Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Szczytnie w II Wydziale Karnym

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR Andrzej Janowski

Protokolant: sekr. sąd. Katarzyna Strzelec

w obecności As. Prok. Prokuratury Rejonowej w Szczytnie Krzysztofa Batyckiego

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 marca 2017 r. sprawy:

K. K., s. M. i I. zd. L., ur. (...) w S.

skazanego prawomocnymi wyrokami:

1)  Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 22 września 2015 r. w sprawie II K 200/15 za przestępstwo z art. 178a §4 k.k. popełnione dnia 15 lutego 2015 roku na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności i 3 miesięcy ograniczenia wolności;

2)  Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 10 lutego 2016 r. w sprawie II K 574/15 za ciąg przestępstw z art. 244 k.k. popełniony w okresie od dnia 25 czerwca 2015 r. do dnia 2 listopada 2015 r. na karę 1 roku pozbawienia wolności;

I. na podstawie art. 569 §1 k.p.k., art. 85 §1, §2 k.k. i art. 86 §1 k.k. łączy karę pozbawienia wolności i karę ograniczenia wolności orzeczone wyrokiem w sprawie II K 200/15 i karę pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem w sprawie II K 574/15 i w ich miejsce wymierza skazanemu K. K. karę łączną 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności;

II. na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej kary łącznej zalicza okres odbytej dotąd kary w sprawie II K 574/15 oraz zaliczony w tej sprawie na poczet kary okres rzeczywistego pozbawienia skazanego wolności;

III. na podstawie art. 576 § 1 k.p.k. w pozostałym zakresie łączone wyroki pozostawia do odrębnego wykonania,

IV. na podstawie art. 624 §1 k.p.k. zwalnia skazanego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

W dniu 28 kwietnia 2011 roku przed Sądem Rejonowym w Szczytnie w sprawie II K 155/11 zapadł wobec K. K. wyrok łączny, którym wymierzono mu karę łączną 2 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności. Orzeczoną karę skazany odbył w całości.

Po zapadnięciu wyroku łącznego K. K. skazany został następującymi prawomocnymi wyrokami Sądu Rejonowego w Szczytnie :

1)  z dnia 22 września 2015 r. w sprawie II K 200/15 za przestępstwo z art. 178a §4 k.k. popełnione dnia 15 lutego 2015 roku na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności i 3 miesięcy ograniczenia wolności;

2)  z dnia 10 lutego 2016 r. w sprawie II K 574/15 za ciąg przestępstw z art. 244 k.k. popełniony w okresie od dnia 25 czerwca 2015 r. do dnia 2 listopada 2015 r. na karę 1 roku pozbawienia wolności;

Ponadto w dniu 4 kwietnia 2016 roku przed Sądem Rejonowym w Olsztynie w sprawie II K 78/16 orzeczono wobec skazanego karę grzywny.

Skazany odbył już orzeczoną wobec niego w sprawie II K 200/15 karę pozbawienia wolności, do wykonania pozostaje orzeczona w tej sprawie kara ograniczenia wolności, którą postanowieniem z dnia 20.10.2016 r. SR w Szczytnie zamienił na zastępczą karę pozbawienia wolności w wymiarze 45 dni (początek kary: 02.01.2018r. koniec kary : 16.02.2018r.).

Aktualnie K. K. odbywa karę 1 roku pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem w sprawie II K 574/15. Karę odbywa w systemie zwykłym.

( dowody: odpisy wyroków k.12,13,14-15,16,21, opinia o skazanym k.26-26v, dane o karalności k.6-8).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 569 §1 k.p.k. Sąd wydaje wyrok łączny jeżeli zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby, którą prawomocnie skazano lub wobec której orzeczono karę łączną wyrokami różnych Sądów.

Zgodnie z treścią art. 85 §1 i §2 k.k., obowiązującą od dnia 01.07.2015 r., Sąd orzeka karę łączną jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, zaś podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu w całości lub w części kary lub kary łączne za te przestępstwa. Z §3 tego artykułu wynika, że jeżeli po rozpoczęciu, a przed zakończeniem wykonywania kary lub kary łącznej sprawca popełnił przestępstwo, za które orzeczono karę tego samego rodzaju lub inną podlegającą łączeniu, orzeczona kara nie podlega łączeniu z karą odbywaną w czasie popełnienia czynu.

