności na dzień 24 grudnia 2012 r.

- Faktura VAT Nr (...) z dnia 2 stycznia 2013 r. na kwotę 4.337,72 zł,
z terminem płatności na dzień 16 stycznia 2013 r.

- Faktura VAT Nr (...) z dnia 7 stycznia 2013 r. na kwotę 61,50 zł, z terminem płatności na dzień 21 stycznia 2013 r.

oraz notę odsetkową nr (...) z dnia 4 stycznia 2013 r. na kwotę 54,70 zł,
z terminem płatności do dnia 18 stycznia 2013 r.

Dowód: Faktury VAT (k. 146 – 150).

Należność stwierdzona wyżej wskazanymi fakturami VAT nie została uregulowana przez J. Z. w ustalonych terminach. W związku z powyższym w dniu 21 stycznia 2013 r. (...) Sp. z o.o. przedterminowo rozwiązała ze skutkiem natychmiastowym z pozwanym umowę Leasingu nr (...). Jednocześnie J. Z. został wezwany do bezzwłocznego zwrotu przedmiotu leasingu w terminie 14 dni od daty otrzymania pisma.

Dowód: wypowiedzenie umowy leasingu, k. 152

Pismem z dnia 24 czerwca 2013 r. powód zawiadomił pozwanego o wypełnieniu złożonego przez niego weksla gwarancyjnego in blanco na sumę 132.340,72 zł z datą płatności 2 lipca 2013 r. Jednocześnie poinformował, iż weksel ten można wykupić do dnia 2 lipca 2013 r.

Dowód: pismo z dnia 24 czerwca 2013 r. , k. 10

W dniu 16 sierpnia 2013 r. (...) i Serwis (...) – (...) Oddział S. Z. odebrał przedmiot leasingu, a następnie w dniu 19 sierpnia 2013 r. został przekazany powodowi. W dniu 25 listopada 2013 r. przedmiot leasingu został przez powoda zbyty za kwotę 89 000,00 zł netto tj. 109.470,00 zł brutto.

Dowód: protokół odbioru pojazd , k. 153, faktura VAT – k. 151

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dokumentów złożonych do akt, jak również w oparciu o niesporne, bowiem wyraźnie, bądź milcząco przyznane twierdzenia stron, które nie budziły wątpliwości, co do ich zgodności
z rzeczywistym stanem rzeczy. Autentyczność złożonych do akt sprawy dokumentów nie była kwestionowana, a jednocześnie żadna ze stron procesu nie żądała złożenia ich oryginałów. Aczkolwiek dokumenty te stanowiły dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., to stosowanie do treści art. 233 k.p.c., Sąd dokonując ich oceny w ramach swobodnej oceny dowodów, uznał je za wiarygodne i przydatne dla ustalenia stanu faktycznego. Materialna moc dowodowa dokumentu prywatnego zależy, bowiem od jego treści merytorycznej.
O materialnej mocy dowodowej dokumentów prywatnych rozstrzyga sąd zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów (por. art. 233 kpc; K. Knoppek: Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 września 1985 roku, sygn. akt IV PR 200/85, PiP 1988, nr 5). Sąd, dokonując ich oceny w ramach swobodnej oceny dowodów uznał je za wiarygodne i poczynił na ich podstawie ustalenia faktyczne.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać należy, ze w toku procesu powód cofnął powództwo co do kwoty 89.000,00 zł wraz z należnościami ubocznymi.

Powód podtrzymał natomiast żądanie zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kwoty 43.340,72 zł wraz z odsetkami ustawowymi należnymi od dnia 10 lipca 2013 r. (tj. od dnia wniesienia pozwu) do dnia zapłaty. W tym zakresie powództwo podlegało uwzględnieniu. W przedmiotowej sprawie bezsporne były okoliczności związane z zawarciem umowy leasingu z dnia 20 marca 2010 r., dlatego też nie ma wątpliwości, że strony łączyła umowa leasingu, która została rozwiązana z winy pozwanego (z powodu nie opłacania w terminie umówionych rat) przed terminem jej zakończenia.

Stosownie do przepisu art. 709 ¹ k.c. przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Powodowa spółka dochodziła należności na podstawie § 16 ust. 3a Ogólnych Warunków Leasingowych. Zgodnie z treścią tegoż zapisu powodowi przysługiwało prawo wypowiedzenia umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli pozwany dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty leasingowej, po bezskutecznym upływie wyznaczonego pozwanemu przez powoda na piśmie dodatkowego terminu do zapłaty, nie krótszego niż 7 dni kalendarzowych. Termin płatności i wysokość rat zostały ustalone natomiast załącznikiem nr 2/1 do umowy leasingu.

