Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2016r.

Sąd Rejonowy w Łęczycy I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Grzegorz Manista

Protokolant: sekr. sąd. Aneta Kuleczka

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2016r., w Ł.

na rozprawie

sprawy z powództwa E. C.

przeciwko (...)

z siedzibą w G.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

1.  pozbawia w całości wykonalności tytuł wykonawczy - nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 26 marca 2003r., sygn. akt I Nc 162/03, zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 17 kwietnia 2003r.;

2.  zasądza od (...) z siedzibą w G. na rzecz E. C. kwotę 2.952 / dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt dwa / zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  nakazuje pobrać od (...) z siedzibą w G. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Łęczycy kwotę 510 / pięćset dziesięć / zł tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od uiszczenia, której powódka E. C. została zwolniona oraz kwotę 5.998,71zł / pięć tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt osiem złotych siedemdziesiąt jeden groszy / tytułem zwrotu wydatków na opinie biegłych tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 28/15

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym do Sądu Rejonowego w Łęczycy E. C. wniosła o pozbawienie w całości wykonalności tytuł wykonawczy – nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 26 marca 2003r., sygn. akt I Nc 162/03, o zasądzenie od pozwanego (...)z siedzibą w G. kosztów procesu według norm przepisanych, zabezpieczenie powództwa przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Łęczycy w sprawie Km 560/03 oraz o zwolnienie powódki od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata z urzędu / k. 2-3 – pozew o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności z wnioskami o zabezpieczenie powództwa, zwolnienie od kosztów sądowych, ustanowienie adwokata z urzędu /.

Postanowieniem z dnia 7 listopada 2012r., Sąd oddalił wniosek powódki o zabezpieczenie powództwa, zwolnił E. C. od kosztów sądowych w całości i ustanowił dla niej adwokata z urzędu / k. 14 – postanowienie Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 7 listopada 2012r., sygn. akt I C 407/12, w przedmiocie wniosku o zabezpieczenie powództwa; k. 15 – postanowienie Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 7 listopada 2012r., sygn. akt I C 407/12, w przedmiocie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata z urzędu /.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) z siedzibą w G. uznał powództwo za zasadne w kwocie 4.226,72zł i wniósł o zasądzenie od powódki na rzecz strony pozwanej koszty zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty od pełnomocnictwa / k. 20-22 – odpowiedź na pozew /.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 marca 2002r. E. C. zawarła ze (...) z siedzibą w G. umowę pożyczki na kwotę 13.000zł, pożyczka była oprocentowana według zmiennej stopy procentowej ustalonej przez Zarząd (...), wynoszącej na dzień zawarcia umowy 20% w skali roku. Spłata pożyczki miała następować w miesięcznych ratach i miała zostać spłacona wraz z należnymi odsetkami w terminie do dnia 25 marca 2005r. / d. k. 2 załączonych akt I Nc 162/03 Sądu Rejonowego w Łęczycy – kserokopia umowy pożyczki nr (...) /.

E. C. była zatrudniona w (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J. i wyraziła zgodę na potrącanie przez zakład pracy z wynagrodzenia za pracę, zasiłku chorobowego i zasiłku wychowawczego, spłat rat kapitałowych wraz z należnymi odsetkami z tytułu zaciągniętej przeterminowanej umowy pożyczki nr (...), udzielonej w dniu 29 marca 2002r., przez (...) / d. k. 7 – kserokopia oświadczenia z tytułu zaciągniętej pożyczki z dnia 29 marca 2002r. /.

W piśmie datowanym na dzień 21 października 2002r., (...) z siedzibą w G. wystąpiła do (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J. o dokonywanie potrąceń zadłużenia E. C., zgodnie ze złożonym oświadczeniem z dnia 29 marca 2002r. / d. k. 96 – kserokopia pisma (...) z siedzibą w G. do (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J. z dnia 21 października 2002r. /.

W piśmie skierowanym do (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J. w dniu 12 czerwca 2003r., (...) z siedzibą w G., anulowała dyspozycję płatności, ponieważ E. C. z dniem 13 maja 2003r. uregulowała zadłużenie powstałe na podstawie zawartej w dniu 29 marca 2002r. umowy pożyczki

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J. przelało na konto (...)z siedzibą w G., w okresie od listopada 2002r. do września 2003r., kwotę 5.165,49zł / d. k. 4-5 – pismo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J. z dnia 19 września 2003r. /.