Z treści przepisu art. 85 §1 k.k. wynika nakaz łączenia kar różnorodzajowych podlegających łączeniu przy zastosowaniu zasady zawartej w art. 87 §1 k.k., z której wynika z kolei, że w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności Sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności. Z uwagi jednak na treść art. 87 §2 k.k. w wypadku gdy podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone za zbiegające się przestępstwa kary pozbawienia wolności oraz ograniczenia wolności, zasada wymiaru w takim wypadku kary łącznej pozbawienia wolności, ma obecnie charakter względnie obligatoryjny, tzn. znajduje zastosowanie wówczas, gdy nie istnieją formalne przesłanki orzeczenia jednocześnie kar łącznych pozbawienia wolności oraz ograniczenia wolności przewidziane w art. 87 § 2 k.k.

Innymi słowy, Sąd (mając możliwość łączenia kary lub kar pozbawienia wolności z karą lub karami ograniczenia wolności) jest zobligowany do połączenia tych kar przez zastosowanie mechanizmu przeliczenia kary ograniczenia wolności na karę pozbawienia wolności, chyba, że zostaną spełnione przesłanki zastosowania art. 87 §2 k.k. i Sąd uzna za uzasadnione zastosowanie fakultatywnego rozwiązania w zakresie wymiaru kary łącznej, polegającego na jednoczesnym orzeczeniu dwóch kar łącznych - 1) pozbawienia wolności i 2) ograniczenia wolności (kar sekwencyjnych). W świetle tych zasad kara sekwencyjna jako kara łączna może być orzeczona w wyniku połączenia : a) kar sekwencyjnych, b) kar sekwencyjnych oraz kar jednostkowych pozbawienia wolności i ograniczenia wolności i c) kar pozbawienia wolności i ograniczenia wolności orzeczonych jako kary niesekwencyjne.

Wymierzając karę łączną Sąd orzeka w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 20 lat pozbawienia wolności.

W niniejszej sprawie połączeniu podlegała jedna kara sekwencyjna z wyroku w sprawie II K 200/15 z jednostkowa karą pozbawienia wolności z wyroku w sprawie II K 574/15.

Przedstawiona na wstępie konfiguracja wyroków oraz zasada łączenia kar określona w art. 85 §1 i §2 k.k. w połączeniu z zasadami wynikającymi z art. 87 §1 i §2 k.k. pozwalała, w ocenie Sądu, na połączenie kar pozbawienia wolności i ograniczenia wolności z wyroku w sprawie II K 200/15 z karą pozbawienia wolności z wyroku w sprawie II K 574/15 i wymierzenie jednej kary łącznej pozbawienia wolności z zastosowaniem mechanizmu przeliczenia kary ograniczenia wolności na karę pozbawienia wolności. W każdej bowiem z tych spraw orzeczono wobec skazanego kary podlegające łączeniu, nadto przestępstw skazany dopuścił się zanim rozpoczął odbywać karę orzeczoną w sprawie II K 200/15.

Poza wyjątkiem określonym w art. 88 k.k. ustawa nie przewiduje reguł co do łączenia kar, na podstawie którejkolwiek z zasad wymiaru kary łącznej. Istnieją trzy zasady wymiaru kary łącznej : zasada kumulacji, asperacji i absorpcji. System kumulacji polega na zwykłym zsumowaniu kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa. System absorpcji polega na tym, że najsurowsza z kar pochłania pozostałe. System asperacji polega na zaostrzeniu najsurowszej z wymierzonych kar. Na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego wykształciła się reguła, że zasada absorpcji powinna być stosowana tam, gdzie pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami zachodzi bliski związek podmiotowy i przedmiotowy. Tam gdzie związek ten jest dalszy kara powinna być zbliżona do kumulacji kar. Wymiar kary łącznej powinien różnić się od mechanicznego dodawania kar. Priorytetową zatem zasadą kary łącznej powinna być zasada asperacji, natomiast karą łączna orzekana na zasadzie absorpcji lub kumulacji wyjątkiem.

Orzekając karę łączną, Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. W ten sposób ustawodawca wskazuje na prewencję indywidualną jako jeden z podstawowych elementów decydujących o surowości represji. Sens zapobiegawczego oddziaływania kary sprowadza się do odstraszenia sprawcy od ponownego wejścia na drogę przestępstwa. Wychowawcze cele kary realizowane są przez kształtowanie postawy sprawcy, do której istoty należy krytyczny stosunek do własnego czynu oraz przestępstwa w ogóle. W konsekwencji chodzi o wychowanie sprawcy na pełnowartościowego członka społeczeństwa. Wskazując natomiast na potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa ustawodawca wskazuje na prewencję generalną jako jedną z ogólnych dyrektyw sądowego wymiaru kary. Chodzi o to, aby fakt wymierzenia kary oddziaływał nie tylko na sprawcę, ale także na innych potencjalnych sprawców przestępstw, których wymierzanie kar (ich wysokość i rodzaj) powinno z jednej strony odstraszyć, z drugiej zaś – kształtować postawy społecznie akceptowane.

