Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2016 r.

Sąd Rejonowy w Nidzicy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2016 r. w Nidzicy

sprawy z powództwa Z. O.

przeciwko Č. P.`ovna A. S. z siedzibą w P.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej Č. P.`ovna A. S. z siedzibą w P. na rzecz powoda Z. O. kwotę 3236,13 zł (słownie: trzy tysiące dwieście trzydzieści sześć złotych i trzynaście groszy) z ustawowym odsetkami od dnia 01.08.2015 r. do dnia 31.12.2015 r. i z odsetkami za opóźnienie od dnia 01.01.2016 r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanej Č. P.`ovna A. S. z siedzibą w P. na rzecz powoda Z. O. kwotę 1379 zł (słownie: jeden tysiąc trzysta siedemdziesiąt dziewięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1200 zł (słownie: jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 55/16

UZASADNIENIE

Powód Z. O. wniósł pozew przeciwko pozwanemu Č. P.`ovna A. S. z siedzibą w P. o zapłatę kwoty 3.236,13 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od tej kwoty od dnia 01 sierpnia 2015 roku do dnia zapłaty tytułem brakującego odszkodowania za szkodę poniesioną przez powoda w pojeździe w skutek wypadku mającego miejsce w dniu 03 lipca 2015 roku. Ponadto powód wniósł o zasądzenie kosztów sądowych wraz z kosztami zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego żądania powód wskazał, że w dniu 03 lipca 2015 roku pojazd będący jego własnością został uszkodzony przez pojazd kierowany przez E. L. posiadający wykupioną u pozwanego polisę od odpowiedzialności cywilnej. W chwili zdarzenia pojazdem powoda kierowała jego żona – I. O.. Powód przedmiotową szkodę zgłosił u pozwanego, który przeprowadził postępowanie likwidacyjne i na podstawie sporządzonego kosztorysu ustalił wysokość zaistniałej szkody na kwotę 6.472,26 zł.

Pozwany przyjął 50 % przyczynienia się kierowcy pojazdu będącego własnością powoda i wypłacił mu jedynie kwotę 3.236,13 zł. Na miejsce zdarzenia została wezwana Policja i z ustaleń funkcjonariuszy wynika, iż całkowita odpowiedzialność za zaistniały wypadek ponosi E. L., który nie zachowując bezpiecznej odległości od poprzedzającego pojazdu wykonywał manewr wyprzedzania. I. O. natomiast zdaniem Policji nie ponosiła żadnej odpowiedzialności za zaistniały wypadek. W związku z powyższym uznanej przez pozwanego 50 % przyczynienia się do spowodowania wypadku przez I. O. jest wyjątkowo krzywdzące i pozbawia powoda przysługującego mu pełnego odszkodowania. Zdaniem powoda pozwany nie powinien kwestionować ustaleń Policji.

Pozwany Č. P.`ovna A. S. z siedzibą w P. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany wskazał, że w dniu 03 lipca 2015 roku w wyniku kolizji drogowej doszło do uszkodzenia pojazdu marki H. o nr rej. (...), stanowiącego własność Z. O.. Strona pozwana przyjęła odpowiedzialność cywilną za przedmiotowy wypadek. Pozwany, po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, decyzją z dnia 31 lipca 2015 roku przyznał właścicielowi uszkodzonego auta odszkodowanie w kwocie 3.236,13 zł. Zdaniem pozwanego na podstawie uszkodzeń pojazdów ustalił, iż pojazd marki S. kierowany przez E. L. był w zaawansowanej fazie wyprzedzania. Biorąc pod uwagę okoliczności zdarzenia, ustalono współwinę poszkodowanej.

Sąd ustalił co następuje:

Powód Z. O. jest właścicielem pojazdu marki H. o nr rej. (...).

W dniu 03 lipca 2015 roku żona powoda M. O. w godzinach porannych (przed siódmą raną) kierowała pojazdem marki H. o nr rej. (...). M. O. jechała do zakładu pracy znajdującego się w miejscowości O. i po trasie zabierała innychwspółpracowników Z. G. i M. S..

Na trasie M.-W. za pojazdem kierowanym przez M. O. poruszał się pojazd marki S. o nr rej. (...) kierowany przez E. L.. W miejscowości W. M. O. chciała skręcić w lewo (przekraczając oś jezdni), aby zatrzymać się przed domem J. T. – oznaczonym numerem ewidencyjnym (...) - który czekał na nią i obserwował zaistniałą sytuację.