Stosownie do przepisu art. 709 ¹³§ 2 zd. 1 k.c. jeżeli korzystający pozostaje w zwłoce
z zapłatą co najmniej jednej raty, finansujący może dokonać wypowiedzenia po bezskutecznym upływie odpowiedniego terminu dodatkowego do uiszczenia zaległości, który powinien korzystającemu wyznaczyć na piśmie.

Z kolei zgodnie z art. 709 ¹⁵ k.c. w razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych
w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu.

Niewątpliwie, kalkulacje i wyceny przedstawione przez stronę powodową dotyczące sumy niezapłaconych płatności leasingowych są dokumentami prywatnymi, w związku
z czym, stanowią dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte
w danym dokumencie (art. 245 k.p.c.). Ustawodawca wiąże z dokumentem prywatnym domniemanie (podlegające obaleniu) jego prawdziwości i autentyczności pochodzenia zawartego w nim oświadczenia od wystawcy. Powyższe potwierdza również orzecznictwo. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 15 kwietnia 1982 r. (sygn. akt III CRN 65/1982, Lex nr 8414) wskazał, że dokument prywatny nie korzysta z domniemania prawdziwości zawartych w nim oświadczeń, każda zaś osoba mająca w tym interes prawny może twierdzić
i dowodzić, że treść złożonych oświadczeń nie odpowiada stanowi rzeczywistemu.

W załączniku do protokołu rozprawy z dnia 15 czerwca 2016 r. strona pozwana zakwestionowała zgodność kwot wykazanych na wystawionych przez powoda fakturach VAT z kwotami wynikającymi z załącznika nr 2/1 do umowy leasingu, jednakże nie zakwestionowała samej zasadności tego roszczenia. Niemniej jednak powód wykazał z czego wynikają dochodzone kwoty, choćby podając na każdej z faktur w nazwie towaru lub usługi, iż wskazywana należność to „Rata leasingowa nr 33 GRUDZIEŃ 2012”, „Rata leasingowa nr 34 STYCZEŃ 2013”, „Opłata za wezwanie do zapłaty”. Nadto została także umieszczona informacja, wskazująca iż, w związku ze zmianą stóp procentowych, miała miejsce korekta kwoty raty.

Z kolei przyczynę rozwiązania umowy (z powodu nieopłacania przez pozwaną należności leasingowych) została wykazana przez powoda złożonymi dokumentami (zwłaszcza umową leasingu) podpisanymi przez J. Z.. W umowie termin płatności okresowych opłat leasingowych został ustalony do 16 dnia okresu rozrachunkowego.

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie powstało ważne zobowiązanie wekslowe
z weksla własnego in blanco wystawionego przez J. Z., który zabezpieczał umowę leasingu z dnia 20 marca 2010 r. Przede wszystkim wskazać należy, że wypełniony już weksel, złożony do akt sprawy jest ważny, albowiem zawiera wszystkie elementy wyszczególnione w art. 101 i art. 102 prawa wekslowego. W ocenie Sądu przedmiotowy weksel został wypełniony w sposób prawidłowy i zgodny z porozumieniem stron,
na podstawie deklaracji wekslowej, która upoważniała (...) Sp. z o.o. do wypełnienia weksla własnego in blanco do kwoty stanowiącej równowartość wszystkich wymagalnych lecz niezapłaconych należności przysługujących finansującemu,
a wynikających z umowy leasingu oraz zobowiązań powstałych w wyniku wygaśnięcia umowy leasingu, odstąpienia od umowy leasingu przez finansującego lub jej wypowiedzenia. Powód wykazał, że w niniejszej sprawie, na dochodzoną wierzytelność składają się należności z tytułu umowy ubezpieczenia przedmiotu leasingu, a także podatek od środków transportu.

W tym miejscu Sąd musi stwierdzić, że zarzut podniesiony przez pozwanego jakoby powód wypełnił weksel niezgodnie z deklaracją wekslową, z uwagi na to, że w chwili jego wypełnienia nie posiadał wobec pozwanego wierzytelności na kwotę wypełniona na wekslu, należy uznać za nietrafiony.

