Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2016r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek (...) w R. Wydział II Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Renata Kopala

Protokolant: Jolanta Bober

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 listopada 2016r. w R.

sprawy z powództwa Banku (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko J. M. (1), W. M. i J. M. (2) (M.)

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanych J. M. (1), W. M. i J. M. (2) solidarnie na rzecz powoda kwotę 124.871,31zł (sto dwadzieścia cztery tysiące osiemset siedemdziesiąt jeden złotych trzydzieści jeden groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 08 kwietnia 2016r do dnia zapłaty zastrzegając pozwanym prawo do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie ich odpowiedzialności do wartości ustalonego w spisie inwentarza stanu czynnego spadku;

2)  odstępuje od obciążania pozwanych kosztami postępowania,

3)  oddala wniosek powoda o zasądzenie kosztów postępowania.

Sędzia:

Sygn. akt II C 172/16

UZASADNIENIE

Powód Bank (...) spółka akcyjna w W. wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych J. M. (2), J. M. (1) oraz W. M. kwoty 124.871,31 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu, zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania sądowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał na fakt zawarcia przez B. M. z powodem Umowy L. Kredytowej C. z 18 marca 2014 roku oraz niewywiązanie z postanowień łączącego strony stosunku prawnego. Postanowieniem z 06 marca 2015 roku Sąd Rejonowy w Rybniku stwierdził, że spadek po zmarłej B. M. nabyli pozwani J. M. (2), J. M. (1) oraz W. M.. Powód wywiódł stąd, że są oni solidarnie zobowiązani wobec powoda do zapłaty na jego rzecz wymagalnego zadłużenia wynikającego z wyżej opisanej umowy w wysokości 124.871,31 zł. Podniósł jednocześnie, że istnienie opisanej wierzytelności powoda względem pozwanych oraz jej wysokość dokumentuje wyciąg z Ksiąg Bankowych podpisany przez osobę upoważnioną do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych powoda opatrzonego pieczęcią powoda.

W odpowiedzi pozwani wnieśli o oddalenie powództwa, nieobciążanie ich kosztami postępowania, ewentualnie o zastrzeżenie w wyroku - w wypadku zasądzenia jakichkolwiek kwoty, że zastrzega się pozwanym J. M. (1), J. M. (2) i W. M. prawo do powołania się przez nich w toku egzekucji zasądzonego od nich świadczenia pieniężnego na ograniczenie ich odpowiedzialności do wysokości wartości spadku nabytego po B. M.. W uzasadnieniu zaznaczyli, że spadek po zmarłej dziedziczą każdy w 1/3 części, stąd odpowiedzialność za kwotę dochodzoną pozwem winna być ograniczona stosownie do nabytych przez nich udziałów. Wywiedli, iż brak jest podstaw ich odpowiedzialności za długi spadkodawczyni
z uwagi na fakt, iż wartość czynna nabytego przez nich spadku jest mniejsza niż długi wchodzące w skład spadku, na dowód czego wskazali na ustalenia poczynione w toku postępowania o spis inwentarza przeprowadzonego przez Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Rybniku- T. W. w sprawie o sygn. akt KM 2451/15, w kwestii przewagi wartości czynnej spadku nad jego wartością bierną. Wskazali ponadto, iż przedłożona przez powoda kopia umowy pożyczki nie daje podstaw do stwierdzenia, że B. M. zaciągnęła dług w kwocie 124.871,31 zł lecz tylko w wysokości 120.000 zł. Nie ma też dowodu na to, by wypłacono faktyczne na rzecz B.-M. wnioskowaną kwotę pożyczki. Zanegowali także aby dług z pożyczki stał
się wymagalny w całości w sytuacji gdy miał być spłacany w ratach. Podnieśli dodatkowo, że wyciąg z ksiąg Banku (którego nie przedłożono w odpisie) nie może stanowić dowodu w postępowaniu cywilnym, co wynika z wypracowanego na tej kanwie orzecznictwa.

