Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lutego 2017 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu I Wydział Cywilny w składzie następującym:
Przewodnicząca: Sędzia SR Małgorzata Nowak

Protokolant: st. sekr. sąd. Sylwia Domańska

po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2017 roku w Zgierzu na rozprawie sprawy

z powództwa J. P.

przeciwko M. K.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od J. P. na rzecz M. K. kwotę 1.217 złotych (jeden tysiąc dwieście siedemnaście) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 2408/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 maja 2016 r. powód J. P. wniósł o zasądzenie od pozwanego M. K. kwoty 3.000 zł z ustawowymi odsetkami od 11 grudnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że udzielił pozwanemu pożyczek w łącznej kwocie 3.000 zł.

( pozew – k. 2-6 w zw. z k. 27)

W dniu 23 września 2016 r. w sprawie I Nc 2154/16 Sąd Rejonowy
w Z. wydał przeciwko pozwanemu nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

( nakaz zapłaty – k. 29)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości
i zasądzenie od powoda kosztów postępowania. Wskazał, że rozliczał się z powodem podczas świadczenia pracy w (...) Centrum (...) z siedzibą w L..

( sprzeciw – k. 32-37)

Na terminie rozprawy 8 lutego 2017 r. powód rozszerzył podstawę faktyczną powództwa, wskazując, iż niniejsze roszczenie znajduje potwierdzenie w przepisach
o bezpodstawnym wzbogaceniu.

( protokół rozprawy – k. 63)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód i pozwany pracowali w firmie (...) S.A. jako agenci . Powód wprowadził M. K. do firmy i z tego tytułu otrzymywał z pracy wykonywanej przez pozwanego tzw. „nadprowizję”.

( przesłuchanie powoda – k. 63 w zw. z k. 60-61 wyjaśnień informacyjnych, k. 62 płyta CD 00:02:06-00:10:03, 00:55:39-01:02:52, zeznania świadka K. K. – k. 62 płyta CD k. 65 00:43:02-00:54:23)

Pozwany dostawał z (...) Centrum (...) własne prowizje za wykonaną pracę. Powód nie rozliczał się z pozwanym z „nadprowizji”. Był to zarobek powoda.

( przesłuchanie powoda – k. 63 w zw. z k. 60-61 wyjaśnień informacyjnych, k. 62 płyta CD 00:02:06-00:10:03, 00:55:39-01:02:52)

W dniu 30 września 2014 r. została zawarta umowa o przejęciu – przekazaniu praw i obowiązków z umów agencyjnych zawartych w imieniu i na rzecz (...) S.A., mocą której M. K. jako agent ustępujący przeniósł na rzecz agenta wstępującego ogół praw i obowiązków wynikających z umowy agencyjnej nr (...) zawartej z M. K. związanych z dochodzeniem roszczeń 4 klientów wymienionych w umowie. W umowie wskazano, że agent ustępujący pozyskał 4 klientów dla (...) S.A. i zawarł umowy o dochodzenie roszczeń, na które przekazano zaliczkę specjalną w kwocie 1.500 zł brutto.

( poświadczona za zgodność kopia umowy – k. 44-45)

Dnia 23 października 2014 r. została zawarta umowa o przejęciu – przekazaniu praw i obowiązków z umów agencyjnych zawartych w imieniu i na rzecz (...) S.A. (dalej (...)), mocą której przeniósł ogół praw i obowiązków wynikających z umowy agencyjnej nr (...) zawartej z M. K. związanych z dochodzeniem roszczeń wymienionych w poprzedniej umowie cesji (...) klientów i klienta H. J..

(poświadczona za zgodność kopia umowy – k. 50-51)

Pozwany nie potwierdził autentyczności swojego podpisu na obydwu umowach .

Po zawarciu umów cesji powód przekazywał otrzymane od (...) pieniądze pozwanemu.

