Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 listopada 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił M. K. prawa do renty.

Decyzja została wydana na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż komisja lekarska ZUS stwierdziła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony M. K. wniósł o przyznanie prawa do renty.

Decyzji zarzucił brak obiektywnego rozpatrzenia jego przypadku. Podał, że od zabiegu jego zdolność poruszania się jest ograniczona.

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony M. K. urodził się (...).

W okresie od 21 marca 2012 roku do 18 września 2012 roku ubezpieczony był niezdolny do pracy i otrzymywał zasiłek chorobowy. Od 19 września 2012 roku do 13 września 2013 roku ubezpieczony pobierał świadczenie rehabilitacyjne.

(wniosek – k.1 akt ZUS I plik, decyzje – k.6, k.10, k.14 akt ZUS I plik)

W dniu 12 września 2013 roku ubezpieczony złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek – k.1 akt ZUS II plik)

Ubezpieczony na wykształcenie zawodowe w zawodzie frezera. Pracował jako robotnik budowlany, pomocnik stolarza, pracownik fizyczny, pracownik lakierni, dozorca, pracownik ochrony.

(świadectwa pracy k.5-22 akt ZUS II plik)

W dziesięcioleciu przed złożeniem wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy ubezpieczony ma 6 lat 11 miesięcy i 6 dni okresów składkowych oraz 1 rok 6 miesięcy i 11 dni okresów nieskładkowych.

(zestawienie – k.72 akt ZUS II plik)

Orzeczeniem z dnia 13 października 2013 roku lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Po rozpoznaniu sprzeciwu ubezpieczonego komisja lekarska ZUS również stwierdziła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

(orzeczenie lekarza orzecznika – k.42 akt ZUS, II plik, orzeczenie komisji lekarskiej – k.45 akt ZUS, II plik)

U ubezpieczonego rozpoznano cukrzycę typu 2, powikłaną neuropatią cukrzycową i stopą cukrzycową, niewygojoną oraz nadciśnienie tętnicze. Cukrzyca u ubezpieczonego jest powikłana w istotnym stopniu. Stopa cukrzycowa w znacznym stopniu ogranicza zdolność do pracy. Ubezpieczony ma trudności w poruszaniu się. W wyniku zabiegu operacyjnego stopy ubezpieczony nie ma pełnego na tej stopie podparcia, co skutkuje upośledzeniem funkcji chodu. Owrzodzenie na stopie pojawia się okresowo, co jest typowe.

Stopa cukrzycowa jest powikłaniem ciągnącym się wiele miesięcy od wygojenia. Schorzenie to ogranicza zdolność ubezpieczonego do pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji. Ubezpieczony ma trudności w poruszaniu się jak i w wykonywaniu pracy siedzącej np. portiera.

(opinia biegłego diabetologa M. P. – k.7-8, k.40, k.61, k.107, min.00:08:31-00:17:44 protokół z 7.04.2015 r.)

Stopa cukrzycowa jest dowodem na znaczną dysfunkcję zarówno w obrębie układu nerwowego – polineuropatii jak i mikrokrążenia. W 2012 roku stwierdzono u ubezpieczonego zaawansowane zmiany osteopatyczne w obrębie stopy. Już wtedy można było postawić rozpoznanie artropatii typu C., co jest rzadkim, przewlekłym powikłaniem cukrzycy, charakteryzującym się postępującym nieodwracalnym niszczeniem kości i stawów. Powikłanie to nierozpoznane i nieleczone prowadzi do deformacji i utraty funkcji podporowej stopy i w konsekwencji jej amputacji. Faza ostra wymaga bezwzględnego odciążenia stopy, a faza przewlekła (w której wygasa proces niszczenia kości) wymaga ograniczenia chodzenia do niezbędnego oraz odpowiedniej pielęgnacji i obuwia Podejrzenie artropatii typu C. zostało sformułowane u ubezpieczonego w 2014 roku. U ubezpieczonego stopa jest na tyle dysfunkcyjna, że utraciła swoją funkcję podparcia podczas pionizacji, ubezpieczony ma zaburzony chód, nawracające owrzodzenia.