Dowód:

- akta komornicze Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Rybniku - T. W. KM 2451/15,

-akty notarialne z dnia 11 października 2014 roku stanowiące protokół przyjęcia i oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, zawarte w aktach Sądu Rejonowego w Rybniku II Ns 593/14 k. 33-36

postanowienie SR w Rybniku z 06 marca 2015 roku sygn. II Ns 593/14, k. 000017,

-umowa pożyczki z 18 marca 2014 roku zawarta pomiędzy powodem a B. M. k. 000014-000016,

-harmonogram spłat pożyczki na dzień 18 marca 2014 roku k. 65-66, rozliczenie płatności otrzymanych na rachunek pożyczki kredytobiorcy k. 67,

- informacja z dnia 12.08.2015 zawarta w aktach komorniczych Km 2451/15 co do posiadania aktywów w M. Bank na kwotę 95.237,41 oraz 25.080,44 zł oraz posiadania zadłużenia w Banku (...) w W. na dzień 13 maja 2014 roku na kwotę 124.871,31 zł, (informacja z 12.08.2015 roku),

- przesłuchanie stron - protokół nagrania z przebiegu rozprawy z dnia 16 listopada 2016 rok k. 89.

Sąd ustalił co następuje:

W dniu 18 marca 2014 roku powódka B. M. zawarła z powodem Umowę L. Kredytowej C. pożyczki gotówkowej, której całkowity koszt, przy uwzględnieniu wszystkich opłat i prowizji przewidzianych umową wyniósł 124.871,31 zł.

W dniu 18 kwietnia 2014 roku pożyczkobiorczyni wpłaciła tytułem częściowego rozliczenia zaciągniętej pożyczki pierwszą przewidzianą harmonogramem spłat ratę pożyczki w wysokości 2.572 zł.

W dniu 13 maja 2014 roku zmarła pożyczkobiorczyni B. M..

W dniu 29 stycznia 2016 roku Bank (...) S.A. w W. wystawił wyciąg z ksiąg bankowych NR (...) stwierdzający zadłużenie B. M. na dzień 19 stycznia 2016 roku w kwocie 124.871,31 zł z tytułu zawartej z pozwanym umowy pożyczki gotówkowej z dnia 18 marca 2014 roku. Postanowieniem z dnia 06 marca 2015 roku sygn. akt II Ns 593/14 Sąd Rejonowy w Rybniku stwierdził, że spadek po zmarłej w dniu 13 maja 2014 roku B. M. na mocy ustawy nabyli z dobrodziejstwem inwentarza : jej mąż J. M. (1) oraz synowie: J. M. (2) i W. M. każdy w 1/3 części.

Powód 15 lutego 2016 roku wezwał pozwanych do zapłaty i poinformował pozwanych o zadłużeniu. Nadto o zadłużeniu pozwani wiedzieli wcześniej, w szczególności z informacji udzielonej przez bank w postępowaniu komorniczym dotyczącym spisu inwentarza.

Sąd zważył co następuje:

W myśl art 922 § 1 kodeksu cywilnego prawa i obowiązki zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 925. k.c. spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Otwarcie spadku następuje zawsze w chwili śmierci osoby fizycznej. Z chwilą otwarcia spadku określone prawa i obowiązki wchodzące do majątku spadkobierców, stają się prawami i obowiązkami tych osób.

Zgodnie z umową powód udzielił B. M. pożyczki w kwocie 1ale również w ramach pożyczki udzielono jej kwotę z tytułu opłat, prowizji o czym pożyczkobiorczyni wiedziała podpisując regulamin pożyczki gotówkowej, plan spłat pożyczki i umowę pożyczki. Całkowita kwota pożyczki wynosiła więc 124.800 zł (§2 pkt 3 umowy).
W świetle treści umowy §3 pkt 28 umowy w następstwie śmierci pożyczkobiorcy umowa wygasa co oznacza, że wszystkie pozostałe raty zaciągniętego zobowiązania, stały się wymagalne z tym dniem.

Tzw. sukcesja uniwersalna, która powstaje wyniku spadkobrania powoduje, że spadkobiercy stają się podmiotem wszystkich wchodzących w składa spadku praw i obowiązków, które poprzednio obciążały bądź przysługiwały spadkodawcy.

W rozpoznawanej sprawie, ustalił Sąd, że pozwani J. M. (1) i W. M. złożyli oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza zatem zgodnie z art. 1012. k.c. z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe. Natomiast stosownie do treści art. 1031. § 2 k.c. w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w spisie inwentarza stanu czynnego spadku.

