Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Rejonowego Piotr Szarek

Protokolant – sekretarz sądowy Wioletta Rucińska

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2017 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniej Ł. S. reprezentowanej przez matkę A. G.

przeciwko A. S.

o podwyższenie alimentów

I  podwyższa alimenty zasądzone od pozwanego A. S. na rzecz małoletniej powódki Ł. S. wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 23 sierpnia 2011 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 143/11, z kwot po 550 zł (pięćset pięćdziesiąt złotych) miesięcznie do kwot po 800 zł (osiemset złotych) miesięcznie, poczynając od dnia 28 października 2016 r., płatne z góry do dnia 10. każdego miesiąca;

II  oddala powództwo w pozostałej części;

III  zasądza od pozwanego A. S. na rzecz małoletniej powódki Ł. S. reprezentowanej przez matkę A. G. kwotę 1 200 zł (jednego tysiąca dwustu złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV  nakazuje pobrać od pozwanego J. W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 150 zł (stu pięćdziesięciu złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

V  wyrokowi w zakresie punktu I (pierwszego) nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII RC 455/16

UZASADNIENIE

Małoletnia powódka Ł. S. – reprezentowana przez matkę A. G. – wniosła pozew przeciwko A. S. o podwyższenie alimentów z kwot po 550 zł miesięcznie do kwot po 800 zł miesięcznie, poczynając od dnia 1 września 2016 r.

W uzasadnieniu pozwu m.in. wskazano, iż: od ostatniej sprawy w przedmiocie alimentów – rozstrzygniętej w 2011 r. wzrosły koszty utrzymania małoletniej powódki w takim stopniu,
że konieczne jest większe partycypowanie pozwanego w kosztach utrzymania dziecka.

W odpowiedzi na pozew pozwany A. S., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew m.in. wskazano, iż: usprawiedliwione koszty utrzymania dziecka kształtują się na poziomie ustalonym w poprzednio prowadzonej sprawie w przedmiocie alimentów; możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego nie pozwalają mu na łożenie alimentów w podwyższonej wysokości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Małoletnia Ł. S., urodzona w dniu (...), pochodzi z nieformalnego związku (...). Rodzice małoletniej nie pozostają już w związku i nie zamieszkują wspólnie. Małoletnia zamieszkuje wraz z matką.

Niesporne.

Wyrokiem z dnia 23 sierpnia 2011 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 143/11, Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie zasądził od A. S. na rzecz małoletniej Ł. S. alimenty w kwotach po 550 zł miesięcznie, poczynając od dnia 1 maja 2011 r.

W czasie orzekania ww. sprawie:

A. G. miała 41 lat; posiadała zawód ekonomisty; była zatrudniona na Uniwersytecie (...) w księgowości z wynagrodzeniem między 1900 a 2100 zł netto.
Z A. S. w związku partnerskim pozostawała do 1 maja 2011 r. Obie z małoletnią Ł. S. mieszkały w wynajmowanym mieszkaniu przy alei (...). Wraz z nimi mieszkało tam także drugie dziecko A. G., które jest w wieku 15 lat, pochodzące z rozwiązanego związku małżeńskiego A. G.. Alimenty na drugie dziecko były ustalone na kwotę 300 zł i wypłacane częściowo przez Komornika. A. G. wynajmowała dwupokojowe mieszkanie za kwotę 1 000 zł. Koszt energii elektrycznej wynosił około 160 zł za dwa miesiące, zimową porą około 200 zł.

Małoletnia Ł. S. od września 2011 r. miała uczęszczać do żłobka z odpłatnością 300 zł. Usprawiedliwione koszty związane z utrzymaniem małoletniej Ł. S. wynosiły ok. 1 100 zł miesięcznie.

A. S. miał 38 lat; wykonywał zawód kierowcy; miał prawo jazdy kat. B (od 10 maja 1991 r.) i C (od 2 września 2009 r.). Był zatrudniony u R. K. (...) na umowę zlecenie, gdzie jego wynagrodzenie wynosiło 509,67 zł. U tego pracodawcy A. S. pracował od początku lutego 2011 r., wcześniej był zatrudniony w firmie (...), przez około rok czasu. A. S. miał wykształcenie średnie niepełne techniczne, bez matury oraz egzaminu zawodowego; ukończył szkołę w zakresie mechanizacji rolnictwa. A. S. był także z zawodu mechanikiem samochodowym, lecz tego zawodu nigdy nie wykonywał. Samochodami jeździł od końca lat 90, a prawie każda praca była z tym związana. Mieszka z rodzicami i pracującym bratem w wieku 28 lat w Karkowie, w mieszkaniu własnościowym, dwupokojowym, należącym do rodziców. A. S. kontaktował się z dzieckiem. Dziecko bywa u pozwanego u jego rodziców czasami nawet przez tydzień czasu.

