Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy w Koszalinie V Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia: SO Marek Walentynowicz (spr.)

Sędziowie: SO Grzegorz Polewiak

SO Przemysław Żmuda

Protokolant: sekr. sąd. Jolanta Grosiak

przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. Wacława Jona

po rozpoznaniu w dniu 08 listopada 2013 r. sprawy

P. N.

oskarżonego z art. 177§1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego
i pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych

od wyroku Sądu Rejonowego w Białogardzie

z dnia 17 lipca 2013 r. sygn. akt II K 668/12

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  na podstawie art. 42§1 kk w zw. z art. 43§1 kk orzeka wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 (dwóch) lat,

b)  na podstawie art. 43§3 kk nakłada na oskarżonego obowiązek zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu,

2.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

3.  zwalnia oskarżonego oraz oskarżycieli posiłkowych od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt V Ka 687/13

UZASADNIENIE

P. N. został oskarżony o to, że:

w dniu 10 lipca 2010r. na drodze nr (...) pomiędzy miejscowościami K.-B., gmina K., województwo (...), kierując samochodem osobowym marki V. (...) nr rej. (...), umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że nie zachowując szczególnej ostrożności podczas manewru wyprzedzania i nie upewniając się czy ma odpowiednią widoczność i dostatecznie dużo miejsca do wykonania manewru wyprzedzania, rozpoczął manewr wyprzedzania kolumny samochodów w chwili gdy z naprzeciwka nadjeżdżał samochód marki V. (...) nr rej. (...), którym kierował P. S. (1), a następnie próbując uniknąć zderzenia z nim próbował wjechać za jadący w kolumnie samochód marki H. (...) nr rej. (...) kierowany przez A. R., jednak uderzył w tył samochodu H. (...) nr rej. (...), od którego odbił się i zderzył się z nadjeżdżającym z naprzeciwka samochodem marki V. (...) nr rej (...), zaś samochód H. (...) nr rej. (...) uderzył w tył jadącego przed nią samochodu marki F. (...) nr rej. (...) kierowanego przez J. R., który w następstwie uderzył w tył jadącego przed nim samochodu marki O. (...) nr rej. (...) kierowanego przez A. S., w wyniku czego kierowca samochodu marki V. (...) nr rej. (...) P. S. (1) doznał obrażeń ciała w postaci złamania kciuka, naruszających czynności narządu jego ciała na okres powyżej 7 dni, oraz pasażerowie samochodu marki V. (...) nr rej. (...): L. S. doznała obrażeń ciała w postaci wstrząśnienia mózgu, O. H. doznała urazu głowy ze wstrząśnieniem mózgu, J. H. doznała skręcenia odcinka szyjnego kręgosłupa z naderwaniem więzadeł. N., które to obrażenia naruszyły czynności narządów ich ciała na okres przekraczający 7 dni,

tj. o czyn z art. 177§1 kk.

Sąd Rejonowy w Białogardzie wyrokiem z dnia 17 lipca 2013 roku w sprawie sygn. akt II K 668/12:

1.  oskarżonego P. N. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 177§1 k.k. i za to na podstawie powołanego przepisu wymierzył mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

2.  na podstawie art. 69§1 i §2 k.k. i art. 70§1 pkt l k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 3 lat próby,

3.  na podstawie art. 73§1 k.k. w okresie próby oskarżonego oddał pod dozór kuratora,

4.  na podstawie art. 46§1 k.k. orzekł wobec oskarżonego obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę poprzez zapłatę na rzecz J. H. kwotę 2.000,00zł, a na rzecz L. S., O. S. i P. S. (1) kwot po 1.000,00,

5.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania karnego i wymierzył mu opłatę w kwocie 300,00 złotych.

