Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodnicząca – Sędzia S.O. Danuta Dadej-Więsyk

Protokolant – st. sekr. sąd. Katarzyna Tokarska-Józwik

po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2017 roku w Lublinie

sprawy A. M. (1)

z udziałem zainteresowanego A. M. (2)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o zapłatę składek

na skutek odwołania A. M. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 31 marca 2015 roku znak (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VIII U 1856/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 marca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. określił stan należności dłużnika A. M. (2), dla którego figuruje zadłużenie w kwocie 19.538,82 złotych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za okres od grudnia 2009 roku do lipca 2011 roku w łącznej kwocie 7.664,03 złotych, ubezpieczenie zdrowotne za grudzień 2009 roku oraz okres od stycznia 2010 roku do lipca 2011 roku w łącznej kwocie 4.670,63 złotych, składek na Fundusz Pracy za okres od lipca 2010 roku do lipca 2011 roku w łącznej kwocie 623,16 złotych, odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 30 marca 2015 roku w łącznej kwocie 6.493,00 złotych oraz kosztów upomnienia w łącznej kwocie 88,00 złotych. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że płatnik składek A. M. (2) nie dopełnił obowiązku ich opłacenia w ustawowych terminach. Pismem z dnia 13 lutego 2015 roku powiadomił płatnika, a ze względu na odpowiedzialność osób pozostających w związku małżeńskim również żonę A. M. (1) o wszczęciu postępowania w sprawie określenia wysokości zaległych należności. Wobec nieprzedłożenia dokumentów świadczących o braku odpowiedzialności małżonka za zobowiązania płatnika, decyzja została wydana również w stosunku do wnioskodawczyni (decyzja – k. nienumerowana akt ZUS).

A. M. (1) wniosła odwołanie od powyższej decyzji, domagając się jej zmiany. W uzasadnieniu argumentowała, że działalność gospodarcza była prowadzona tylko i wyłącznie przez męża, a wnioskodawczyni nie otrzymywała z tego tytułu żadnych korzyści finansowych. Samodzielnie ponosi koszty utrzymania i prowadzenia gospodarstwa domowego, w tym wychowania trójki dzieci. Ponadto z uwagi na długi małżonka z jej wynagrodzenia prowadzona jest egzekucja komornicza (odwołanie – k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu powołał się na przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), zgodnie z którą w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność za należności z tytułu składek obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka. W toku postępowania przed organem rentowym wnioskodawczyni nie przedłożyła dokumentu świadczącego o braku wspólności majątkowej. W aktualnym stanie prawnym, w ocenie organu, brak jest również możliwości wyłączenia od odpowiedzialności z tytułu zadłużenia z uwagi na trudną sytuację finansową (odpowiedź na odwołanie – k. 3-4 a.s.).

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił, co następuje:

Mąż wnioskodawczyni – A. M. (2), prowadził działalność gospodarczą w zakresie prac remontowo-budowlanych. Z powodu braku terminowego regulowania należności z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego oraz Fundusz Pracy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wszczął postępowanie w sprawie zabezpieczenia na majątku nieruchomym, będącym własnością dłużnika oraz jego małżonki. W zawiadomieniu z dnia 13 lutego 2015 roku A. M. (1) została wezwana do udokumentowania ewentualnej rozdzielności majątkowej (zeznania wnioskodawczyni – k. 35v-36 a.s., zawiadomienie – k. 4 akt ZUS).

W toku postępowania przed organem rentowym wnioskodawczyni nie przedłożyła żadnego dowodu z dokumentów. W tym stanie rzeczy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał zaskarżoną decyzję (decyzja – k. nienumerowana akt ZUS).