W piśmie z dnia 31 października 2002r., które zostało doręczone w dniu 4 listopada 2002r., (...) z siedzibą w G. wypowiedziała E. C. umowę pożyczki nr (...) z dnia 29 marca 2002r., skutkiem czego nie spłacona część pożyczki wraz z należnymi odsetkami stała się natychmiast wymagalna z upływem 30 dniowego okresu wypowiedzenia / załączone akta I Nc 162/03 Sądu Rejonowego w Łęczycy: k. 7 – kserokopia wypowiedzenia umowy; k. 8 – kserokopia zwrotnego potwierdzenia odbioru /.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczy Sąd Rejonowy w Łęczycy zasądził solidarnie od E. C., S. C., K. F. na rzecz (...) z siedzibą w G. kwotę 12.801,97zł z odsetkami:

⚫

umownymi w wysokości 40% w stosunku rocznym, liczonymi od kwoty 11.500,51zł od dnia 6 marca 2003r. do dnia zapłaty,

⚫

ustawowymi liczonymi od kwoty 1.301,46zł od dnia 6 marca 2003r. do dnia zapłaty

oraz kwotę 2.690,60zł tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 2.415zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2003r., Sąd nadał prawomocnemu nakazowi zapłaty klauzulę wykonalności / d. załączone akta I Nc 162/03 Sądu Rejonowego w Łęczycy: k. 18 – nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 26 marca 2003r. /.

W dniu 27 maja 2003r. do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Łęczycy wpłynął wniosek (...) z siedzibą w G. o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikom solidarnym E. C., S. C., K. F. w celu wyegzekwowania należności pieniężnej zasądzonej nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 26 marca 2003r., sygn. akt I Nc 162/03 / d. załączone akta Km 560/03 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Łęczycy A. R.: k. 1 – wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikom solidarnym /.

Postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko E. C. w sprawie Km 560/03 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Łęczycy A. R. nie zostało zakończone / okoliczność bezsporna /.

Na poczet zadłużenia wynikającego z nakazu zapłaty z dnia 26 marca 2003r., dłużnicy solidarni E. C., S. C., K. F., dokonali łącznie wpłaty, w tym kwoty ściągnięte przez komornika w ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego, w wysokości 64.229,69zł. Pomimo tego zadłużenie powódki w stosunku do pozwanego, wynikające z nakaz zapłaty, wynosi na dzień ostatniej wpłaty zamieszczonej w aktach komorniczych wynosi: 7.879,60zł, a wysokość spłaty zadłużenia wynosi 5.120,40zł. Powódka i poręczyciele pożyczki, wpłacając prawie pięciokrotność wysokości otrzymanej pożyczki, spłacili dopiero 39,40% jej kapitału / d. k. 135-136; k. 155; k. 189 – opinia biegłej sądowej z zakresu księgowości M. K. /.

Z tytułu spłaty zaciągniętej pożyczki w wysokości 13.000zł, powódka E. C. wpłaciła kwotę 69.554,03zł / d. k. 198 – ustna uzupełniająca opinia biegłej sądowej z zakresu księgowości M. K. /.

Zadłużenie E. C. w stosunku do (...) z siedzibą w G., wynikające z nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 26 marca 2003r., sygn. akt I Nc 162/03, wynosi 7.879,60zł plus odsetki umowne w wysokości 40% w stosunku rocznym liczone od dnia 6 czerwca 2013r. plus koszty komornicze / d. k. 157-158 – ustna uzupełniająca opinia biegłej sądowej z zakresu księgowości M. K. /.