Zgodnie z art. 319. k.p.c. jeżeli pozwany ponosi odpowiedzialność z określonych przedmiotów majątkowych albo do wysokości ich wartości, sąd może, nie wymieniając tych przedmiotów ani ich wartości, uwzględnić powództwo, zastrzegając pozwanemu prawo do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności.

Za podstawę procesową zamieszonego w pkt 1 wyroku zastrzeżenia przyjął Sąd przepis art. 319 k.p.c. wobec stwierdzenia, że pozwani J. M. (1) i W. M. przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

Odnosząc się na do uwag zawartych w odpowiedzi na pozew, stwierdzić należało,
iż wprawdzie wyciąg z ksiąg banku nie posiada waloru dokumentu urzędowego jednak jest dowodem stanowiącym dokument prywatny i podlega swobodnej ocenie dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) jak każdy inny dowód dopuszczony przez przepisy obowiązującego prawa procesowego cywilnego. Pozwani zaś nie zdołali obalić prawdziwości złożonych oświadczeń w nim zawartych.

Co do samej kwestii faktycznego przekazania czy wypłaty środków przewidzianych umową, zwrócić należało uwagę na informację M. Bank z dnia 12 sierpnia 2015 roku, zawartą w aktach komorniczych sprawy o sygn. akt Km 2451/ 14, której wynika, że w dniu śmierci spadkodawczyni tj. 13 maja 2014 roku, posiadała ona aktywa w postaci środków pieniężnych na kwotę 95.237,41 zł co pośrednio wskazuje, iż kwota pożyczki została faktycznie przekazana spadkodawczyni. Potwierdzeniem tego jest także informacja Banku (...) S.A., iż spadkodawczyni w dacie 13 maja 2014 roku posiadała zadłużenie wynoszące 124.871,31 zł. Niezależnie od powyższego, Sąd ustalił, na podstawie informacji o rozliczeniach płatności otrzymanych na rachunek bankowy pożyczki gotówkowej (...) (k. 67), że powódka dokonała w dniu 18 kwietnia 2014 roku częściowej spłaty pożyczki uiszczając pierwszą jej ratę w wysokości 2.572 zł, stąd musiała otrzymać przewidzianą umową kwotę pożyczki, gdyż uprzednio nie dokonywała by jej częściowej spłaty.

Dlatego niewątpliwym było, że pozwana otrzymała faktycznie środki przewidziane umową i wobec braku spłaty oraz konsekwencji normatywnych związanych z wyżej przedstawionym obowiązującym stanem prawnym, Sąd musiał zasądzić solidarnie od pozwanych kwotę objętą żądaniem pozwu. Jak wynika z wyciągu z ksiąg bankowych na dochodzoną pozwem kwotę składa się kwota 123.673,84 zł , kwota odsetek umownych od dnia 18 marca 2014 roku do dnia śmierci pożyczkobiorczyni w wysokości 1177,47 zł i kwota 20 zł tytułem opłaty. Mając na uwadze fakt, że zgodnie z harmonogramem spłat rat (k. 65) pożyczkobiorczyni spłaciła pierwszą ratę to wskazany kapitał pozostały do spłaty z harmonogramu spłat pokrywa się z kwotą wymienioną we pozycji 1 w wyciągu bankowego (k. 13). Brak jest również podstaw do kwestionowania prawidłowości wyliczenia odsetkowego za okres korzystania z pożyczki tj. od 18,03,2014 do dnia 13 maja 2014 oraz opłaty 20 zł tytułem opłaty.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., zasądzając kwotę roszczenia głównego w wysokości 124.871,31 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od daty wniesienia pozwu tj. od daty 08 kwietnia 2016 roku.

Na zasadzie art. 102 kpc , uwzględniając złą sytuację materialną pozwanych J. M. (1) i W. M., oraz charakter źródła odpowiedzialności pozwanych Sąd postanowił odstąpić od obciążania ich kosztami postępowania.

Z tych samych przyczyn, oddalił Sąd wniosek powoda o zasądzenie kosztów postępowania.

Sędzia: