Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny:
Przewodniczący: SSR Tadeusz Kotuk
Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Szymańska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2016 r. w G. sprawy z powództwa K. J. (1) przeciwko J. E. (1), K. W. (1), O. W. (1), S. M. (1) z udziałem interwenienta ubocznego Gminy M. G.

o eksmisję i zapłatę

I.  nakazuje pozwanym J. E. (1), K. W. (1), O. W. (1), S. M. (1), aby wydali powódce K. J. (1) część nieruchomości objętej księgą wieczystą (...) o powierzchni 247,84 m/kw, oznaczonej kolorem czerwonym na mapie stanowiącej cześć opinii biegłego J. M. (1) (karta 152 akt sprawy), którą czyni integralną częścią niniejszego orzeczenia;

II.  ustala, że pozwanym K. W. (1), O. W. (1) i S. M. (1) przysługuje prawo do lokalu socjalnego i wstrzymuje względem nich wykonanie punktu I. niniejszego wyroku do czasu złożenia im przez Gminę M. G. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;

III.  orzeka, że pozwanemu J. E. (1) nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego;

IV.  zasądza solidarnie od J. E. (1) i K. W. (1) na rzecz powódki K. J. (1) kwotę 7.800 zł (siedem tysięcy osiemset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia zapłaty;

V.  w pozostałym zakresie oddala powództwo o zapłatę;

VI.  znosi pomiędzy stronami koszty procesu;

VII.  nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego w punkcie IV. niniejszego wyroku powódce K. J. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 1373,35 zł (jeden tysiąc trzysta siedemdziesiąt trzy złote trzydzieści pięć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

VIII.  nakazuje ściągnąć od pozwanej K. W. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 1471,38 zł (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt jeden złotych trzydzieści osiem groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

IX.  kosztami interwencji ubocznej obciąża Gminę M. G., uznając je za poniesione.

Sygn. akt I C 1187/13

UZASADNIENIE

Stan faktyczny

K. J. (1) jest współwłaścicielem nieruchomości objętej księgą wieczystą (...), przy ul. (...) w G..

Okoliczność bezsporna

W wyniku umowy o podział do korzystania pomiędzy współwłaścicielami tej nieruchomości K. J. (1) przypada do wyłącznego korzystania fragment tej nieruchomości o trapezowym kształcie, o powierzchni 247,84 m/kw, na którym posadowiony jest budynek mieszkalny, w którym zamieszkują aktualnie: K. W. (1) z małoletnimi dziećmi (O. W. (1) ur. (...), S. M. (1) ur. czerwiec (...)) oraz J. E. (1).

Okoliczności bezsporne

Dziadkowie K. J. (2) i E. G. – byli stronami umowy dzierżawy tej części nieruchomości zawartej w 1988 r. z A. S.. K. W. (1) mieszka tam i jest zameldowana od urodzenia (1975 r.) do chwili obecnej.

Dowód: informacja z bazy PESEL, k. 90-91

umowa, k. 69

Przez pierwsze kilka lat po nabyciu udziału we współwłasności (w 2009 r.) korzystający płacili „coś” powódce, później zaprzestali. Pierwsze wezwanie do opuszczenia nieruchomości K. W. (1) otrzymała od powódki w dniu 25 czerwca 2013 r.

Okoliczności bezsporna (vide k. 124)

Możliwy do pobrania rynkowy czynsz najmu lub dzierżawy nieruchomości oznaczonej na mapie k. 152 akt sprawy w okresie od stycznia 2010 r. do października 2015 r. wynosiłby po 400 zł miesięcznie.

Dowód: opinia biegłego J. M., k. 347, 344-346, 145-161

Ocena dowodów

Opinia biegłego J. M. (traktowana jako całość wraz z uzupełnieniem) jest jasna, pełna i wewnętrznie niesprzeczna.

Opinia biegłego M. Z. nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż postawiony przez pozwaną K. W. zarzut dotyczący wartości nakładów na nieruchomość nie przełożył się na taką formę procesową, która mogłaby być podstawą korzystnego dla pozwanej rozstrzygnięcia w wyroku (nie został wyraźnie postawiony zarzut potrącenia, zatrzymania, pozew wzajemny). Co więcej, nie przedstawiono dowodu nabycia przez pozwaną K. W. tych nakładów od osób, które je poczyniły. W szczególności nie wykazano, że na podstawie następstwa ogólnego (spadkobranie) lub tytułu szczególnego (umowa cesji) obecnie legitymowanym do żądania ich zwrotu jest właśnie K. W..

Zeznania świadków nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż okoliczności na które zeznawali okazały się bezsporne.

Za udowodnione na podstawie dokumentu prywatnego (k. 69) uznano twierdzenie pozwanej K. W., że przedmiotowy fragment nieruchomości był dzierżawiony przez jej dziadków, a ona sama od chwili urodzenia (a więc m.in. także w czasie trwania umowy dzierżawy) zamieszkiwała tam, jako uprawniona na podstawie stosunku prawnorodzinnego.

Istotną, a jednocześnie bezsporną okolicznością jest przyznany przez powódkę fakt, że otrzymywała świadczenia pieniężne za korzystanie z tej nieruchomości jeszcze przez kilka lat od nabycia udziału (nabycie miało miejsce w 2009 r.).

Bezspornym jest też to, że po raz pierwszy wezwanie do opuszczenia nieruchomości pozwana K. W. otrzymała dopiero w czerwcu 2013 r. W każdym razie powódka nie udowodniła, że miało to miejsce wcześniej. Powódka nie udowodniła też nic bliższego na temat formy i dokładnej treści tego wezwania, więc Sąd nie mógł wykreować szczególnych cech tego wezwania na korzyść powódki (m.in. tego, że było to wypowiedzenie z konkretnej przyczyny, np. z powoda niepłacenia czynszu za określony okres, uprawniający do wypowiedzenia bez zachowania ustawowych terminów wypowiedzenia itd.).

Innymi słowy, kwalifikacja powyższego wezwania jako wypowiedzenia jest i tak znaczący sposób korzystna dla powódki (w świetle dalece lakonicznych uwarunkowań dowodowych dotyczących tej kwestii).

Kwalifikacja prawna

Wezwanie do opuszczenia nieruchomości otrzymane przez pozwaną K. W. w czerwcu 2013 r. należy zakwalifikować jako zwykłe wypowiedzenie umowy dzierżawy zawartej w 1998 r. z J. i E. G.. Ponieważ powódka otrzymywała pieniądze za korzystanie z tej nieruchomości jeszcze przez kilka lat po 2009 r. (nie wiadomo dokładnie za jaki okres), to oznacza, że umowa dzierżawy z 1988 r. – mimo upływu terminu na jaki została zawarta – niewątpliwie została przedłużona na czas nieoznaczony (art. 694 w zw. z art. 674 k.c.). Powódka nie wykazała, że jej poprzednik prawny skutecznie wypowiedział umowę dzierżawy przed czerwcem 2013 r.

Z umowy dzierżawy wynikało, że czynsz był płatny rocznie (do 1 lutego każdego kolejnego roku).

Rokiem dzierżawnym był okres od 1 lutego danego roku do 1 lutego roku następnego.

Wezwanie skierowane przez powódkę do pozwanej K. W. w czerwcu 2013 r. należy zakwalifikować jako wypowiedzenie umowy przez nabywcę nieruchomości (art. 678 k.c.) w terminie ustawowym, który w danym przypadku był 6-miesięczny kończący się z upływem roku dzierżawnego (art. 704 k.c.). Z tego wynika, że umowa wygasła z upływem roku dzierżawnego (w lutym 2014 r.) i od marca 2014 r. po pozwani zajmują przedmiotową nieruchomość bez tytułu prawnego. Stąd powództwo windykacyjne przeciwko nim jest zasadne w świetle art. 209 k.c. w zw. z art. 222 § 1 k.c., o czym orzeczono w punkcie I. sentencji wyroku.

