Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: protokolant sądowy Sylwia Wardzała

po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2016 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania Z. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 7 czerwca 2016 roku nr (...)

w sprawie Z. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się Z. S. prawo do emerytury od dnia 9 maja 2016 roku.

Sygn. akt IV U 642/16

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 23 listopada 2016 roku

Decyzją z dnia 7 czerwca 2016 r., nr (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. , działając na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U. z 2016 poz. 887 ) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 9 maja 2016 r., odmówił Z. S. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ emerytalny podał, iż odmówił przyznania prawa do emerytury, ponieważ do dnia 01.01.1999 r. ubezpieczony nie udowodnił wymaganego 15- letniego okresy pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zakład wskazał, iż nie uznał okresu od 17.07.1979 r. do 31.08.1983 r. jako okresu pracy w szczególnych warunkach, gdyż na podstawie dokumentacji archiwalnej brak było możliwości ustalenia charakteru pracy na stanowisku „ monter konstrukcji metalowych”.

Odwołanie od tej decyzji wniósł Z. S. zaskarżając powyższą decyzję w całości i domagając się przyznania prawa do emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie organ emerytalny wniósł o jego oddalenie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, iż odwołujący legitymuje się co prawda ogólnym stażem pracy w wymiarze 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz uzupełniających, jednakże nie udokumentował 15 – letniego stażu pracy w szczególnych warunkach, a jedynie 14 lat, 3 miesiące i 24 dni takiej pracy, w okresach: od 01.08.1976 r. do 24.10.1976 r., od 26.10.1976 r. do 18.10.1978 r., od 02.11.1978 r. do 30.06.1979 r., od 01.09.1983 r. do 01.06.1986 r., od 05.08.1986 r. do 16.07.1989 r., od 17.07.1989 r. do 09.04.1995 r. ZUS podał, że do stażu pracy w szczególnych warunkach nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 17.07.1979 r. do 31.08.1983 r. na stanowisku montera konstrukcji metalowych w (...) S.A., ponieważ Z. S. nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący Z. S. urodził się (...) r., a więc aktualnie ma (...)lat.

Na dzień 1 stycznia 1999 r., odwołujący udowodnił łączny staż pracy w wymiarze 25 lat, składający się z 2 miesięcy i 4 dni okresów nieskładkowych, 21 lat, 7 miesięcy i 7 dni okresów składkowych oraz 4 lat, 4 miesięcy i 10 dni okresów uzupełniających. Wykazał także 14 lat, 3 miesiące i 24 dni pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W dniu 9 maja 2016 r. ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

Zaskarżoną decyzją z dnia 7 czerwca 2016 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do emerytury.

Z. S. nie jest członkiem OFE.

/okoliczności bezsporne/

Dowód: akta ZUS.

Sąd Okręgowy ustalił ponadto następujący stan faktyczny niniejszej sprawy:

W okresie od 17 lipca 1979 r. do 4 lipca 1995 r. odwołujący Z. S. był zatrudniony w (...)S.A. w pełnym wymiarze czasu pracy. W okresie zatrudnienia ubezpieczony zajmował stanowiska: monter konstrukcji metalowych, monter urządzeń i konstrukcji metalowych, spawacz, spawacz z uprawnieniami. W trakcie zatrudnienia, w okresie od 17.07.1989 r. do 04.07.1995 r., Z. S. przebywał na budowie eksportowej.

Dowód: świadectwo pracy z dnia 05.07.1995 r. – akta osobowe.

Dnia 7 lipca 1979 r., odwołujący Z. S. został skierowany na badanie celem stwierdzenia jego zdolności do pracy na wysokości. Badaniem z dnia 14 lipca 1979 r., lekarz orzekł, iż ubezpieczony jest zdolny do pracy jako monter konstrukcji stalowych na wysokości.

Dowód: skierowanie na badanie z dnia 07.07.1979 r. – akta osobowe.

Na podstawie umowy o pracę z dnia 17 lipca 1979 r., Z. S. został zatrudniony w przedsiębiorstwie (...)na czas nieokreślony , na stanowisku montera konstrukcji metalowych.

Dowód: umowa o pracę z dnia 17.07.1979 r. – k. 28 akt osobowych.

Dnia 18 lipca 1980 r. odwołujący ukończył kurs spawania łukowego 1-go stopnia, natomiast 6 października 1980 r. kurs spawania łukowego 2-go stopnia.

Dowód: protokół rozprawy z dnia 23.11.2016 r. – k. 21, 01:19:41.

Z dniem 1 stycznia 1981 r. ustalono dla odwołującego Z. S. stawkę osobistego zaszeregowania według kategorii VII, tabeli II płac na stanowisku monter konstrukcji stalowych.

Dowód: angaż z dnia 25.08.1981 r. – k. 25 akt osobowych.

Angażem z dnia 8 czerwca 1982 r. ustalono dla Z. S. wynagrodzenie według XII kategorii na stanowisku montera urządzeń i konstrukcji metalowych.

