Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 marca 2017r.

Sąd Rejonowy w Radomsku III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym :

Przewodniczący: SSR Przemysław Janicki

Protokolant : st.sekr.sądowy Katarzyna Piotrowska

po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2017r w Radomsku

na rozprawie sprawy z powództwa S. O.

przeciwko K. O. (1)

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

1.Obniża alimenty od powoda S. O. ma rzecz pozwanej K. O. (1) określone ostatnio wyrokiem Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 29.04.2009 roku w sprawie IIIRC 131/09 z kwoty po 470(czterysta siedemdziesiąt)złotych miesięcznie do kwoty po 200(dwieście)złotych miesięcznie, płatne w terminie do dnia 10-go każdego miesiąca z góry, wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 12 stycznia 2017 roku;

2.Oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.Nie obciąża pozwanej kosztami postępowania w sprawie.

III RC 7/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 stycznia 2017 roku (wpływ 2017-01-12) powód S. O. żądał uchylenia jego obowiązku alimentacyjnego względem pozwanej jego córki K. O. (1) zasądzonego wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 17 grudnia 2003 roku w sprawie sygn. akt I C 504/03 wskazując jako kwotę świadczenia alimentacyjnego 470 złotych miesięcznie. W uzasadnieniu pozwu podniósł m.in., że jego córka K. ukończyła I Liceum Ogólnokształcące w R. w 2015 roku, po czym podjęła naukę w systemie zaocznym w Policealnej Szkole Medycznej Ż. w R., której jednak nie ukończyła, ponieważ została skreślona z listy słuchaczy. We wrześniu 2016 roku powód otrzymał od pozwanej zaświadczenie, z którego wynikało, że jest słuchaczką podobnej szkoły jak poprzednia, z tym, że w B. i w dodatku płatnej. Powód zaznaczył, że nie ma żadnej pewności, ze dalsza nauka jest przez pozwaną kontynuowana, dodał też, że pozwana podejmowała pracę jako recepcjonistka w hotelu, sprzedawca w sieci R., a obecnie pracuje na podstawie umowy o pracę w kompleksie S. w K. i mieszka w tej miejscowości u swojego chłopaka.

Na rozprawie w dniu 15 lutego 2017 roku ustalono, że wskazana przez powoda kwota alimentów w wysokości 470 złotych została zasądzona w wyniku ich podwyższenia wyrokiem Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 29 kwietnia 2009 roku w sprawie III RC 131/09.

Na rozprawie w dniu 15 lutego 2017 roku powód poparł powództwo, a pozwana powództwa nie uznała i wnosiła o jego oddalenie w całości.

Sąd dopuścił jako dowody w sprawie dokumenty dotyczące sytuacji majątkowej powoda i pozwanej zgromadzone w aktach spraw I C 504/03 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim (k. 7, 62-64), III R.C 131/09 (k. 3 -5, 11 – 16, 22, 23- 24, 29, 33), zaświadczenia złożone przez strony w sprawie niniejszej oraz dowód z przesłuchania świadka a także stron i ustalił – co następuje:

Powód jest ojcem pozwanej (dowód: odpis skrócony aktu urodzenia K. O. (1) k.8 akt I C 504 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim). Małżeństwo powoda z matką pozwanej zawarte 23 września 1995 roku zostało rozwiązane przez rozwód bez orzekania o winie 17 grudnia 2003 roku. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron K. O. (1) urodzoną (...) w R. i K. O. (2) urodzoną (...) w B. powierzono orzeczeniem Sądu Okręgowego powierzono obojgu rodzicom, ustalając miejsce pobytu małoletnich córek w miejscu zamieszkania ich matki (dowód: wyrok k 64 cyt. akt).