Rozliczając zadłużenie powódki wynikające z nakazu zapłaty z dnia 26 marca 2003r., w ten sposób, że wpłacane należności pieniężne zaliczane są w pierwszej kolejności na należności uboczne, następnie na poczet należności głównej, E. C. miałaby nadpłatę w wysokości 12.985,84zł. Jeżeli natomiast dokonywane wpłaty i wyegzekwowane kwoty będą zaliczane najpierw na koszty, odsetki i na końcu na sumę należność główną, to powódka posiada zadłużenie w wysokości 7.879,60zł plus odsetki umowne w wysokości 40% w stosunku rocznym / d. k. 256-275; e-protokół rozprawy z dnia 19 grudnia 2016r, - 00:01:11 -00:13:45 – opinia biegłej sądowej z zakresu księgowości A. W. /.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanego powyżej materiału dowodowego w postaci dowodów z dokumentów i opinii biegłych sądowych z zakresu księgowości M. K. / k. 132-136; k. 155; 157-158; 187-190; 198verte / i A. W. / k. 256-275; e-protokół rozprawy z dnia 19 grudnia 2016r, - 00:01:11 -00:13:45 /.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka W. O. / k. 111-112 /, albowiem były one logiczne, konsekwentne spójne i znajdowały swoje potwierdzenie zgromadzonym materiale dowodowym w sprawie.

Opinie biegłych sądowego z zakresu księgowości M. K. i A. W., z uwzględnieniem pisemnych i ustnych opinii złożonych przez biegłe na rozprawie są, w ocenie Sądu, rzetelne, fachowe, nie posiadają spekulacyjnego charakteru i jako takie w pełni przydatne dla celów dowodowych. Opinie zostały sporządzone zgodnie z zakreślonymi tezami dowodowymi, w oparciu o wnikliwą analizę akt sprawy oraz własną wiedzę biegłych, zaś zgłoszone strony postępowania wątpliwości, co do opinii pisemnej zostały dodatkowo wyjaśnione przez biegłą A. W. w ustnej opinii złożonej na rozprawie w dniu 19 grudnia 2016r. Po złożeniu tej uzupełniającej opinii pozwany nie kwestionował już opinii biegłej, nie złożył także wniosku o powołanie innego biegłego.

Sąd uznał za wiarygodne dowody z dokumentów zgromadzone w aktach sprawy, albowiem, w ocenie Sądu, w toku postępowania nie ujawniła się żadna okoliczność, która podważyłaby wiarygodność tych dowodów.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego stanowi środek prawny przyznany dłużnikowi, zmierzający do zwalczania tytułu wykonawczego w całości, w części albo do jego ograniczenia. Wyrok pozbawiający wykonalności tytuł wykonawczy w całości uniemożliwia prowadzenie jakiejkolwiek egzekucji na podstawie takiego tytułu.

Przepisy o powództwach przeciwegzekucyjnych otwierają drogę procesu cywilnego dla dłużnika i osoby trzeciej w celu obrony przed postępowaniem egzekucyjnym w wypadku, gdy postępowanie to narusza ich prawa podmiotowe / wynikające z prawa materialnego /. Droga ta nie przysługuje, gdy zostało naruszone tylko prawo formalne / przepisy postępowania egzekucyjnego /.

Powódka E. C. oparła żądanie powództwa przeciwegzekucyjnego na przepisie art. 840§1 pkt 2 k.p.c. i art. 5 k.c. Przepis art. 840§1 pkt 1 k.p.c. w istotnym zakresie stanowi, że powództwo opozycyjne / żądanie – pozbawienia tytułu egzekucyjnego w całości lub części albo ograniczenia / może opierać się na tym, że po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło lub nie może być egzekwowane.

Do zdarzeń w rozumieniu art. 840§1 pkt 2 k.p.c. należy zaliczyć zjawiska i stany świata zewnętrznego oraz objawy wewnętrznego życia stron, z którymi przepisy prawa materialnego łączą wygaśniecie zobowiązań albo, które powodują niemożność egzekwowania świadczeń wynikających z tytułu egzekucyjnego / E. Wengrek „Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz do części drugiej kodeksu postępowania cywilnego” Tom I, Wydawnictwo Zrzeszenia Prawników Polskich, Warszawa 1994r., s. 358 /.

W orzecznictwie do zdarzeń powodujących wygaśnięcie zobowiązania zaliczono min.: wykonanie zobowiązania / art. 450 k.c. /, świadczenie w miejsce wykonania / datio in solutum - art. 453 k.c. /, trwałą i nieprzemijającą niemożliwość świadczenia, będącą skutkiem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności / art. 475 k.c. /, potrącenie / art. 498 k.c. /, odnowienie / art. 506 k.c. /, zwolnienie dłużnika z długu przez wierzyciela / art. 508 k.c. /, zmianę wierzyciela / art. 509 k.c. /, wydanie wyroku na korzyść jednego z dłużników solidarnych w następstwie uwzględnienia zarzutu wspólnego wszystkim dłużnikom solidarnym / art. 375§2 k.c. / oraz wejście w życie nowych przepisów prawa, jeżeli nowy przepis stwierdza wygaśnięcie wcześniej ustalonego zobowiązania.

