Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 4.01.2017r.

Sąd Okręgowy w S.Wydział III Penitencjarny w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO wS. Witold Galewski

Protokolant st. sekr. sądowy Katarzyna Kołpacka

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w S. – Dariusza Iwanowicza

po rozpoznaniu na posiedzeniu w Zakładzie Karnym w C. wniosku skazanego D. K. s. R. o udzielenie mu przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności oraz po wysłuchaniu Prokuratora, który wnosił o nie uwzględnienie wniosku

na podstawie art.153§1kkw w zw. z art.150§1 i 2kkw

oraz

art.153§2kkw

p o s t a n o w i ł:

1.  odmówić skazanemu D. K. s. R. udzielenia przerwy w odbywaniu kar: roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w T.z dnia 28.05.2015r., sygn. akt IIK 13/15; kary zastępczej 3 dni aresztu orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w B. z dnia 09.06.2011r., sygn. akt XIVW 2229/11; kary zastępczej 10 dni aresztu orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w T. z dnia 10.10.2012r., sygn. akt IIW 1795/12; zastępczej kary jednego dnia aresztu orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w N. T. z dnia 29.01.2014r., sygn. akt IIW 1341/13;

2.  zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. A. Ż. kwotę(...) brutto ((...)) za obronę z urzędu;

3.  przyznać biegłej sądowej z zakresu okulistyki H. S. wynagrodzenie w łącznej kwocie (...)zł za zapoznanie się z aktami sprawy i dokonanie ich analizy, przeprowadzenie badania okulistycznego oraz sporządzenie pisemnej opinii sądowo-lekarskiej dotyczącej skazanego D. K.;

4.  zwolnić skazanego od kosztów sądowych i obciążyć nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Skazany D. K. złożył wniosek o udzielenie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności, z uwagi problemy okulistyczne i konieczność podjęcia leczenia wady wzroku. Jednocześnie podniósł trudną sytuację rodzinną oraz potrzebę zapewnienia matce osobistej pomocy, w codziennych sprawach.

Wniosek nie jest zasadny.

Zgodnie z art.153§1kkw Sąd penitencjarny udziela przerwy w wykonaniu kary w wypadku określonym w art.150§1kkw. W świetle tego przepisu wykonanie kary pozbawienia wolności w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary sąd odracza do czasu ustania przeszkody.

Przypomnieć trzeba, że ciężka choroba nie jest pojęciem z zakresu nauki medycyny. Powyższe oznacza, że oceny stanu zdrowia dokonuje każdorazowo Sąd Penitencjarny, w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, pozwalający na ustalenie ostrości przebiegu i nasilenia procesów patologicznych, prowadzących do poważnych zmian czynnościowych i organicznych ustroju.

Stwierdzenie u skazanego ciężkiej choroby nie stanowi samoistnej przesłanki do udzielenia skazanemu przerwy w odbywaniu kary. Wystąpienie u skazanego ciężkiej choroby musi być powiązane ze stwierdzeniem kolejnej niezbędnej przesłanki. Sąd musi także ustalić, że nie jest możliwe wykonanie wobec skazanego kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym czy też w warunkach więziennej służby zdrowia, bowiem pobyt taki może zagrozić życiu skazanego lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo. Zagrożenie, o którym mowa nie dość, że nie może być abstrakcyjne to musi być ustalona bezpośrednia możliwość wystąpienia takiego skutku.

Przechodząc, do realiów niniejszej sprawy zauważyć trzeba, iż jak wynika z załączonej do akt przedmiotowej sprawy opinii o stanie zdrowia skazanego z dnia 3.09.2016r. rozpoznano u D. K. H53.8: inne zaburzenia widzenia.

Skazany w czasie odbywania kary, wielokrotnie był konsultowany przez lekarza okulistę. Ostatnia konsultacja miała miejsce w dniu 15 lipca 2016r. Jak ustalono, w porównaniu z poprzednimi konsultacjami nie stwierdzono istotnego pogorszenia wzroku. Występującą u skazanego wadę wzroku określono na podobnym poziomie. Konsultujący lekarz okulista nie sugerował żadnego zabiegu operacyjnego.

Skazany w czasie posiedzenia Sądu w dniu 19.10.2016r. oświadczył, że był u okulisty 15 lipca i ten powiedział mu, że ma bardzo dużą wadę „-5” między prawym a lewym okiem. Również skazany dodał, że zakład karny nie ma możliwości przeprowadzenia operacji a czas jest ważny bo wzrok jest potrzebny do życia.

