Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lutego 2017r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie w IV Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

przy udziale Prokuratora Prok. Okr. Andrzeja Paździórko

po rozpoznaniu w dniu 2 lutego 2017r.

sprawy I. K.

oskarżonej z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionych przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego i obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Goleniowie

z dnia 5 kwietnia 2016r. sygn. II K 271/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- w opisie czynu przypisanego oskarżonej w miejsce daty „3.11.2003r.” przyjmuje „8.11.2003r.”, zaś zwrot „powierzonych” zastępuje sformułowaniem „przekazanych”,

- ustala, iż przywłaszczona przez oskarżoną kwota wynosi 5.882,37 zł i do tej kwoty podwyższa orzeczony w pkt II jego części dyspozytywnej obowiązek naprawienia szkody,

- czyn przypisany oskarżonej kwalifikuje z art. 284 § 1 kk w zw. z art. 12 kk,

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zasądza od oskarżonej I. K. i oskarżyciela posiłkowego J. J. J. wydatki za postępowanie odwoławcze po ½ części
i wymierza im opłatę po 100 (sto) złotych za to postępowanie.

del. SSR Marzanna Kucharczyk SSO Władysława Motak SSO Dorota Mazurek

Sygn. akt IV 1138/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Goleniowie wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2016r. warunkowo umorzył postępowanie wobec oskarżonej I. K. o czyn z art.284§kk w zw. z art.12 kk.

( karta akt 331)

Rozstrzygnięcie Sądu I instancji zaskarżył:

- obrońca oskarżonej

( karta akt 968 – 979)

oraz,

- pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

( karta akt 933 -937).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie wywiedzione apelacje nie zasługują na uwzględnienie.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy przyjął, że oskarżona dopuściła się czynu kwalifikowanego z art. 284§kk w zw. z art.12 kk. polegającego na tym, że działając w krótkich odstępach czasu, z góry powziętym zamiarem dokonała przywłaszczenia pieniędzy w kwocie 4.151,17 złotych powierzonych na podstawie umowy agencyjnej z dnia 3 listopada 2003r. zawartej pomiędzy (...) spółka jawna z siedzibą w S., a R. K., czym działała na szkodę (...) spółka jawna.

W toku postępowania oskarżona nie kwestionowała, że pobrała od wskazanych w uzasadnieniu kontrahentów kwoty pieniędzy za dostarczony towar, a jedynie podnosiła, że pieniądze te zatrzymała dla siebie z uwagi na fakt, iż posiadała wobec spółki wierzytelności które nie chciała spółka uiścić. W związku z tym, na ich poczet zaliczyła pobrane pieniędzy.

Sąd uznając sprawstwo oskarżonej zakwestionował twierdzenie oskarżonej o istnieniu wskazanych przez nią wierzytelnościach przedkładając na poparcie swojego stanowiska stosowną argumentację ( karta 910 -912). Z czym z kolei nie zgodził się obrońca oskarżonej formułując stosowne w tym względzie zarzuty apelacyjne.

Tymczasem, na gruncie przedmiotowej sprawy nie jest istotne, czy i jakiej wysokości wierzytelności oskarżona względem pokrzywdzonej spółki miała. Rzecz w tym, że ustalony stan faktyczny w niniejszej sprawie nie dawał podstaw do przyjęcia, iż zachowanie oskarżonej wyczerpało znamiona czynu z art.284§2kk.

Z realiów sprawy wynika, że oskarżona działając w imieniu firmy agencyjnej nieżyjącego męża, na mocy zawartej umowy agencyjnej z poszkodowaną spółką, pośredniczyła w dostawie towarów dla poszczególnych odbiorców, pobierała od nich kwoty zapłaty za dostarczony towar, po czym, otrzymane od nich pieniądze przekazywała spółce – właścicielowi towarów.

Pieniądze które stanowią przedmiot omawianego czynu oskarżona otrzymała z powyżej zarysowanego schematu współpracy gospodarczej tj. otrzymała je od odbiorców towarów w zamian za dostarczony towar. Okoliczność ta jest o tyle istotna, że dyskwalifikuje możliwość rozpoznawania zachowania oskarżonej na gruncie czynu wspomnianego powyżej.

Zgodnie z dyspozycją art. 284§2kk. podlega odpowiedzialności karnej za ten czyn kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą.

Nie budzi żadnej wątpliwości, że pieniądz stanowi „rzecz” w rozumieniu wspomnianego przepisu. Jednakże, aby można mówić że sprawca dopuszcza się popełnienia czynu z art.284§2 kk musi nastąpić powierzenie rzeczy sprawcy.

Zgodnie z ustalonym orzecznictwem powierzenia określonej rzeczy dokonać może li tylko właściciel rzeczy lub osoba przez niego upoważniona. W omawianym przypadku oskarżona pieniądze otrzymała nie od spółki, której te pieniądze miała przekazać, ale od poszczególnych nabywców towarów. Zatem, w świetle powyższego nie można mówić, że oskarżona swoim zachowaniem wyczerpała ustawowe znamiona występku przywłaszczenia z art.284§2 kk, skoro występujący w niniejszej sprawie pokrzywdzony nie był powierzającym pieniądze.