Ostatnio alimenty od powoda na rzecz pozwanej w kwocie 470 złotych zostały zasądzone w sprawie III R.C 131/09 wyrokiem z 29 kwietnia 2009 roku. Wówczas pozwana K. miała 13 lat, uczęszczała do VI klasy szkoły podstawowej, reprezentowana była jako małoletnia przez matkę B. O.. Zamieszkiwała wraz z matką oraz młodszą siostrą K. mającą wtedy 10 lat. Matka pozwanej utrzymywała rodzinę z wynagrodzenia za pracę jakie otrzymywała jako nauczycielka, będąc polonistką w publicznej Szkole Podstawowej w D. – netto 2232,73 złotych (dowód: zaświadczenie o wynagrodzeniu z 22.01.2009 r. k. 3 akt III RC 131/09) z rocznym dochodem za 2008 rok 40301,09 złotych (dowód: PIT-11/16 informacja o dochodach i pobranych zaliczkach k.4 - 5 cyt. akt RC). B. O. wraz z córkami i partnerem zamieszkiwała w domu jednorodzinnym w miejscowości R.. Dom ten jest murowany, piętrowy, usytuowany na działce o powierzchni 1 ha. Oprócz tej działki siedliskowej w posiadaniu matki pozwanej była jeszcze nieruchomość gruntowa o powierzchni ok. 2 ha, w jednej części zalesiona a w drugiej części pod uprawami rolniczymi. Nieruchomości te stanowiły własność babci matki pozwanej i ich stan prawny na tamten czas nie był należycie uregulowany. Konkubent matki pozwanej J. D. najpierw nie pracował i był zarejestrowany jako bezrobotny w Powiatowym Urzędzie Pracy (dowód: zaświadczenie Starosty (...) k.29 cyt. akt), a później – jak zeznał przed sądem – podjął prace zarobkową uzyskując wynagrodzenie ok. 1000 złotych netto (dowód: zeznania D. J. k. 34 – 35 w sprawie III R.C 131/09). Koszty utrzymania domu matka pozwanej określiła w 2009 roku na około 500 złotych (wraz ze średniomiesięcznym kosztem opału), bezpośrednie wydatki związane z potrzebami małoletniej jeszcze wtedy K. na kwotę około 1000 złotych (bez udziału w kosztach wypoczynku letniego – wakacyjnego). Koszty te są zsumowaniem wydatków, które wskazywała B. O. w sprawie III R.C 131/09 jako przedstawicielka ustawowa i zrelatywizowane do wydatków średniomiesięcznych. B. O. oświadczyła też, że wydatki jakie ponosiła wtedy na utrzymanie drugiej małoletniej K. O. (2) zasadniczo pokrywały się z wydatkami przeznaczanymi na rzecz K..

Matka pozwanej w 2009 roku posiadała 13 – letni samochód, który nabyła za kwotę 9000 złotych darowanych jej przez babcię, co roku korzystała z pożyczki udzielanej przez (...) oraz miała ustalony limit kredytu liniowego na kwotę 3400 złotych (dowód: zeznania B. O. w sprawie III R.C 131/09 k.36)