Natomiast do zdarzeń, wskutek których zobowiązanie nie może być egzekwowane zaliczono: przedawnienie roszczenia / art. 117 k.c. /, przemijającą niemożliwość świadczenia, odroczenie spełnienia zobowiązania przez wierzyciela, rozłożenie spłaty świadczenia na raty, prawo zatrzymania rzeczy do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących dłużnikowi roszczeń, uprawomocnienie się wyroku w procesie petytoryjnym.

Bezsprzecznie w niniejszej sprawie nie zachodzi żadna z wymienionych wyżej okoliczności, gdyż, co jest bezsporne między stronami postępowania, żadna z nich nie wystąpiła w rozpoznawanej sprawie. Jedynie, co również jest niesporne, powódka w części zaspokoiła roszczenie pozwanego wynikające z tytułu wykonawczego.

Stosowanie przepisu art. 5 k.c. i jego wykładnia w orzecznictwie, także Sądu Najwyższego, przeszła istotną ewolucję. Aktualnie utrwalony jest zarówno w orzecznictwie, jak również w doktrynie pogląd, że art. 5 k.c. nie może stanowić samodzielnej podstawy powództwa, co oznacza, że bezpośrednio na jego podstawie nie można oprzeć żądań. Podstawę taką stanowią inne przepisy prawne, których przesłanki zostały spełnione w związku z zaistnieniem nadużycia prawa. W przypadku powództwa opozycyjnego podstawą tą jest art. 840§1 pkt 2 k.p.c. Musiałaby zatem zachodzić sytuacja, w której po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie nie może być aktualnie egzekwowane. Zobowiązanie nie mogłoby być egzekwowane, ponieważ byłoby to w danym momencie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego / wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2002r., II CKN 943/00, LEX nr 521921 /.

W ocenie Sądu, w realiach rozpoznawanej sytuacja taka zachodzi. Niewątpliwie w przedmiotowej sprawie doszło do częściowego spełnienia świadczenia na rzecz pozwanego, co w sposób niebudzący najmniejszych wątpliwości wynika z opinii biegłych sądowych z zakresu rachunkowości M. K. i A. W., a nadto nie jest to kwestionowane przez żadną ze stron postępowania.

Po powstaniu tytułu egzekucyjnego, dłużnicy solidarni E. C., S. C., K. F., dokonali łącznie wpłaty, w tym kwoty ściągnięte przez komornika w ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego, w wysokości 64.229,69zł. Pomimo tego zadłużenie E. C. w stosunku do (...) z siedzibą w G., wynikające z nakazu zapłaty, nadal wynosi 7.879,60zł plus należne odsetki. Powódka i poręczyciele pożyczki, wpłacając prawie pięciokrotność wysokości otrzymanej pożyczki, spłacili dopiero 39,40% jej kapitału.

Podkreślić należy, iż gdyby rozliczać zadłużenie powódki wynikające z nakazu zapłaty z dnia 26 marca 2003r., stosownie do treści art. 451 k.c., w ten sposób, że wpłacane należności pieniężne zaliczane są w pierwszej kolejności na należności uboczne, następnie na poczet należności głównej, E. C. miałaby nadpłatę w wysokości 12.985,84zł. Jeżeli natomiast dokonywane wpłaty i wyegzekwowane kwoty będą zaliczane najpierw na koszty, odsetki i na końcu na sumę należność główną, zgodnie z dyspozycją art. 1026§2 k.p.c., to powódka posiada zadłużenie w wysokości 7.879,60zł plus odsetki umowne w wysokości 40% w stosunku rocznym.