Z kolei, w toku posiedzenia Sądu w dniu 23.11.2016r. skazany oświadczył, że ma nadzieje iż termin badania to nie będzie luty czy marzec bo to będzie trochę późno, dodał że przez okulary nawet wyraźnie nie widzi. Wskazał, że otrzymał okulary ale nie takie jakie być powinny, okulary nie mogą zakrywać krwi a szkiełko jest- 5 a drugie-10 i ono opada.

Na posiedzeniu w dniu 23.11.2016r. Sąd działając dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza z zakresu okulistyki

Z załączonej do akt przedmiotowej sprawy opinii sądowo-lekarskiej z dnia 19.12.2016r. wynika, że skazany ma wadę wzroku krótkowzroczność. Wada wzroku jest większa w oku prawym. Zdaniem lekarza specjalisty choroby oczu, skazany wymaga korekcji okularowej na stałe, albowiem ma niedowidzenie oka prawego i nieduże oka lewego. Nie można wykluczyć, że nie ma obuocznego widzenia.

Jak stwierdziła biegła aktualny stan zdrowia skazanego umożliwia odbywanie przez niego kary pozbawienia wolności w warunkach zakładu karnego. Jednak dodała, że skazany nie może wykonywać ciężkich prac fizycznych ze względu na wadę wzroku; wskazane jest również, aby nie wykonywał prac wymagających obuocznego widzenia i dobrej ostrości wzroku.

Skazany wymaga korekcji okularowej na stałe a nadto systematycznej okresowej kontroli okulistycznej. Ponadto, jak uznała biegła, skazany w chwili obecnej nie wymaga zabiegu operacyjnego, a laserowa korekcja wady wzroku o której wspomina wymaga kwalifikacji w ośrodku wykonującym te zabiegi.

Zarówno ocena, jak i ewentualny zabieg może być przeprowadzona w warunkach wolnościowych po odbyciu przez skazanego kary. Jednocześnie biegła stwierdziła, że zabiegi te nie są wykonywane w ramach NFZ, są pełnopłatne, a korekcja ta zmniejsza moc szkieł, a nie zmienia stanu narządu wzroku.

W ocenie Sądu penitencjarnego, wyżej omówiona opinia lekarska jest jasna i pełna wnioski wypływające z przedstawionej opinii Sąd uznał za jednoznaczne i stanowcze.

Uczestniczący w posiedzeniu lekarz więzienny stwierdził, że stan zdrowia skazanego od wydania ostatniej opinii o stanie zdrowia nie zmienił się. Biorąc pod uwagę opinię biegłego oraz obecny stan zdrowia skazanego może on odbywać karę pozbawienia wolności.

Nie można pominąć również tego, że skazany przebywa w jednostce penitencjarnej która w razie potrzeby zapewnia całodobową opieką medyczną oraz dostęp do specjalistycznych konsultacji, m.in. okulistycznej, jeśli są takie wskazania. Jednak, w sytuacji zagrożenia życia, bądź zdrowia skazany może w każdej chwili zostać skierowany do szpitala w warunkach powszechnej służby zdrowia.

Nadmienić trzeba, że w przypadku zaistnienia okoliczności uzasadniających udzielenie skazanemu przerwy ze wglądów zdrowotnych Sąd penitencjarny może w każdym czasie udzielić przerwy z urzędu po otrzymaniu stosownego świadectwa lekarskiego lub wniosku dyrektora zakładu karnego o udzielenie skazanemu przerwy w karze. Dodać także trzeba, że skazany stosunkowo w nieodległym czasie tj. w dniu 24.06.2017r. kończy odbywanie kary pozbawienia wolności. Zatem po opuszczeniu zakładu karnego będzie mógł kontynuować leczenie w warunkach wolnościowych jeśli uzna to za konieczne.

Zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Apelacyjny w Lublinie w postanowieniu z dnia 18.01.2006r. w sprawie II AKzw 871/05, ciężka choroba w rozumieniu art.150§1 i 2 k.k.w. przepisu to "taka ciężka choroba, która uniemożliwia wykonanie kary, to znaczy może zagrozić życiu skazanego lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo w wypadku osadzenia go w zakładzie karnym".

Nie ulega wątpliwości, zdaniem Sądu, że w niniejszej sprawie taka sytuacja nie występuje, a więc pobyt skazanego na wolności celem podjęcia specjalistycznego leczenia, nie jest zasadny.