Dowody w aktach sprawy VIII RC 143/11:

–

wyrok Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 23 sierpnia 2011 r., k. 40;

–

uzasadnienie wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 23 sierpnia 2011 r., k. 44 – 46.

Obecnie A. G.: ma ukończone 46 lat; w dalszym ciągu jest zatrudniona na Uniwersytecie (...) na stanowisku specjalisty i uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie na poziomie 2 778,30 zł netto miesięcznie; dodatkowo otrzymuje trzynastą pensję, bony na święta za kwotę 1 000 zł rocznie oraz świadczenie z tytułu „wczasów pod gruszą” w kwocie 1 600 zł rocznie; zamieszkuje wraz z dwiema córkami, w tym małoletnią Ł. S. w wynajmowanym mieszkaniu zakładowym za kwotę 910 zł miesięcznie; ponosi opłatę za telewizję w mieszkaniu w wysokości 46 zł miesięcznie.

Obecnie małoletnia Ł. S.: od września 2016 r. uczęszcza do zerówki w Szkole Podstawowej nr (...) w S.; nie posiada majątku.

(...) dziecka w szkole kosztowało 35 zł za rok; komitet rodzicielski 80 zł za rok; składki klasowe 100 zł za rok; 186 zł podręczniki na cały rok szkolny; wyprawka do szkoły oraz do świetlicy szkolnej 230 zł za rok, „zielona szkoła” 80 zł za rok; wyjścia do kina, opery, teatru – 42 zł co 2 miesiąca i łącznie 210 zł za rok. Łącznie powyższe opłaty opiewają na kwotę 921 zł rocznie.

Obecnie średniomiesięczne koszty związane z utrzymaniem z utrzymaniem małoletniej Ł. S. wynoszą ok. 1 510 zł średniomiesięcznie i w szczególności w wymiarze miesięcznym przedstawiają się następująco: ok. 330 zł tytułem udziału w kosztach najmu mieszkania oraz w opłacie za telewizję (tj. 1/3 czynszu najmu oraz 1/3 opłaty za telewizję, bo 3 domowników przebywa w mieszkaniu); 300 zł – wyżywienie w domu; 83 zł obiady szkolne (10 miesięcy po 100 zł / 12 miesięcy); 150 zł – odzież, obuwie, bielizna; 100 zł – koszty artykułów higienicznych, chemii gospodarczej; 125 zł koszty dojazdów małoletniej do szkoły (10 miesięcy x 150 zł / 12 miesięcy); 77 zł – opłaty związane ze szkołą (ubezpieczenie, komitet rodzicielski, wyprawka szkolna i świetlicowa, podręczniki, „zielona szkoła”, wyjścia do kina, teatru, opery / 12 miesięcy); 55 zł basen (660 zł za rok / 12 miesięcy); 25 zł zajęcia taneczne (10 miesięcy x 30 zł / 12 miesięcy); 50 zł – koszty zakupu lekarstw związanych z infekcjami, wizyty lekarskie (600 zł rocznie / 12 miesięcy); 15 zł – koszty zakupu witaminy D3 oraz żelków witaminowych (7 miesięcy po 25 zł / 12 miesięcy; 100 zł – koszty zakupu zabawek, książeczek dziecięcych, wyjść do sal zabaw, wyjść do kina, teatru oraz koszty organizacji urodzin; 25 zł – zajęcia z języka angielskiego; 75 zł – koszty organizacji wypoczynku letniego oraz opieki w okresie wakacji letnich.

