Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 11 sierpnia 2015 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu XI Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Anna Małecka

Protokolant:Karolina Suder

po rozpoznaniu w dniu 11 sierpnia 2015 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G.

przeciwko E. M.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej E. M. na rzecz strony powodowej (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. kwotę 961,58 zł (dziewięćset sześćdziesiąt jeden złotych pięćdziesiąt osiem groszy) wraz z odsetkami umownymi w wysokości 4-krotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku, liczonymi od kwoty 923,53 zł od dnia 31 marca 2014 r. do dnia 11 sierpnia 2015 r.;

II.  zasądzoną w punkcie I kwotę należności głównej i odsetek rozkłada na 6 rat miesięcznych, płatnych do dnia 25 każdego kolejnego miesiąca, począwszy od miesiąca następującego po uprawomocnieniu się niniejszego wyroku, przy czym pierwsza rata wynosić będzie 124,02 zł, a pozostałe pięć rat po 200,00 zł każda;

III.  zasądza od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 210,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt XI C 1876/14

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym dnia 31 marca 2014 r. do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie strona powodowa (...) S.A. w G. domagała się zasądzenia od pozwanej E. M. kwoty 961,58 zł wraz z odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, że kwota, której się domaga jest należnością wynikającą z zawartej z pozwaną umowy pożyczki z dnia 5 czerwca 2013 r. na kwotę 1.900 zł, z warunków której pozwana się nie wywiązała, uiszczając łącznie należności w kwocie 1.170 zł, która została zaksięgowana: w kwocie 976,47 zł na poczet kapitału, kwota 190 zł na poczet kosztów windykacyjnych i kwota 3,53 zł na poczet odsetek karnych za opóźnienie.

Dnia 10 kwietnia 2014 r. został wydany nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym prowadzonym pod sygnaturą Nc-e 450102/14.

W dniu 15 maja 2014 r. pozwana E. M. wniosła sprzeciw, zarzucając spełnienie świadczenia na rzecz strony powodowej.

Postanowieniem z dnia 23 czerwca 2014 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę do Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu jako miejscowo właściwego wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu i utraty mocy nakazu zapłaty.

Na rozprawie w dniu 11 sierpnia 2015 r. pozwana E. M. podała, że nie jest w stanie przedstawić dowodów na fakt spłaty zobowiązania oraz wniosła o rozłożenie należności na raty z uwagi na jej trudną sytuację majątkową.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 czerwca 2013 r. między E. M. jako pożyczkobiorcą a (...) S.A. jako pożyczkodawcą została zawarta umowa pożyczki numer (...), na mocy której E. M. uzyskała pożyczkę w kwocie 1.900 zł, którą miała zwrócić w 10 ratach miesięcznych po 190 zł, począwszy od dnia 5 lipca 2013 r. (§ 2 i 4 umowy). Pożyczka nie była oprocentowana (§ 2 ust. 1 umowy), lecz w przypadku zwłoki w zapłacie zobowiązana jest do zapłaty odsetek od zadłużenia przeterminowanego w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku (§ 6 umowy); nadto w przypadku zwłoki pożyczkobiorcy w zapłacie dwóch pełnych rat pożyczki we wskazanych terminach (...) S.A. może wypowiedzieć umowę pożyczki z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia, po uprzednim bezskutecznym listownym wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni. Po upływie okresu wypowiedzenia pożyczkodawca ma prawo domagać się całości niespłaconych należności oraz odsetek karnych za opóźnienie.

W postanowieniu § 6 ust. 6 umowy (...) S.A. zastrzegła sobie możność naliczenia kosztów działań windykacyjnych: nie więcej niż 70 zł za działania takie jak: wezwania do zapłaty (7 zł za jeden list), monitów telefonicznych (10 zł za jeden monit) i sms (5 zł za jeden monit), nie więcej niż 20 zł za korespondencję wysyłaną listami poleconymi oraz nie więcej niż 100 zł za wizyty terenowe.

/dowód: umowa z dnia 5.06.2013 r. – k. 22-26,

(...) S.A. sporządziła pismo, datowane na dzień 14 października 2013 r., w którym wyzwała E. M. do zapłaty zaległości w kwocie 190 zł w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma pod rygorem wypowiedzenia umowy i podjęcia działań windykacyjnych.