Cukrzyca u ubezpieczonego wymaga wielu wstrzyknięć i wielu badań poziomu glikemii.

(opinia biegłego diabetologa D. K. – k.143-145, k.161-161 odwrót)

U ubezpieczonego rozpoznano artropatię C. lewej stopy, stan po amputacji palucha lewego z niewygojonym owrzodzeniem stopy, obustronny zespół stopy cukrzycowej z przewagą lewej w przebiegu polineuropatii i angiopatii, z postępującym upośledzeniem funkcji chodu. U ubezpieczonego osteopatyczne zmiany kostno stawowe powikłane zakażonymi ranami i zniekształceniami trwają od 2012 roku, a obecnie obserwuje się także postępujące zmiany stopy i podudzia prawego.

(opinia biegłego ortopedy – k.238-242)

Z przyczyn chirurgicznych ubezpieczony jest zdolny do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Od marca 2012 roku u ubezpieczonego wystąpiły objawy lewostronnej stopy cukrzycowej, we wrześniu stwierdzono ropowicę. Wygojenie zmian martwiczych i owrzodzeń nastąpiło w marcu 2013 roku. Przeprowadzone leczenie przyniosło dobry wynik, co nie jest równoznaczne z całkowitym wyleczeniem. W przypadku ubezpieczonego należy liczyć się z możliwością powrotu choroby lub pogorszenia istniejącego stopnia naruszenia sprawności organizmu. Zaostrzenia objawów stopy cukrzycowej polegają na występowaniu objawów zakażenia, pogłębianiu się niedokrwienia stopy i tworzenia owrzodzeń lub martwicy stopy. W okresach zaostrzenia występuje ograniczenie funkcji stopy, które może w mniejszym lub większym stopniu upośledzać funkcję chodu i stanowić źródło stałych dolegliwości. Z przyczyn chirurgicznych długotrwała niezdolność do pracy występuje jedynie u tych ubezpieczonych, którzy wymagają leczenia chirurgicznego.

(opinia biegłego chirurga – k.17-17 odwrót, k.62-62 odwrót, k.122-123)

Rozpoznane u ubezpieczonego nadciśnienie tętnicze nie powoduje niezdolności do pracy.

(opinia biegłego kardiologa – k.21-22)

Z przyczyn neurologicznych nie występuje u ubezpieczonego niezdolność do pracy.

(opinia biegłego neurologa – k.187-189)

Ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy. Częściowa niezdolności do pracy istniała u ubezpieczonego w dacie złożenia wniosku o rentę. Ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy od daty upływu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego do września 2019 roku.

Wykonywanie przez ubezpieczonego pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji wymaga często wielogodzinnego poruszania się, dźwigania masy własnej i przedmiotów wynikających ze specyfiki pracy przy występującej u ubezpieczonego niewydolności chodu i braku podparcia stopy lewej. Poziom destrukcji układu kostno – stawowego u ubezpieczonego powikłany nawracającymi, sączącymi się przetokami, niepoddającymi się leczeniu rokują źle i powodują długotrwałą niezdolność do pracy.

(opinia biegłego diabetologa M. P. – k.7-8, opinia biegłego diabetologa D. K. – k.143-145, opinia biegłego ortopedy – k.238-242)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów w postaci wniosku o wydanie orzeczenia, orzeczenia lekarza orzecznika i komisji lekarskiej ZUS, decyzji ZUS.

W toku postępowania ubezpieczony zakwestionował ustalenia lekarza orzecznika i komisji lekarskiej ZUS, podnosząc iż istniejące u niego schorzenia powodują niezdolność do pracy.

