Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

21 grudnia 2016

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu w VIII. Wydziale Cywilnym

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Agata Cieśla

Protokolant Aleksandra Klepacz

po rozpoznaniu na rozprawie 21 grudnia 2016 we W.

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W.

przeciwko R. N.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego R. N. na rzecz strony powodowej (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. kwotę 69.438,40 zł (sześćdziesiąt dziewięć tysięcy czterysta trzydzieści osiem złotych czterdzieści groszy) wraz z odsetkami umownymi liczonymi od kwoty 64.798,68 zł od 10 grudnia 2014 do dnia zapłaty w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym, nie przekraczającymi odsetek maksymalnych za opóźnienie;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 1.000 zł tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt VIII C 827/16

UZASADNIENIE

Pozwem z 11 kwietnia 2016 strona powodowa (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. wniosła o nakazanie pozwanemu R. N., aby zapłacił na jej rzecz kwotę 69.438,40 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, liczonymi od kwoty 64.798,68 zł od 10 grudnia 2014 do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu podała, że 18 kwietnia 2013 zawarła z pozwanym umowę pożyczki gotówkowej nr (...), w ramach której udzieliła pozwanemu kredytu w wysokości 73.735,96 zł. Pozwany był zobowiązany do spłaty kredytu zgodnie z harmonogramem, jednakże nie wywiązał się ze swojego obowiązku. Strona powodowa wyjaśniła, że kierowała do pozwanego wezwania i monity, które pozostały jednak bezskuteczne. Nieuregulowanie zadłużenia przez pozwanego spowodowało, że całe zadłużenie pozwanego z dniem 14 listopada 2014 stało się wymagalne. Strona powodowa wskazała, że przed wszczęciem niniejszego postępowania ponownie wezwała pozwanego do zapłaty, jednakże nie odniosło ono spodziewanego rezultatu. Podniosła także, że na należność, której dochodzi od pozwanego, wynikającą z wyciągu z ksiąg bankowych z 09 grudnia 2014, składa się kwota 64.798,68 zł tytułem należności głównej oraz kwota 4.524,72 zł tytułem odsetek za okres od 18 kwietnia 2013 do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg bankowych, a nadto kwota 115 zł tytułem kosztów, opłat i prowizji (k. 2-16).

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu Wydział VII. Cywilny wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym nakazujący pozwanemu R. N. zapłatę na rzecz strony powodowej kwoty żądanej pozwem wraz z odsetkami (k. 19).

Pozwany R. N. wywiódł sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od strony powodowej na swoją rzecz kosztów sądowych. Pozwany w pierwszej kolejności zarzucił brak legitymacji czynnej strony powodowej, albowiem nie udowodniła ona, że jest uprawniona do dochodzenia roszczeń wynikających w umowy o kredyt. Dodatkowo, zdaniem pozwanego, strona powodowa nie udowodniła w żaden sposób wysokości swojego roszczenia. Pozwany wskazał, że w związku z tym roszczenie pozwu jest nieudowodnione zarówno co do zasady, jak i wysokości. Z ostrożności procesowej pozwany podniósł również zarzut przedawnienia roszczenia, powołując, że roszczenia z tytułu umowy pożyczki przedawniają się z upływem 3 lat, natomiast związane z umową rachunku bankowego z upływem 2 lat (k. 21-21v.).