Charakter weksla, jako źródła zobowiązania formalnego, nie wyłącza – co zgodnie podkreśla orzecznictwo – stosowania dyrektyw wykładni oświadczeń woli (art. 65 k.c.) zarówno do postanowień zawartych w dokumencie weksla, jak i – w przypadku weksla in blanco – do postanowień tzw. deklaracji wekslowej. Podnosi się nadto, że reguły wykładni oświadczeń należy stosować nie tylko do ustalenia treści oświadczeń woli, ale także
do ustalenia, czy dane zachowanie – w świetle kontekstu i zachowań innych podmiotów – stanowi oświadczenie woli (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2006 r., sygn. akt V CSK 70/06, OSNC 2007, nr 7, poz. 59). W niniejszej sprawie powstało ważne zobowiązanie wekslowe z weksla własnego in blanco wystawionego przez pozwanego, który zabezpieczał umowę leasingu z dnia 20 marca 2010 r., abstrahując w tym miejscu
od wysokości tego zobowiązania. Wypełniony już weksel, złożony do akt sprawy jest ważny, albowiem zawiera wszystkie elementy wyszczególnione w art. 101 i art. 102 prawa wekslowego. W ocenie Sądu nie sposób jest stwierdzić by przedmiotowy weksel został wypełniony w sposób nieprawidłowy, niezgodny z porozumieniem stron.

Strona pozwana powołując art. 17 prawa wekslowego wskazała, że wystawca weksla uprawniony jest do podnoszenia wobec posiadacza weksla zarzutów z relacji gospodarczych będących faktyczną przyczyną gospodarczą czynności, na mocy której posiadacz uzyskał weksel. Wobec powyższego przede wszystkim podkreślić należy, iż art. 17 prawa wekslowego stosuje się tylko do weksli wypełnionych, co oznacza, że pozwana może wobec powódki jako indosatariusza podnosić zarzuty ze stosunku podstawowego (zarzuty subiektywne) jaki łączył ją z indosantem tylko wtedy, jeśli udowodni, że powódka w chwili nabycia praw z weksla działała świadomie na jej szkodę. Wymagany jest zatem zły zamiar
i zła wiara indosatariusza.

W tym miejscu podnieść należy, iż ciężar dowodu zawarcia umowy regulującej sposób wypełnienia weksla oraz wypełnienia weksla niezgodnie z umową, również co do wystąpienia u posiadacza złej wiary lub rażącego niedbalstwa przy nabyciu weksla in blanco spoczywa na dłużniku, który takie zarzuty podnosi (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 1928 r., sygn. akt I C 2161/27, z dnia 12 stycznia 1934 r., sygn. akt C 2217/33; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 września 2013 r., sygn. akt I ACa 450/13). Ponadto skutecznie podniesiony zarzut wypełnienia weksla in blanco niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie uchyla w każdym przypadku w całości zobowiązania wekslowego wystawcy, lecz je jedynie ogranicza bądź modyfikuje. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w orzeczeniu z dnia 8 maja 1997 r., sygn. akt II CKN 158/97 wypełnienie weksla podpisanego in blanco może być tylko wówczas uważane za niezgodne
z wolą dłużnika, jeżeli sprzeciwia się ono wyraźnie oświadczonej wobec wierzyciela wekslowego woli dłużnika. Dłużnik będzie odpowiadał, ale wyłącznie w takich granicach, jakie odpowiadają jego woli. Tymczasem, zdaniem Sądu, w okolicznościach niniejszej sprawy strona pozwana nie wykazała w sposób należyty, ażeby weksel został uzupełniony niezgodnie z wysokością istniejącej wierzytelności.

Zgodnie z deklaracją wekslową (...) Sp. z o.o. upoważniony był do wypełnienia weksla własnego in blanco w razie nie uiszczenia przez pozwanego jakiejkolwiek należności z tytułu umowy leasingowej do kwoty stanowiącej równowartość zobowiązaniom wynikających z tejże umowy.