( przesłuchanie powoda – k. 63 w zw. z k. 60-61 wyjaśnień informacyjnych, k. 62 płyta CD 00:02:06-00:10:03, 00:55:39-01:02:52, przesłuchanie pozwanego – k. 63 w zw. z k. 61 wyjaśnień informacyjnych, k. 65 płyta CD 00:10:03-00:31:30, 01:02:52-01:09:25, zeznania świadka K. K. – k. 62 płyta CD k. 65 00:43:02-00:54:23)

Powód przywoził pozwanemu pieniądze również w gotówce do domu.

(zeznania świadka K. K. – k. 62 płyta CD k. 65 00:43:02-00:54:23, przesłuchanie pozwanego – k. 63 w zw. z k. 61 wyjaśnień informacyjnych, k. 65 płyta CD 00:10:03-00:31:30, 01:02:52-01:09:25)

W dniu 16 grudnia 2014 r. J. P. przelał na rachunek bankowy M. K. i jego żony kwotę 1.000 zł. W tytule przelewu wpisano „pożyczka”. Następnie w dniu 6 lutego 2015 r. dokonano kolejnego przelewu na kwotę 2.000 zł. W tytule przelewu wpisano (...).

( bezsporne, nadto historia rachunku – k. 7)

Ani powód ani jego żona nie kontrolowali wpłat na konto. Nie zauważyli,
że w jednym z przelewów wpisano w tytule „pożyczka”.

(przesłuchanie pozwanego – k. 63 w zw. z k. 61 wyjaśnień informacyjnych, k. 65 płyta CD 00:10:03-00:31:30, 01:02:52-01:09:25, zeznania świadka K. K. – k. 62-63, płyta CD k. 65 00:43:02-00:54:23)

Powód w trakcie współpracy z (...) miał emeryturę policyjną, jego żona również pracowała.

(przesłuchanie pozwanego – k. 63, k. 65 płyta CD 01:02:52-01:09:25, zeznania świadka )

Pozwany otrzymywał bony na paliwo z (...) za dobre wyniki w pracy. Przed grudniem 2014 r. regularnie otrzymywał pieniądze z tytułu zawartych umów.

( przesłuchanie pozwanego – k. 63 w zw. z k. 61 wyjaśnień informacyjnych, k. 65 płyta CD 00:10:03-00:31:30, 01:02:52-01:09:25)

W dniu 3 grudnia 2015 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 3.000 zł
w terminie 7 dni pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

( poświadczona za zgodność kopia wezwania – k. 8, zpo – k. 9-10)

Pismem z dnia 11 lutego 2016 r. powód wezwał pozwanego do zwrotu pożyczek
w łącznej kwocie 3.000 zł. Wezwanie zostało doręczone w trybie awizo.

(poświadczona za zgodność kopia wezwania – k. 11, zpo – k. 12-13)

Przedmiotowy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranego materiału dowodowego. W niniejszej sprawie Sąd dopuścił na wskazaną okoliczność dowód z zeznań stron, gdyż fakt zwarcia umowy został uprawdopodobniony za pomocą potwierdzenia przelewu stosownie do art. 74 kc. Uprawdopodobnienie nie jest jednakże równoznaczne
z udowodnieniem, zaś w okolicznościach niniejszej sprawy (tj. stosunków łączących strony oraz sytuacji finansowej pozwanego) Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda, iż pożyczył pozwanemu kwotę 3.000 zł na założenie własnej firmy. Pozwany zaprzeczył jakoby otwierał jakąkolwiek firmę. Z ustalonego stanu faktycznego wynikało natomiast, że strony pracowały jako agenci w firmie (...). Powód był przy tym osobą, która wprowadziła pozwanego
do firmy i z tego tytułu otrzymywał dodatkowe prowizje za prace pozwanego. Przekazywał również powodowi wynagrodzenie z tytułu cesji roszczeń wynikających z umów zawartych
z klientami pozyskanymi przez pozwanego dla (...). Przelewy rzekomych pożyczek zostały dokonane kilka miesięcy po dokonaniu cesji klientów pozyskanych przez pozwanego na rzecz powoda. Poza tym na jednym z przelewów widnieje tytuł (...), a nie „pożyczka”.
W całokształcie powyższych okoliczności, o wiele bardziej wiarygodne były zeznania pozwanego, że przelane kwoty stanowiły rozliczenie z tytułu zawartych umów cesji.