Celem weryfikacji stanowiska ubezpieczonego Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych: diabetologa, neurologa, chirurga, kardiologa i ortopedy.

Oceniając zgromadzony materiał dowodowy Sąd uznał wartość dowodową złożonych w sprawie opinii oraz podzielił, jako przekonujące, wnioski wypływające z ich treści. Opinie są rzetelne, zostały sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot.

Z opinii biegłych diabetologów: M. P. i D. K. oraz z opinii biegłego ortopedy jednoznacznie wynika, że schorzenia występujące u ubezpieczonego powodują u niego długotrwałą częściową niezdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych przez niego kwalifikacji.

Biegła M. P. odniosła się do wszystkich zarzutów do opinii formułowanych przez pełnomocnika ZUS. Wnioski z opinii biegłej diabetolog M. P. zostały podzielone przez biegłą diabetolog D. K.. Z opinii dwóch biegłych diabetologów wynika, iż schorzenia występujące u ubezpieczonego skutkują częściową długotrwałą niezdolnością do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Również biegła z zakresu ortopedii wskazała, iż ubezpieczony jest częściowo, długotrwale niezdolny do pracy. Biegła wyjaśniła, iż owrzodzenia stopy lewej, powikłane ropowicą były leczone zachowawczo i operacyjnie z miernym efektem pod postacią nawracających ran i postępującą martwicą. Z powodu masywnej martwicy i osteolizy kości ostatecznie amputowano paluch lewy, który pełni zasadniczą rolę w czynności podpórczej stopy i funkcji odbicia podczas chodu. Zmiany destrukcyjne kostne i chrzęstne przemawiają za przewlekłą progresją zaawansowanej cukrzycy.

Opinie te nie pozostają w sprzeczności do opinii biegłego chirurga, który wyjaśnił, iż z przyczyn chirurgicznych formułuje się wnioski orzecznicze o długotrwałej niezdolności do pracy jedynie u tych ubezpieczonych, którzy wymagają leczenia chirurgicznego. Natomiast poza okresami zaostrzeń z przyczyn chirurgicznych brak jest podstaw do orzekania długotrwałej niezdolności do pracy. Biegły podkreślił, iż opinia diabetologa jest odrębnym opracowaniem dotyczącym stanowiska diabetologa i z tego względu nie stoi w sprzeczności z jego opinią.

Żadna ze stron postępowania nie kwestionowała opinii biegłych kardiologa i neurologa.

Po wydaniu opinii przez biegłą z zakresu ortopedii żadna ze stron nie składała zastrzeżeń do opinii ani dalszych wniosków dowodowych.

W ocenie Sądu, złożone opinie nie zawierają żadnych braków i wyjaśniają wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Biegli wydali opinie po przeprowadzeniu badań i dokonaniu analizy dokumentacji lekarskiej ubezpieczonego, także aktualnej. Biegli określili schorzenia występujące u ubezpieczonego, ocenili ich znaczenie dla jego zdolności do pracy oraz wyjaśnili przyczynę uznania ubezpieczonego za osobę częściowo niezdolną do pracy.

Wydane w sprawie opinie są prawidłowe, a odmienna ocena stanu zdrowia ubezpieczonego nie ma potwierdzenia w innych dowodach.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z treścią art.57 punkt 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 roku, poz.887) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełni łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność powstała w okresach wymienionych w cytowanym przepisie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Brak choćby jednego z warunków wymienionych w art.57 ww. ustawy powoduje brak prawa do świadczenia.

W niniejszej sprawie spór między stronami ograniczał się do oceny stanu zdrowia ubezpieczonego pod kątem jego zdolności do pracy.

Osobą niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu (art.12 ust.1-3 ww. ustawy).