Pismem z 25 października 2016, ustosunkowując się do treści sprzeciwu strona powodowa podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. Zarzuciła, że twierdzenia pozwanego i jego argumenty są niesprecyzowanego oraz nader ogólnikowe. Pozwany, zdaniem strony powodowej, kwestionując całość powództwa nie podał okoliczności, dla których miałoby ono zostać uznane za nieuzasadnione. Podała ponadto, uzupełniając twierdzenia zawarte w uzasadnieniu pozwu, że powód obowiązany był do uiszczania na jej rzecz comiesięcznych rat kredytu w kwocie 1.327,78 zł z określonym w umowie terminem płatności. Pozwany na poczet swojego zobowiązania uiścił 15 rat, w różnych terminach i wysokościach, na łączną kwotę 15.744,36 zł. W związku z niewywiązywaniem się przez pozwanego z zawartej umowy pożyczki strona powodowa dokonała wypowiedzenia umowy, powiadamiając o tym pozwanego na piśmie. Pozwany, jak wskazała strona powodowa, odebrał oświadczenie o wypowiedzeniu 13 października 2014. Od tego dnia z kolei rozpoczął się bieg 30-dniowego terminu wypowiedzenia umowy, po upływie którego roszczenie strony powodowej, stało się w całości wymagalne. Biorąc pod uwagę powyższe 3-letni termin przedawnienia nie upłynął, albowiem przypada on na 13 listopada 2017. Zdaniem strony powodowej nie można również w niniejszym stanie faktycznym mówić o wcześniejszym przedawnieniu jej należności, albowiem pozwany, dokonując każdorazowej wpłaty, przerywał bieg przedawnienia. Strona powodowa sprecyzowała także, że dochodzona przez nią kwota 115 zł tytułem opłat i prowizji wynika z umowy kredytu, która według art. 5 ustawy Prawo Bankowe jest niewątpliwie czynnością bankową. Ponadto, obowiązek zapłaty prowizji wynika z umowy kredytu, w której wskazano, że opłaty i prowizje związane z udzieleniem i obsługą umowy oraz informacje o innych kosztach ponoszonych przez (...) w związku z niewykonaniem przez niego zobowiązań wynikających z umowy wskazane są w tabeli opłat i prowizji, stanowiących integralną część umowy. Na kwotę prowizji składają się zaś:

- kwota 20 zł tytułem wystawienia (...)

- kwota 20 zł tytułem wypowiedzenia umowy;

- kwota 15 zł tytułem listu przed egzekucyjnego;

- kwota 45 zł tytułem 3 telefonów;

- kwota 15 zł tytułem monitu.

Odnosząc się do roszczenia odsetkowego, strona powodowa wskazała, że żąda naliczenia odsetek od dnia następującego po wystawieniu wyciągu z ksiąg bankowych ( k. 28-30).

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny istotny dla rozstrzygnięcia.

18 kwietnia 2013 strona powodowa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. zawarła z pozwanym R. N. umowę pożyczki gotówkowej nr (...), na mocy której udzielono pozwanemu pożyczki w kwocie 73,735,96 zł na okres od 18 kwietnia 2013 do 15 kwietnia 2019 (§ 1 ust. 1 umowy), przy czym do dyspozycji pozwanego postawiono kwotę 50.000 zł. Jej wypłata nastąpiła 18 kwietnia 2013. Strony ustaliły, że oprocentowanie nominalne pożyczki wynosi 8,99 % w stosunku rocznym i jest stałe w okresie obowiązywania umowy (§ 1 ust.4 umowy). Całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę, ustalona na dzień zawarcia umowy, wynosiła 95.600, 16 zł i składała się z całkowitej kwoty pożyczki w wysokości 50.000 zł, całkowitego kosztu pożyczki, tj. prowizji od udzielonej kwoty pożyczki w wysokości 2.500 zł, odsetek umownych w kwocie 21.864,20 zł, opłaty za ochronę ubezpieczeniową w wysokości 21.235,96 zł.

Pozwany zobowiązał się do spłaty pożyczki wraz z odsetkami w 72 ratach miesięcznych, płatnych do dnia 15-go każdego miesiąca (decydowała data wpływu środków do Banku), począwszy od 15 marca 2013. Spłaty rat pożyczki dokonywane miały być przez pozwanego na rachunek na spłatę rat o numerze (...), który Bank otworzył dla pozwanego na potrzeby obsługi pożyczki (§ 1 ust. 8 umowy). Kwota miesięcznej raty, powiększona o opłatę za prowadzenie rachunku, wynosiła 1.327,78 zł (§1 ust. 9 umowy).

