Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2015 r. w Gliwicach

sprawy A. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

przy udziale (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

o podstawę wymiaru składek

na skutek odwołania A. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 19 grudnia 2014 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, iż w okresie od 26 maja 2014r podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę A. M. u płatnika składek (...) spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi kwota 6000 zł ( sześć tysięcy złotych ) brutto;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz A. M. kwotę 600 zł ( sześćset złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa radcowskiego.

(-) SSO T. K.

Sygn. VIII U 353/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 grudnia 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. stwierdził, że po okresie 26 maja 2014 roku podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę A. M. u płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi kwota 1680 zł odpowiadająca minimalnemu wynagrodzeniu za pracę w 2014 roku. Z uzasadnienia decyzji wynika, że A. M. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych, z tytułu zatrudnienia u płatnika składek od 26 maja 2014 roku, W dniu 30 maja 2014 roku. A. M. została zatrudniona na stanowisku asystentki zarządu w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem miesięcznym 6000 zł brutto. Od 26 sierpnia 2014 roku A. M. była niezdolna do pracy, a niezdolność przypadała w okresie ciąży. Prezes zarządu spółki G. M. dostarczył dokumenty potwierdzające fakt zatrudnienia odwołującej i poinformował, że została ona zatrudniona w związku z podpisaniem przez spółkę nowych kontraktów, zwiększeniem liczby osób współpracujących oraz licznymi wyjazdami zarządu spółki do Ś. w celu nadzorowania wykonywanych usług. Odwołująca posiada wyższe wykształcenie i doświadczenie zawodowe zdobyte podczas pracy w biurze międzynarodowej wymiany studentów. W ramach świadczenia pracy odwołująca wykonywała prace administracyjno-biurowe oraz organizowała spotkania i wyjazdy zarządu. Pracę wykonywała od 8 do 16 w siedzibie spółki pod nadzorem członków zarządu spółki, to jest G. M. oraz R. K.. Fakt świadczenia pracy mogą potwierdzić osoby z firm, które mają siedzibę w tej samej nieruchomości oraz dokumenty, które znajdują się w biurze księgowym . Obowiązki nieobecnego pracownika przejął prezes zarządu.

Zdaniem organu rentowego pracodawca nie przedstawił dokładnego zakresu obowiązków odwołującej, a dowodem świadczenia pracy były faktury VAT. Odwołująca jest żoną prezesa zarządu spółki, a jej wynagrodzenie jest niewspółmierne do wysokości wynagrodzenia pozostałych pracowników. Organ rentowy stwierdził, że zawarcie umowy o pracę miało na celu zapewnienie ubezpieczonej wysokiego świadczenia z ubezpieczeń społecznych w czasie długotrwałej nieobecności w pracy, bowiem od dnia 20 października 2014 roku A. M. pobiera zasiłek macierzyński. Organ rentowy zakwestionował wskazaną podstawę wymiaru składek wskazując ,że ustalone wynagrodzenie jest wysokie, a ubezpieczona szybko zaprzestała świadczenia pracy. Zdaniem organu rentowego doszło do spełnienia przesłanek art. 58 § 1 k.c. w związku z § 3 tego przepisu.

