Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2012 r. w Poznaniu

sprawy z wniosku M. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o dodatek pielęgnacyjny

na skutek apelacji wnioskodawczyni M. T.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu

z dnia 7 lutego 2012 r. sygn. akt VIII U 3215/11

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu – Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy- Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem z dnia 7 lutego 2012r. oddalił odwołanie M. T. od decyzji ZUS I Oddział w P. z dnia 6 lipca 20011r. odmawiającej prawa do dodatku pielęgnacyjnego.

Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawczyni M. T. (ur. (...)) na podstawie decyzji organu rentowego z dnia 4 lutego 1987r. pobiera od dnia 1 kwietnia 1986r. rentę inwalidzką.

W dniu 26 lipca 2010r. złożyła wniosek o przyznanie świadczenia rentowego na podstawie znacznego stopnia niepełnosprawności na stałe, z dodatkiem pielęgnacyjnym.

Orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 22 czerwca 2011r. stwierdzono, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

Zaskarżoną decyzją pozwany odmówił prawa do dodatku pielęgnacyjnego powołując się na orzeczenie komisji lekarskiej oraz fakt, że ubezpieczona stale przebywa w domu opieki społecznej.

M. T. przebywa w Domu Pomocy Społecznej im bł. E. B., przy ul. (...) w P. od dnia 27 lipca 2006r. Jej pobyt ma charakter ciągły, jest zameldowana na pobyt stały, przebywa tam dłużej niż 2 tygodnie w każdym miesiącu. Jednocześnie nie posiada innego domu, nie korzysta z urlopu i nie wyjeżdża.

Sąd Okręgowy wskazał na treść art.75 ust.1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 75 ust.1 prawo do dodatku pielęgnacyjnego przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta jest uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat.

Z kolei z ust.4 wynika, że osobie uprawnionej do emerytury lub renty przebywającej w zakładzie opiekuńczo – leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno - opiekuńczym dodatek pielęgnacyjny nie przysługuje, chyba że przebywa poza tą placówką przez okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu.

W ocenie Sądu wnioskodawczyni w ciągłości przebywa w Domu Pomocy Społecznej, który spełnia wymogi zakładu pielęgnacyjno - opiekuńczego.

Sformułowanie zawarte w art.75 ust.4 ustawy wyklucza przyznanie dodatku pielęgnacyjnego w przypadku przebywania ubezpieczonego w zakładzie o charakterze wskazanym przepisie, nawet w sytuacji spełnienia wszystkich przesłanek, od których zależy przyznanie dodatku pielęgnacyjnego.

W tych warunkach Sąd I instancji uznał za zbędne badanie czy wnioskodawczyni jest całkowicie niezdolna do pracy i niezdolna do samodzielnej egzystencji.

Dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Powyższy wyrok zaskarżyła apelacją wnioskodawczyni.

Domagała się ponownego „zbadania” sprawy podnosząc, że posiada informację, iż osoby skierowane do domów pomocy społecznej po dniu 1 stycznia 2004r. mają prawo do dodatku pielęgnacyjnego zgodnie z ustawą emerytalną.

W przypadku takich osób dotacja celowa z budżetu państwa na dofinansowanie pobytu mieszkańców przebywających w domach pomocy społecznej nie jest przekazywana i koszty te ponosi gmina.

Pełnomocnik pozwanego domagał się oddalenia apelacji.

SĄD APELACYJNY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Apelacja okazała się uzasadniona.

Dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, uznanej za całkowicie niezdolną do pracy oraz samodzielnej egzystencji, jak również osobie która ukończyła 75 lat.

Przepis art.75 ust.4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 kwietnia 2004r. stanowił, że osobie uprawnionej do emerytury lub renty przebywającej w domu pomocy społecznej, w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno – opiekuńczym dodatek pielęgnacyjny przysługuje, chyba że przebywa poza tą placówką przez okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu.

