Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 8 lutego 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Karol Paździoch

Protokolant: stażysta Jolanta Zych

po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2017 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa małoletniego D. P.

przeciwko P. P.

o podwyższenie alimentów

I.  podwyższa alimenty należne małoletniemu powodowi D. P. od pozwanego P. P. z kwoty po 550 (pięćset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 16 lipca 2010 roku, wydanym w sprawie VIII RC 1510/09 , do kwoty po 900 (dziewięćset) złotych miesięcznie, płatnej z góry do dnia 15 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 12 sierpnia 2014 roku, z prawem powołania się na płatności dokonane po tej dacie;

II.  w pozostałej części powództwo oddala;

III.  odstępuje od obciążania małoletniego powoda D. P. obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego P. P.;

IV.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII RC 489/14

UZASADNIENIE

W dniu 12 sierpnia 2014 r. małoletni powód D. P., reprezentowany przez przedstawicielkę ustawową A. B., wniósł pozew przeciwko P. P.
o podwyższenie alimentów z kwoty po 550 zł miesięcznie, ustalonej wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 16 lipca 2010 r., sygn. akt VIII RC 1510/09, do kwoty po 2.000 zł miesięcznie, płatnych z góry do dnia 15. każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 1 kwietnia 2012 r., a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu tak sformułowanego żądania wskazano, że matka powoda ma na utrzymaniu troje dzieci, a jej dochody netto wynoszą ok. 2.780 zł miesięcznie. Na wyżywienie powoda ponosi koszty w kwocie 1.320 zł miesięcznie. Ponadto ma do spłacenia kredyt hipoteczny w kwocie 40.000 zł zaciągnięty na remont mieszkania i zakup wyposażenia oraz kredyt konsumpcyjny zaciągnięty na spłatę zaległych opłat i zakup odzieży na zimę. Natomiast sytuacja finansowa pozwanego uległa poprawie, od 10. lat pracuje i mieszka w Norwegii, podpisał nowy kontrakt na pracę, zarabia 60-70 zł na godzinę (k. 2-4).

W odpowiedzi na pozew z dnia 29 grudnia 2014 r. pozwany P. P. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany wskazał, iż od czasu ostatniego orzekania o wysokości alimentów nie miała miejsca tak istotna zmiana stosunków, która uzasadniałaby podwyższenie alimentów na rzecz małoletniego D. P. do kwoty po 2.000 zł miesięcznie. Pozwany wskazał nadto m.in., że strona powodowa nie wykazała precyzyjnie, co składa się na deklarowaną kwotę 2.000 zł niezbędną dla utrzymania dziecka, podważył również obowiązek partycypowania przez niego w kosztach spłaty kredytu hipotecznego, jednocześnie wskazał, że oprócz uiszczania alimentów na rzecz syna, łoży na jego utrzymanie, opłacając koszty zajęć pozalekcyjnych i kupując mu ubrania oraz prezenty. Ostatecznie pozwany wskazał, iż chciałby, aby powód w przyszłości zamieszkał razem z nim w Norwegii (k. 27-32).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni D. P., urodzony w dniu (...), jest dzieckiem A. B. i P. P.. Rodzice małoletniego żyją w rozłączeniu. Miejsce pobytu dziecka ustalone zostało przy matce.

Niesporne.

Wyrokiem z dnia 16 lipca 2010 r., wydanym w sprawie o sygn. akt VIII RC 1510/09 Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie podwyższył alimenty zasadzone od P. P. na rzecz D. P. z kwoty po 450 zł miesięcznie do kwoty po 550 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  wyrok Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 16 lipca 2010 r., w aktach sprawy (...) RC 1510/09, k. 79.

W dacie ostatniego orzekania o wysokości alimentów małoletni powód miał ukończone 11 lat i był uczniem klasy V szkoły podstawowej. Małoletni powód chorował na reumatyzm, ponadto miał krwotoki z nosa. Z tego powodu musiał zażywać leki i witaminy.

Usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego powoda obejmujące koszty mieszkania w części przypadającej na powoda, zakup wyżywienia, odzieży, realizacji wydatków związanych z edukacją szkolną oraz ochroną zdrowia i higieną wynosiły 800 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  przesłuchanie A. B. , w aktach sprawy VIII RC 1510/09, k. 63-64;

2.  faktura VAT za zakup podręczników, w aktach sprawy VIII RC 1510/09, k. 12.