A. M. w odwołaniu domagała się zmiany decyzji poprzez ustalenie, że podstawa wymiaru składek wynosi 6000 złotych brutto. Wniosła o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność świadczenia pracy. Zdaniem odwołującej nawiązanie stosunku pracy wynikło z potrzeby pracodawcy spowodowanej zawarciem w dniu 10 maja 2014 roku kontraktu ze spółką, którego przedmiotem było wykonanie prac podwykonawczych na budowie w Ś. oraz zawarcie umowy zlecenia ze spółką (...) na wykonanie kompleksowych prac elektryczno – montażowych. Do obsługi biura nie byli zatrudniani inni pracownicy. Prezes zarządu po zawarciu umów musiał częściej wyjeżdżać na miejsce budowy. Odwołująca wykonywała pracę w godzinach od 8 do 16 pod kierownictwem zarządu. Wykonywana praca odpowiadała kwalifikacjom i jej wykształceniu. Odwołująca ukończyła studia na kierunku zarządzanie i marketing w zakresie marketingu na rynkach krajowych i zagranicznych i uzyskała tytuł magistra. W 2013 roku ukończyła studia podyplomowe o kierunku rzeczoznawca majątkowy z wynikiem bardzo dobrym. W stopniu zaawansowanym włada językiem angielskim,a francuskim w stopniu komunikatywnym. W roku 2007 rozpoczęła działalność gospodarczą pod nazwą (...) Od września 2013 roku w ramach prowadzonej działalności współpracowała z firmą (...) prowadząc obsługę administracyjno biurową, za co otrzymywała wynagrodzenie miesięczne w wysokości 6000 zł brutto. Od stycznia 2008 do lipca 2009 była starszym referentem w Akademii (...) w K.. Zatrudniająca ją spółka przynosi zyski i stać ją na zatrudnienie odwołującej za umówionym wynagrodzeniem. Zaznaczyła, że pozostałe osoby pracujące w firmie wykonywały czynności na budowie w Ś. na podstawie umów cywilnoprawnych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od odwołującej na rzecz organu rentowego zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Wartość przedmiotu sporu została określona na kwotę 4230 zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. W uzupełnieniu zwrócił uwagę, że przedłożone do odwołania dokumenty, a to kontrakt z (...) jest opatrzony dwiema datami i nie jest podpisany przez strony kontraktu, a zlecenie prac elektryczno- montażowych przy budowie terminalu w Ś. datowane jest 14 lipca 2014 roku, a zatem zlecenie to spółka otrzymała już po zatrudnieniu ubezpieczonej. Faktury wystawiane przez firmę ubezpieczonej na rzecz firmy prowadzonej przez G. M. tytułem zapłaty za obsługę biurową nie dowodzą, że zakres tych usług był tożsamy z zakresem obowiązków w ramach umowy o pracę, tym bardziej że usługi te dotyczą innego podmiotu niż spółka , z którą umowa o pracę została zawarta. Ponadto ubezpieczona jako osoba prowadząca działalność gospodarczą opłacała składki od najniższej podstawy. Spółka, z którą ubezpieczona zawarła umowę o pracę zalega z opłatą składek . W niniejszej sprawie ubezpieczona A. M. przed udaniem się na zwolnienie lekarskie przepracowała u pracodawcy 3 miesiące. Na czas absencji ubezpieczonej nie został przyjęty inny pracownik z adekwatnym wynagrodzeniem , a obowiązki ubezpieczonej nie zostały scedowane na innych pracowników.

Zainteresowana spółka (...) w P. poparła odwołanie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. M. ma 35 lat, wyższe wykształcenie ekonomiczne. Od 2006 roku prowadzi działalność gospodarczą w zakresie obsługi biurowej i marketingowej. . W 2010 roku zaczęła produkcję odzieży dziecięcej, a w późniejszym okresie odzieży ludowej i tanecznej. Współpracowała głównie z instytucjami, w związku z czym nie potrzebowała lokalu handlowego. Siedzibę firmy faktycznie przeniosła do lokalu, w którym działalność gospodarczą prowadził jej mąż G. M.. Od początku pomagała mężowi w prowadzeniu działalności gospodarczej - kompletowała dokumenty do biura rachunkowego, odbierała korespondencję mailową, odbierała telefony. Za wykonane usługi wystawiała co miesiąc faktury na kwotę 6000 zł Jako osoba prowadząca działalność gospodarczą opłacała składki w najniższej wysokości

W 2014 roku spółka (...) i zawarła kontrakt dotyczący montażu instalacji elektrycznej w Ś.. Umowa ta została zawarta w dniu 10 maja 2014 roku. G. M. od stycznia 2014 roku jeździł do Ś. na pertraktacje dotyczące zawarcia umowy. Podczas realizacji kontraktu G. M. jeździł do Ś. co najmniej raz w tygodniu i przebywał tam przez kilka dni. Zaszła potrzeba zatrudnienia pracownika, który byłby obecny w siedzibie spółki i zajął się czynnościami biurowymi. W 2012 roku spółka zatrudniła na stanowisku asystentki zarządu K. Z. z wynagrodzeniem miesięcznym 2480 zł. Pracowała około 1 roku. Odwołująca również pomagała mężowi w prowadzeniu działalności gospodarczej w zakresie obsługi administracyjnej i biurowej. Za te czynności otrzymywała co miesiąc wynagrodzenie w wysokości 60000 złotych na podstawie wystawianych faktur