Powyższy wyrok apelacją zaskarżył obrońca oskarżonego zarzucając:

- naruszenie przepisów prawa procesowego - art. 415 § 5 zd. ostatnie k.p.k. w zakresie objętym pkt 4 wyroku albowiem - w czasie wyrokowania - z powództwa pokrzywdzonych toczyło się postępowanie sądowe przed Sądem Rejonowym w Białogardzie I Wydziałem Cywilnym w sprawie o odszkodowanie, wiedzę o czym posiadał sąd I instancji i co skutkować winno oddaleniem żądań opartych o zasadę określoną w art. 456 § l k.k.,

nadto,

- rażącą niewspółmierność orzeczonej kary l roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności mimo warunkowego zawieszenia wykonania tej kary do stopnia zawinienia oskarżonego, do dyrektyw wymiaru kary określonych w art. 53 k.k. polegająca na nie uwzględnieniu wszystkich istotnych okoliczności sprawy i warunków osobistych sprawcy, nie karanego i posiadającego bardzo dobre opinie środowiskowe, a w sytuacji, gdy zdarzenie drogowe, zawinione przez oskarżonego, miało charakter w rzeczywistości nieumyślny przez co orzeczona kara jawi się jako zbyt surowa,

co mając na uwadze, wniósł o:

- zmianę apelowanego wyroku poprzez wyeliminowanie z rozstrzygnięcia treści pkt 4 poprzez oddalenie żądań odszkodowawczych,

nadto o:

- zmianę wyroku w części dotyczącej orzeczonej kary poprzez zmniejszenie jej wymiaru przy zachowaniu okresu zawieszenia i obligatoryjnego dozoru kuratorskiego - nie obciążanie oskarżonego kosztami postępowania odwoławczego z uwagi na jego ciężką sytuację majątkową.

Ponadto wyrok apelacją zaskarżył pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych zarzucając rażącą niewspółmierność kary, przez nieorzeczenie wyższego okresu próby przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary, nieorzeczenie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, nieorzeczenie wyższych kwot zadośćuczynienia. W petitum wniósł o zmianę orzeczonej kary poprzez podwyższenie okresu warunkowego zawieszenia wykonania, kary do 5 lat, a także orzeczenie wobec oskarżonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres trzech lat. Nadto kwoty orzeczone tytułem zadośćuczynienia na rzecz J. H., L. S., O. S. oraz P. S. (1) powinny zostać zwiększone odpowiednio do kwot 15.000, 4.000 i po 2.000 złotych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy jest bezzasadna.

Zgodnie z art. 415 § 5 zd. II nawiązki na rzecz pokrzywdzonego, obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono. Jak wynika z niekwestionowanej przez strony kopii protokołu Sądu Rejonowego w Białogardzie Wydział I Cywilny z dnia 12 września 2013 roku sygn. akt I Co 1148/13 o zawezwanie do próby ugodowej (karta 402 akt), do zawarcia ugody nie doszło. W tej sytuacji nie można zgodzić się z zarzutami zawartymi w apelacji obrońcy, że wynikające z popełnienia przestępstwa roszczenie dotyczące zadośćuczynienia jest przedmiotem innego postępowania, albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono. Sąd Okręgowy nie znalazł wiec podstaw do zmiany wyroku przez wyeliminowanie rozstrzygnięcia zawartego w pkt. 4 wyroku, dotyczącego orzeczonego zadośćuczynienia.