A. B., matka małoletniego powoda, miała wówczas 33 lata. Zatrudniona była na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku st. inspektora w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. za wynagrodzeniem zasadniczym brutto 2.466 zł miesięcznie. Ponadto otrzymywała dodatkowe wynagrodzenie roczne, nagrodę jubileuszową oraz świadczenia pracownicze. Do wypłaty otrzymała w roku 2010 w miesiącu marcu 4.841,97 zł, w kwietniu 2.171,99 zł, a w maju 1.873,43 zł. W tym czasie spłacała pożyczkę z kasy zapomogowo-pożyczkowej w kwocie po 200 zł miesięcznie.

Matka małoletniego powoda korzystała również z zapomóg z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. W miesiącach od stycznia do kwietnia 2010 r. otrzymywała zapomogę, w formie abonamentu obiadowego dla dzieci, w kwocie 600 zł miesięcznie.

A. B., poza małoletnim powodem, miała jeszcze na swoim utrzymaniu dwoje małoletnich dzieci, M. B. w wieku 16 lat i O. B. w wieku 7 lat, pochodzących z innego związku. Na małoletniego powoda otrzymywała alimenty w kwocie 550 zł miesięcznie, a na każde z pozostałych dzieci w kwocie po 700 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  przesłuchanie A. B. , w aktach sprawy VIII RC 1510/09, k. 63-64;

2.  odpis listy płac, w aktach sprawy VIII RC 1510/09, k. 36, 62;

3.  zaświadczenia ZUS o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, w aktach sprawy VIII RC 1510/09, k. 15-16;

4.  zaświadczenie ZUS o zapomogach, w aktach sprawy VIII RC 1510/09, k. 72.

A. B. wraz z dziećmi mieszkała w trzypokojowym mieszkaniu własnościowym o powierzchni 108 m ². Czynsz za mieszkanie wynosił 350 zł miesięcznie, fundusz remontowy 120 zł miesięcznie, opłaty za energię elektryczną 250-300 zł za dwa miesiące tj. średnio ok. 138 zł miesięcznie, opłaty za gaz ok. 250 zł, a w sezonie grzewczym 800-900 zł, co dwa miesiące; średnia opłata za gaz wynosiła 275 zł miesięcznie (ustalając 6-miesięczy sezon grzewczy). Dodatkowo ponosiła opłaty za telefon i Internet w kwocie ok. 242 zł miesięcznie. Wobec powyższego koszty utrzymania mieszkania wynosiły 1.125 zł miesięcznie.

A. B. była właścicielką samochodu osobowego marki K., według jej oceny, o wartości 3.500 zł.

Dowód:

1.  przesłuchanie A. B. , w aktach sprawy VIII RC 1510/09, k. 63-64;

2.  zaświadczenia ZUS o zatrudnieniu, w aktach sprawy VIII RC 1510/09, k. 16v;

3.  faktura VAT za energię elektryczną, w aktach sprawy VIII RC 1510/09, k. 9;

4.  faktura VAT za gaz, w aktach sprawy VIII RC 1510/09, k. 10;

5.  faktura VAT za telefon i Internet, w aktach sprawy VIII RC 1510/09, k. 11.

W czasie ostatniego orzekania w sprawie alimentów pozwany P. P. był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w S. jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Utrzymywał się z oszczędności, a ponadto wykonywał drobne prace dorywcze. Pozwany mieszkał wraz z konkubiną i jej małoletnią córką w mieszkaniu stanowiącym własność rodziców konkubiny.

Dowód:

1.  przesłuchanie pozwanego P. P., w aktach sprawy VIII RC 1510/09, k. 76-77;

2.  zaświadczenie Powiatowego Urzędu Pracy w S., w aktach sprawy VIII RC 1510/09, k. 53, 74-75v.

Obecnie małoletni D. P. ma ukończone 17 lat i jest uczniem publicznego gimnazjum. Na początku postępowania małoletni mieszkał wraz z matką, dwojgiem rodzeństwa oraz konkubentem matki w tym samym trzypokojowym mieszkaniu, stanowiącym jej własność. W mieszkaniu zajmował dół pokoju o powierzchni 30 m ². Posiada własne łóżko i biurko. Antresolę zajmowała jego siostra.