Zarzut strony pozwanej sprowadzał się do twierdzenia, ze weksle został wypełniony
z naruszeniem porozumienia wekslowego, gdyż błędnie zostało określone zobowiązanie wekslowe. Oznacza to, że na stronie pozwanej ciążył obowiązek udowodnienia,
że wierzytelność w kwocie określonej w wekslu nie istnieje lub istnieje w innej wysokości. Przytoczyć warto w tym miejscu wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 2 marca
2005 r. (sygn. akt I ACa 1413/2004, Lex Polonica nr 409002), w którym wyrażone zostało następujące stanowisko, że: „w procesie wekslowym dowód przeciwny, a więc nieistnienia wierzytelności (argumentum a fortiori), zostaje przerzucony na dłużnika, a to w związku
z domniemaniem istnienia wierzytelności, które powstało na skutek wystawienia i wydania weksla”.

W ocenie Sądu dowodami załączonymi do pozwu (...) sp. z o.o.
wykazał jakie kwoty składają się na sumę wekslową, a także wynikający ze stosunku podstawowego tytuł do wypełnienia weksla. Kwotę wskazaną w uzupełnionym przez powoda wekslu obejmuje domniemanie prawdziwości. Strona powodowa (jako wierzyciel wekslowy) nie miał obowiązku udowodnienia tego, że kwota przez niego wskazana jest prawidłowa
i zgodna z wolą zobowiązanego wekslowo.

Podkreślić należy, ze w chwili wypełnienia weksla (tj. w dniu 2 lipca 2013 r.) przedmiot leasingu znajdował się jeszcze w posiadaniu pozwanego i nie było podstaw do odliczenia jego wartości od kwoty należnej powodowi z tytułu niewywiązywania się pozwanego z umowy leasingu.

Dopiero w dniu 16 sierpnia 2013 r. (...) i Serwis (...) – (...) Oddział S. Z. odebrał przedmiot leasingu, a następnie w dniu 19 sierpnia 2013 r. został on przekazany powodowi. W dniu 25 listopada 2013 r. przedmiot leasingu został przez powoda zbyty za kwotę 89 000,00 zł netto tj. 109.470,00 zł brutto (protokół odbioru pojazd , k. 153, faktura VAT – k. 151) .

Kwota o jaką powód cofnął pozew równa jest należności jaką powód uzyskał w związku ze zbyciem przedmiotu leasingu w kwocie netto, nie brutto. Zdaniem Sądu wbrew twierdzeniom pozwanego kwota należna powodowi została prawidłowo pomniejszona o cenę netto, uzyskaną ze sprzedaży przedmiotu leasingu. Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług powód był zmuszony odprowadzić do urzędu skarbowego podatek VAT. Zatem kwota podatku nie może stanowić korzyści, o której mowa w art. 709 ¹⁵ kc. W przypadku, gdyby pozwany w sposób należyty wykonywał obowiązki wynikające z umowy leasingu powód nie musiałby odprowadzać tak znacznej kwoty podatku VAT. Na żądaną przez powoda kwotę 43 340,72 zł składała się kwota 4526,96 zł tytułem niezapłaconych przez pozwanego faktur – zaległych rat leasingowych , odsetek ustawowych liczonych od dnia wymagalności do dnia 2 lica 2013 r. od powyższych faktur w kwocie 270,39 zł nota odsetkowa w kwocie 54,70 zł i kara umowna za zwrot przedmiotu leasingu w kwocie 38488,67 zł. Kara umowna za zwrot przedmiotu leasingu w terminie dochodzona była przez powoda na podstawie zapisów § 15 ust. 1 lit.f) (...) do umowy leasingu nr (...).

Wobec powyższych rozważań należy stwierdzić, iż zarzut pozwanego skierowany
do stosunku wekslowego i do stosunku podstawowego nie okazał się skuteczny w niniejszej sprawie. Reasumując należy stwierdzić, iż zarzuty pozwanego były bezpodstawne i nie zostały w żaden sposób wykazane ani udowodnione. Podkreślić należy, iż zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Również z art. 232 k.p.c. wynika, iż obowiązek dowodzenia obciąża strony. Stosownie do art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd nie może zastępować stron w wypełnianiu ich procesowych obowiązków. Takie działanie sądu z urzędu może być odbierane jako naruszenie prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron (por. Sąd Najwyższy w tezie wyroku z dnia 12 grudnia 2000 roku, sygn. akt V CKN 175/2000, OSP 2001, zesz. 7-8, poz. 116).

Odnośnie roszczenia odsetkowego należy wskazać, iż kwestię tę reguluje przepis
art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, przy czym jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona należą się odsetki ustawowe. W niniejszej sprawie odsetki należne są od dnia 10 lipca 2013 r. tj. od dnia wniesienia pozwu, co również jest zgodne z żądaniem strony powodowej.

