Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Słupsku I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Lidia Staśkiewicz

Protokolant: st. sekr. sąd. A. C.

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2016 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko J. J.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej J. J. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 4.924,38 zł (cztery tysiące dziewięćset dwadzieścia cztery złote, 38/100) z odsetkami umownymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 4.875,00 zł (cztery tysiące osiemset siedemdziesiąt pięć złotych, 00/100) od dnia 05 maja 2016 r. do dnia zapłaty w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym, z tym zastrzeżeniem że wysokość odsetek umownych za opóźnienie nie może przekroczyć dwukrotności odsetek ustawowych liczonych w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych w stosunku rocznym;

II.  zasądza od pozwanej J. J. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 79 zł (siedemdziesiąt dziewięć złotych, 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 2186/16

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. w dniu 5.05.2016 r. wniósł w elektronicznym postępowaniu upominawczym pozew przeciwko pozwanej J. J. o zapłatę kwoty 4.924,38 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od kwoty 4.875,00 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł o zwrot kosztów sądowych w wysokości 62,00 zł oraz zwrot innych kosztów w wysokości 0,62 zł.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż strony zawarły umowę pożyczki na kwotę 4.875,00 zł, którą pozwana miała zwrócić w 12-miesięcznych ratach. Pozwana pomimo kierowanych do niej wezwań do zapłaty nie dokonała jakiejkolwiek wpłaty na poczet zaciągniętego zobowiązania. Powód w dniu 07.03.2016 r. wypowiedział przedmiotową umowę z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia, zaś całość należności stała się wymagalna z dniem 13.04.2016 r.

Powód wskazał, iż na kwotę dochodzoną pozwem składają się: kwota 4.875,00 zł tytułem kapitału, kwota 29,38 zł tytułem odsetek karnych naliczonych od kapitału od dnia następnego po dniu postawienia wierzytelności w stan wymagalności do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu oraz kwota 20,00 zł tytułem kosztów działań windykacyjnych.

Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie w dniu 25.05.2016 r. w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 713934/16, wydał nakaz zapłaty, którym uwzględnił żądanie pozwu w całości (k. 5).

Od nakazu tego pozwana J. J. wniosła sprzeciw, w którym wniosła o rozłożenie dochodzonej pozwem kwoty na raty w wysokości 200,00 zł miesięcznie, wskazując, iż posiada zadłużenia z tytułu innych pożyczek oraz zajęcia komornicze, co uniemożliwia jej jednorazową spłatę dochodzonego zobowiązania. Ponadto pozwana podniosła, iż do dnia dzisiejszego nie otrzymała egzemplarza łączącej strony umowy, zaś zaciągniętego zobowiązania nie spłaciła, ponieważ zapomniała o jego istnieniu (k. 8v, k. 51).

Wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu i utraty mocy wydanego w sprawie nakazu zapłaty Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie postanowieniem z dnia 22.06.2016 r. przekazał niniejszą sprawę do rozpoznania do tut. Sądu (k. 11).

Po zadekretowaniu sprawy w I Wydziale Cywilnym tut. Sądu powód w ustawowym terminie uzupełnił braki formalne pozwu oraz załączył dokumenty, na których opierał swoje żądanie. Pismem z dnia 26.08.2016 r. powód rozszerzył powództwo wniesione pierwotnie w elektronicznym postępowaniu upominawczym o żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 29,38 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty (k. 16v).

Ustosunkowując się do sprzeciwu pozwanej od nakazu zapłaty powód wskazał, iż zarzut pozwanej dotyczący nieotrzymania umowy jest nieuzasadniony, albowiem o fakcie otrzymania przez pozwaną egzemplarza umowy świadczy treść § 16 podpisanej przez pozwaną umowy, zgodnie z którym została ona sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymuje pożyczkobiorca, a jeden pożyczkodawca. Ponadto powód podkreślił, iż pozwana w złożonym przez siebie sprzeciwie nie zakwestionowała dochodzonego roszczenia co do zasady jak i co do wysokości, ale uznała dochodzoną wierzytelność, wnosząc jedynie o rozłożenie należności na raty.