Czynsz za mieszkanie, łącznie z funduszem remontowym, wynosi 250 zł miesięcznie, podatek od nieruchomości 122 zł rocznie, tj. ok. 10 zł miesięcznie, opłaty za energię elektryczną 250 zł za dwa miesiące, tj. średnio ok. 125 zł miesięcznie, opłaty za gaz ok. 300 zł co dwa miesiące, tj. 150 zł miesięcznie. Dodatkowo opłata za telewizję i (...) wynosi ok. 140 zł miesięcznie. Mieszkanie jest ubezpieczone – składka roczna wynosi 672 zł, tj. 56 zł miesięcznie.

Matka powoda zaciągnęła na remont i wyposażenie mieszkania, w tym pokoju powoda, kredyt w kwocie 40.000 zł, który spłaca w miesięcznych ratach po 443 zł.

Wobec powyższego koszty utrzymania mieszkania wynoszą 1.174 zł miesięcznie, z czego na małoletniego powoda w pięcioosobowym gospodarstwie przypada 1/5 kosztów utrzymania mieszkania, tj. kwota ok. 235 zł miesięcznie.

W trakcie trwania postępowania, pomimo braku pełnoletności, powód za zgodą matki wyprowadził się z ww. mieszkania i zamieszkał samodzielnie w wynajętym pokoju, utrzymując się z alimentów w kwocie 900 zł miesięcznie (w tym kwota 350 zł tytułem zabezpieczenia roszczenia w niniejszej sprawie), świadczenia wychowawczego i prac dorywczych. Ponadto kontynuuje naukę w szkole. Pełnoletność uzyska w dniu 29 marca 2017 r.

Dowód:

1.  przesłuchanie A. B. , k. 45-46, 166;

2.  zestawienie opłat za mieszkanie, k. 72;

3.  decyzja UM w sprawie podatku od nieruchomości, k. 73;

4.  polisa ubezpieczeniowa (...), k. 74;

5.  faktury VAT i rachunki za energię elektryczną, k. 76, 78, 81, 83-84;

6.  wezwania do zapłaty należności za energię elektryczną, k. 75, 77, 79-80;

7.  faktury VAT za gaz, k. 85-86;

8.  wezwania do zapłaty należności za gaz, k. 89-91;

9.  wezwanie do zapłaty za TV i Internet, k. 67-68;

10.  harmonogram spłat rat kredytu, k. 92.

D. P. jest dzieckiem ogólnie zdrowym. W roku 2011 podczas zajęć sportowych uległ kontuzji. Miał wybity obojczyk, kontuzja wpłynęła również na skrzywienie kręgosłupa i w związku z tym był rehabilitowany. Koszty rehabilitacji w roku 2013 wyniosły 2.000 zł.

Małoletni nie posiada żadnego majątku.

Do usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletniego powoda należą: koszty wyżywienia – 600 zł miesięcznie; koszty zakupu środków czystości – 100 zł miesięcznie; koszty zakupu odzieży – 200 zł miesięcznie; opłata za telefon komórkowy – 39 zł miesięcznie; opłaty na rzecz szkoły – 60 zł miesięcznie; koszty przejazdu środkami komunikacji miejskiej – 50 zł miesięcznie; koszty związane z zakupem podręczników i pomocy szkolnych oraz koszty związane z socjalizacją rówieśniczą (wycieczki szkolne, wyjścia do kina, restauracji) – 120 zł miesięcznie. Wobec powyższego indywidualne usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego wynoszą 1.169 zł miesięcznie.

Łączne usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego powoda obejmujące koszty utrzymania mieszkania w części przypadającej na powoda oraz indywidualne koszty utrzymania powoda wynoszą 1.404 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  przesłuchanie A. B. , k. 45-46;

2.  rachunek za rehabilitację powoda, k. 7.