Zgodnie z art.115§1 a kkw skazanemu odbywającemu karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo wyboru lekarza i pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, świadczeniodawcy udzielającego ambulatoryjnych świadczeń opieki zdrowotnej, lekarza dentysty oraz szpitala. Tylko w wypadku szczególnym, gdy służba ta nie jest w stanie zapewnić właściwej opieki medycznej – świadczenia zdrowotne mogą być wykonywane w innych zakładach opieki zdrowotnej.

Odnosząc się do sytuacji rodzinnej skazanego to, jak wynika z wywiadu środowiskowego z dnia 19.09.2016r. nadesłanego tutejszemu Sądowi, jest ona stabilna.

Ustalono że obecnie matka skazanego T. K. (l.60) zamieszkuje samotnie w P., przy ulicy (...), gdzie zajmuje jednopokojowy lokal, z kuchnią i łazienką. Z wywiadu wynika, że mieszkanie to jest utrzymane w czystości, zadbane, a przy tym wyposażone w niezbędne sprzęty gospodarstwa domowego. Panujące w nim warunki socjalno-bytowe są wystarczające do prawidłowej egzystencji. Przebywając w swoim mieszkaniu T. K. ma zapewnione odpowiednie warunki mieszkaniowe i w tym zakresie pobyt skazanego na wolności jest obecnie niecelowy.

W wywiadzie ustalono, że matka skazanego jest osobą schorowaną. W 2012r. przebyła operację kręgosłupa - przepuklina lędźwiowa i z tego względu miała orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności. Z załączonego do akt sprawy dowodu w postaci informacji lekarskiej (k.26) wynika, że matka skazanego została wypisana po zabiegu w stanie ogólnym dobrym. Ustalono, że wymieniona z uwagi na dolegliwości bólowe kręgosłupa leczy się specjalistycznie w Poradni Neurochirurgicznej Szpitala w B..

Nadto, w dniu 29.09.2015r. matka skazanego doznała złamania z przemieszczeniem nadgarstka lewej ręki. Po zdjęciu gipsu, nadal nie czuła pełnej sprawności w ręku. Jednak, nie jest pozbawiona opieki medycznej, bowiem korzysta z zabiegów rehabilitacyjnych, celem uzyskania pełnej sprawności kończyny górnej.

Ustalono, że wymieniona nie jest więc pozbawiona niezbędnej opieki. W razie zaistnienia konieczności, na wszelką pomoc w codziennych sprawach może liczyć ze strony sąsiadów którzy „żyją w dobrych relacjach z panią K. i deklarowali pomoc sąsiedzką”. Nadto, na wolności pozostają inni dorośli członkowie rodziny do których można się zwrócić o udzielenie pomocy.

Nie można pominąć i tego, że matka skazanego może w każdym czasie zwrócić o uzupełnienie pomocy do miejscowej opieki społecznej. Pomoc może być udzielona w postaci zasiłku stałego, okresowego, celowego lub usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza, pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Realizacja tej pomocy może nastąpić w postaci w postaci wizyt np. pielęgniarki środowiskowej lub odpowiedniego pracownika socjalnego.

W tej sytuacji, zdaniem Sądu, udzielenie skazanemu przerwy w karze, z uwagi na sytuację zdrowotną matki, jest niezasadne zwłaszcza że T. K. z najbliższej rodziny ma 4 rodzeństwa, a mianowicie 3 siostry i brata którzy mieszkają również w P. i okolicy a więc mają możliwość w razie potrzeby udzielenia siostrze pomocy.

Sytuację finansową matki skazanego ocenić należy jako trudną ale stabilną. Wprawdzie, z uwagi na stan zdrowia nie jest ona w stanie podejmować jakiejkolwiek pracy tym niemniej nie pozostaje bez środków do życia. Od listopada 2015r. jest emerytką i z tego też tytułu pobiera świadczenie w wysokości (...). Jak ustaliła kurator, matka skazanego „od wielu lat korzysta z różnorodnych form pomocy świadczonych przez Ośrodek Pomocy Społecznej w G.”. To oznacza, że T. K. ma zapewnione odpowiednie środki finansowe na zaspokajanie swoich podstawowych potrzeb życiowych. A więc i w tym zakresie pomoc skazanego nie jest celowa, tym bardziej jeśli uwzględni się to, że skazany na wolności nie pracował zarobkowo, korzystał ze wsparcia placówki socjalnej, a dodatkowo miał negatywną opinię z uwagi na utrzymywanie kontaktów z osobami ze środowiska przestępczego.