Dochody osiągane z działalności gospodarczej A. M. (2) przeznaczał na swoje wydatki. Sporadycznie przeznaczał je na prowadzenie gospodarstwa domowego, w tym na utrzymanie trójki dzieci. Od września 2012 roku był zobowiązany do płacenia alimentów, które od 2013 roku były wypłacane z funduszu alimentacyjnego. Decyzją z dnia 17 listopada 2016 roku Prezydent Miasta L. odmówił przyznania świadczeń z funduszu na okres od dnia 1 października 2016 roku do dnia 30 września 2017 roku z uwagi na przekroczenie kwoty dochodu uprawniającego do świadczenia (zeznania wnioskodawczyni – k. 35v-36 a.s., decyzja w dokumentacji – k. 34 a.s.).

Z uwagi na zaległości wobec(...) przy ul. (...) w L. przeciwko wnioskodawczyni od dnia 8 grudnia 2016 roku prowadzone jest postępowanie egzekucyjne z wynagrodzenia za pracę. Ponadto z wniosku PROKURA Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego przeciwko wnioskodawczyni i jej mężowi prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, w ramach którego odbyła się licytacja nieruchomości – lokal mieszkalny należący do dłużników (zeznania wnioskodawczyni – k. 35v-36 a.s., pisma komornika sądowego w dokumentacji – k. 34 a.s.).

Działalność gospodarcza A. M. (2) została zawieszona. Wnioskodawczyni nie podejmowała czynności celem zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej (zeznania wnioskodawczyni – k. 35v-36 a.s.).

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony w oparciu o wskazane wyżej dowody z dokumentów oraz zeznania wnioskodawczyni.

Dokumenty zgromadzone przez organem rentowym zostały uznane w całości za wiarygodne. Ich forma i treść nie budzi wątpliwości, nie były również kwestionowane przez stronę. Podobnie jak dokumenty dołączone przez wnioskodawczynię. Okoliczności w nich stwierdzone były bezsporne.

Sąd obdarzył wiarą zeznania wnioskodawczyni. Sąd one spójne i logiczne, a ponadto przedstawiane w nich okoliczności znajdują potwierdzenie w zebranej dokumentacji.

Sąd Okręgowy w Lublinie zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 963, tekst jedn. ze zm.) wystawione przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokumenty stwierdzające istnienie należności z tytułu składek oraz jej wysokość są podstawą wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości stanowiącej własność zobowiązanego. Zgodnie z art. 26 ust. 4 do hipoteki stosuje się odpowiednio przepisy ustawy – Ordynacja podatkowa, dotyczące hipoteki przymusowej.

Do należności z tytułu składek, na podstawie art. 31 cytowanej ustawy, stosuje się odpowiednio m.in. art. 26 oraz art. 29 § 1 i 2 ordynacji podatkowej.

Ponadto w świetle art. 32 ustawy systemowej do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Wskazane przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, tekst jedn. ze zm.) regulują odpowiedzialność za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. Jak stanowi art. 29 § 1 ordynacji w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność, o której mowa w art. 26, obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka. Zgodnie z § 2 tego przepisu skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej, zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu, ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka, uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji.

Kwestię wspólności majątkowej małżonków określa z kolei ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082). Przewiduje ona kilka przypadków rozdzielenia tej wspólności, tj. poprzez umowę zawartą w formie aktu notarialnego, orzeczenie sądowe, z mocy prawa w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków oraz przy orzeczeniu separacji. Ponadto na mocy umowy w formie aktu notarialnego małżonkowie mogą wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.

W niniejszej sprawie nie zachodzi żadna z powyższych sytuacji, co oznacza, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma prawo dochodzić od A. M. (1) zaległości powstałych w wyniku nieopłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez jej męża – A. M. (2). Zła sytuacja finansowa wnioskodawczyni może być ewentualnie podstawą wniosku o umorzenie zaległości. Wnioskodawczyni nie przedstawiła ponadto dowodów świadczących o powstaniu dochodzonych należności wobec organu rentowego przed powstaniem wspólności majątkowej, a więc przed zawarciem małżeństwa z A. M. (2), co miałoby ewentualny wpływ na jej odpowiedzialność.

W tym stanie rzeczy należało uznać, że zaskarżona decyzja odpowiada prawu, a odwołanie jest niezasadne i podlega oddaleniu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Lublinie, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.