/dowód: pismo (...) S.A. z dnia 14.10.2013 r. – k. 28/

Pismem z dnia 13 listopad a213 r. (nadanym tego dnia listem poleconym) (...) S.A. wypowiedziała E. M. umowę pożyczki z dnia 5 czerwca 2013 r., powołując się na § 6 ust. 1 umowy pożyczki. Jednocześnie E. M. została wezwana do uiszczenia zaległości w kwocie 400 zł oraz dalszych rat.

/dowód: 1. pismo (...) S.A. z dnia 13.11.2013 r. – k. 29,

2. potwierdzenie nadania – k. 27./

E. M. utrzymuje się z emerytury w wysokości 1.100 zł – 1200 zł miesięcznie. Obecnie mieszka w mieszkaniu swego syna z 10-letnią wnuczką J., która jest chora na autyzm. Stan zdrowia J. jest zły: wykazuje ona znaczne opóźnienie w rozwoju (zgodnie z opinią psychologa ma mentalność dwuletniego dziecka i wymaga dozoru), nadto cierpi na niedosłuch, w związku z czym jej mowa nie rozwija się prawidłowo. Dziecko choruje na tarczycę, wykazuje nieprawidłowy wzrost. Pozwana opiekuje się wnuczką samodzielnie, przy pomocy syna, gdyż matka J. (córka E. M.) zmarła w lipcu 2015 r. na chorobę nowotworową, a ojciec dziecka się nim nie interesuje i nie łoży na córkę. We wrześniu 2015 r. J. ma rozpocząć naukę w szkole dla dzieci autystycznych we W..

Aktualnie toczy się o ustanowienie opieki zastępczej dla J. – jej opiekunem ma być syn E. M. (wujek dziecka). W tej chwili z tytułu opieki nad J. pozwana nie otrzymuje żadnych świadczeń.

Wcześniej - od urodzenia wnuczki - pozwana mieszkała z córką, aby jej pomóc; córka E. M. zachorowała na nowotwór w 2012 r., co spowodowało, że ich gospodarstwo domowe borykało się z brakiem środków na bieżące utrzymanie.

Pozwana opłaca opłaty związane z korzystaniem z mieszkania.

/dowód: przesłuchanie pozwanej E. M. – k. 38/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Zgodnie z przepisem art. 354 § 1 k.c. dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Jako że wiążąca strony umowa została sporządzona i zawarta zgodnie z obowiązującymi przepisami, a jej treść nie sprzeciwiała się zasadom współżycia społecznego, pozwana winna była wykonać zobowiązanie i spłacić zaciągniętą pożyczkę w ratach i terminie określonym w umowie, szczególnie, że nie przeczyła wykonaniu zobowiązania przez stronę powodową.

W niniejszej sprawie bezspornym było, że w dniu 5 czerwca 2013 r. pozwana E. M. zawarła ze stroną powodową (...) S.A. umowę pożyczki oraz że nie spłaciła powstałego zadłużenia, co było podstawą do wypowiedzenia umowy w dniu 13 listopada 2013 r.

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie sąd oparł się na przedstawionych przez stronę powodową dokumentach, nie znajdując podstaw do odmówienia im wiarygodności, zwłaszcza że pozwana nie przeczyła faktom, na udowodnienie których wskazane dokumenty były powoływane.

Powodowa spółka była uprawniona do dochodzenia, w myśl art. 481 § 1 k.c. odsetek za czas opóźnienia spełnienia świadczenia pieniężnego. Legitymacja do żądania odsetek istnieje bez względu na to, czy strona powodowa poniosła w związku z opóźnieniem pozwanej szkodę i czy opóźnienie jest następstwem okoliczności, za które pozwana ponosi odpowiedzialność. Zgodnie z § 2 art. 481 k.c. w niniejszej sprawie stronie powodowej należą się odsetki umowne, których wysokość została określona w umowie z dnia 5 czerwca 2013 r.