Za okres opóźnienia w spłacie raty lub jej części strona powodowa naliczała odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne). Stopę odsetek karnych określono jako zmienną, na dzień zawarcia umowy wynosiła 19 % i była równa czterokrotności aktualnej na dany dzień wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (§ 1 ust. 15 umowy). W razie opóźnienia pożyczkobiorcy w zapłacie dwóch pełnych rat, Bank miał prawo wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30–dniowego terminu wypowiedzenia po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy listem zwykłym do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania (§ 1 ust. 17 umowy).

[ dowód umowa pożyczki gotówkowej nr (...) k. 9-12].

Pozwany nie wywiązywał się z przyjętego na siebie zobowiązania.

W konsekwencji strona powodowa wypowiedziała umowę pożyczki, o czym poinformowała go pismem z 02 października 2014. Jednocześnie strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty pozostałej kwoty należności, tj. 64.798,68 zł tytułem kapitału, 3.476,88 zł tytułem odsetek od kapitału oraz kwota 95 zł z tytułu opłat i prowizji. Pozwanemu wyznaczono termin 7 dni na uregulowanie zobowiązania pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Przesyłka została doręczona pozwanemu 13 października 2014.

[ dowód wypowiedzenie umowy pożyczki z 02.10.2014 wraz z potwierdzeniem odbioru k. 13-14].

Całkowite zadłużenie pozwanego z tytułu zawartej ze stroną powodową umowy pożyczki według stanu na 09 grudnia 2014 wynosiło 69.438,40 zł, w tym należność główna 64.798,68 zł, odsetki za okres od 18 kwietnia 2013 do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg bankowych w wysokości 4.524,72 zł oraz kwota 115 zł tytułem opłat i prowizji

[ dowód wyciąg z ksiąg banku z 09 grudnia 2014 k. 8].

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było uzasadnione i jako takie zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Strona powodowa domagała się zasądzenia od pozwanego R. N. kwoty 69.438,40 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego od 10 grudnia 2014 do dnia zapłaty. Powołała, że na podstawie umowy z 18 kwietnia 2013 udzieliła pozwanemu pożyczki, którą był on zobowiązany spłacać w miesięcznych ratach. Pomimo przyjętego na siebie obowiązku, pozwany nie wywiązywał się z niego, w konsekwencji czego strona powodowa wypowiedziała umowę pożyczki, a roszczenie stało się wymagalne w całości po upływie 30-dniowego terminu wypowiedzenia.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa w całości. Podnosił brak legitymacji czynnej strony powodowej oraz nieudowodnienie roszczenia co do jego wysokości. Z ostrożności procesowej podnosił również zarzut przedawnienia roszczeń dochodzonych w niniejszym postepowaniu.

Sąd, dokonując ustaleń faktycznych w niniejszym postępowaniu, oparł się na dowodach z dokumentów zaoferowanych przez stronę powodową w postaci umowy pożyczki z 18 kwietnia 2013, wyciągu z ksiąg bankowych z 09 grudnia 2014 oraz wypowiedzenia umowy pożyczki z 02 października 2014.

Nie budziło wątpliwości Sądu, że strona powodowa udzieliła pozwanemu pożyczki w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, nadto żadna okoliczność nie wskazywała, by pozwany zaciągając zobowiązanie u strony powodowej występował jako przedsiębiorca.

Zgodnie zaś z przepisem art. 720 k.c. § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości; § 2 powoływanego przepisu stanowi zaś, że umowa pożyczki, której wartość przenosi tysiąc złotych, powinna być stwierdzona w formie dokumentowej. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę, jednakże zasilają one jego majątek tylko czasowo, albowiem zobowiązany on jest do ich zwrotu.

