Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSO Dariusz Płaczek

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

odwołania R. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 18 września 2012 roku nr (...)

w sprawie R. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się R. R. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 września 2012 roku do 31 sierpnia 2013 roku;

2.  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt IV U 1140/12

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 5 lutego 2012 r.

Decyzją z dnia 18.09.2012 r., nr (...)- (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. , na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), odmówił R. R. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 12.09.2012 r. uznała, że wnioskodawca jest osobą zdolną do pracy.

W odwołaniu od tej decyzji R. R. domagał się jej zmiany i przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że
z uwagi na poważne zwyrodnienie kręgosłupa, nie jest w stanie podjąć pracy fizycznej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i podkreślając, że odwołanie nie wnosi żadnych nowych okoliczności, które miałyby wpływ na zmianę orzeczenia komisji lekarskiej ZUS.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że R. R., urodzony (...),
z zawodu jest murarzem - tynkarzem i w zawodzie tym ostatnio pracował.

Od 14.01.2009 r. do 31.08.2012 r. ubezpieczony pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

W dniu 26.07.2012 r. odwołujący wystąpił do organu rentowego z wnioskiem
o ponowne przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W orzeczeniu z dnia 16.08.2012 r. lekarz orzecznik ZUS uznał wnioskodawcę za osobę częściowo niezdolnego do pracy na okres do 28.02.2013 r.

Na skutek zarzutu wadliwości, sprawa skierowana została do komisji lekarskiej ZUS, która w orzeczeniu z dnia 12.09.2012 r. stwierdziła, że wnioskodawca nie jest osobą niezdolną do pracy.

Na tej podstawie, zaskarżoną decyzją z dnia 18.09.2012 r. (...) Oddział w T. odmówił R. R. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(okoliczności bezsporne)

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

W opinii sądowo- lekarskiej z dnia 04.12.2012 r. biegli sądowi neurolog i chirurg ortopeda- traumatolog stwierdzili u odwołującego:

-

zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego z wielopoziomowymi dyskopatiami,

-

przewlekły zespół bólowy grzbietu,

-

przewlekłe zapalenie jelit,

-

stan po operacji żylaków odbytu w 2008 r.,

-

stan po operacji niedrożności mechanicznej jelit w 2007 r.,

-

stan po złamaniu przedramienia lewego w 2007 r.,

-

stan po operacji wyrostka robaczkowego w 1998 r.,

-

stan po operacji przepukliny pachwinowej lewostronnej w 1983 r.

Odwołujący jest osobą częściowo niezdolną do pracy od 01.09.2012 r. na okres jednego roku.

U badanego nie nastąpiła poprawa stanu zdrowia. Obserwuje się progresję skutków choroby układu ruchu. Stwierdza się ograniczenie ruchomości kręgosłupa, uszkodzenie odruchów skokowych i obecność objawów rozciągowych. Objawy te i dolegliwości bólowe znajdują uzasadnienie w obrazach kanału kręgowego z wielopoziomowymi dyskopatiami
z kompresją korzeni i worka oponowego.

Aktualny stan kliniczny nie pozwala badanemu na wykonywanie pracy wymagającej ogólnej dobrej sprawności fizycznej, w tym pracy w zawodzie murarza- tynkarza.

Z powodu uporczywych dolegliwości bólowych odwołujący poddał się kilkakrotnie ostrzykiwaniu korzeni rdzeniowych środkiem znieczulającym. Na leczenie operacyjne dyskopatii nie wyraził zgody. Podjęcie takiego leczenia daje jedynie teoretycznie szansę na uzyskania znacznej poprawy klinicznej.

dowód:

-

opinia sądowo- lekarska z dnia 04.12.2012 r.- k. 8-12 akt ZUS,

Sąd, ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie, podzielił wnioski płynące
z opinii biegłych sądowych neurologa i chirurga ortopedy- traumatologa, albowiem opinia ta sporządzona została w sposób rzetelny, po osobistym przebadaniu ubezpieczonego oraz bardzo szczegółowej i wszechstronnej analizie dokumentacji zgromadzonej w aktach rentowych, przy czym biegli legitymowali się fachową wiedzą oraz odpowiednim doświadczeniem zawodowym. W ocenie Sądu wnioski płynące z opinii korespondują ze zgromadzoną dokumentacją medyczną oraz bazują na wynikach przeprowadzonego badania, co czyni opinię wewnętrznie spójną, logiczną i kompletną. Opinia w sposób jednoznaczny i przejrzysty obrazuje stan zdrowia ubezpieczonego i w oparciu o aktualne wskazania wiedzy medycznej kategorycznie rozstrzyga kwestię wpływu stwierdzonych u niego schorzeń na zdolność do pracy. Z tych też powodów, Sąd w pełni podzielił wnioski wynikające z opinii sądowo - lekarskiej z dnia 04.12.2012 r. odnośnie częściowej niezdolności badanego do pracy od 01.09.2012 r. na okres jednego roku.

W piśmie procesowym z dnia 24.01.2013 r., zawierającym zarzuty do opinii sądowo - lekarskiej z dnia 04.12.2012 r., organ rentowy podniósł, że opinia ta jest wewnętrznie sprzeczna, ponieważ w zakresie narządu ruchu i układu nerwowego, poza słabszym prawym odruchem skokowym oraz zniekształceniem obrysu lewego nadgarstka, bez ograniczenia ruchomości, biegli nie stwierdzili jakichkolwiek odchyleń od stanu prawidłowego. W ocenie ZUS, również odwoływanie się do poprzednich orzeczeń jest chybione i wadliwe, ponieważ każdy wniosek o przyznanie prawa do świadczenia otwiera nowe postępowanie orzecznicze. Uwzględniając powyższe, organ rentowy wniósł
o dopuszczenie w sprawie dowodu z opinii uzupełniającej tych samych biegłych celem ustosunkowania się do sformułowanych zarzutów.

W ocenie Sądu zarzuty organu rentowego były bezzasadne.

Nie nasuwały bowiem wątpliwości zarówno fachowość biegłych, jak i rzetelność przeprowadzonego przez nich badania. Opinia w sposób przejrzysty obrazuje stan zdrowia ubezpieczonego i w oparciu o aktualne wskazania wiedzy medycznej rozstrzyga kwestię wpływu rozpoznanych u niego schorzeń na zdolność do pracy. Odpowiada też na wszystkie istotne pytania, w pełni realizując dyspozycję Sądu wyrażoną w sentencji postanowienia
o powołaniu biegłych sądowych. Biegli ci na podstawie badania odwołującego, które przeprowadzone zostało dokładnie, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie standardami, oraz analizy dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach organu rentowego, w tym wyników badań specjalistycznych, dokonali prawidłowego rozpoznania i sformułowali ostateczne wnioski, które Sąd w pełni podziela. W opinii tej biegli wyraźnie wskazali, że przyczyną niezdolności odwołującego do pracy są zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Jak podali, u badanego występuje ograniczenie ruchomości kręgosłupa, uszkodzenie odruchów skokowych i obecność objawów rozciągowych, które to objawy wraz z dolegliwościami bólowymi znajdują uzasadnienie w obrazach kanału kręgowego z wielopoziomowymi dyskopatiami z kompresją korzeni i worka oponowego. To właśnie schorzenie powoduje, że aktualny stan kliniczny nie pozwala badanemu na wykonywanie pracy wymagającej ogólnej dobrej sprawności fizycznej, jaką jest niewątpliwie praca murarza- tynkarza. Istotne jest również to, że uprzednio odwołujący był uznawany za osobę częściowo niezdolną do pracy
z uwagi na występujące u niego zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego (ostatnio wielopoziomową dyskopatię z zespołem bólowym i ograniczeniem ruchomości oraz przewlekły zespół bólowy korzeniowy w przebiegu zmian zwyrodnieniowych
i dyskopatycznych), które rozpoznawane były na etapie postępowania przed organem rentowym. Nie można więc zgodzić się z twierdzeniem organu rentowego, że odwoływanie się do poprzednich orzeczeń jest chybione i wadliwe. Wprawdzie każdy kolejny wniosek otwiera nowe postępowanie orzecznicze przed organem rentowym, niemniej w sytuacji uprzedniego pobierania renty w związku z niezdolnością do pracy, aktualna ocena stanu zdrowia nie może abstrahować od stanu stwierdzonego uprzednio. Orzeczenie okresowej niezdolności do pracy powoduje bowiem, że po upływie tego okresu następuje weryfikacja przesłanki niezdolności do pracy, jeżeli ubezpieczony wyrazi taką wolę poprzez złożenie wniosku o przyznanie mu prawa do renty na dalszy okres. Myśl tę wyraża przepis art. 107 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy może ulec zmianom w przypadku zmiany kwalifikacji niezdolności do pracy, jej ustania lub ponownego powstania. Istotne znaczenie ma więc tutaj aktualny stan zdrowia badanego, który albo uległ poprawie, albo pogorszeniu albo też nie uległ zmianie. Oceny takiej można zatem dokonać odnosząc się między innymi do sytuacji sprzed daty złożenia nowego wniosku.