Reguły interpretacyjne art. 451 k.c., dotyczące sposobu zaliczania świadczenia spełnionego przez dłużnika nie znajdują zastosowania, jeżeli wierzyciel zaspokajany jest w drodze egzekucji, a nie przez dobrowolną zapłatę. W sytuacji zaspakajania roszczenia wierzyciela w ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego, sposoby zarachowania ściągniętego świadczenia pieniężnego regulują przepisy art. 1026§2 k.p.c.

Mając na uwadze ustalenia faktyczne poczynione w rozpoznawanej sprawie, wysokość spłaconego zobowiązania, a nadto, iż poprzez działanie pozwanego, który w piśmie skierowanym do pracodawcy powódki, poinformował, iż zadłużenie E. C. wynikające z zawartej umowy pożyczki zostało spłacone, spowodował, że zadłużenie powódki zaczęło gwałtownie wzrastać z uwagi na bardzo wysokie odsetki karne, Sąd uznał, iż mając na uwadze dyspozycję art. 5 k.c., żądanie powódki jest uzasadnione. Sąd miał na uwadze, iż po powstaniu tytułu wykonawczego, dłużnik spłacił część zobowiązania, która stanowi wielokrotność zaciągniętej kwoty pożyczki.

Artykuł 5 k.c. jest jednym z przepisów kodeksu cywilnego zawierającym tzw. klauzule generalne, mającym największe z nich wszystkich znaczenie ze względu na najszersze pole zastosowania. Klauzula generalna zasad współżycia społecznego zastąpiła w kodeksie cywilnym i w innych ustawach z zakresu prawa cywilnego dawne klauzule słuszności, dobrej wiary, porządku publicznego, dobrych obyczajów oraz zwyczajów uczciwego obrotu.

W wyroku z dnia 28 listopada 2001r., IV CKN 1756/00, LEX nr 80259, Sąd Najwyższy stwierdził, że treść zasad współżycia społecznego nie jest zdefiniowana. Z uwzględnieniem, iż Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej / art. 2 Konstytucji /, należy przyjąć, że odwołanie się do zasad współżycia społecznego oznacza odwołanie się do idei słuszności w prawie i do powszechnie uznawanych wartości w kulturze naszego społeczeństwa. Ujmując rzecz ogólnie, można przyjąć, że przez zasady współżycia społecznego należy rozumieć podstawowe zasady etycznego i uczciwego postępowania.

Z art. 5 k.c. nie wynika, aby jego stosowanie było w pewnym określonym rodzaju spraw cywilnych wyłączone. Taki wniosek wynika też z faktu, że powyższy przepis, będąc normą ogólną, nie precyzuje, co należy rozumieć przez zasady współżycia społecznego, czy też społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa. Stosowanie art. 5 k.c. może wchodzić w grę w każdym wypadku, gdy w świetle oceny określonego stanu faktycznego, przy uwzględnieniu treści konkretnej normy prawnej włącznie z jej celem, można mówić o tym, iż korzystanie przez osobę zainteresowaną z przysługującego mu prawa podmiotowego pozostaje w sprzeczności z określonymi w nim zasadami.

Zasady współżycia społecznego w rozumieniu art. 5 k.c. są pojęciem pozostającym w nierozłącznym związku z całokształtem okoliczności danej sprawy i w takim całościowym ujęciu wyznaczają podstawy, granice i kierunki rozstrzygnięcia w sytuacjach wyjątkowych, które przepis ten ma na względzie.

Żądanie przez (...) z siedzibą w G. oddalenia powództwa przeciwegzekucyjnego, a co się z tym wiąże, żądanie dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego, w sytuacji gdy świadczenie pieniężne świadczone przez powódkę jest pięciokrotnie większe niż świadczenie pozwanego, to takie działanie pozwanego, stanowi naruszenie zasad współżycia społecznego i nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Unormowanie art. 5 k.c. „przełamuje zasadę, że wszystkie prawa podmiotowe korzystają z ochrony prawnej” / wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2009r., IV CSK 290/09, LEX nr 560607 /. W związku z tym art. 5 k.c. może być stosowany tylko jako szczególny wyjątek. Do zastosowania art. 5 k.c. konieczne jest wystąpienie trzech podstawowych przesłanek: istnienie prawa, które zostaje nadużyte, czynienie z niego użytku oraz sprzeczność tego użytku z kryteriami nadużycia prawa.