Fakt, że skazany ma ograniczoną możliwość udzielenia pomocy matce w jej sprawach życiowych z uwagi na pozbawienie go wolności, jako stanowiąca normalną konsekwencję odbywania kary, nie uzasadnia sama w sobie udzielenia przerwy w karze w celu np. bieżącej opieki nad najbliższymi, czy uzyskania środków finansowych (vide: post. SA Lublin z dnia 15.06.2011r. w sprawie II AKzw 540/11). Popełniając przestępstwa skazany musiał się liczyć z tym, że zostanie osadzony w zakładzie karnym celem odbycia orzeczonej kary, a to może negatywnie wpłynąć na sytuację jego bliskich. Musiał mieć świadomość konsekwencji swojego, wręcz nagannego postępowania.

Przerwa w odbywaniu kary ma charakter celowy i rozważając zasadność jej udzielenia Sąd powinien mieć na uwadze fakt, czy skazany wykorzysta przerwę zgodnie z jej przeznaczeniem (vide: post. S.A. w Lublinie z dnia 27.05.2009r. w sprawie II AKzw 446/09). Jak wynika z opinii Dyrektora Zakładu Karnego w C. z dnia 13.09.2016r. skazany odbywa obecnie karę pozbawienia wolności za czyny z art.191a§1kk, art.190§1kk, art.191§1kk w zw. z art.64§1kk. Uprzednio odbył również kary pozbawienia wolności za przestępstwa m.in. z art.202§4kk, art.191§1kk, 278§1kk w zw. art.64§1kk i inne. To oznacza, że skazany nie jest sprawcą przypadkowym, wręcz przeciwnie osobą powracającą do przestępstwa.

Za nieuwzględnieniem wniosku skazanego przemawia również jego zmienne, z przewagą negatywnego zachowanie w toku odbywania kary pozbawienia wolności. Skazany kilkakrotnie korzystał z nagród regulaminowych, celem zmotywowania go do poprawy zachowania, natomiast 26 razy był karany dyscyplinarnie, m.in. za kierowanie gróźb pod adresem funkcjonariuszy, aroganckie i wulgarne zachowanie wobec przełożonych, pozorowanie prób samobójczych oraz dokonywanie samouszkodzeń. Wobec przełożonych stara się być regulaminowy, jednak w sytuacjach dla siebie niekorzystnych bywa roszczeniowy i arogancki. Do popełnionych czynów, skazany ma bezkrytyczny stosunek. Nadto, u skazanego rozpoznano głębokie zaburzenia osobowości, mające bardzo duży stopień nasilenia, a także niestabilność emocjonalną, wzorzec niestabilnych relacji interpersonalnych, skłonność do reagowania nadmiernymi nieadekwatnymi reakcjami emocjonalnymi oraz dużą gotowość do zachowań o charakterze agresji werbalnej oraz autoagresji.

W tych warunkach brak jest, zatem podstaw do przyjęcia, że skazany podczas pobytu na wolności będzie przestrzegał porządku prawnego a w szczególności nie dopuści się kolejnego przestępstwa, a udzieloną mu przerwę w odbywaniu kary wykorzysta zgodnie z przeznaczeniem zwłaszcza jeśli uwzględni się treść informacji psychologa więziennego, z której wynika, że skazany nie daje gwarancji prawidłowego funkcjonowania, w tym także nieagresywnego zachowania, po opuszczeniu zakładu karnego.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należy uznać, że nie została spełniona przesłanka wynikająca z treści art.150§1 i 2 kkw, a dotycząca ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie kary, a także przesłanka zawarta w art.153§2 kkw w zakresie ważnych względów rodzinnych, uzasadniająca udzielenie skazanemu przerwy w karze. Z tego też względu, uznając wniosek za bezzasadny, należało postanowić jak wyżej.

Dlatego też, należało postanowić jak wyżej.

O kosztach obrony z urzędu orzeczono zgodnie z przepisem art. 29§1 ustawy z dnia 26.05.1982r. Prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16 poz.124) oraz § 2 pkt 1,2 i 3, § 13 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (...) (Dz. U. z 2015r. poz.1800).

Kwota należności wnioskowana przez biegłą wynika z przedłożonego dokumentu w postaci rachunku z dnia 19.12.2016r. i jest zgodna z obowiązującymi przepisami.

Na podstawie art. 626§1 kpk w zw. z art. 624§1 kpk w zw. z art. 1§2kkw z uwagi na trudną sytuację materialną i brak dochodów skazanego zwolniono od zapłaty kosztów sądowych, którymi obciążono Skarb Państwa.