W maju 2014 G. M. zawarł z A. M. umowę o pracę w której ustalono, że w A. M. otrzymywać będzie wynagrodzenie za pracę w wysokości 6000 złotych miesięcznie za pracę na stanowisku asystenta zarządu. Umowa została zawarta na czas nieokreślony. Wysokość wynagrodzenia została ustalona z uwzględnieniem posiadanego wyższego wykształcenia uzyskanych kwalifikacji, znajomości języków obcych - biegle angielskiego i stopniu podstawowym francuskiego oraz doświadczenia zawodowego A. M. A. M. nigdy nie osiągała wynagrodzenia w minimalnej wysokości. Wynagrodzenie zawsze było wyższe. Ustalona kwota wynagrodzenia w spornej umowie o pracę odpowiadała kwocie wynagrodzenia wpłaconego za usługi administracyjno-biurowe A. M. przed zawarciem tej umowy. Strony postanowiły przekształcić łączący je stosunek prawny na umowę o pracę, ponieważ G. M. przez dłuższe okresy czasu przebywał poza siedzibą spółki, a A. M. była zobowiązana do przebywania w biurze przez 8 godzin dziennie. Fakt świadczenia pracy przez odwołującą potwierdzili świadkowie J. B. i B. P.. Ustalając wysokość wynagrodzenia w umowie o pracę pracodawca wziął pod uwagą, że obowiązek świadczenia pracy przez 8 godzin dziennie na rzecz spółki (...) może spowodować zmniejszenie obrotów w prowadzonej przez A. M. działalności gospodarczej. Z informacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. wynika, że (...) sp. z o.o. w roku 2013 wykazała przychód w wysokości 531 120 trzech złote 22 gr oraz dochód w wysokości 119 149 zł 79 gr, przychód w roku 2014 wyniósł 1 082 249 zł 59 gr a dochód 442 243,zł 52 gr. Zaległe składki zostały uiszczone.

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie zeznań świadków J. B. i B. P. (k. 102-103 a.s., zeznań odwołującej (k. 113 a.s.) i zainteresowanego (k. 104-105), informacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. (k. 86 a.s.), umowy z S. P. z 10 maja 2014 rk. (k. 80-83), umowy o pracę z dnia 1 lpca 2011 roku zawartej przez (...) z K. Z. (k. 108 a.s.) i PIT K. Z. za rok 2012.

Powyższym dowodom sąd dał w pełni wiarę. Z zeznań świadków w sposób bezsporny wynika że A. M. od maja 2014 roku świadczyła pracę codziennie w siedzibie spółki. Umowa z (...) została faktycznie zawarta w dniu 10 maja 2014 roku po kilkumiesięcznych wcześniejszych negocjacjach. Pozostałe ustalenia były bezsporne między stronami.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie. Sąd ubezpieczeń społecznych jest związany treścią zaskarżonej decyzji. W decyzji z dnia 19 grudnia 2014 roku organ rentowy nie zakwestionował zawartej umowy o pracę w całości. Z ustalonego orzecznictwa sądowego wynika, że kontrola wynagrodzenia za pracę w aspekcie świadczeń z ubezpieczenia społecznego - zarówno w zakresie zgodności z prawem jak i zasadami współżycia społecznego - może być prowadzona przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych .W sprawie III PKN 89/ 05 Sąd Najwyższy stwierdził, że „ o ustalenie w umowie o pracę rażąco wysokiego wynagrodzenia za pracę może być, w konkretnych okolicznościach, uznane za nieważne jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego, polegające na świadomym osiąganiu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu (art. 58 § 3 k.c. w związku z art. 300 k.p.) Spór w niniejszej sprawie dotyczy wyłącznie podstawy wymiaru składek , która przez odwołującą i zainteresowaną została określona na kwotę 6000 zł.