W czasie orzekania w sprawie III R.C 131/09 S. O. (pozwany w tamtej sprawie a powód w sprawie obecnie rozpoznawanej) był zatrudniony w wymiarze 11,13/18 w Zespole Szkół Rolniczych w D. uzyskując wynagrodzenie średniomiesięczne netto (...),25 oraz w Publicznym Gimnazjum w D. w wymiarze 20 godzin z wynagrodzeniem średniomiesięcznym netto w wysokości 2.407,36 złotych, 2 godziny zajęć (...) prowadził bez dodatkowego wynagrodzenia (dowody: zaświadczenie 11/09 z dnia 25 marca 2009 roku k. 10, zaświadczenie z 28 lutego 2009 roku k. 11, zaświadczenie z 27 marca 2009 r. akt III R.C 131/09, pismo UG D. z 27 marca 2009 r. k. 13 cyt. akt). Oprócz tego S. O. w 2008 roku osiągnął ok. 20000 złotych dochodu z umów cywilnoprawnych. W 2008 roku nabył on samochód osobowy za 28000 złotych S. O. wykazał w rozpoznawanej w 2009 roku swoje prawo własności do nieruchomości rolnej zabudowanej położonej w G. P., gm. K. składającej się z dwóch działek o łącznej powierzchni 2 ha, 19 arów, z której w 2008 roku sprzedał działkę niezabudowaną o powierzchni 97 arów za cenę 120.000 złotych. W dniu 15 czerwca 2004 roku S. O. nabył za fundusze odrębne działkę budowlaną o powierzchni 0,1354 ha, położoną w miejscowości K. ze znajdującą się na niej rozpoczętą budową domu jednorodzinnego, jedna kondygnacja, za kwotę 30.000 złotych (dowód: postanowienie SR w (...)z 16.01.2001 roku k. 22, kserokopia wypisu aktu notarialnego z dnia 15 lipca 2008 roku k. 23-24, akt notarialny wraz z wypisem z księgi wieczystej dotyczące działki budowlanej położonej w K. k 28 - koperta cyt. akt). S. O. ma dwóch synów z drugiego związku (dowody: kserokopie odpisów skróconych aktów urodzenia O. O. (1) i O. O. (2) k. 25 cyt. akt). W toku rozpoznawania sprawy III R.C 131/09 ponoszone przez siebie wydatki S. O. określił następująco: alimenty na rzecz córek z pierwszego związku 660 zł, spłata kredytu samochodowego zaciągniętego wspólnie z B. O. 775 złotych, ogrzewanie i ciepła woda 700 złotych, energia elektryczna 200 złotych, dostawa wody i wywóz śmieci 50 złotych, raty dwóch kredytów na wykończenie domu w K. 506,58, opłaty przedszkolne 150 złotych, koszt dojazdów do pracy 100 złotych i koszt wyżywienia czteroosobowej rodziny 500 złotych – co łącznie stanowiło 3641,58 złotych (dowód: oświadczenie S. O. o wydatkach k. 26, zeznania S. O. w sprawie III R.C 131/09 k 36 - 37).

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Radomsku z 29 kwietnia 2009 roku w sprawie III R.C 131/09 alimenty od S. O. na rzecz małoletniej jeszcze wówczas K. O. (1) zostały podwyższone z kwoty po 340 złotych miesięcznie do kwoty po 470 złotych miesięcznie oraz na rzecz jej siostry K. z kwoty po 320 złotych miesięcznie do kwoty po 450 złotych miesięcznie (dowód: wyrok z 29 kwietnia 2009 roku k. 39 akt III R.C 131/09).

Pozwana K. O. (1) jest już pełnoletnia. Uzyskuje wynagrodzenie z racji świadczenia pracy w (...) Sp. z o.o. w K., gdzie jest zatrudniona od dnia 13 czerwca 2016 roku na podstawie umowy o pracę na czas określony do dnia 12 września 2017 roku w wysokości średniej z 7 miesięcy (VI 2016 – XII 2016) 1.384,43 złotych (dowód: zaświadczenie o zarobkach k.9). Pozwana nie ma jeszcze wyuczonego zawodu, jest panną, twierdzi, że mieszka z mamą. W podstawówce i gimnazjum zawsze otrzymywała świadectwa z wyróżnieniem. Naukę w liceum ukończyła terminowo w 2015 roku, zdała maturę. Później na rok 2015/2016 zapisała się do policealnej szkoły (...) w R., ale nie podeszła do wszystkich egzaminów i nie zaliczyła tego roku. Zeznając w charakterze strony pozwana oznajmiła, że obecnie kontynuuje naukę w Policealnej Szkole Centrum (...) w B. na kierunku technik usług kosmetycznych (status słuchacza otrzymała 13 września 2916 roku), spełnia wymóg frekwencji, przerwa w nauce w tym roku nie wystąpiła. Ukończenie szkoły wynikające z programu nauczania dla kierunku technik usług kosmetycznych przewidziane jest na miesiąc czerwiec 2018 roku. Pozwana jest także słuchaczką Policealnej Szkoły Zawodowej (...) na kierunku Wizażystka – Stylistka, gdzie program nauczania przewiduje ukończenie nauki w czerwcu 2017 roku. Miesięczna opłata za kontynuacje nauki w szkole zawodowej wynosi 149 złotych. Aktualnie K. O. (1) ma w całości uregulowany I semestr w tej szkole. Mama pozwanej pomaga materialnie pozwanej, opłacając jej szkołę, zakupując część materiałów do szkoły i przekazując jej 300 – 400 złotych oraz regulując część rachunków. Zdarzało się, że i powód poza alimentami świadczył dodatkowo na rzecz powódki także i inne kwoty.