Ponieważ z powyższych ustaleń wynika, że pozwani zajmują przedmiotową nieruchomość bez tytułu prawnego dopiero od marca 2014 r., powództwo o zapłatę za okres poprzedzający jest niezasadne w świetle art. 224 § 2 k.c. w zw. z art. 225 k.c. w zw. z art. 230 k.c., o czym orzeczono w punkcie V. sentencji.

Za okres od 1 marca 2014 r. do 14 października 2015 r. powództwo o zapłatę z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z przedmiotowej nieruchomości jest zasadne, gdyż w tym okresie pozwani mieli świadomość, że korzystają z cudzej rzeczy bez tytułu prawnego. Jeżeli chodzi o zasądzoną kwotę, to jest ona wielokrotnością stawki miesięcznej wyliczonej przez biegłego J. M. (400 zł) za okres od 1 marca 2014 r. do 14 października 2015 r. (za ostatni miesiąc ½ tej stawki), czyli za 19 i pół miesiąca.

Roszczenie o zapłatę stało się wymagalne w dniu 16 listopada 2015 r., tj. 7 dni po doręczeniu (k. 296) odpisu pisma pełnomocnika powódki z dnia 14 października 2015 r. (art. 455 k.c.).

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w punkcie IV. sentencji na mocy art. 225 w zw. z art. 224 § 2 w zw. z art. 455 w zw. z art. 481 § 1 i § 2 k.c.

Jeżeli chodzi o ustalenia w przedmiocie prawa do lokalu do lokalu socjalnego, to przysługuje on na podstawie obligatoryjnej przesłanki uwarunkowanej małoletniością O. W. i S. M. oraz ich przedstawicielce ustawowej sprawującej nad małoletnimi opiekę (K. W. (1)) – o czym orzeczono w punkcie II. sentencji na mocy art. 14 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów […].

W przypadku pozwanego J. E. nie stwierdzono żadnych (fakultatywnych ani obligatoryjnych) przesłanek przyznania prawa do lokalu socjalnego, więc orzeczono jak w punkcie III. sentencji na mocy art. 14 ust. 3 i ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów […] a contrario.

Koszty

Koszty pomiędzy stronami zniesiono na mocy art. 100 k.p.c., albowiem każda ze stron wygrała w niepomijalnym zakresie, tak co do powództwa o zapłatę i jak powództwa eksmisyjnego (powódka przegrała w zakresie skutkującym przyznaniem części pozwanych prawa do lokalu socjalnego, czemu się sprzeciwiała, ograniczyła też znacznie obszar gruntu objętego przedmiotem sporu i uległa co do ważnego elementu argumentacji, gdyż okazało się, że część pozwanych była w przeszłości lokatorami, a w chwili wniesienia pozwu całe powództwo w ogóle było niezasadne, gdyż nie upłynął termin wypowiedzenia umowy dzierżawy).

Jeżeli chodzi o nieopłacone koszty sądowe, to kosztami dotyczącymi opinii biegłego M. Z. (124,33 zł + 598,50 + 71,88 zł) w całości obciążono pozwaną K. W., gdyż to ona samodzielnie była inicjatorem jej przeprowadzenia ( punkt VIII. sentencji, art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) oraz 1/3 nieopłaconych kosztów sądowych związanych z opinią biegłego J. M. (czyli 1/3 X [ (...) + 578,03]).

Pozostałą część (2/3) nieopłaconych kosztów sądowych związanych z opinią biegłego J. M. – zgodnie z proporcją wygranej/przegranej w ramach powództwa o zapłatę – pokrywa powódka z zasądzonego roszczenia (art. 100 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) – punkt VII. sentencji.

O kosztach interwencji orzeczono w punkcie IX. sentencji na mocy art. 107 k.p.c. zdanie trzecie a contrario, gdyż interwenient uboczny nie przyczynił się w zauważalny sposób do przebiegu i wyniku niniejszego procesu.