Przed dokonaniem skrętu w lewo, kierująca pojazdem marki H. włączyła kierunkowskaz i po chwili rozpoczęła manewr. W chwili skrętu pojazdu H., jego próbę wyprzedzenia podjął kierujący pojazdem S. który przez oślepienie nie zauważył włączonego kierunkowskazu jadącego przed nim pojazdu kierowanego przez M. O.. W rezultacie podjętego manewru wyprzedzania przez kierującego pojazdem marki S. – E. L. pojazdu marki H. doszło na przeciwległym pasie ruchu do kolizji. W wyniku kolizji w pojeździe powoda uległo uszkodzeniu lewa strona pojazdu – m.in. drzwi pasażera, próg, kierunkowskaz, lewy błotnik.

E. L. po zdarzeniu wyszedł ze swojego pojazdu i zaczął kierującą przepraszać za powstałe zdarzenie i przyznał, że powstało z jego winy.

Na miejsce zdarzenia został wezwany patrol funkcjonariuszy policji. Funkcjonariusz B. B. ustalił, że w wyniku niezachowania szczególnej ostrożności i bezpiecznej odległości od poprzedzającego pojazdu przez kierującego E. L. doszło do powstania przedmiotowej kolizji i to on ponosi za nią odpowiedzialność. Na E. L. za wyżej wskazane wykroczenie nałożono mandat karny.

E. L. nie kwestionował w żaden sposób swojej winy.

W chwili kolizji z dnia 03 lipca 2015 roku sprawca zdarzenia korzystał z ochrony ubezpieczeniowej od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów u pozwanego. Zaistniała szkoda została zgłoszona do pozwanego i zarejestrowana pod nr (...)_1.

Pozwany wysokość szkody częściowej w pojeździe powoda określił na łączny koszt 6.472,26 zł.

Pismem z dnia 31 lipca 2015 roku pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i wypłacił odszkodowanie powodowi w wysokości 3.236,13 zł. Kwota ta stanowiła 50 % z kwoty wyliczonej szkody, ponieważ pozwany pomniejszył należne odszkodowanie o przyczynienie się kierującej.

Powód złożył odwołanie od powyżej wskazanego pisma, ale pozwany go nie uznał i podtrzymał w całości swoje stanowisko. Na poparcie swego stanowiska pozwany wskazał, że na podstawie uszkodzeń pojazdu marki S. o nr rej (...) ustalono, że pojazd ten był w zaawansowanej fazie wyprzedzania i w wyniku niezachowania ostrożności przez kierującą M. O. doszło do przedmiotowego zdarzenia.

Dowód: zaświadczenie wystawione przez KPP w N. z dnia 15.09.2015 roku [k. 9]; płyta dvd z aktami szkody [k. 33]; zeznania M. O. [k. 35v]; notatka informacyjna o zdarzeniu drogowym [k. 41]; karta zdarzenia drogowego [k. 70]; zeznania: B. B. [k. 74v], J. T. [k. 75], Z. G. [k. 75-75v], M. S. [k. 75v].

Sąd zważył co następuje:

Istota sporu w niniejszej sprawie dotyczy w zasadzie kwestii ustaleń faktycznych, a w szczególności czy uczestniczka M. O. przyczyniła się do powstania szkody, która miała miejsce w dniu 03 lipca 2015 roku. Żadna ze stron nie kwestionowała wysokości wyliczonej przez pozwanego szkody częściowej w pojeździe powoda, która zgodnie z kosztorysem (...)/S nr (...) wyniosła kwotę 6.472,26 zł.