Uwzględniając powyższe, na podstawie tej właśnie opinii, ocenionej pozytywnie, zgodnie z kryteriami zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłych, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków, Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

Mając na uwadze, że okoliczności sporne zostały w niniejszej sprawie dostatecznie wyjaśnione, a opinia z dnia 04.12.2012 r. jest pełna, jasna, logiczna i poprawna metodologicznie z punktu widzenia art. 12 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach
i rentach z FUS, na rozprawie w dniu 5 lutego 2012 r. Sąd oddalił wniosek organu rentowego
o dopuszczenie w sprawie dowodu z opinii uzupełniającej tych samych biegłych celem ustosunkowania się do sformułowanych w piśmie z dnia 24.01.2013 r. zarzutów, uznając, że dopuszczenie tego dowodu nie wniosłoby niczego nowego do sprawy, zmierzając jedynie do przewłoki postępowania.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie zostały uznane przez Sąd za wiarygodne.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie od decyzji (...) Oddział w T. z dnia 18.09.2012 r., w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa, zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z brzmieniem art. 107 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Stosownie zaś do treści art. 57 powołanej ustawy, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit.a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Jak wynika z dyspozycji art. 12 powołanej ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

W myśl dyspozycji ust. 2 tego artykułu, całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast stosownie do ust. 3, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do pracy zgodnie
z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Równocześnie w myśl art. 13 ustawy, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania tej zdolności uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, jak również możność wykonywania dotychczasowej pracy, względnie możliwość przekwalifikowania zawodowego. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu, trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy.

Jak wynika z wydanej w przedmiotowej sprawie opinii biegłych sądowych neurologa
i chirurga ortopedy- traumatologa, odwołujący z uwagi na zdiagnozowane u niego chorzenia, w tym schorzenie zasadnicze w postaci zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa lędźwiowego
z wielopoziomowymi dyskopatiami, jest osobą częściowo niezdolną do pracy od 01.09.2012 r. na okres jednego roku.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 01.09.2012 r. do 31.08.2013 r.

Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. W tym względzie miał na uwadze przepis
art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z art. 118 ust. 1 tej ustawy, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, z uwzględnieniem tego, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (ust. 1a). W zdaniu drugim ust. 1a art. 118 ustawy dodano, że organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Podkreślić należy, iż organ rentowy wydaje decyzję na podstawie niezależnej i w każdej konkretnej sprawie suwerennej merytorycznie oceny lekarza orzecznika czy komisji lekarskiej, które stają się z punktu widzenia organu rentowego tylko kolejnymi elementami stanu faktycznego, stanowiącego podstawę do wydania decyzji. Nie można zatem przyjąć, że dysponując i opierając się na takich orzeczeniach komisji lekarskiej, organ rentowy nie wyjaśnia okoliczności i nie ustala niezbędnej do wydania decyzji przesłanki prawa do renty w postaci niezdolności do pracy.