Sąd skapitalizował odsetki umowne w wysokości 4-krotności stopy kredytu lombardowego NBP od kwoty 923,53 zł za okres od dnia 31 marca 2014 r. do dnia wydania wyroku, to jest do dnia 11 sierpnia 2015 r. W okresie od dnia 1 kwietnia 2014 r. do 8 października 2014 r. stopa odsetek umownych wynosiła 16% (stopa kredytu lombardowego NBP kształtowała się wówczas na poziomie 4%); odsetki za wskazany okres (191 dni) wyniosły 77,32 zł. Od dnia 9 października 2014 r. do dnia 4 marca 2015 r. odsetki umowne wynosiły 12% (stopa kredytu lombardowego NBP wynosiła w tamtym okresie 3%), należność z tytułu odsetek od kwoty 923,53 zł za okres 147 dni wyniosła 44,63 zł. Od dnia 5 marca 2015 r. do dnia 11 sierpnia 2015 r. stopa kredytu lombardowego NBP wynosiła 2,50%, a w związku z tym wysokość odsetek umownych osiągnęła poziom 10% w skali roku; należność z tytułu odsetek wyniosła za okres 160 dni 40,48 zł. Łącznie odsetki umowne od kwoty 923,53 zł od dnia 31 marca 2014 r. do dnia 11 sierpnia 2015 r. wyniosła 162,44 zł, co po zsumowaniu z należnością główną w wysokości 961,58 zł dało kwotę 1.124,02 zł.

Mając na uwadze sytuację majątkową i rodzinną pozwanej sąd rozłożył zasądzoną należność na 6 rat. Orzeczenie w tym zakresie sąd oparł o treść art. 320 k.p.c., zgodnie z którym w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć zasądzone świadczenie na raty. Celem tego przepisu jest umożliwienie wyegzekwowania należności ze względu na określoną sytuację ekonomiczną i finansową dłużnika poprzez wydania orzeczenia zasądzającego roszczenie powoda z uwzględnieniem interesów pozwanego w zakresie czasu wykonania wyroku. Zważyć należy, że szczególnie uzasadnione wypadki w świetle tego przepisu nie muszą mieć wyjątkowego charakteru. O ich zaistnieniu decydują okoliczności konkretnego przypadku, które powinny być rozważone całościowo. W przekonaniu Sądu Rejonowego w niniejszej sprawie zaistniały okoliczności uzasadniające zastosowanie przepisu art. 320 k.p.c. W ocenie sądu w chwili obecnej sytuacja majątkowa pozwanej nie pozwala na jednorazową spłatę całego zadłużenia.

Sąd nie znalazł podstaw, by odmówić zeznaniom pozwanej wiarygodności – wypowiedzi E. M. są spójne, wzajemnie niesprzeczne, logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, a nadto stan rodzinny i majątkowy pozwanej jest znany sądowi z urzędu, jako że był przedmiotem rozpoznania w innej sprawie.

Konieczność udzielenia pomocy finansowej córce chorej na chorobę nowotworową i utrzymującej samodzielnie niepełnosprawną córkę, której ojciec nie przyczynia się do zaspokajania potrzeb dziecka, ani nie sprawuje nad nim opieki – postawiło pozwaną, utrzymującą się wyłącznie z emerytury w trudnej sytuacji.

W związku z powyższym sąd ocenił, że choć pozwana nie dopełniła swego obowiązku w zakresie dokonywania opłat na rzecz powodowej spółki, nie czyniła tego z dużym natężeniem złej woli, lecz w związku ze wzrostem wydatków na utrzymanie i leczenie córki, przy jednoczesnej niemożności znacznego ograniczenia kosztów stałego utrzymania.

W ocenie sądu rozłożenie pozwanej należności na raty umożliwi jej dobrowolne spełnienie zasądzonego świadczenia, bez narażania na dodatkowe koszty postępowania egzekucyjnego.

Pozwana obecnie osiąga przychód w kwocie około 1.200 zł, samodzielnie utrzymuje wnuczkę i opłaca koszty mieszkania, które obecnie zajmuje. Mając na uwadze całokształt sytuacji majątkowej i finansowej pozwanej sąd rozłożył dochodzoną pozwem należność na 6 rat, z uwagi na realną niemożność jednorazowej spłaty całego zadłużenia przez pozwaną. Pozwana nie ma wartościowego majątku, który mogłaby spieniężyć.

Nadto sąd przyznał stronie powodowej odsetki ustawowe za zamknięty okres do dnia wydania wyroku zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1970r. (III PZP 11/70 OSNC 1971/4/61). Rozkładając na mocy art. 320 k.p.c. zasądzone świadczenia pieniężne na raty, sąd nie może – na podstawie tego przepisu – odmówić przyznania wierzycielowi żądanych odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie; rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma jednak ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat.

Orzeczenie o kosztach zostało oparte o przepis art. 98 § 1 k.p.c., który statuuje zasadę odpowiedzialności stron procesu za wynik postępowania. W chwili wytoczenia powództwa po stronie pozwanej istniało zadłużenie wobec strony powodowej, które uzasadniało złożenie pozwu.