W odniesieniu do wniosku pozwanej o rozłożenie świadczenia na raty powód argumentował, iż jego uwzględnienie naruszałoby interes powoda i stanowiłoby faktyczne przerzucenie na pożyczkodawcę części odpowiedzialności za niespłacenie pożyczki przez pożyczkobiorcę. Instytucja z art. 320 kpc ma charakter wyjątkowy, dlatego sama trudna sytuacja finansowa pozwanej nie jest wystarczająca do rozłożenia świadczenia na raty.

Odpis pisma powoda z dnia 26.08.2016 r. wraz z załącznikami w postaci dokumentów opisanych w liście dowodów pozwu wniesionego w (...) został doręczony pozwanej z zobowiązaniem do ewentualnego uzupełnienia argumentacji sprzeciwu od nakazu zapłaty i powołania wszystkich twierdzeń, zarzutów i dowodów w terminie 14 dni pod rygorem skutków z art. 207 § 6 i 7 kpc (k. 39, zpo k. 59). W zakreślonym terminie pozwana nie złożyła żadnego pisma, nie stawiła się również na rozprawie w dniu 12 grudnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Słupsku postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 12 grudnia 2016 r. uznał za niedopuszczalne rozszerzenie powództwa o żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 29,38 zł, zawarte piśmie procesowym z dnia 28.06.2016 r. (k. 61).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29.12.2015 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. (pożyczkodawca) i J. J. (pożyczkobiorca) zawarli umowę pożyczki OPTIMA D. nr 15 (...), na mocy której pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy pożyczki w wysokości 4.875 zł, przy czym kwota do wypłaty wynosiła 2.500 zł, zaś pozostała kwota 2.375 zł stanowiła prowizję, tj. opłatę należną za czynności związane z zawarciem umowy (§ 2 ust. 1 umowy). J. J. zobowiązała się do zwrotu pożyczki w 12 miesięcznych ratach w wysokości 406,25 zł każda w terminach wskazanych w harmonogramie spłaty stanowiącym załącznik do umowy. Miesięczne raty były płatne począwszy od kolejnego miesiąca, tego samego dnia miesiąca, w którym została zawarta umowa. Datę płatności pierwszej raty określono na 29.01.2016 r. Każda następna rata miała być płatna w każdym kolejnym miesiącu, tego samego dnia danego miesiąca, w którym została zawarta umowa (§ 4 ust. 1 i 2 umowy).

Strony postanowiły, iż pożyczka nie będzie oprocentowana, tj. pożyczkodawca nie będzie naliczał odsetek od pożyczki udzielonej pożyczkobiorcy. W przypadku opóźnienia w spłacie pożyczki przez pożyczkobiorcę, pożyczkodawca miał prawo do naliczania odsetek za opóźnienie w wysokości zmiennej tj. czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, która w dacie zawarcia umowy wynosiła 10% (§ 2 ust. 1 w zw. z § 6 ust. 2 i 3 umowy).

Zgodnie z umową w przypadku zwłoki pożyczkobiorcy z zapłatą dwóch pełnych rat pożyczki w terminach wskazanych w umowie i w harmonogramie spłaty, pożyczkodawca miał prawo wypowiedzieć umowę pożyczki z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia, po uprzednim bezskutecznym listownym wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni od otrzymania wezwania (§ 6 ust. 1 umowy)

Strony także postanowiły, iż w przypadku opóźnienia w spłacie przez pożyczkobiorcę którejkolwiek z rat pożyczki, pożyczkodawca mógł w czasie trwania umowy podjąć czynności windykacyjne, obejmujące w szczególności: wezwania do zapłaty wysyłane listami zwykłymi i poleconymi, monity telefoniczne, monity sms, wykonywanie wizyt terenowych. W przypadku podjęcia przez pożyczkodawcę powyższych działań pożyczkobiorca zobowiązany był do zapłaty na rzecz pożyczkodawcy kosztów działań windykacyjnych, przy czym koszty te nie mogły wynieść więcej niż 20,00 zł łącznie za korespondencję wysłaną listami poleconymi. Koszty te miały być naliczane w następujący sposób: 10,00 zł – w terminie wysyłki pierwszego wezwania do zapłaty listem poleconym oraz 10,00 zł – w terminie ostatecznego przedsądowego wezwania do zapłaty listem poleconym (§ 6 ust. 5 i 6 umowy).