Z dniem 1 maja 2004r. wszedł w życie art.139 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. (tekst jednolity Dz. U. z 2008r. Nr 115 poz.728 z późn. zm.) zmieniający brzmienie art.75 ust.4 – z placówek, o których mowa w wymienionym przepisie wyłączono domy pomocy społecznej.

Natomiast zgodnie z art.158 ustawy o pomocy społecznej dodatek pielęgnacyjny nie przysługuje osobom przebywającym w domu pomocy społecznej, skierowanym tam przed dniem 1 stycznia 2004r., chyba, że przebywają poza tym domem przez okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu.

Oznacza to, że o dodatek pielęgnacyjny nie mogą ubiegać się osoby przebywające w zakładzie opiekuńczo - leczniczym lub pielęgnacyjno - leczniczym, chyba że przebywają poza tą placówką prze okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu.

W pierwotnym brzmieniu ustawa przyznała mieszkańcom domów prawo do dodatku pielęgnacyjnego, nie dotyczyło to jednak osób skierowanych do placówek do końca 2003r. Decydujące znaczenie miała tu data wydania decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej, a nie data faktycznego umieszczenia w placówce.

Zmiana ustawy rozszerzyła uprawnienia do dodatku pielęgnacyjnego na mieszkańców ponadgminnych placówek, skierowanych tam na starych zasadach, którzy przebywają poza domem pomocy przez okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu.

Reasumując, omawiany dodatek pielęgnacyjny przysługuje mieszkańcom domów pomocy społecznej, skierowanym do placówek od dnia 1 stycznia 2004r. oraz pensjonariuszom ponadgminnych domów skierowanych przed tą datą i przebywających poza placówką więcej niż 2 tygodnie w miesiącu (vide : I. Sierpowska Komentarz ABC 2009 – komentarz do art.158 ustawy o pomocy społecznej).

Jak wynika z akt rentowych (k.8) wnioskodawczyni na podstawie decyzji z dnia 11 lipca 2005r. wydanej przez (...) w P. – Filia G. w dniu 25 lipca 2006r. została przyjęta do Domu Pomocy Społecznej im. E. B. w P. przy ul. (...). Jest to jednostka budżetowa – jednostka organizacyjna Miasta P..

Z powyższego wynika, że data decyzji o skierowaniu wnioskodawczyni do domu pomocy społecznej - po 1 stycznia 2004r. uprawnia ją do dodatku pielęgnacyjnego, o ile zostanie uznana za osobę całkowicie niezdolną do pracy i niezdolną do samodzielnej egzystencji. Sąd Okręgowy w tym zakresie nie przeprowadził stosownego postępowania dowodowego, w szczególności nie zasięgnął opinii biegłych lekarzy sądowych o specjalnościach adekwatnych do schorzeń występujących u wnioskodawczyni.

W tym stanie rzeczy, Sąd Apelacyjny uznał, iż nie została rozpoznana istota sprawy i dlatego zaskarżony wyrok podlega uchyleniu i sprawa zostaje przekazana Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy przeprowadzi postępowanie dowodowe ukierunkowane na wyjaśnienie okoliczności, czy wnioskodawczyni kwalifikuje się do osób całkowicie niezdolnych do pracy i niezdolną do samodzielnej egzystencji. W tym celu konieczne będzie przeprowadzenie dowodu z łącznej opinii biegłych o specjalnościach odpowiednich do schorzeń występujących u wnioskodawczyni. Dopiero, bowiem staranne i wyczerpujące zgromadzenie materiału dowodowego, a następnie poddanie go ocenie zgodnej z art.233 § 1 k.p.c. umożliwi Sądowi I instancji wyjaśnienie, czy odwołanie ubezpieczonej jest zasadne.

Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

/SSA Hanna Hańczewska-Pawłowska/ /SSA Ewa Cyran/ /SSA Iwona Niewiadowska-Patzer/