Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód T. F. wniósł o pozbawienie w całości klauzuli wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...), wystawionego przez (...) Bank w dniu 14 czerwca 2013 r., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej z dnia 27.6.2013 r. w sprawie I 1 C.2021/13, zasądzenie kosztów procesu, zawieszenie postępowania egzekucyjnego, toczącego się pod sygn. akt K. 17752/13, uzasadniając, że pozwany wystawił przeciwko niemu (...) po uprzednim wypowiedzeniu umowy kredytowej z dnia 29.1.2013 r. , której powód nigdy z bankiem nie zawierał. Powód w dniu 21.1.2013r. zawarł z firmą (...) umowę kupna sprzedaży stacji uzdatniania wody, na poczet której miał zaciągnąć kredyt i podpisał, przedstawiony mu przez przedstawiciela firmy (...), czysty formularz umowy o kredyt. Powód jednak w terminie 10 dni odstąpił od umowy kupna sprzedaży i wystąpił do pozwanej o anulowanie umowy kredytowej, na co ta nie wyraziła zgody. Postanowieniem z dnia 27 listopada 2013 roku Sąd zabezpieczył powództwo poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego, prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bytomiu M. Ł. pod sygn. akt K.17752/13, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, podnosząc, że powód zawarł z pozwaną w dniu 29 .1. 2013 r. umowę o kredyt na zakup towarów i usług na kwotę 4517,65 zł, którego nie spłacił i dlatego w dniu 6.05.2013 r. bank wypowiedział powodowi umowę i zobowiązał go do spłaty całości zadłużenia, a następnie wystawił (...). Zdaniem pozwanej umowa z dnia 21.1.2013 r. została zawarta w siedzibie sprzedawcy, gdzie powód nabył towar i dlatego nie przysługiwało mu prawo odstąpienia od umowy.

Sąd ustalił:

W dniu 21 stycznia 2013 roku około godziny 18.00 do domu powoda T. F., po wcześniejszym ustaleniu terminu, odbyło się spotkanie M. O. (1), działającego jako firma (...) w S., i powodaw celu przeprowadzenia anonimowej ankiety dotyczącej nieczystości wody. Po długich namowach M. O. (1) zaproponował powodowi i jego żonie Z. F. zainstalowanie w mieszkaniu stacji uzdatniania wody. Strony ustaliły, że zawrą umowę kupna - sprzedaży instalacji, która będzie kredytowana. Powód zgodził się na zaciągnięcie na ten cel kredytu w kwocie 3000 zł z obowiązkiem spłaty w ratach w wysokości 300 zł miesięcznie. Ostatecznie w promocji powód miał spłacać raty w wysokości 145 zł miesięcznie. Po tych ustaleniach w tym samym dniu (ok. godziny 21.10) i miejscu powód zawarł z M. O. (1) umowę kupna- sprzedaży stacji uzdatniania wody. Umowę w obecności powoda i jego żony sporządził M. O. (1). Powód podpisał też in blanco formularz umowy kredytowej, którą przedstawił mu M. O. (1). W tym samym dniu instalacja został zamontowana w mieszkaniu powoda. M. O. (1) udzielił powodowi informacji, że do 10 dni dostarczy powodowi do domu odpis umowy kredytowej. Następnego dnia powód doszedł do wniosku, że inwestycja jest zbyt kosztowna i zdecydował o odstąpieniu od umowy. W dniu 22 stycznia 2013 roku żona powoda telefonowała do M. O. (1) w celu doprowadzenia do odstąpienia od umowy. W dniu 23 stycznia 2013 roku w tym samym celu udała się do siedziby firmy (...), w godzinach urzędowania, jednak zastała zamknięte drzwi. Ponownie próbowała skontaktować bezskutecznie się z M. O. (1) na dwa jego numery telefonów (zeznania świadka Z. F., k.184-186, zeznania powoda, k.103-104, umowa kupna-sprzedaży z dnia 21.1.2013 r. k. 4).

W dniu 28 stycznia 2013 roku powód drogą pocztową przesłał M. O. (1) pisemne oświadczenie o dostąpieniu od umowy z dnia 21 stycznia 2013 roku. Korespondencja nie został odebrana przez adresata, była dwukrotnie awizowana w dniach: 29.1.2013 r. i 5.2.2013 r. Przesyłka została zwrócona powodowi w dniu 14.2.2013 r. (oświadczenie o odstąpieniu od umowy, k. 4, zwrotne poświadczenie odbioru, k. 6)

W dniu 15 lutego 2013 r. powód ponownie wysłał M. O. (1) pisemne oświadczenie o odstąpieniu od umowy (oświadczenie o odstąpieniu od umowy, k. 5, zwrotne poświadczenie odbioru, k. 7).