Zupełnie niewiarygodne były natomiast zeznania świadka S. B.,
że powód pożyczał pozwanemu pieniądze na paliwo na dojazdy do klientów, szczególnie,
że (...) wypłacało zaliczki na poczet każdej sprawy, przekazywało pozwanemu bony
na paliwo za dobre wyniki, a przy tym pozwany miał stałe źródło dochodu w postaci emerytury policyjnej, a żona powoda również pracowała.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka K. K., iż pozwany otrzymywał wynagrodzenie za pracę w (...) za pośrednictwem powoda. Powód zaprzeczył tej okoliczności. Pozwany zeznał natomiast początkowo, że otrzymywał premie od powoda,
ale następnie zeznał, że pieniądze od powoda otrzymywał albo z tytułu zawartych umów cesji albo wskutek pomyłki pozwanego i przelania wynagrodzenia należnego pozwanemu na konto powoda. Niespornym było natomiast, że powód przekazywał pozwanemu pieniądze
w związku z zawartymi umowami cesji.

Pozwany zakwestionował swój podpis pod umowami cesji, jednakże nie przedstawił na wskazaną okoliczność żadnego dowodu. Przyznał przy tym, że zawierał umowy cesji.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

W niniejszej sprawie powód sformułował dwie alternatywne podstawy dochodzonego roszczenia, tj. z tytułu umowy pożyczki bądź bezpodstawnego wzbogacenia. W ocenie Sądu nie udowodnił, aby pożyczył pozwanemu dochodzoną kwotę 3.000 zł ani by kwota ta stanowiła nienależne świadczenie.

Stosownie do przepisu art. 6 k.p.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W myśl art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę.

Art. 232 k.p.c. dotyczy ciężaru dowodu w znaczeniu formalnym (kto powinien przedstawiać dowody), a art. 6 k.c. - ciężaru dowodzenia w znaczeniu materialnym
(kto poniesie skutki nieudowodnienia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy). (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2006 r., V CSK 129/05, LEX nr 200947).

Jak ustalono w toku postępowania, strony łączyły umowy cesji klientów pozyskanych
przez pozwanego dla (...). W związku z tym powód rozliczał się finansowo z pozwanym. Sam fakt, że w tytule przelewu kwoty 1.000 zł wskazano „pożyczka” nie przesądza, że kwota ta w istocie stanowiła pożyczkę. Biorąc pod uwagę, że powód regularnie rozliczał się
z pozwanym z tytułu zawieranych umów z klientami (...), najbardziej prawdopodobnym jest, że przedmiotowe kwoty stanowiły wzajemne rozliczenia stron z tego tytułu, o czym zeznał pozwany. Sam fakt, że powód sformułował roszczenie alternatywne z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia podważa wiarygodność jego zeznań, że kwota 3.000 zł stanowiła pożyczkę. Świadczenie powoda mogło bowiem stanowić albo pożyczkę
albo nienależne świadczenie. Oba te pojęcia wzajemnie się wykluczają. Powód zaprzeczył zatem, że udzielił pozwanemu pożyczki, skoro zmienił podstawę swego żądania na nienależne świadczenie. Abstrahując do powyższego, powód nie udowodnił również, aby kwota 3000 zł przelana na rachunek bankowy pozwanego stanowiła nienależne świadczenie. Nie uzasadnił również, na jakiej podstawie zmienił swoje żądanie, tj. na jakiej podstawie przelał na rzecz pozwanego 3000 zł (skoro nie była to pożyczka).

Wobec powyższego, powództwo należało oddalić.

Na podstawie art. 98 § 1 kpc Sąd zasądził na rzecz pozwanego 1.200 zł wynagrodzenia pełnomocnika i 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (§ 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat
za czynności adwokackie; Dz. U. z 2015 r. poz. 1800).