Natomiast na uwzględnienie zasługiwała ta część apelacji pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, gdzie zaskarżono orzeczenie o karze na niekorzyść oskarżonego w części dotyczącej nieorzeczenia środka karnego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Ma rację skarżący, że kwestia niekaralności oskarżonego w okresie tej konkretnej sprawy nie może mieć charakteru nadrzędnego. Zmiana wyroku na niekorzyść oskarżonego w tej części jest możliwa i to w oparciu o dokonanie ustaleń sądu a quo, który w sposób jednoznaczny przyjął, że stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego z uwagi na jego przebieg, jak również skutki jest wysoki. To również sąd a quo ustalił w sposób prawidłowy, że oskarżony umyślnie naruszył podstawowe zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że nie zachował szczególnej zasady ostrożności podczas manewru wyprzedzania, nie upewniając się, że ma dostatecznie dużo miejsca do wykonania tego manewru, rozpoczął ten manewr w chwili, gdy z naprzeciwka nadjeżdżał samochód V. P. S. (1), a następnie próbując uniknąć zderzenia popróbował wjechać za samochód H. (...) A. R., jednak uderzył w tył jej samochodu i odbijając się od niego wjechał na przeciwny pas, gdzie doszło do zderzenia z V. (...). Ponadto H. (...) uderzyła w jadący przed nią samochód marki F. (...) J. R., a ten uderzył w tył samochodu O. (...) A. S.. W wyniku tego kierowca i pasażerowie samochodu odnieśli obrażenia ciała na okres powyżej 7 dni. Takie karygodne zachowanie oskarżonego, który w tak rażący sposób zlekceważył podstawowe zasady ruchu drogowego musiały wręcz w oczywisty sposób skutkować zmianą wyroku w ten sposób, że Sad Okręgowy na podstawie art. 42§1 kk w zw. z art. 43§1 kk orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 (dwóch) lat oraz na podstawie art. 43§3 kk nałożył na oskarżonego obowiązek zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu.

Natomiast nie podzielono zarzutów i wniosków apelacji dotyczącej podwyższenia orzeczonych kwot zadośćuczynienia na rzecz poszczególnych pokrzywdzonych. Należy zgodzić się z apelującym, że uzasadnienie sądu a quo dotyczące orzeczonych kwot zadośćuczynienia, mówiąc oględnie jest niedostateczne. Jednakże prawidłowo ujawniona wszelka dokumentacja lekarska, jak również dotycząca już wypłaconych kwot pozwala sądowi na merytoryczną ocenę rozstrzygnięcia i w tej części zaskarżonego wyroku. Uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania tylko w tej części uniemożliwiałoby pokrzywdzonym uzyskanie w krótkim czasie jakichkolwiek kwot z tytułu zasądzonego zadośćuczynienia Przedstawiona dokumentacja lekarska jak i pozostała dotycząca sytuacji zdrowotnej, majątkowej i osobistej pokrzywdzonych w pełni pozwala zaakceptować rozstrzygnięcie sądu co do wysokości zasądzonych kwot zadośćuczynienia.

Zresztą zgodnie z art. 415 § 6 kpk, jeżeli zasądzone między innymi zadośćuczynienie za doznaną krzywdę nie stanowi pełnego zadośćuczynienia można dochodzić dodatkowych roszczeń w postępowaniu cywilnym.

Tak zmodyfikowany wyrok sądu a quo przez orzeczenie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres dwóch lat powoduje, że pozostałe zarzuty zawarte w apelacji obrońcy jak i pełnomocnika zarzucające rażącą niewspółmierność kary są bezzasadne. Przy takiej modyfikacji wyroku i orzeczonych przez sąd a quo kwotach zadośćuczynienia, brak jest podstaw do zmiany wysokości orzeczonej kary pozbawienia wolności w pkt 1 wyroku, jak i okresu próby zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego. Również z uwagi na orzeczony środek karny jak i zadośćuczynienie, celowym jest pozostawienie rozstrzygnięcia o dozorze kuratora.

W tej sytuacji Sąd Okręgowy stwierdza, że kara wymierzona oskarżonemu, jako całość rozstrzygnięcia, uwzględnia przesłanki z art. 53 kk, jest współmierna do wysokiego stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie przekracza stopnia zawinienia sprawcy. Wobec powyższego na podstawie art. 437 § 2 kpk Sąd Odwoławczy orzekł jak w sentencji.

Na podstawie art. 634 kpk, 624 § 1 kpk biorąc pod uwagę sytuację osobistą i majątkową oskarżonego, jak i oskarżycieli posiłkowych za uzasadnione uznano zwolnienie ich od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Wobec powyższego należało orzec jak na wstępie.