W przedmiotowej sprawie pomiędzy przestępstwami popełnionymi przez skazanego, za które wymierzono kary w sprawach II K 200/15 i II K 574/15, nie istnieje związek przedmiotowy, bowiem były to przestępstwa skierowane przeciwko różnym dobrom chronionym prawem, natomiast zachodzi między nimi bliskość czasowa, popełnione zostały w odstępie niewiele ponad 4 miesięcy.

Wydając wyrok łączny Sąd ma obowiązek uwzględnić w zakresie wymiaru kary wszystkie te okoliczności, które zaistniały także po wydaniu poprzednich wyroków i które wskazują na przebieg procesu resocjalizacji. Na wymiar kary łącznej w wyroku łącznym poza zasadami określonymi w art. 86 §1 k.k. istotny wpływ ma zachowanie się skazanego w zakładzie karnym czy w środowisku, w którym znajduje się po prawomocnym skazaniu poszczególnymi wyrokami. W tym wypadku zachowanie się skazanego warunkach izolacji penitencjarnej jest dobre, o czym świadczy opinia o skazanym z dnia 22 marca 2017 r. wydana przez dyrektora Aresztu Śledczego w S. (k.26-26v). Z opinii tej wynika, iż skazany swoim zachowaniem i funkcjonowaniem nie sprawia problemów natury wychowawczej, nie deklaruje przynależności do podkultury przestępczej, w grupie współosadzonych funkcjonuje bezkonfliktowo, do przełożonych przyjmuje regulaminową postawą. Zachowań agresywnych i autoagresywnych u skazanego nie stwierdzono. Nie był on karany dyscyplinarnie, dwukrotnie był nagradzany regulaminowo. W stosunku do popełnionych przestępstw wykazuje krytyczny stosunek.

W niniejszej sprawie Sąd uznał że nie zachodzi potrzeba orzeczenia maksymalnie długiego okresu resocjalizacji skazanego w warunkach izolacji penitencjarnej, bowiem jego obecne zachowanie wskazuje, że czyni on zauważalne postępy w procesie readaptacji społecznej i dlatego wymierzył mu karę łączną w wymiarze 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd uznaje, że tak orzeczona kara łączna pozbawienia wolności uwzględnia wszystkie wskazane okoliczności, jest zgodna z zasadą trafnej reakcji karnej i w sposób właściwy zrealizuje swoje funkcje wychowawcze i zapobiegawcze.

Względy prewencji szczególnej, jak i ogólnej w ocenie Sądu wskazują na konieczność wymierzenia skazanemu kary łącznej według zasady asperacji w podobnym stopniu zbliżonej do wymiaru kary łącznej określonego według zasad kumulacji i absorpcji.

Podkreślenia wymaga, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego instytucja kary łącznej nie musi przynosić skazanemu wyłącznie korzyści, a z uwagi na treść art. 89 k.k., w niektórych przypadkach może tę sytuację nawet pogorszyć i nie stoją temu na przeszkodzie ani standardy konstytucyjne, ani standardy określone w ratyfikowanych umowach międzynarodowych chroniących uniwersalne prawa i wolności człowieka (zob. postanowienie. SN z 1.10.2002 r., V KK 73/02, LEX nr 56827). Instytucja kary łącznej nie jest też w żadnym razie instrumentem łagodzenia kar orzeczonych za zbiegające się przestępstwa, a fakt popełnienia wielu przestępstw (z uwzględnieniem skazania w sprawie SR w Olsztynie II K 78/16) nie jest okolicznością łagodzącą i nie może stanowić podstawy premiowania wielokrotnego sprawcy.

Na poczet kary łącznej Sąd w pkt II wyroku zaliczył okres odbytej dotąd kary w sprawie II K 574/15 oraz zaliczony w tej sprawie na poczet kary okres rzeczywistego pozbawienia skazanego wolności. Na marginesie wskazać należy, że na poczet kary łącznej podlega także okres kary odbytej już przez skazanego w sprawie II K 200/15.

Na podstawie art. 576 §1 k.p.k. wyroki podlegające łączeniu w zakresie nieobjętym wyrokiem łącznym Sąd pozostawił odrębnemu wykonaniu – jak w pkt III.

Sąd ponadto zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów postępowania.