Dowód: angaż z dnia 08.06.1982 r. – k. 28 akt ZUS.

Dnia 3 czerwca 1983 r., ubezpieczony uzyskał uprawnienia spawacza.

Dowód: zaświadczenie kwalifikacyjne nr 105 z dnia 03.06.1983 r. – k. 23 akt osobowych.

Przedsiębiorstwo (...)zajmowało się budową hal magazynowych, cukrowni. Przedsiębiorstwo to zatrudniało nawet do 300 pracowników. W T. znajdował się Zakład Montażowo – Usługowy tego przedsiębiorstwa , w którym konstrukcje stalowe były wytwarzane. (...) składał się z pracowników produkcyjnych oraz z brygad montażowych. Na każdej budowie pracowało po kilka brygad, składających się ze spawaczy i monterów. W okresie od 17 lipca 1979 r. do 31 sierpnia 1983 r., odwołujący przebywał na budowie Cukrowni w R.. Montowano tam wówczas konstrukcje będące halami cukrowni oraz specjalne kotły parowe ważące nawet 25 ton. Praca przy kotłach odbywała się na wysokości około 15 metrów za pomocą dźwigu, który wyciągał poszczególne elementy na odpowiednią wysokość. Tam z kolei na specjalnie zamontowanych podestach z metalowych kratek stali monterzy i spawacze, którzy łączyli te elementy. Konstrukcje stalowe były wykonywane w ten sposób, że słupy przykręcano do przygotowanego wcześniej betonowego podłoża, następnie na wysokości montowano belki. Następnie spawacz scalał wszystkie te elementy. Na końcu dach kryto blachą. Monterzy za swą pracę otrzymywali dodatek za prace w warunkach szkodliwych oraz dodatek za pracę na wysokości. Wysokość dodatku za prace na wysokości uzależniony był od wysokości na jakiej się pracowało. W trakcie trwania tej budowy, odwołujący Z. S. ciągle, w pełnym wymiarze godzin wykonywał prace montera konstrukcji metalowych na wysokości.

Dowód:

- zeznania świadka K. B. – k. 19 – 20, 00:12:33 – 00:38:41,

- zeznania świadka J. S. – k. 20 , 00:46:55 – 01:08:57,

- zeznania odwołującego się Z. S. – k. 20 – 21, 01:11:54 – 01:34:17.

W roku 1984 ubezpieczony ukończył kurs spawania gazowego.

Dowód: protokół rozprawy z dnia 23.11.2016 r. – k. 21, 01:19:41.

W okresie od dnia 5 lipca 1995 r. do dnia 31 sierpnia 1995 r., odwołujący był zatrudniony w przedsiębiorstwie(...) Spółka z o.o. w T. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku spawacza o najwyższych kwalifikacjach. Z. S. zajmował się wówczas spawaniem rurociągów na estakadach na wydziale amoniaku (...) w T..

Dowód:

- świadectwo pracy z dnia 31.08.1995 r. – k. 9 akt ZUS,

- zeznania odwołującego Z. S. – k. 21, 01:29:33.

W okresie od 25 września 1995 r. do 31 grudnia 1995 r., Z. S. był zatrudniony w (...)Sp z. o.o. w T. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku spawacz. Przebywał wówczas na budowie zagranicznej w Republice Czeskiej.

Dowód:

- świadectwo pracy z dnia 17.07.2002 r. – k. 10 akt ZUS,

- zeznania odwołującego Z. S. – k. 21, 01:34:17.

Od dnia 7 lutego 1996 r. do dnia 31 maja 1996 r. ubezpieczony był zatrudniony w(...) w B. z siedzibą w B. w pełnym wymiarze czasu pracy. W wyżej wymienionym okresie odwołujący zajmował stanowisko spawacza.

Dowód:

- zeznania odwołującego Z. S. – k. 21, 01:34:17,

- świadectwo pracy z dnia 04.06.1996 r. – k. 11 akt ZUS.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów , zeznania świadków i odwołującego.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków K. B. i J. S. oraz słuchanego w charakterze strony Z. S., którzy wskazali na okoliczności istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia, dotyczące rodzaju wykonywanych przez ubezpieczonego czynności i warunków pracy w spornym okresie zatrudnienia. Zeznania te zasługiwały na walor pełnej wiarygodności, gdyż były rzeczowe, wewnętrznie spójne
i logiczne, a przy tym przekonujące w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Wynika z nich, że pozostając w zatrudnieniu w(...)S.A., przebywając na budowie cukrowni w R. w okresie od dnia 17 lipca 1979 r. do dnia 31 sierpnia 1983 r. r., ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze godzin wykonywał prace na stanowisku montera konstrukcji stalowych na wysokości. Warto dodać, iż zeznający w sprawie świadkowie również pracowali na tej budowie ( ponadto świadek K. B. pracował z odwołującym w tej samej brygadzie ), dlatego też należy stwierdzić, iż posiadali oni niezbędne informacje dotyczące charakteru oraz rodzaju prac wykonywanych przez odwołującego w spornym okresie.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie jako zasadne zasługiwało na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z FUS ( Dz.U. z 2016 poz. 887 ), ubezpieczonym urodzonym po dniu
31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: 1) okres zatrudnienia
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet
i 65 lat- dla mężczyzn oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Wymagany w art. 184 ust. 1 pkt 2 okres składkowy i nieskładkowy przewiduje
art. 27 powołanej ustawy, w świetle którego wynosi on co najmniej 20 lat dla kobiet
i 25 lat dla mężczyzn.