Pozwane towarzystwo ubezpieczeniowe nie kwestionowało, bowiem swojej odpowiedzialności cywilnej, co do zasady za szkodę poniesiona przez powoda. Dla porządku wiec należy jedynie zaznaczyć, że konsekwencją zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zgodnie z treścią art. 822 § 1 kpc jest zobowiązanie do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Źródłem odpowiedzialności pozwanego towarzystwa ubezpieczeń jest, więc umowa ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, którą ubezpieczyciel zawarł ze sprawcą kolizji oraz powstanie zdarzenia objętego ubezpieczonym ryzykiem. Kwestia ta, jak już wskazano, nie była sporna w niniejszej sprawie. Źródłem odpowiedzialności odszkodowawczej sprawcy kolizji drogowej, antycypującym obowiązek wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela jest natomiast art. 436 § 2 kc, który przewiduje odpowiedzialność na zasadzie winy samoistnych posiadaczy pojazdów mechanicznych, które się zderzyły, a więc odsyła do dyspozycji art. 415 kc, przewidującego odpowiedzialność deliktową za szkody będące następstwem zawinionego działania lub zaniechania osoby odpowiedzialnej. Do przesłanek odpowiedzialności deliktowej należą: zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność, oraz szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem a szkodą. Przy ustalaniu odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące związku przyczynowego, szkody i sposobów jej naprawienia (art. 361-363 kc).

Spór w tej sprawie dotyczy natomiast zasadniczej kwestii tj. odpowiedzialności pozwanego wobec powoda za skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 03 lipca 2015 r. Pozwany kwestionuje swoją odpowiedzialność w części, a co za tym idzie roszczenie powódki co do zasady, wskazując, iż za to zdarzenie w 50 % odpowiada M. O. – żona powoda.

Powyższe twierdzenie wymaga zatem udowodnienia, czy ewentualne zawinione działanie M. O. było w jakiejkolwiek części przyczyną kolizji. Ciężar udowodnienia winy poszkodowanego spoczywa na odpowiedzialnym, który chcąc uwolnić się od odpowiedzialności winien wykazać winę poszkodowanego.

Odpowiedzialność posiadacza mechanicznego środka komunikacji za szkodę wyrządzoną jego ruchem uregulowana została – jak wyżej wskazano, przez odwołanie się do reguł odpowiedzialności przewidzianej w art. 435 kc. Posiadacz pojazdu odpowiada więc na zasadzie ryzyka (art. 436 § 1 kc), a od obowiązku naprawienia szkody zwalniają go wskazane przez ustawodawcę w art. 435 kc. okoliczności egzoneracyjne, a więc m.in. powstanie szkody po części z winy poszkodowanego. W takiej sytuacji ruch pojazdu uważany jest z punktu widzenia związku przyczynowego za przypadkową okoliczność, niestanowiącą przyczyny szkody. Dlatego, jeżeli posiadacz pojazdu broni się wykazywaniem, że szkoda nastąpiła wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, nadal przyjmuje się jego odpowiedzialność, gdy udowodnione zostanie, że obok tej przyczyny działała jeszcze inna, która zaszła po jego stronie (tak SN w wyroku z dnia 7.04.2005 r., sygn. II CK 572/04, Lex nr 151656).

Odpowiedzialność ta nadal będzie spoczywała na posiadaczu pojazdu, jeśli przyczyną wypadku była nie tylko wina poszkodowanego, ale także gdy składają się na nią także inne elementy podmiotowe i przedmiotowe które możliwość powstania wypadku z ich powodu obejmują ryzykiem posiadacza pojazdu mechanicznego. Konstrukcja przepisów art. 435 kc i art. 436 § 1 kc. polega bowiem na przeciwstawieniu źródeł powstania szkody w płaszczyźnie przyczynowości, a nie winy (wyrok SN z 19.07.2000 r., sygn. II CKN 1123/98, Lex nr 50888).

Podsumowując należy podkreślić, że kierowca samochodu odpowiada na zasadzie ryzyka za skutki wypadku bez względu na istnienie po jego stronie winy. Wina poszkodowanego nie wyłącza więc odpowiedzialności posiadacza samochodu chyba, że zawinione zachowanie się poszkodowanego jest wyłączną przyczyną szkody, w każdym innym wypadku wina poszkodowanego może jedynie uzasadniać przyjęcie przyczynienia się do powstania szkody (wyrok SN z 26.05.2000r.). Odnosząc się natomiast do kwestii winy i zawinionego postępowania pokrzywdzonego należy wskazać, że prawo cywilne nie definiuje pojęcia winy, sugeruje odwoływać się do prawa karnego, w którym przyjmuje się że pojęcie winy zawiera dwa elementy składowe: obiektywny – oznaczający niezgodność zachowania się z obowiązującymi normami prawnymi (a wiec szeroko rozumianą bezprawność) i subiektywny – dotyczący stosunku woli i świadomości działającego do swojego czynu. Winę można przypisać podmiotowi prawa tylko wtedy, kiedy istnieją podstawy do negatywnej oceny jego zachowania z punktu widzenia obu tych elementów (tzw. zarzucalność postępowania) (por. wyrok SA w Warszawie z 4.03.2015 r., VI ACa 525/14). Oznacza to, że wina ta, a w istocie przyczyna, jest rzeczywiście wyłączna gdy w łańcuchu przyczyn zdarzenia brak wszelkich innych okoliczności, choćby przez osobę obciążaną odpowiedzialnością nie zawinionych, które jednak i poszkodowanemu (osobie trzeciej) nie mogą być przypisane. Gdy bowiem okoliczności takie istnieją, posiadaczy środka komunikacji nie można od odpowiedzialności uwolnić, gdyż winy poszkodowanego (osoby trzeciej) niepodobna wtedy zakwalifikować jako wyłącznej przyczyny powstałej szkody (tak wyrok SN z 7.05.1996 r., sygn. III CRN 60/95, LEX nr 1087226).