W dniu 5 marca 2013 r. powód wysłał M. O. (2) trzecie pisemne oświadczenie o dostąpieniu od umowy z dnia 21 stycznia 2013 roku (pismo powoda z dn. 5.3.2013 r. z dowodem doręczenia, k. 8-9).

Na początku marca 2013 r. pozwana upomniała telefonicznie powoda o zaleganiu z zapłatą rat kredytowych i wezwała do ich uregulowania (zeznania świadków: Z. F., k.83-85, K. F., k. 85-86).

Na żądanie powoda pozwana przesłała mu odpis umowy kredytowej z dnia 29 stycznia 2013 roku, opatrzonej własnoręcznym podpisem powoda, udzielając pisemnej informacji, że powód nie dostąpił od umowy w terminie 14 dni od jej zawarcia (kopia umowy kredytowej z dnia 29.1.2013 r., k. 11, pismo z dnia 22.3.2013 r., k. 10).

Niezwłocznie po otrzymaniu umowy kredytowej powód złożył pisemne oświadczenie o odstąpieniu od niej (zeznania świadka Z. F., k. 84-86, zeznania powoda, k.103-104).

W piśmie z dnia 6 maja 2013 r. pozwana podtrzymała stanowisko dotyczące uznania odstąpienia powoda od umowy kredytowej za nieskuteczne z uwagi na niezachowanie 14- dniowego terminu do złożenia takiego oświadczenia (pismo pozwanej z dn. 6.5.2013 r., k. 14).

Pismem z dnia 6 maja 2013 roku pozwana wypowiedziała powodowi umowę kredytu z dnia 29 stycznia 2013 roku i wezwała go zapłaty całej należności (wypowiedzenie umowy kredytu z dn. 6.5.2013r., k. 15).

W pismach: z dnia 24 maja i 24 czerwca 2013 roku pozwana podtrzymała dotychczasowe stanowisko (pisma z dn. 24.5.2013 r., k. 16 i z dn. 24.6.2013 r., k. 18).

W dniu 14 czerwca 2013 roku pozwana wystawiła przeciwko powodowi bankowy tytuł egzekucyjny nr (...)2013 r., który postanowieniem Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej z dnia 27 czerwca 2013 roku,został zaopatrzony w klauzulę wykonalności ( (...) z dn. 14.6.2013 r. i postanowienie z dn. 27.6.2013 r., w aktach egzekucyjnych).

Na wniosek pozwanej Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bytomiu wszczął postepowanie egzekucyjne przeciwko powodowi (akta egzekucyjne, sygn. K.17752/13).

Powód nie rezygnował z prób skontaktowania się z M. O. (1), z którym ostatecznie spotkał się w dniu 7 sierpnia 2013 roku w swoim domu. M. O. (1) zaproponował powodowi przekazanie kwoty 1000 zł na spłatę kredytu, a pozostałą jego część miał spłacić powód. Powód nie przystał na te warunki (zeznania świadków: Z. F., k.83-85, K. F., k. 85-86, zeznania powoda, k. 103-104).

Sąd zważył:

Powództwo jako uzasadnione podlega uwzględnieniu w całości. Powód wywodził roszczenie z art. 840§ 1 pkt 1 kpc i domagał się pozbawienia klauzuli wykonalności bankowego tytułu egzekucyjnego, zarzucając pozwanej wystawienie go bez istnienia źródła zobowiązania powoda, tj. umowy o kredyt na zakup towarów i usług z dnia 29 stycznia 2013 roku.

Powód zarzucał po pierwsze, że nie zawarł z pozwaną takiej umowy, ponieważ podpisał jedynie podsunięty mu przez M. O. (1), formularz umowy kredytowej, w której nie była wpisana jeszcze kwota pożyczki, ani inne istotne elementy umowy. W dalszej kolejności powód podnosił, że skutecznie wypowiedział umowę- kupna sprzedaży, czego skutki rozciągają się również na umowę kredytu wiązanego.

Pozwana stanęła z kolei na stanowisku, że powodowi nie przysługiwało prawo do wypowiedzenia umowy kupna-sprzedaży instalacji uzdatniania wody z uwagi na zawarcie jej w siedzibie sprzedawcy, dlatego też umowa o kredyt nie utraciła swojego bytu, zrodziła zobowiązanie powoda względem banku, a wobec nie spłacania przez niego kredytu, zasadnie wypowiedziała umowę z dnia 29 stycznia 2013 roku i postawiła w stan wymagalności całe zobowiązanie, a w konsekwencji wystawiła przeciwko powodowi (...).