A. B., ma obecnie 40 lat, posiada wykształcenia średnie, bez zawodu. Do 2 października 2014 r. zatrudniona była w (...) Oddział w S. na stanowisku pracownika obsługi biurowej. Stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron. W okresie marzec-maj 2014 r. otrzymywała średnie wynagrodzenie brutto w kwocie 2.942,22 zł miesięcznie tj. 2.199,64 zł netto. W marcu otrzymała z Funduszu Socjalnego bezzwrotną zapomogę w kwocie 500 zł. Wynagrodzenie objęte było zajęciami komorniczymi na kwotę 416,10 zł. Od 1 stycznia 2014 r. do 28 czerwca 2014 r. pracowała na umowę zlecenia w Zakładzie (...) za wynagrodzeniem miesięcznym 335 zł brutto, tj. 250 zł netto. Od 20 marca 2013 r. do 28 lutego 2014 r. pracowała na umowę zlecenia w (...) Sp. z o.o za wynagrodzeniem brutto 850 zł miesięcznie. Wykonywała również prace dorywcze, za które otrzymywała wynagrodzenie w kwotach po 100-150 zł.

A. B. jest osobą chorą, cierpi na depresję, a także na bóle kręgosłupa oraz nadgarstków. Ze względu na stan zdrowia ma orzeczoną niezdolność do pracy. W grudniu 2014 r. była hospitalizowana na dziennym oddziale psychiatrii. W szpitalu przebywała do 27 marca 2015 r. Obecnie jest na terapii dziennej. W związku z chorobami miała przyznane od dnia 7 listopada 2014 r. świadczenie rehabilitacyjne, ostatnio na okres od 5 lutego do 5 maja 2015 r., w kwocie po 1.882,86 zł miesięcznie. Musiała również zrezygnować z wcześniej wykonywanych prac. Korzysta z karty kredytowej.

Gdy pracowała zaciągnęła kredyt konsumpcyjny na kwotę 10.000 zł i pożyczkę w pracy na kwotę 900 zł. Obecnie finansowo pomaga jej matka. Gdy jest potrzeba reguluje jej rachunki. W grudniu 2014 r. otrzymała od matki 2.500 euro i 5.000 zł. Kwotę 5.000 zł traktuje jako pożyczkę, czuje się w obowiązku ją zwrócić, ponieważ pochodziła od jej babci. Oprócz małoletniego powoda ma na swoim utrzymaniu dwoje dzieci. Do czasu rozstania się z ojcem tych dzieci w roku 2011 otrzymywała na swoje i ich utrzymanie od 5.000 do 15.000 zł miesięcznie. Młodsza córka ma zasądzone alimenty w kwocie po 700 zł miesięcznie, ale ich nie otrzymuje, ponieważ postępowanie egzekucyjne jest bezskuteczna. Jednorazowo otrzymała alimenty z Funduszu Alimentacyjnego, jednakże wypłaty wstrzymano, ponieważ nie spełniała kryterium dochodowego. Starszy syn jest już pełnoletni i utrzymuje się sam.

A. B. ma również psa, 3,5-letniego yorka. Kupuje mu karmę w ilości 3 kg za kwotę 15 zł, psa strzyże sama. Uważa, że pies jest utrzymywany bezkosztowo.

Dowód:

1.  przesłuchanie A. B. , k. 45-46;

2.  świadectwo pracy, k. 57-58;

3.  zaświadczenia o wynagrodzeniu z ZUS, k. 9-10, 60;

4.  zaświadczenie o zatrudnieniu w Zakładzie (...), k. 11;

5.  informacja o dochodach PIT-11, k. 65-66;

6.  zaświadczenie o zatrudnieniu w (...) Sp. z o. o ., k . 13, 64;

7.  skierowanie do szpitala na rehabilitację, k. 61;

8.  orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, k. 62-63, 103-104;

9.  zaświadczenie o hospitalizacji, k. 96;

10.  decyzje ZUS, k. 94-95, 101-102;

11.  wyciąg z rachunku karty kredytowej, k. 93.

Powód kontaktuje się ze swoim ojcem telefonicznie lub za pomocą komunikatora internetowego. Małoletni odwiedza ojca w czasie wakacji. Pierwsze wyjazdy zaczęły się w 2012 roku i trwały 9 dni. W 2014 roku małoletni był u ojca przez miesiąc. Koszty utrzymania powoda w tym okresie ponosił jego ojciec, a alimenty przekazane w tym czasie na syna matka przeznaczyła na zakup podręczników szkolnych. Oprócz alimentów powód otrzymuje od ojca dodatkowo odzież i obuwie. Podczas pobytu ojca w Polsce spotyka się z nim, chodzą wtedy do kina lub do kręgielni. Małoletni utrzymuje kontakty z rodziną pozwanego, z matką pozwanego i jej córką. Podczas spotkań jadał z nimi obiady, korzystał z produktów spożywczych, otrzymywał drobne kwoty pieniężne.