Mając powyższe na względzie Sąd uznał, że roszczenie powodowej spółki jest zasadne. W związku z powyższym Sąd orzekł jak w punkcie 1. wyroku na podstawie art. 496 k.p.c. utrzymując w mocy nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 18 lipca 2013 r. w sprawie o sygn. akt XX GNc 675/13 co do kwoty 43 340,72 (czterdzieści trzy tysiące trzysta czterdzieści, 72/100) zł z odsetkami ustawowymi od dnia 10 lipca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie nakaz zapłaty uchylił.

W punkcie 2 wyroku Sąd umorzył postępowanie co do kwoty 89.000,00 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 10 lipca 2013 r. do dnia zapłaty na skutek cofnięcia powództwa w tym zakresie.

Zgodnie z art. Art. 203 kpc pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa (art. 203 § 4 kpc).

W myśl art. 355 § 2 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne (§ 1). Należy stwierdzić, że skoro w niniejszej sprawie nie ujawniły się okoliczności, które zgodnie z treścią art. 203 § 4 k.p.c. mogłyby prowadzić do uznania cofnięcia pozwu za niedopuszczalne, to powód cofnął pozew w wyżej wymienionym zakresie ze skutkiem prawnym, co z kolei oznacza, że postępowanie podlegało umorzeniu. Kwota o jaką powód cofnął pozew równa jest należności jaką powód uzyskał w związku ze zbyciem przedmiotu leasingu w kwocie netto. W ocenie Sądu Okręgowego, dokonane w niniejszej sprawie cofnięcie pozwu nie zmierza do obejścia prawa, nie jest sprzeczne z prawem, ani z zasadami współżycia społecznego, ani nie zmierza do obejścia prawa, a pozwany na rozprawie wyraził zgodę na cofnięcie powództwa w przedmiotowym zakresie (k. 183, 202).

Z. jest, iż stronę cofającą powództwo należy uznać za stronę przegrywającą (art. 203 § 3 k.p.c.) z wyjątkiem wypadku, kiedy cofnięcie powództwa nastąpiło na skutek spełnienia świadczenia w toku procesu, także przed doręczeniem odpisu pozwu wraz z załącznikami stronie przeciwnej. W niniejszej sprawie pozwanego nie należy traktować jako stronę przegrywającą proces, albowiem powód uznał argumentację pozwanego zawartą w sprzeciwie od nakazu zapłaty. Dlatego też to w stosunku do powoda należy przyjąć, że ponosi koszty procesu w przypadku umorzenia postępowania na skutek cofnięcia pozwu (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 listopada 1995 r. w B. OSA 1996/7-8/34 Sygn. I ACz 366/95).

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c. w pkt III wyroku.

Sąd postanowił znieść wzajemnie koszty zastępstwa procesowego między stronami oraz na podstawie art. 102 kpc nie obciążać stron kosztami opłaty od zarzutów (pkt IV wyroku). Możliwość obciążenia strony przegrywającej jedynie częścią kosztów albo nieobciążenia jej w ogóle tymi kosztami, uzależniona jest, stosownie do art. 102 k.p.c., od wyłonienia się w sprawie wypadków szczególnie uzasadnionych, wskazujących że ponoszenie kosztów pozostawało w sprzeczności z powszechnym odczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Do tych „szczególnych wypadków” zalicza się okoliczności związane z przebiegiem postępowania, jak charakter dochodzonego roszczenia, jego znaczenie dla strony oraz warunki pozaprocesowe, do których należy sytuacja majątkowa i życiowa strony. Pozwany został zwolniony od kosztów sądowych w całości (postanowienie z dnia 21 lipca 2015 r. k.120) bowiem złożonymi w toku procesu dokumentami wykazał, że nie ma dostatecznych środków na ich poniesienie (oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania k.97-99, dokumenty k.100-115). Biorąc pod uwagę całość okoliczności ujawnionych w toku procesu, Sąd uznał, iż słusznym jest na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążania stron kosztami postępowania.

W pkt V wyroku Sąd na podstawie art. 99 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych nakazał zwrócić pozwanemu ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 30,00 zł tytułem zwrotu opłaty od zażalenia (k.30), które zostało uwzględnione postanowieniem z dnia 19 stycznia 2015r. (k.72).

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSO Urszula Dąbrowska

ZARZĄDZENIE

- (...)

(...)