W przedmiotowej sprawie strona powodowa przedstawiła zawartą na piśmie pomiędzy (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. a pozwanym R. N. umowę pożyczki gotówkowej, w której określono jej warunki tj. między innymi jej wysokość, termin spłaty czy też skutki nieterminowej spłaty zadłużenia. Dodatkowo, na ostatniej stronie umowy umieszona została przez pozwanego odręczna adnotacja o otrzymaniu 18 kwietnia 2014 kwoty 50.000 zł. Nie ulegało więc wątpliwości, że strona powodowa wbrew zarzutom podnoszonym przez pozwanego co do braku po jej stronie legitymacji czynnej, w istocie była uprawniona do żądania udzielenia jej ochrony prawnej na drodze postepowania sądowego. Była bowiem stroną umowy o pożyczkę gotówkową, na podstawie której postawiła do dyspozycji pozwanego określoną kwotę pieniężną. Tym samym była również uprawniona do żądania zwrotu świadczenia. Nadto, należało zważyć, że zarzuty pozwanego zostały sformułowane w sposób nader ogólnikowy i lakoniczny, bowiem sprowadzały się do stwierdzenia, że strona powodowa nie wykazała, że jest uprawniona do wystąpienia z żądaniem zapłaty przeciwko pozwanemu. Zarzutu tego R. N. nie rozwinął, chociażby poprzez określenie, co jego zdaniem, byłoby wystarczającym dowodem, że stronie powodowej można przypisać legitymację do wystąpienia z powództwem przeciwko niemu.

Kolejnym zarzutem pozwanego był brak wykazania przez stronę powodową wysokości dochodzonego przez nią roszczenia. Analiza dowodów zaoferowanych przez stronę powodową przywiodła jednakże Sąd do wniosków, że także i wysokość dochodzonego od pozwanego roszczenia została wykazana w należyty sposób. Wysokość pożyczki udzielonej pozwanemu wynikała bowiem z treści umowy pożyczki gotówkowej nr (...). Zgodnie z jej postanowieniami pozwanemu udzielono pożyczki w kwocie 73.735,96 zł na okres od 18 kwietnia 2013 do 15 kwietnia 2019 (§ 1 ust. 1 umowy), przy czym do dyspozycji pozwanego postawiono kwotę 50.000 zł. Wypłata tej kwoty nastąpiła 18 kwietnia 2013. Strony ustaliły, że całkowita kwota do zapłaty przez pozwanego, ustalona na dzień zawarcia umowy wynosi 95.600,16 zł. Strona powodowa wskazała przy tym, że pozwany dokonał wpłaty 15 rat na jej rzecz, tym samym pomniejszając kwotę swojego zobowiązania o kwotę 15.744,36 zł.

Ostateczna kwota zobowiązania pozwanego wynikała natomiast z przedłożonego do akt niniejszej sprawy wyciągu z ksiąg bankowych sporządzonego przez stronę powodową 09 grudnia 2014. Dokument ten w sposób szczegółowy wskazuje źródło zobowiązania pozwanego oraz kwoty cząstkowe, składające się na należność strony powodowej. Z kolei pozwany nie zaoferował żadnego dowodu stanowiącego o tym, że wskazana przez stronę powodową kwota jest wyliczona w sposób nieprawidłowy, czy też wskazującego o istnieniu jego zobowiązania w innej wysokości. Wobec powyższego, zarzut pozwanego o nieudowodnieniu wysokości roszczenia, należało uznać za niezasadny, a przez to nie zasługujący na uwzględnienie.

Pozwany z ostrożności procesowej wskazał również na upływ terminu przedawnienia roszczenia dochodzonego przez stronę powodową, powołując, że roszczenia z tytułu umowy pożyczki przedawniają się po upływie 3 lat, natomiast roszczenia związane z umową rachunku bankowego z upływem 2 lat. Odnosząc się na wstępie do drugiej z powoływanych przez pozwanego podstaw przedawnienia roszczenia, uznać należało ją za bezzasadną. Stron niniejszego postępowania nie łączyła bowiem umowa rachunku bankowego. Wprawdzie postanowienia umowy o pożyczkę gotówkową wskazują, że do obsługi pożyczki udzielonej pozwanemu, został utworzony specjalny rachunek bankowy, jednakże miał on charakter jedynie akcesoryjny. Wiodącym zaś celem zawarcia umowy przez strony postępowania było udzielenie pozwanemu pożyczki, a nie utworzenie dla niego rachunku bankowego. Zastosowanie w niniejszej sprawie powinny więc znaleźć przepisy dotyczące przedawnienia roszczeń z tytułu umowy pożyczki.