Dowód:

1.  przesłuchanie A. B. , k. 45-46;

2.  zeznania świadka A. P., k. 105-106;

3.  zeznania świadka E. P., k. 106-108.

Pozwany P. P. ma obecnie 38 lat, posiada wyuczony zawód – monter rurociągów okrętowych. Nie ma orzeczonej niepełnosprawności ani niezdolności do pracy. Nie jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna. Mieszka i pracuje w Norwegii. Obecnie zatrudniony jest w szkole jako dozorca. Świadczy pracę przez 7,5 godziny dziennie od poniedziałku do piątku za wynagrodzeniem brutto 36.425 NOK (koron norweskich). Po uwzględnieniu podatku dochodowego w wysokości 35%, pozwany zarabia miesięcznie netto 23.676 NOK, tj. ok. 10.929 zł (1 NOK = 0,4616 PLN). Wcześniej pracował w różnych firmach, w lipcu 2014 r. zarabiał brutto 35.000 NOK, tj. netto 22.750 NOK. Pozwany nie posiada żadnych oszczędności. Ma samochód dostawczy marki P. (...), rok produkcji 2007, o wartości ok. 15.000 NOK oraz, do użytku konkubiny, samochód marki P. (...), rok produkcji 2014, o wartości 150.000 NOK, zakupiony na kredyt. W ciągu ostatnich 5. lat otrzymał nieodpłatnie łódź do remontu, ale ze względu na brak środków finansowych musiał ją zwrócić.

Konkubina pozwanego od kilku lat pracuje jako pomoc przy sprzątaniu, w zastępstwie osoby czasowo niezdolnej do pracy, w wymiarze 40% etatu za wynagrodzeniem miesięcznym netto 10.000 NOK, tj. ok. 4.616 zł. Zdarza się jej również pracować dorywczo. Ponadto otrzymuje na dziecko świadczenie w kwocie 970 NOK miesięcznie, tj. ok. 448 zł.

Pozwany na terenie Polski nie posiada i nigdy nie posiadał mieszkania, a jego konkubina w ciągu ostatnich pięciu lat nie kupiła mieszkania w Polsce. W Polsce nie zaciągał żadnych kredytów. Obecnie nie posiada stałego miejsca zamieszkania w Polsce, a w Norwegii nie ma obowiązku meldunkowego. Raz lub dwa razy w roku przyjeżdża do Polski, aby załatwić sprawy urzędowe.

Dowód:

1.  informacja o wysokości dochodów, k. 40, 153;

2.  przesłuchanie pozwanego P. P., k. 147-152.

P. P. zamieszkuje z konkubiną oraz ich małoletnią córką na terenie Norwegii. Wcześniej mieszkała z nimi również pełnoletnia córka jego konkubiny. W 2010 r. pozwany zaciągnął kredyt hipoteczny na zakup domu na kwotę 1.600.000 NOK. Dom jest współwłasnością pozwanego i jego konkubiny, w częściach równych. Miesięczna rata kredytu i ubezpieczenia domu wynosi ok. 10.000 NOK. Ponadto pozwany ma zaciągnięty kredyt konsumpcyjny na remont domu zbudowanego w 1947 roku, który spłaca w kwocie 2.500 NOK miesięcznie.

Opłata za energię elektryczną wynosi ok. 2.000 NOK miesięcznie, za wywóz odpadów ok. 250 NOK miesięcznie, za Internet ok. 500 NOK miesięcznie, za telefon ok. 500 NOK miesięcznie, podatek od nieruchomości i ścieków ok. 800 NOK miesięcznie, opłata drogowa w związku z posiadaniem samochodu ok. 400 NOK miesięcznie. Wobec powyższego łączne koszty utrzymania domu wraz z kredytem hipotecznym i konsumpcyjnym, wynoszą 16.950 NOK, z czego na pozwanego przypada 1/3 kosztów utrzymania, tj. ok. 5.650 NOK (ok. 2.608 zł).