W ocenie Sądu odwoławczego oskarżona zatrzymując dla siebie otrzymane od dostawców pieniądze, należne dla pokrzywdzonej spółki jako zapłata za dostarczony im towar, dopuściła się czynu przywłaszczenia w formie podstawowej tj. czynu z art. 284§1 kk, który stanowi, że odpowiedzialności karnej podlega ten kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe. Czyn ten popełnić można umyślnie, z zamiarem bezpośrednim lub też, ewentualnym. Nie jest konieczne dla jego istnienia wykazanie, zamiaru bezpośredniego, kierunkowego o szczególnym zabarwieniu, jak ma to miejsce w przypadku czynu z art.286§1 kk.

Oskarżona, wiedząc z jakiego tytułu otrzymała pieniądze, wiedząc o tym komu winna je przekazać, pieniądze te zatrzymała dla siebie, czym zrealizowała w pełni, jak już wspomniano, znamiona przestępstwa przywłaszczenia, a uczyniła to działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru. Okoliczność, że pomiędzy stronami istniał konflikt co do rozliczeń finansowych i oskarżona realizując swoje prawo do dochodzenia swoich wierzytelności zatrzymała otrzymane pieniądze nie ma znaczenia dla byty przestępstwa przywłaszczenia. Może stanowić jedynie okoliczność mającą wpływ na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu, co też, w niniejszym przypadku zostało przełożone, czego wyrazem jest warunkowe umorzenie postępowania względem oskarżonej.

Dlatego też, Sąd odwoławczy po dokonaniu kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia nie uwzględnił apelacji obrońcy oskarżonej, jako że zarzuty apelacyjne sformułowane w petitum apelacji odnosiły się kwestionowania ustaleń Sądu I instancji w przedmiocie istnienia rozliczeń finansowych pomiędzy stronami procesu, co dla niniejszej sprawy, jak już wskazano, nie miało znaczenia dla ustalenia sprawstwa i winy oskarżonej.

Nie dopatrzył się również Sąd odwoławczy podstaw do uwzględnienia apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego. Przyjęcie że oskarżona działała w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru było uzasadnione. Oskarżona pobierała od odbiorców towaru pieniądze na przestrzeni okresu od 27 kwietnia 2012r. do 14 maja 2012r. Rekompensowała sobie tym działaniem brak ze strony pokrzywdzonej spółki wywiązywania się z obowiązku wypłaty stosownego wynagrodzenia o które dopominała się jeszcze przed zatrzymaniem przedmiotowych pieniędzy. Zatem, zamiar zatrzymania u oskarżonej pojawił się zanim doszło do zatrzymania pierwszej kwoty pieniędzy i był realizowany przez cały wskazany okres czego wyrazem są konsekwentne w tym względzie wyjaśnienia oskarżonej poparte pismem oskarżonej adresowanym do spółki z dnia 31 marca 2014r. zawierające oświadczenie o potrąceniu stosownych kwot ( k-351).

Tak więc, zarzut obrazy prawa materialnego – art.12 kk nie znalazł akceptacji Sądu odwoławczego. Również, nie podzielił Sąd odwoławczy stanowiska skarżącego, iż Sąd I instancji dopuścił się obrazy prawa procesowego. Skarżący mimo, że zarzuca Sądowi brak inicjatywy w dążeniu do ustalenia wysokości przywłaszczonych pieniędzy, twierdząc że kwota przywłaszczenia winna być większa niż w przyjęta w zaskarżonym wyroku w apelacji nie wskazuje wysokości kwoty jaką Sąd winien jego zdaniem przyjąć, tytułu i w jakich okolicznościach oskarżona miała je przywłaszczyć. Samo stwierdzenie, że przywłaszczyła w wysokości „ znacznie większej” nie jest wystarczające do wsparcia stawianego zarzutu. Przedmiotem osądu był ściśle opisany czyn sformułowany w treści aktu oskarżenia. Zgromadzony na potrzeby postępowania karnego materiał dowodowy nie przesądzał o konieczności poszerzenia granic stawianego oskarżonej zarzutu.

Sąd rozpoznając przedmiotowa sprawę nie może rozstrzygać kwestii spornych w zakresie wzajemnych rozliczeń finansowych pomiędzy stronami, a tego właśnie oczekiwałby skarżący od sądu karnego orzekającego w niniejszej sprawie.

Reasumując, Sąd odwoławczy mając powyższe na uwadze, na podstawie art.437§2 kpk zmienił zaskarżony wyrok jedynie w ten sposób, że w opisie czynu przypisanego oskarżonej w miejsce błędnie przywołanej daty zawarcia umowy ajencyjnej przyjął datę prawidłową „8.11.2003r.”, wyeliminował z opisu czynu zwrot „powierzonych” , a czyn przypisany oskarżonej zakwalifikował z art.284§1 kk w zw. z art.12 kk. W pozostałym zakresie zaskarżone orzeczenie utrzymał w mocy.

Orzeczenie o kosztach sadowych za postępowanie odwoławcze oparto o przepis art.636§1 i §2 kpk w zw. z art.633kpk.

SSO Dorota Mazurek SSO Władysława Motak del. SR Marzanna Kucharczyk