Na uwagę zasługuje zwłaszcza pierwsza przesłanka, wskazująca na istnienie nadużywanego prawa. W orzecznictwie Sądu Najwyższego nadużycie prawa podmiotowego to też zachowanie rażące i nieakceptowalne / wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 1997r., II CKN 118/97, OSP 1998/1/3 /. Zwroty użyte w art. 5 k.c., zdaniem Sądu Najwyższego, w istocie oznaczają odesłanie do zasad słuszności, dobrej wiary w sensie obiektywnym, zasad uczciwości obowiązującej w stosunkach cywilnoprawnych i zasady lojalności wobec partnera / uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2000r., I CKN 308/00, LEX nr 52468 /. W innych wyrokach akcentuje się moralny wymiar zasad współżycia społecznego, podkreślając, że stwierdzenie nadużycia prawa wymaga skonkretyzowania działań, które „pozostają w sprzeczności z normami moralnymi godnymi ochrony i przestrzegania w społeczeństwie”.

Na treść zasad współżycia społecznego składają się, w ocenie Sądu Najwyższego, „akceptowane i godne ochrony reguły rzetelnego postępowania w stosunkach społecznych” / wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 1998r., I CKN 459/97, LEX nr 78424 /. Wyżej wskazano, iż zasady współżycia społecznego odnoszą się m.in. do zasad uczciwości obowiązującej w stosunkach cywilnoprawnych i zasady lojalności wobec partnera.

Sąd ma świadomość, iż zaciągnięte zobowiązania należy wykonywać, a prawomocne orzeczenia sądowego winny by wykonane, jednakże w realiach rozpoznawanej sprawy, tak wysoka spłata świadczenia, nie może w świetle zasad współżycia społecznego, być uznana jako wypełnienie jedynie w 40% zaciągniętego zobowiązania i w konsekwencji prowadzić do dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego. To nie tylko postawa powódki, która terminowo nie spłacała zaciągniętej pożyczki, ale również postawa pozwanego, który bezpodstawnie wycofał zajęcie u pracodawcy powódki i spowodował, iż lawinowo zaczęło narastać zadłużenie E. C.. Należy także pamiętać, iż to pozwany, jako podmiot profesjonalnie zajmujący się udzielaniem „pozabankowych” pożyczek, zagwarantował sobie bardzo wysokie odsetki za opóźnienie. Wysokość tych odsetek wynosiła 40% w stosunku rocznym była, w ówczesnym stanie prawnym dozwolona, obecnie ta wysokość jest znacznie ograniczona.

Sąd uznał, iż w okolicznościach rozpoznawanej sprawy została naruszona przez pozwanego klauzula dobrych obyczajów i zwyczaju uczciwego obrotu.

Mając powyższe na uwadze, przedstawione powyżej okoliczności, w sytuacji, gdy po powstaniu tytułu wykonawczego, powódka spłaciła część zobowiązania wynikającego z nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 26 marca 2003r., sygn. akt I Nc 162/03, przy czym spłacona kwota 69.554,03zł stanowi pięciokrotność zaciągniętego zobowiązania w wysokości 13.000zł, na postawie art. 840§1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 5 k.c., Sąd pozbawiał w całości wykonalności tytuł wykonawczy - nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 26 marca 2003r., sygn. akt I Nc 162/03, zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 17 kwietnia 2003r.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98§1 i §3 k.p.c.

W konsekwencji uwzględnienia powództwa w całości stwierdzić należy, że pozwany przegrał proces w całości. Zgodnie z dyspozycją art. 98§1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Dlatego też Sąd zasądził zasądza od (...)z siedzibą w G. na rzecz E. C. kwotę 2.952zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, na którą to kwotę złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika ustanowionego z urzędu powódce E. C., w wysokości 2.400zł, powiększone o należny podatek VAT, zgodnie z § 6 pkt 5 w zw. z §2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu / tj. Dz. Z 2013r., poz. 461 ze zm. /.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych / t. j. Dz. U. z 2016r., poz. 623 /, Sąd nakazał pobrać od (...) z siedzibą w G. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Łęczycy kwotę 510zł tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od uiszczenia, której powódka E. C. była zwolniona oraz kwotę 5.998,71zł tytułem zwrotu wydatków na opinie biegłych tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.