Pozwany ponosi również koszty na wyżywienie, zakup odzieży i obuwia, środków higieny i czystości, paliwa do samochodów. Zajmuje się strzelectwem sportowym i z tego tytułu ponosi koszty na zakup amunicji i treningi w kwocie 200 NOK miesięcznie.

Na rzecz małoletniego powoda płaci alimenty w kwocie 900 zł miesięcznie. Łącznie z kosztami postępowania egzekucyjnego oraz opłatą za bankowy przelew międzynarodowy stanowi to kwotę ok. 2.500 NOK miesięcznie, tj. 1.154 zł.

Do usprawiedliwionych indywidualnych kosztów utrzymania pozwanego należą: koszty wyżywienia – 600 zł miesięcznie (1.300 NOK); koszty zakupu środków czystości – 100 zł miesięcznie (217 NOK); koszty zakupu odzieży i obuwia – 200 zł miesięcznie (433 NOK). Wobec powyższego indywidualne usprawiedliwione koszty utrzymania pozwanego wynoszą 900 zł miesięcznie (1.950 NOK).

Łączne usprawiedliwione koszty utrzymania pozwanego obejmujące koszty utrzymania mieszkania w części przypadającej na pozwanego oraz indywidualne koszty utrzymania pozwanego wynoszą 7.600 NOK (3.508 zł miesięcznie).

Pozwany oprócz powoda ma na utrzymaniu małoletnią córkę A., na utrzymanie której przeznacza ok. 4.000 NOK (ok.1.846 zł) miesięcznie, z czego na opłatę przedszkola ok. 3.000 NOK. Córka przebywa w przedszkolu od poniedziałku do piątku, w godzinach od 7.00 do 15.00.

Dowód:

1.  przesłuchanie pozwanego P. P., k. 147-152.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Żądanie pozwu oparto o przepis art. 138 k.r.o., zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Poprzez zmianę stosunków, o których mowa w ww. przepisie należy rozumieć każdą zmianę w sferze osobistej i majątkowej, zarówno uprawnionego, jak i zobowiązanego, która wpływa na zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka, jak i możliwości zarobkowe rodzica, a w konsekwencji także na wysokość zobowiązania alimentacyjnego. Wskazuje się przy tym, że sama różnica wieku dziecka spowodowana upływem czasu od daty orzeczenia określającego wysokość alimentów, uzasadnia przyjęcie, że nastąpił wzrost potrzeb dziecka, wynikający m.in. z rozpoczęcia przez nie edukacji szkolnej, socjalizacji rówieśniczej, czy większych potrzeb w zakresie wyżywienia, zakupu odzieży itp. Powyższe z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków związanych z zaspokajaniem tych potrzeb przez rodziców dziecka (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 1965 r., I CZ 135/64, niepubl.).

Zakres świadczeń alimentacyjnych rodzica względem dziecka wyznacza natomiast przepis art. 135 § 1 k.r.o., w myśl którego zależy on od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka określa art. 96 k.r.o., zgodnie z którym rodzicie obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień. Nie budzi wątpliwości, że każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci mieszkania, wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia itp.

Zakres możliwości zarobkowych zobowiązanego podlega ocenie z punktu widzenia wynagrodzenia, jakie ten otrzymywałby przy pełnym wykorzystaniu swoich sił i możliwości, nie zaś wynagrodzenia rzeczywiście otrzymywanego. Podkreśla się przy tym, że rodzic winien dzielić się z dziećmi nawet skromnym wynagrodzeniem, a nadto, że dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z 5 stycznia 1956 r., III Cr 919/55, OSN 1957, poz. 74).

Przy uwzględnieniu powyższego, rolą Sądu w pierwszej kolejności było ustalenie, czy od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów, nastąpiła przewidziana art. 138 k.r.o. zmiana stosunków.

Sąd doszedł do przekonania, iż zmiana taka miała miejsce.

Niewątpliwie usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego powoda wzrosły od czasu poprzedniego orzekania w przedmiocie alimentów, jakie miało miejsce ponad 6,5 lat temu, na których przestrzeni nastąpiła zmiana stosunków społeczno-gospodarczych w Polsce.