Dowód:

–

zeznania przedstawicielki ustawowej A. G., k. 149 – 151,

–

skierowania na okresowe zakwaterowanie w Asystenckim (...) Mieszkalnym, k. 12, 13,

–

faktury VAT z tytułu najmu mieszkania, k. 14, 17, 20, 23, 26, 29,

–

potwierdzenia przelewów za mieszkanie i telewizję, k. 15, 16, 18, 19, 21, 22, 24, 25, 27, 28, 30, 31,

–

faktury VAT, paragony za zakup podręczników, wyprawki szkolnej, k. 32, 33, 34, 35,

–

dokumentacja medyczna dotycząca małoletniej Ł. S., k. 37 – 41,

–

faktury VAT oraz paragony za zakup leków, k. 42, 74, 153, 154,

–

faktura VAT za pobyt w ośrodku wczasowym, k. 44,

–

zaświadczenie o zarobkach, k. 50,

–

zaświadczenie o uiszczeniu opłat szkolnych, k. 142,

–

zaświadczenie o uczęszczaniu na zajęcia basenowe wraz z potwierdzeniem zapłaty za zajęcia, k. 143, 144, 145,

–

potwierdzenie zapłaty za zajęcia taneczne, k. 147.

Obecnie A. S. : ma ukończone 43 lata; legitymuje się średnim wykształceniem; zamieszkuje z partnerką, w lokalu wynajmowanym za kwotę 900 zł miesięcznie plus opłata eksploatacyjna 400 zł miesięcznie, opłata za Internet i telewizję 100 zł miesięcznie oraz opłata za prąd 130 zł, co dwa miesiące; pracuje jako kierowca i uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie
w kwocie ok. 2 700 zł netto miesięcznie; poza małoletnią Ł. S. nie ma innych osób na utrzymaniu; nie ma zobowiązań z tytułu kredytów, pożyczek; nie ma hobby, które by się wiązało
z wydatkami; na swoje wyżywienie przeznacza ok. 500 zł miesięcznie; na zakup obuwia, odzieży, bielizny przeznacza ok. 200 zł średniomiesięcznie; na zakup artykułów higienicznych, chemii gospodarczej przeznacza ok. 200 zł miesięcznie; ponosi koszty związane z utrzymaniem samochodu, który został mu użyczony przez ojca (paliwo 300 zł miesięcznie, ubezpieczenie 500 zł rocznie, koszty napraw 500 zł rocznie).

Partnerka A. S. uzyskuje wynagrodzenie za pracę na poziomie ok. 2 500 zł netto miesięcznie.

Obecnie A. S. nie kontaktuje się regularnie z małoletnią córką Ł. S.. A. S. zainicjował przed Sądem Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie sprawę o wykonywanie kontaktów z córką.

Dowód:

–

zeznania pozwanego A. S., k. 155 – 157,

–

zaświadczenie o zarobkach, k. 89,

–

polisa ubezpieczenia OC pojazdu samochodowego, k. 90,

–

paragony z tytułu napraw samochodu, k. 91, 92,

–

umowa użyczenia pojazdu samochodowego, k. 105 – 106,

–

umowa najmu lokalu mieszkalnego, k. 107 – 108.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo małoletniej Ł. S. okazało się zasadne.

Ustalony powyżej stan faktyczny oparty został na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, a w szczególności na powyżej powołanych dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach sprawy VIII RC 143/11, albowiem strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści tychże dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości, co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów.

Ponadto podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki A. G. oraz pozwanego A. S., albowiem korespondowały one z dokumentami zgromadzonymi w sprawie – której z wyżej podanych względów zostały uznane przez niniejszy Sąd za wiarygodne – a nadto znajdowały odzwierciedlenie w zasadach doświadczenia życiowego i zawodowego obrazujących koszty związane z zakupem poszczególnych dóbr i usług. Jednocześnie w sprawie nie ujawniły się żadne przekonywujące okoliczności, które by podważały wiarygodność zeznań ww. osób.

Powództwo o podwyższenie alimentów zostało oparte o art. 138 k.r.o. Zgodnie z powołanym unormowaniem, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych (Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz pod red. prof. dr hab. Krzysztofa Pietrzykowskiego, 2. wydanie, Wydawnictwo C.H. Beck, s. 1123).

W ocenie Sądu, przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe w sposób jednoznaczny wykazało, że potrzeby uprawnionej do alimentów uległy zwiększeniu w takim stopniu, iż wymagana była zmiana wysokości alimentów należnych od pozwanego na rzecz małoletniej Ł. S..