Mając zatem w polu widzenia powyższe uwagi i przechodząc na grunt rozpoznawanej sprawy trzeba zaznaczyć, że ustalone okoliczności wypadku wskazują, że kierująca pojazdem M. O. nie przyczyniła się w żadnym stopniu do jego spowodowania, a wyłączną winę w tym zakresie ponosi E. L. posiadający ubezpieczenie OC u pozwanego.

W chwili zdarzenia z M. O. podróżowali Z. G. i M. S., którzy przed dokonaniem manewru skrętu w lewo przez M. O. słyszeli sygnał dźwiękowy nadawany przez włączony kierunkowskaz – a zatem przed dokonaniem manewru wcześniej sygnalizowała chęć jego dokonania. Ponadto J. T. obserwował całą zaistniałą sytuację mającą miejsce w dniu 03 lipca 2015 roku i wyraźnie w swoich zeznaniach podkreślał, że kierująca pojazdem powoda przed zdarzeniem włączyła kierunkowskaz.

Ponadto na miejsce zdarzenia został wezwany patrol policji m.in. w osobie B. B., który ukarał mandatem karnym winnego całego zdarzenia E. L., który przyjął ów mandat i nie podnosił żadnych okoliczności, które mogłyby sugerować na przyczynienie się M. O. do powstania przedmiotowej kolizji. Wskazać należy, że zgodnie z dokumentami wystawionymi przez KPP w N. sprawcą przedmiotowego zdarzenia pozostawał tylko i wyłącznie kierujący posiadający ubezpieczenie OC u pozwanego, a do przedmiotowego zdarzenia doszło na skutek rozpoczęcia manewru wyprzedzania samochodu marki H., przez kierującego pojazdem marki S. pomimo włączonego lewego kierunkowskazu w pojeździe marki H..

W związku z powyższym Sąd uznał, że zeznania złożone przez świadków M. O., Z. G., B. B. i M. S. wzajemnie się uzupełniają, są spójne, logiczne i oddają przebieg zdarzenia z dnia 03 lipca 2016 roku Sąd oddalił wniosek pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji zdarzeń drogowych, gdyż w świetle zeznań złożonych przez świadków oraz funkcjonariusza policji winę za zaistniałe zdarzenie z dnia 03 lipca 2015 roku ponosi kierujący pojazdem S..

Mając powyższe na uwadze, uwzględniając całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania w niniejszej sprawie Sąd uznał, że pozwany nie miał żadnych podstaw do pomniejszenia wypłaconej kwoty powodowi tytułem należnego odszkodowania. Mając na uwadze, iż ubezpieczyciel w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił powodowi odszkodowanie w wysokości 3.236,13 zł powództwo należało uwzględnić w całości.

Orzekając w przedmiocie odsetek Sąd zważył, iż stosownie do art. 481 § l i 2 k.c. powodowi za czas opóźnienia w wypłacie należnych świadczeń przysługują odsetki za okres opóźnienia w wysokości ustawowej, ponieważ pozwany w dniu 01 sierpnia 2015 roku wydał decyzję o wypłacie odszkodowania w niepełnej kwocie. W dniu tym pozwany powinien wypłacić powodowi całość odszkodowania, a nie bezzasadnie przyjmować 50 % przyczynienia się kierującej M. O..

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku.

O kosztach postępowania w punkcie II wyroku Sąd orzekł w oparciu o art. 98 kpc oraz § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804)