Opierając się na zasadach doświadczenia życiowego i zawodowego, w ocenie Sądu, wskazana kwota 1.300-1.500 zł, jaka miałaby być ponoszona przez powoda na zakup wyżywienia, nawet dietetycznego, rażąco wykracza poza przyjęte standardy dla osoby w tym wieku, i przy takim stanie zdrowia, w jakim obecnie jest powód. Wygórowana jest także kwota 300 zł, jaką matka powoda zadeklarowała z tytułu wydatków na zakup środków higienicznych i kosmetyków.

Konieczność odwołania się do zasad doświadczenia życiowego i zawodowego w zakresie wydatków związanych z utrzymaniem powoda wynikała z tego, że poza fakturami, rachunkami i wezwaniami do zapłaty dokumentującymi koszty utrzymania mieszkania (czynsz, prąd, gaz, telewizja, Internet) nie przedłożono dokumentów, z których jednoznacznie wynikałaby wysokość wszystkich wydatków związanych z utrzymaniem powoda, a o ich wysokości nie mogą świadczyć same tylko subiektywne twierdzenia uprawnionego, i to takie, które rażąco odbiegają od powszechnie przyjętych wydatków na określone składniki utrzymania.

W ocenie Sądu, brak jest podstaw, aby dać wiarę stronie powodowej, że w okresie zimowym płaci za gaz kwotę 1.200 zł miesięcznie. Zważywszy na fakt, iż strona powodowa nie ogrzewa gazem domu wolnostojącego, lecz mieszkanie w bloku, jest to kwota tak wysoka, że jej uwzględnienie wymagałoby precyzyjnego udowodnienia. Tymczasem przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda przedłożyła jedynie dokumenty, za pomocą których wykazała wysokość tej należności za okres wiosenny i letni (k. 85-86, 89-91). Oznacza to, że dysponując fakturami z (...) za cały rok kalendarzowy, dokonała ich selektywnej weryfikacji, aby przedstawić jedynie te, których treść odpowiada jej stanowisku procesowemu, w zakresie okresu niegrzewczego. Nie była zaś w stanie udowodnić swoich twierdzeń dotyczących sezonu grzewczego.

Wobec powyższego, po zweryfikowaniu powyższych, wygórowanych kwot i przyjęciu, że koszty zakupu wyżywienia dla powoda wynoszą 600 zł miesięcznie, a środków higienicznych i kosmetyków 100 zł miesięcznie, należy uznać, iż usprawiedliwione koszty utrzymania powoda wynoszą 1.404 zł miesięcznie. Koszty te obejmują również, w części przypadającej na powoda, raty kredytu hipotetycznego zaciągniętego na remont mieszkania i zakup wyposażenia.

Uwagi Sądu nie uszła okoliczność, iż przed zakończeniem postępowania w niniejszej sprawie powód, jako osoba małoletnia, wyprowadził się od swojej matki i zamieszkał samodzielnie w wynajętym pokoju. W ocenie Sądu, powyższa okoliczność nie może jednak zaważyć na ustaleniu wysokości usprawiedliwionych potrzeb powoda. Powód ma bowiem możliwość dalszego zamieszkiwania z matką i jej rodziną. Ponadto strona powodowa dochodziła od pozwanego partycypacji m.in. w kosztach remontu i wyposażenia pokoju powoda. Uznanie poniesionych w tym celu wydatków za usprawiedliwione sprzeciwia się zaakceptowaniu samowolnej i niczym nieuzasadnionej rezygnacji powoda z korzystania z wyremontowanego dla niego pomieszczenia. Tym bardziej nie można zaakceptować oczekiwania strony powodowej, aby pozwany miał z jednej strony uczestniczyć w kosztach remontu pokoju powoda, w którym on nie mieszka, a z drugiej – w kosztach jego utrzymania, zwiększonych wskutek jego wyprowadzenia się od matki. Co więcej, uznaniu za usprawiedliwione kosztów samodzielnego mieszkania przez powoda sprzeciwia się fakt, iż małoletni powinien przebywać pod faktyczną pieczą osoby, jakiej przysługuje nad nim władza rodzicielska, czyli swojej matki, która dopuściła się poważnego uchybienia, rezygnując ze sprawowania tej pieczy poprzez wyrażenie zgody na wyprowadzenie się syna. Strona powodowa nie może zatem liczyć na zaakceptowanie przez Sąd stanu bezprawnego.