Zdaniem organu rentowego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne winna wynosić kwotę 1680 zł, to jest, ma odpowiadać minimalnemu wynagrodzeniu za pracę w roku 2014. Zdaniem sądu brak jest uzasadnienia do przyjęcia tak określonej podstawy wymiaru składek. Wynagrodzenie za pracę ma być godziwe i adekwatne do wykonywanej pracy i posiadanych kwalifikacji. A. M. ma ponad dziesięcioletni staż pracy, wykształcenie wyższe, zna 2 języki obce stopniu co najmniej komunikatywnym, nigdy nie otrzymywała wynagrodzenia w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zdaniem sądu ustalone wynagrodzenie w wysokości 6000 zł brutto odpowiada kwalifikacjom ubezpieczonej i zakresowi obowiązków. Nie bez znaczenia w niniejszej sprawie jest okoliczność, że przed zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę odwołująca świadczyła podobne usługi na rzecz G. M. i wystawiała fakturę na kwotę 6000 zł. Kondycja finansowa pracodawcy nie stała na przeszkodzie ustaleniu wynagrodzenia w takiej wysokości. Roczne wynagrodzenie A. M. wynosiłoby w 72 000 zł brutto, a dochód spółki w roku 2014 wyniósł ponad 442 000 zł.

W niniejszej sprawie należało jedynie zbadać czy ustalone wynagrodzenie za pracę było rażąco wysokie. Zdaniem sądu, w niniejszej sprawie należy przychylić się zarówno do stanowiska odwołujący jak i zainteresowanego, że kwota 6000 zł brutto miesięcznie dla asystentki zarządu, biorąc pod uwagę jej kompetencje wykształcenie doświadczenie zawodowe były adekwatne do rodzaju świadczonej pracy. A. M. jest osobą kompetentną, posiada doświadczenie w zakresie usług administracyjno-biurowych. Zdaniem sądu ustalone w umowie o pracę wynagrodzenie nie było rażąco wysokie. Podstawy wymiaru składki ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy. Zdaniem sądu zawarcie umowy o pracę z wynagrodzeniem w wysokości 6000 złotych brutto w ustalonym stanie faktycznym nie było sprzeczne z ustawą, ani nie miało na celu obejścia ustawy . Nie zostały spełnione przesłanki z art. 58 k.c..

Nie można również mówić o znacznym zawyżeniu wynagrodzenia w porównaniu z przeciętnym wynagrodzeniem pozostałych pracowników. A. M. była jedynym pracownikiem administracyjno biurowym w spornym okresie, a więc nie można wysokości jej wynagrodzenie porównać z innymi pracownikami zatrudnionymi w tej firmie. Zdaniem Sądu Okręgowego ustalenie przez organ rentowe podstawy wymiaru składek w wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia nie znajduje żadnego uzasadnienia.

A. M. prawdopodobnie nie podjęłaby pracy za taką kwotę, ma swoje stałe i pewne źródła dochodu, Gdyby nie konieczność wyjazdów G. M. do Ś. kilka razy w miesiącu , to odwołująca mogłaby świadczyć usługi na rzecz prowadzonej przez niego działalności na dotychczasowych warunkach, to znaczy poprzedzających zawarcie umowy o pracę z maja 2014 roku z wynagrodzeniem 6000 zł miesięcznie. Z uwagi na nieobecności G. M. w siedzibie spółki zaszła konieczność zatrudnienia na podstawie umowy o pracy pracownika, który świadczył pracy ściśle określonych godzinach pod nadzorem pracodawcy na warunkach umowy o pracę a nie umowy cywilnoprawnej.

Sąd uznał że decyzja była błędna i ustalił, iż podstawa wymiaru składek ustalona w umowie o pracę odpowiadała zakresowi obowiązków, powierzonym czynnościom, doświadczeniu zawodowemu ubezpieczonej. Wyrok wydano na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 i następne k.p.c. w związku z § 6. pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

(-) SSO Teresa Kalinka