Pozwana oświadczyła, że na swoje wyżywienie wydaje około 400 złotych miesięcznie, na ubiór wydaje 600 złotych sezonowo, na środki czystości i higieny powinna – wg niej - mieć zabezpieczone 200 złotych miesięcznie, na hormonalne leczenie tarczycy wydaje miesięcznie 70 złotych, na kosmetyczkę i fryzjera miesięcznie wydaje 100 złotych, dojazdy do szkoły miesięcznie kosztują ja 200 złotych (własnym samochodem z miejscowości R. do B.). Czasem pozwana pozostaje u swojego chłopaka w K.. Pozwana posiada samochód marki m. rok produkcji 2002, nabyty w 2017 roku za 11000 złotych, które sfinansowała z 3000 tysięcy odłożonych, zaciągniętego na 5000 złotych kredytu i darowanych jej pieniędzy przez chłopaka i mamę. Wg pozwanej musi ona mieć 150 złotych na wyjście ze znajomymi np. do pizzerii, spłaca telefon komórkowy z ratą 106 złotych miesięcznie, za ubezpieczenie samochodu płaci 1500 złotych rocznie (dowód: zeznania pozwanej k. 15 odwr. – 16).

Powód S. O. nadal świadczy pracę w szkole jako nauczyciel. W Zespole Szkół – Centrum (...) w D. uzyskał od 01 listopada 2016 roku do 31 stycznia 2017 średniomiesięczne wynagrodzenie brutto (...),22 (netto 1680 złotych), a w Publicznym Gimnazjum w D. w okresie od XII 2016 do II 2017 roku średnie wynagrodzenie brutto (...),50 a netto 2.539,85 złotych (wynagrodzenie jest obciążone z tytułu zaciągniętej pożyczki mieszkaniowej w (...) w kwocie 250 złotych rata miesięcznie). Do chwili rozpoznania sprawy niniejszej na pozwanym spoczywał obowiązek alimentacyjny na rzecz K. i K. (1) w łącznej kwocie 920 złotych. W ubiegłym roku z tytułu pracy trenerskiej uzyskał wynagrodzenie 3000-4000 złotych (był trenerem juniorek do lat 17 – podnoszeniu ciężarów). Obecnie nie wykonuje on już zajęć dodatkowych, bo postanowił więcej czasu poświęcać rodzinie. Drugi związek małżeński pozwany zawarł w 2004 roku. Ze związku z obecną żoną pochodzą : syn O. i córka N..

Pozwany jest w dalszym ciągu właścicielem zabudowanej domem mieszkalnym działki o powierzchni 1053 m. kw. położonej w K., posiada nadal ok. 1 ha gruntu ornego wraz z budynkami. Powierzchnia użytkowa domu stanowi 150 m kw. S. O. jest właścicielem tego samego co poprzednio samochodu C. rok produkcji 2004, poj. 3400, który nabył w 2008 roku za 30000 złotych a także samochodu M. rok produkcji 2003 diesel, zakupionego 3 lata wstecz za 7000 złotych (dowód: zeznania powoda k. 15).

Sąd zważył:

Przedmiotowe powództwo o uchylenie obowiązku alimentacyjnego oparte jest na art. 138 krio. Przepis ten stanowi, ze w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumie się zwłaszcza zmianę usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego albo zmianę w zakresie możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji, wskutek czego ustalony obowiązek alimentacyjny wymaga skorygowania przez stosowne zwiększenie albo zmniejszenie bądź uchylenie.

W trakcie prowadzonego postępowania sąd ustala – kiedy po raz ostatni nastąpiła konkretyzacja obowiązku alimentacyjnego oraz jakie okoliczności faktyczne spowodowały zmianę w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego i możliwości zarobkowych zobowiązanego.

W pozwie powód podniósł, że pozwana kontynuując naukę została skreślona z listy słuchaczy a także, że podejmowała zatrudnienie na podstawie umowy o pracę.