Odnosząc się co do możliwości majątkowych i zarobkowych stron, z treści dołączonych dowodów i zeznań wynika, iż sytuacja majątkowa i zarobkowa pozwanego jest zdecydowanie lepsza niż powoda i jego matki.

Możliwości zarobkowe pozwanego niewątpliwie wzrosły w porównaniu z ustaleniami dokonanymi w sprawie o sygn. akt VIII RC 1510/09. O ile wówczas pozwany był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w S. jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku, o tyle obecnie – stosownie do zeznań pozwanego i przedłożonych dowodów – ma stałą pracę i zarabia netto 23.676 NOK (ok. 10.930 zł) miesięcznie. Nawet po uwzględnieniu wszystkich, zadeklarowanych przez pozwanego wydatków związanych z utrzymaniem jego i jego nowej rodziny, pozostaje mu kwota wystarczająca do uiszczania na rzecz powoda alimentów podwyższonych do kwoty 900 zł miesięcznie. Niezależnie jednak od możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego, nie do zaakceptowania jest żądanie strony powodowej, aby pozwany pokrywał wszystkie koszty utrzymania powoda, w tym również wygórowane i nieusprawiedliwione. Górną granicę łącznego zobowiązania wszystkich osób obowiązanych do alimentacji powoda stanowią bowiem koszty jego usprawiedliwionych potrzeb. Natomiast żądana przez stronę powodową kwota 2.000 zł miesięcznie jest irracjonalna i rażąco odbiega od kosztów utrzymania 17-latka w aktualnych warunkach społeczno-gospodarczych. Należy zatem przyjąć, iż matka powoda zamierzała finansować z niej także inne potrzeby własne lub członków swojej rodziny, a nie tylko małoletniego powoda.

Z kolei w usprawiedliwionych kosztach utrzymania powoda powinna partycypować także jego matka. Prawdą jest, że większy udział w nich powinien mieć pozwany, skoro nie sprawuje on bezpośredniej pieczy nad dzieckiem od wielu lat. Jednakże matka powoda przyznała, że ostatecznie również z niej zrezygnowała. Dlatego nie może ona zasadnie oczekiwać, że jej udział w usprawiedliwionych kosztach powoda będzie co najwyżej symboliczny.

Mając na uwadze powyższe, Sąd częściowo uwzględnił żądanie strony powodowej
i podwyższył alimenty należne od pozwanego P. P. na rzecz powoda D. P. z kwoty po 550 zł do kwoty po 900 zł miesięcznie, poczynając od dnia 12 sierpnia 2014 r., tj. od dnia złożenia pozwu, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku. W pozostałej części, tj. ok. 500 zł, usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego powoda powinna pokrywać jego matka.

W zakresie przewyższającym powyższą kwotę i termin Sąd oddalił powództwo jako wygórowane, o czym orzeczono w punkcie II sentencji wyroku. W szczególności strona powodowa nie wykazała, aby za okres poprzedzający wytoczenie powództwa pozostały jakieś niezaspokojone potrzeby powoda albo niespłacone należności za ich zaspokojenie.

Sąd dokonał oceny zgromadzonych w sprawie dowodów w oparciu o dyspozycję art. 233 § 1 k.p.c. Sąd nadał moc dowodową i przymiot wiarygodności dokumentom zgromadzonym w toku postępowania oraz znajdującym się w aktach sprawy o sygn. akt VIII RC 1510/09, które nie były przez strony kwestionowane ani nie budziły wątpliwości Sądu. Powyższe dowody pozwoliły na ocenę sytuacji majątkowej i zarobkowej pozwanego oraz zakresu usprawiedliwionych potrzeb powoda.

Sąd oparł się również na dowodach z przesłuchania obu stron, z wcześniej wskazanymi wyjątkami, w których uznał je za niewiarygodne.

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd odstąpił od obciążenia małoletniego powoda, który w większości przegrał niniejszą sprawę, obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda, w części przez niego wygranej, albowiem małoletni powód nie posiada żadnego majątku, o czym orzeczono w punkcie III sentencji wyroku.

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., Sąd z urzędu nadaje wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty – co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące. Z tych też względów orzeczono jak w punkcie IV sentencji wyroku.