W ocenie Sądu, wszystkie wydatki wyszczególnione w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia, jako koszty związane z utrzymaniem małoletniej powódki i we wskazanej tam wysokości, są wydatkami usprawiedliwionymi w rozumieniu art. 135 § 1 k.r.o., a więc wydatkami, które powinny być pokrywane w pierwszej kolejności przez rodziców/rodzica dziecka. Podkreślenia wymaga przy tym fakt, iż przedmiotowe wydatki (oraz ich wysokość) – oceniana przez pryzmat zasad doświadczenia życiowego i zawodowego – są adekwatne do potrzeb małoletniej powódki przy uwzględnieniu jej wieku, dotychczasowego poziomu życia, możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców dziecka, potrzeb rozwojowych, emocjonalnych, społecznych dziecka, potrzeby stymulowania jej rozwoju, a także przy uwzględnieniu cen dóbr i usług jakie wiążą się z zaspokajaniem poszczególnych potrzeb. W konsekwencji, wysokość przedmiotowych wydatków nie może być poczytana za zbyt wygórowaną.

Przechodząc do dalszej części rozważań należy wskazać, iż zgodnie z art. 135 § 2 k.r.o. wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Przekładając powyższe ustalenia na grunt niniejszej sprawy nie można tracić z pola widzenia okoliczności, że pozwany nie zwalnia się z obowiązku alimentacyjnego poprzez osobistą pieczę nad córką. W sprawach alimentacyjnych rolą Sądu nie jest badanie z jakiego powodu rodzic nie utrzymuje kontaktu z dzieckiem, ale istotne jest obiektywne stwierdzenie okoliczności, czy dany rodzic zwalnia się poprzez osobistą pieczę z obowiązku alimentacyjnego, czy też w ten sposób się zwalnia.

W odniesieniu do kwestii możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego należy wskazać, że uzyskuje on dochód na poziomie ok. 2 700 zł netto miesięcznie, a suma miesięcznych usprawiedliwionych wydatków związanych z utrzymaniem (powołanych w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia) pozwala mu na partycypowanie w kosztach utrzymania dziecka kwotą 800 zł miesięcznie. Przedmiotowa kwota stanowi ok. 53 % średniomiesięcznych kosztów utrzymania dziecka, a biorąc pod uwagę podobną wysokość zarobków rodziców małoletniej Ł. S. nie ma podstaw do uznania, że kwota 800 zł tytułem alimentów należnych od pozwanego jest zbyt wygórowana. Nie można przy tym tracić z pola widzenia okoliczności, że pozwany ma na utrzymaniu jedno dziecka, a A. G. ma na utrzymaniu dwoje dzieci.

Z uwagi na to, iż w dniu 27 października 2016 r. (k. 137) pozwany dowiedział się, że zainicjowano przeciwko niemu sprawę o podwyższenie alimentów, to już od dnia następnego winien był się już liczyć z koniecznością ponoszenia świadczeń alimentacyjnych w wyższej aniżeli dotychczas ustalona wysokości. Z tego też względu podwyższone świadczenia alimentacyjne zasądzono od dnia następnego po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu.

W zakresie żądania podwyższenia alimentów za okres sprzed 28 października 2016 r. powództwo podlegało oddaleniu.

Mając na względzie całokształt powyższych ustaleń orzeczono, jak w punkach I i II wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zostało oparto o art. 98 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. – Sąd uwzględnił okoliczność, że powództwo zostało oddalone jedynie w zakresie daty początkowej zasądzenia podwyższonych świadczeń alimentacyjnych. W konsekwencji Sąd uznał, iż strona powodowa wygrała niniejszą sprawę w całości. Wartość przedmiotu sporu opiewała w niniejszej sprawie na kwotę 3 000 zł (250 zł x 12 miesięcy). Przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sporu koszty zastępstwa procesowego strony powodowej opiewały na kwotę 1 200 zł – § 2 pkt 3 w zw. z § 4 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).

Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie III wyroku.

Kolejno należy wskazać, iż małoletnia powódka była z mocy ustawy zwolniona od kosztów sądowych, albowiem zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 2 u.k.s.c. nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych. Stosownie do treści art. 113 ust. 1 u.k.s.c., kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Z uwagi na to, iż podwyższono alimenty z kwot po 550 zł miesięcznie do kwot po 800 zł miesięcznie, to należało uznać, że nieuiszczone koszty sądowe ( stricte opłata od pozwu) opiewają w niniejszej sprawie na kwotę 150 zł. Zgodnie bowiem z art. art. 13 ust. 1 u.k.s.c., opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu (250 zł x 12 miesięcy x 5 %).

Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie IV wyroku.

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty – co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące.

Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie V wyroku.