Zgodnie z unormowaniem zawartym w art. 133§3 krio rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. W § 1 powoływanego przepisu odniesiono się do okresu alimentowania stanowiąc, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie - chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Z §2 tego samego artykułu wynika, ze poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

W rozpoznawanej sprawie ustalono, że ostatnia konkretyzacja obowiązku alimentacyjnego miała miejsce 29 kwietnia 2009 roku w sprawie III R.C 131/09, kiedy to podwyższono obowiązek alimentacyjny powoda na rzecz pozwanej do kwoty 470 złotych. Pozwana wówczas uczęszczała do szkoły podstawowej a obecnie jest absolwentką szkoły licealnej ze zdanym egzaminem maturalnym i kontynuuje naukę. Prawdziwą okazała się okoliczność podniesiona przez powoda, że pozwana została skreślona z listy słuchaczy w minionym roku szkolnym, co skutkuje przedłużeniem czasu nauki niezbędnego do zdobycia przez nią kwalifikacji zawodowych. Także potwierdzony jest zarzut, że obecna szkoła, w której uczy się pozwana (jeden z dwóch kierunków) jest szkołą płatną, a w poprzedniej szkole opłat nie było. Niewątpliwą a bardzo istotną okolicznością, która musi mieć wpływ na ocenę aktualnych przesłanek alimentacji i określenia wysokości świadczenia ma znaczny upływ czasu od orzekania ostatnio w zakresie przedmiotowego świadczenia alimentacyjnego. W ciągu prawie ośmiu lat uprawniona do alimentacji stała się pełnoletnia, ma 21 lat, legitymuje się ukończoną ogólną szkołą średnią. Nie ma ona jednak wyuczonego zawodu a zatem i odpowiedniego przygotowania zawodowego. Stąd zdaniem Sądu pierwszej instancji właściwe jest dalsze ukierunkowane kształcenie pozwanej dla zdobycia potrzebnych kwalifikacji w aspekcie usamodzielnienia się, o którym mowa w art. 133 krio. W ocenie Sądu jednorazowe nie zaliczenie roku nauki, przy jej dalszym kontynuowaniu z jednoczesnym podjęciem pracy dla zdobycia środków finansowych dla pokrycia części potrzeb – nie może stanowić wystarczającego uzasadnienia dla uchylenia w całości obowiązku alimentacyjnego rodziców względem ich dziecka .Także zdaniem sądu samo podjęcie zatrudnienia i osiąganie zarobku nie powinno być uznawane za wystarczające dla przyjęcia usamodzielnienia się pozwanej bez dokonania analizy jej potrzeb poprzednio i obecnie występujących.

Wydatki w 2009 roku związane z utrzymaniem pozwanej wg. jej przedstawicielki ustawowej oscylowały w granicach około 1100 – 1200 złotych (1000 złotych wydatki na potrzeby bezpośrednie, ok. 125 zł udział w kosztach utrzymania domu, oraz koszty wypoczynku letniego). Aktualnie należy przyjąć, że kwota zabezpieczająca potrzeby życiowe pozwanej jest wyższa i wynosi około 1600 złotych, a zważywszy, że pozwana pracując uzyskuje zarobek w wysokości 1384 złotych – to pozostawienie świadczeń alimentacyjnych na jej rzecz od powoda w wysokości 200 złotych jest zasadne i adekwatne zarówno do aktualnych usprawiedliwionych potrzeb pozwanej oraz jej obecnego dochodu z pracy jak też do możliwości zarobkowych i dochodowych powoda z jednoczesnym uwzględnieniem pomocy materialnej dla pozwanej ze strony jej matki, która reguluje opłatę miesięczną w szkole pozwanej w wysokości 149 złotych i przekazuje jej 300 – 400 złotych na zakup materiałów potrzebnych pozwanej do nauki zawodu, oraz reguluje rachunki związane z zabezpieczeniem potrzeb mieszkaniowych pozwanej.

Stąd należało obniżyć świadczenie alimentacyjne od powoda na rzecz pozwanej z kwoty 470 złotych do kwoty 200 złotych miesięcznie, poczynając od dnia wniesienia pozwu – oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

Sąd nie obciążył pozwanej kosztami procesu, biorąc pod uwagę jego wynik jak i sytuację materialna pozwanej – przy odpowiednim zastosowaniu art. 102 kpc.