Przepis art. 32 ustawy statuuje natomiast, iż ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 1. Zgodnie z dyspozycją tego przepisu- za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Stosownie do treści art. 32 ust. 4 ustawy, wiek emerytalny, o którym mowa
w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Mowa tu o rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Jak wynika z § 1 wskazanego rozporządzenia, stosuje się je do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

W myśl § 2 ust. 1, okresami uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (ust. 2).

Zgodnie zaś z § 4 ust. 1, prawo do emerytury nabywa pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A rozporządzenia, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz legitymuje się wymaganym okresem zatrudnienia, w tym co najmniej okresem 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący Z. S. osiągnął wiek
60 lat, posiadał na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany 25- letni okres ubezpieczenia i nie jest członkiem OFE.

Rozstrzygnąć natomiast należało, czy wnioskodawca legitymuje się co najmniej
15- letnim stażem pracy w szczególnych warunkach. W stażu tym organ emerytalny nie uwzględnił ubezpieczonemu okresu zatrudnienia od 17.07.1979 r. do 31.08.1983 r. na stanowisku montera konstrukcji metalowych w (...)S.A., ponieważ jak argumentował ZUS , odwołujący nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił natomiast odwołującemu następujące okresy: od 01.08.1976 r. do 24.10.1976 r., od 26.10.1976 r. do 18.10.1978 r., od 02.11.1978 r. do 30.06.1979 r., od 01.09.1983 r. do 01.06.1986 r., od 05.08.1986 r. do 16.07.1989 r., od 17.07.1989 r. do 09.04.1995 r.

Świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie są dokumentami urzędowymi w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający takie świadectwo nie jest organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast świadectwa pracy traktuje się w postępowaniu sądowym jak dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., które stanowią dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości podanej w nim podstawy prawnej. Sąd może więc prowadzić postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia, czy świadczona przez stronę praca była wykonywana
w warunkach wymaganych przepisami rozporządzenia i czy ubezpieczony zajmował któreś ze stanowisk pracy wymienionych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 14 lutego 2012 r., III AUa 1717/11, LEX nr 1129731, wyrok SA w Katowicach z dnia 4 listopada
2008 r., III AUa 3113/08, LEX nr 552003, wyrok SA w Białymstoku z dnia 24 września
2008 r., III AUa 795/08, OSAB 2008/4/60-68).

W niniejszej sprawie Sąd postępowanie takie przeprowadził. Analiza zgromadzonych w sprawie dokumentów oraz zeznań świadków i odwołującego prowadzi do wniosku, że Z. S. legitymuje się co najmniej 15- letnim stażem pracy w szczególnych warunkach.

Przeprowadzone w sprawie dowody z zeznań świadków i odwołującego oraz dowody zgromadzone w aktach osobowych w sposób jednoznaczny potwierdziły, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia od dnia 17 lipca 1979 r. do dnia 31 sierpnia 1983 r. przebywając na budowie cukrowni w R. pozostając w zatrudnieniu w (...)realizował na co dzień stale i w pełnym wymiarze godzin prace montera konstrukcji metalowych na wysokości, zgodnie z Wykazem A, Dział V ( W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych ) poz. 5 ( prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości ) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Sąd uwzględnił również odwołującemu okresy pracy od 05.07.1995 r. do 31.08.1995 r., od 25.09.1995 r. do 31.12.1995 r. oraz od 07.02.1996 r. do 31.05.1996 r. opierając się na świadectwach pracy zgromadzonych w aktach ZUS, informacjach znajdujących się w książce spawacza oraz na zeznaniach odwołującego. W ocenie Sądu, we wskazanych okresach ubezpieczony ciągle, w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace spawacza zgodnie z Wykazem A, Dział XIV ( Prace różne ) poz. 12 ( Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym ) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W tym stanie faktycznym i prawnym Sąd uznał, że zaskarżona decyzja ZUS Oddział w T. z dnia 7 czerwca 2016 r. nie była zasadna. Na dzień 1 stycznia 1999 r. odwołujący wykazał bowiem co najmniej 15- letni okres pracy w szczególnych warunkach.

Mając to na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury od dnia 9 maja 2016 r., tj. od dnia wniesienia wniosku.