Kluczowe znaczenie w rozpoznawanej sprawie miało zatem ustalenie czy doszło do skutecznego odstąpienia przez powoda od umowy kupna- sprzedaży z dnia 21 stycznia 2013roku.

Zgodnie z art. 2 ust. 1ustawy z dnia 2 marca 2000 r.o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny(Dz.U.2012.1225 j.t.) konsument, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie dziesięciu dni od zawarcia umowy. Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem.

W razie odstąpienia od umowy umowa jest uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. To, co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Zwrot powinien nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie czternastu dni. Jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat, należą się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty (art. 2 ust. 3)

W toku postępowania Sąd ustalił, że do zawarcia umowy z dnia 21 stycznia 2013 roku doszło poza lokalem przedsiębiorstwa, w miejscu zamieszkania powoda w D.- znajdą zatem zastosowanie powołane przepisy ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. Z pewnością z oznaczenia miejsca zawarcia umowy jako D. nie można wnioskować, że została ona zawarta w lokalu przedsiębiorcy, ponieważ siedziba przedsiębiorcy i miejsce zamieszkania powoda znajdują się w tym samym mieście. Ponadto pozostałe przeprowadzone dowody potwierdzają, że w dniu 21 stycznia 2013 roku strony zawarły umowę w domu powoda.

Termin do złożenia przez powoda oświadczenia od odstąpieniu od umowy rozpoczął od dnia 22 stycznia 2013 roku. Powód nadając zatem w dniu 28 stycznia 2013 roku pisemne oświadczenie o odstąpieniu od umowy w palcówce pocztowej, uczynił zadość dziesięciodniowemu terminowi do złożenia takiego oświadczenia. Bez znaczenia pozostaje fakt, że przedsiębiorca M. O. (1) nie odebrał przesyłki zawierającej oświadczenie, ponieważ zgodnie z art. 2 ust. 1opk wystarczającym jest wysłanie oświadczenia w terminie.

Nadto w myśl art. 57 ustawy z dnia 12 maja 2011 r.o kredycie konsumenckim (Dz.U.2011.126.715 t.j.) jeżeli konsument skorzystał z przyznanego mu, na podstawie odrębnych przepisów, prawa do odstąpienia od umowy na nabycie określonego towaru lub usługi, to odstąpienie konsumenta od tej umowy jest skuteczne także wobec umowy o kredyt wiązany.

Przepis ten miałby zastosowanie o ile faktycznie umowa kupna sprzedaży zostałaby zawarta. Tymczasem z ustaleń Sądu wynika, że w dniu 28 stycznia 2013 roku powód złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy z dnia 21 roku 2013 roku, co skutkuje uznaniem jej za nieistniejącą. Natomiast z umowy kredytowej wynika, że została ono sporządzona w dniu 29 stycznia 2013 roku, tj. wtedy, gdy umowa na zakup towaru już nie istniała.

Umowę kredytową z dnia 29 stycznia 2013 roku należy też uznać za nieskutecznie zawartą jeszcze z innej przyczyny. Sąd ustalił, że powód w dniu 21 stycznia 2013 roku podpisał nie wypełniony formularz umowy kredytowej, natomiast jako datę zawarcia umowy wskazano w jej treści dzień 29 stycznia 2013 roku.

Zgodnie z art. 69 ust. 2 . Prawa bankowego umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: strony umowy, kwotę i walutę kredytu, cel, na który kredyt został udzielony, zasady i termin spłaty kredytu, w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu, wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje, warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Złożona do akt sprawy kopia umowy z dnia 29 stycznia 2013 roku zawierała wszystkie przedmiotowo istotne elementy. Z powyższego wynika, że umowa została uzupełniona po dacie 21 stycznia 2013 roku.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2003 r., sygn. akt III CZP 82/02 LEX nr 77076, jeżeli brakujące essentialia negotii uzupełnił w umowie kredytu sam Bank, to składając swoje oświadczenie woli kredytobiorcy nie objęli nim tych istotnych postanowień umowy i skoro nigdy nie wyrazili na nie zgody, nie doszło do zawarcia umowy o kredyt.

Wobec powyższego zasadne było kwestionowanie przez powoda istnienia obowiązku, na którym pozwana oparła wydanie bankowego tytułu egzekucyjnego i powództwo z tego względu podlegało uwzględnieniu.

Orzekając o kosztach Sąd zastosował wynikającą z art. 98 k.p.c. zasadę obciążania strony przegrywającej zwrotem kosztów procesu.

Na koszty procesu składają się: opłata od pozwu w wysokości 229 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w sprawie w kwocie 600 zł, zgodnie z § 6 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002r., Nr 163, poz. 1349 ze zm.) oraz 17 zł tytułem zwrotu kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.