Umowa sporządzona została w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymał pożyczkobiorca, a drugi pożyczkodawca (§ 16 umowy).

Umowa została podpisana przez J. J..

Bezsporne, a nadto dowód: umowa pożyczki OPTIMA D. z dnia 29.12.2015 r. k. 18 – 22.

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. pismem z dnia 5.02.2016 r. wezwała J. J. do zapłaty kwoty 406,25 zł tytułem wymagalnej pierwszej raty pożyczki w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma. Dodatkowo J. J. została poinformowana, iż kwota zadłużenia uległa powiększeniu o koszty wezwania w wysokości 10,00 zł.

Bezsporne, a nadto dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 5.02.2016 r. – k. 23.

W związku ze zwłoką w spłacie dwóch rat pożyczki pismem z dnia 7.03.2016 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wypowiedziała J. J. umowę pożyczki z dnia 29.12.2015 r. z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia. W piśmie tym J. J. została poinformowana, że zadłużenie wymagalne na dzień 07.03.2016 r. wynosi 832,50 zł, w tym 812,50 zł tytułem kapitału i 20 zł tytułem kosztów korespondencji.

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. pismem z dnia 7.03.2016 r. wystosowała do J. J. ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty zadłużenia wymagalnego na dzień 07.03.2016 r. w wysokości 832,50 zł w terminie 7 dni. Nadto pożyczkodawca poinformował J. J., iż brak spłaty zadłużenia wymagalnego do dnia skuteczności wypowiedzenia umowy spowoduje postawienie pożyczki w stan natychmiastowej wymagalności.

Bezsporne, a nadto dowód: wypowiedzenie z dnia 7.03.2016 r. k. 24, dowód nadania k. 25, ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 7.03.2016 r. k. 26, dowód nadania k. 27.

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie zebranych w aktach sprawy dokumentów, którym dał wiarę wobec braku podstaw do zakwestionowania ich prawdziwości przez Sąd z urzędu oraz nie kwestionowania ich przez strony.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu.

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wniósł przeciwko J. J. pozew o zapłatę kwoty 4.924,38 zł powołując się na to, że strony zawarły umowę pożyczki, z postanowień której pozwana nie wywiązała się, albowiem nie dokonała wpłaty jakiejkolwiek kwoty na poczet zaciągniętego zobowiązania. Wobec zaległości w spłacie rat powód wypowiedział umowę, zaś całość zadłużenia stała się natychmiast wymagalna.

Podstawą prawną powództwa jest zatem art. 720 § 1 kc, zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Celem udowodnienia swojego roszczenia powód przedłożył łączącą strony umowę pożyczki, kierowane do pozwanej wezwania do zapłaty oraz oświadczenie o wypowiedzeniu umowy.

Strona pozwana nie kwestionowała istnienia zadłużenia oraz jego wysokości. W złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wskazała, iż o spłacie pożyczki zapomniała, co nie oznacza, że jej nie spłaci, a ponadto wniosła o rozłożenie świadczenia na raty w wysokości 200,00 zł miesięcznie, podnosząc, iż posiada zadłużenie z tytułu innych pożyczek oraz zajęcia komornicze, co uniemożliwia jej jednorazową spłatę dochodzonego zobowiązania. Z merytorycznych zarzutów pozwana podniosła jedynie, iż nigdy nie otrzymała egzemplarza łączącej strony umowy. Po przekazaniu sprawy do tut. Sądu pozwana nie stawiła się na rozprawie w dniu 12.12.2016 r. oraz nie zgłosiła żadnych nowych twierdzeń, zarzutów ani dowodów.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu pozwanej o braku doręczenia jej egzemplarza umowy należy wskazać, iż zarzut ten jest chybiony. Z przedłożonej przez stronę powodową umowy pożyczki OPTIMA D. z dnia 29.12.2015 r. jasno wynika, iż umowa ta sporządzona została w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymał pożyczkobiorca, a drugi pożyczkodawca (§ 16 umowy). Pod oświadczeniem o takiej treści pozwana złożyła swój własnoręczny podpis, a zatem brak jest podstaw do przyjęcia, iż pozwana egzemplarza tego nie otrzymała. Pozwana nie powołała żadnych dowodów na poparcie podnoszonego przez siebie zarzutu, tym samym zarzut ten należało uznać za nieudowodniony. Ponadto nawet gdyby przyjąć, iż pozwana faktycznie egzemplarza umowy nie otrzymała, nie wpłynęłoby to na ważność zawartej umowy i w konsekwencji na istnienie zobowiązania dochodzonego pozwem.

Pozwana wniosła również o rozłożenie należności na raty. Wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie.

Sąd zważył, że zgodnie z treścią art. 320 kpc w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. W doktrynie podkreśla się, że uprawnienie to przysługuje sądowi w szczególnie uzasadnionych wypadkach, a więc w sytuacjach, w których ze względu na stan majątkowy, rodzinny czy zdrowotny spełnienie zasądzonego świadczenia byłoby dla pozwanego niemożliwe do wykonania lub w każdym razie bardzo utrudnione i narażałoby go lub jego bliskich na niepowetowane szkody. Założeniem tej regulacji jest zatem uczynienie postępowania wykonawczego (egzekucji) realnym ze względu na określoną sytuację ekonomiczną i finansową dłużnika. Unormowanie to daje bowiem możliwość antycypowania trudności mogących wyniknąć w toku postępowania egzekucyjnego, a które można przewidzieć już w fazie postępowania rozpoznawczego.

Należy jednak mieć na uwadze, że ochrona, jaką zapewnia art. 320 k.p.c., nie może być stawiana ponad ochronę powoda w procesie cywilnym i wymaga uwzględnienia wszelkich okoliczności sprawy, w tym uzasadnionego interesu powoda ( tak uzasadnienie do wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 14 sierpnia 2013 r., I ACa 155/13).

Należy podkreślić, iż pozwana nie powołała jakichkolwiek dowodów, w szczególności nie przedłożyła żadnych dokumentów, na poparcie swojej trudnej sytuacji materialnej czy rodzinnej. Pozwana poprzestała jedynie na ogólnym twierdzeniu o posiadaniu zadłużenia z tytułu innych pożyczek oraz zajęć komorniczych, co w jej ocenie uniemożliwia jednorazową spłatę dochodzonego zobowiązania. Z samych twierdzeń pozwanej nie wynika obraz faktycznej sytuacji materialnej, rodzinnej i osobistej pozwanej, a zatem nie sposób ocenić, czy zachodzi wyjątkowy przypadek, o którym mowa w art. 320 kpc.

Wzgląd na powyższe przesądzał o rozstrzygnięciu jak w pkt I sentencji wyroku.

O odsetkach za opóźnienie od kwoty 4.875 zł orzeczono na podstawie art. 481 kc, z uwzględnieniem brzmienia art. 481 § 2 ¹ kc od dnia 1.01.2016 r.

Na marginesie należy wskazać, iż rozszerzenie powództwa o żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 29,38 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, zawarte w piśmie powoda z dnia 26.08.2016 r., należało uznać za niedopuszczalne w postępowaniu uproszczonym, na mocy art. 505 ⁴ kpc. Niedopuszczalność zmiany powództwa w tym postępowaniu wynika z celu tegoż postępowania, które ma przebiegać szybko i sprawnie. Zakaz przedmiotowej zmiany powództwa jest zakazem bezwzględnym i dotyczy zarówno zmiany żądania, jak i zmiany podstawy faktycznej żądania zgłoszonego w pozwie. W konsekwencji należy też przyjąć, że czynność procesowa powoda zmierzająca do przedmiotowej zmiany powództwa jest bezskuteczna nawet wtedy, gdy nowe żądanie nadaje się również do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt II wyroku na podstawie art. 98 w zw. z art. 108 § 1 kpc, zasądzając od pozwanej J. J. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. ich zwrot. Powód poniósł koszty procesu, na które złożyły się: opłata sądowa od pozwu – 62,00 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17,00 zł, łącznie 79,00 zł.