W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie tylko jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy w ogóle, choć z uwzględnieniem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych. Zdolność do pracy ma dwa elementy: biologiczny (ogólna sprawność psychofizyczna) i gospodarczy (przydatność na rynku pracy). Należało zatem ustalić, czy ubezpieczony jest zdolny do wykonywania pracy w dotychczasowy pełnym zakresie, czy jego kwalifikacje pozwalają na wykonywanie innej pracy, czy dla utrzymania aktywności zawodowej konieczne jest przekwalifikowanie. Brak możliwości wykonywania dotychczasowej pracy nie jest wystarczający do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy, gdy jest możliwe podjęcie innej pracy (zgodnej z kwalifikacjami lub gdy rokowanie co do przekwalifikowania jest pozytywne).

Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy jest warunkiem koniecznym do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym, jeżeli wiek, poziom wykształcenia, predyspozycje psychofizyczne dają podstawy do uznania, że jest możliwe podjęcie pracy w zawodzie albo po przekwalifikowaniu.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż ubezpieczony cierpi na cukrzycę typu 2, artropatię C. stopy lewej, obustronny zespół stopy cukrzycowej z przewagą lewej w przebiegi polineuropatii i angipatii. W 2016 roku wykonano u ubezpieczonego amputację lewego palucha. Dokumentacja szpitalna od pierwszego dnia pobytu w szpitalu (21 marca 2012 roku) oraz dokumentacja z poradni chirurgicznej w okresie od kwietnia 2012 roku opisuje permanentne gojenie nawracających owrzodzeń cukrzycowych. Opisywane są również zmiany zapalno-osteolityczne skutkujące postępującą destrukcją kolejnych paliczków palców, kości śródstopia, stawów stopy lewej i palców z podwichnięciem w stawach i narastającym zniekształceniem stopy. Owrzodzenia stopy lewej powikłane ropowicą były leczone zachowawczo i operacyjnie z miernym efektem pod postacią nawracających ran i postępującą martwicą. Z powodu masywnej martwicy i osteolizy kości ostatecznie amputowano paluch lewy, który pełni zasadniczą rolę w czynności podpórczej stopy i funkcji odbicia podczas chodu.

Ubezpieczony ma wykształcenie zawodowe, praca zgodna z poziomem kwalifikacji wymaga wielogodzinnego poruszania się, przenoszenia przedmiotów wynikających ze specyfiki pracy, a u ubezpieczonego stwierdzono niewydolność chodu u brak pełnego podparcia stopy lewej i konieczność maksymalnego ograniczenia aktywności życiowej z naciskiem na maksymalne odciążenie stopy. Z ustaleń Sądu wynika, iż ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy, bowiem w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Niezdolność ubezpieczonego do pracy powstała w trakcie świadczenia rehabilitacyjnego i istniała zarówno w dacie złożenia wniosku o rentę jak i w dacie wydania decyzji.

Zgodnie z treścią art.13 ust.2 ww. ustawy niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat z zastrzeżeniem ust.3 stosownie do treści którego niezdolność orzeka się na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż zmiany destrukcyjne układu kostno – stawowego powikłane nawracającymi, sączącymi przetokami niepoddającymi się leczeniu rokują źle i powodują długotrwałą niezdolność do pracy od daty zakończenia świadczenia rehabilitacyjnego (od 14 września 2013 roku) do 30 września 2019 roku.

Reasumując, naruszenie sprawności organizmu występujące u ubezpieczonego skutkuje utratą zdolności do wykonywania pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji w znacznym stopniu.

Wobec powyższego Sąd, na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie od 14 września 2013 roku do 30 września 2019 roku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art.98§1 k.p.c. Wysokość kosztów procesu została ustalona na podstawie §22 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2015 roku, poz.1805) w zw. z §11 ust.2, §2 ust.1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity Dz.U. 2013.490 z późn. zm.).

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS, z pouczeniem o prawie, terminie i sposobie złożenia apelacji,

2.  Wypożyczyć pełnomocnikowi ZUS akta rentowe, zobowiązując do zwrotu w przypadku złożenia apelacji.

10.04.2017 r.