Zgodnie z przepisem art. 117 § 2 k.c., po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba, że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata (art. 118 k.c.). Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 zd. 1 k.c.). Ustawowym skutkiem przedawnienia jest powstanie po upływie terminu przedawnienia po stronie tego, przeciwko komu przysługuje roszczenie, uprawnienia do uchylenia się od jego zaspokojenia (tzw. zarzut peremptoryjny). Wykonanie tego uprawnienia powoduje, że roszczenie już nie może być skutecznie dochodzone. Dotyczy to nie tylko roszczenia głównego, ale i odsetek za opóźnienia (tak: uchwała SN z dnia 10.11.1995r., III CZP 156/95, OSNCP 3/96/31). Przedawnione roszczenie zmienia się w tzw. zobowiązanie niezupełne (naturalne), którego cechą jest niemożność jego przymusowej realizacji.

Zgłoszone w sprawie roszczenia z umowy pożyczki jest związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej strony powodowej i jako takie ulegają 3-letniemu przedawnieniu. Jak wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, wymagalność roszczenia z umowy, zawartej kwietnia 2013 nastąpiła najpóźniej w 12 listopada 2014. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało bowiem doręczone pozwanemu 13 października 2014, natomiast termin upływu okresu wypowiedzenia umowy został oznaczony na dzień przypadający 30 dni po doręczeniu pisma. Z kolei pozew w niniejszej sprawie został wniesiony 11 kwietnia 2016, a więc przed upływem 3-letniego terminu przedawnienia.

W ocenie Sądu strona powodowa wykazała zgodnie z art. 6 k.c. wszystkie przesłanki istnienia swojego roszczenia wobec pozwanego z tytułu zawartej 18 kwietnia 2013 umowy pożyczki, natomiast pozwany nie wykazał ewentualnych okoliczności tamujących, bądź niweczących roszczenie strony powodowej, do czego był procesowo zobowiązany również na podstawie art. 6 k.c. Z ustalonego stanu faktycznego, zdaniem Sądu, wynika w szczególności fakt zawarcia umowy oraz wywiązania się przez stronę powodową z zobowiązań wynikających z niej, w szczególności wypłaty na rzecz pozwanego udzielonej kwoty pożyczki.

Reasumując powyższe, strona powodowa przedstawiła dokumentację, która w sposób wystarczający wykazała zasadność oraz wysokość roszczenia. Pozwany nie przedstawił natomiast żadnych faktów ani dowodów mogących podważyć twierdzenia strony powodowej, ograniczając się w zasadzie do prostego zaprzeczenia okolicznościom podawanym przez stronę powodową.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. stanowiącego, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei zgodnie z umową, od zadłużenia przeterminowanego pobierane są odsetki zmienne, których oprocentowanie liczone jest jako czterokrotność stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym. Uregulowanie to pozostaje w zgodzie z zasadą przyjętą w art. 481 § 2 k.c., która stanowi, że jeżeli stopa odsetek nie została umownie ustalona należą się odsetki ustawowe, a skoro strony uregulowały tę kwestię to należą się odsetki umowne.

Wobec powyższego, powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości i z tego powodu orzeczono jak w punkcie I. sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II. sentencji wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. wyrażającym zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania. Zasądzona od pozwanego na rzecz strony powodowej kwota 1.000 zł stanowi celowe w rozumieniu art. 98 § 1 i 2 k.p.c. koszty procesu poniesione przez stronę powodową, sprowadzające się w niniejszej sprawie do uiszczonej opłaty sądowej od pozwu.