Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lutego 2016 r.

Sąd w Częstochowie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Krystyna Mieszkowska

Protokolant: Magdalena Adamus

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2016 r. w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Handlowego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w C.

przeciwko Zespołowi (...) z siedzibą w K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego Zespołu (...) z siedzibą w K. na rzecz powoda Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Handlowego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w C. kwotę 271.002,41 zł (dwieście siedemdziesiąt jeden tysięcy dwa złote czterdzieści jeden groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w wysokości:

- 13% w stosunku rocznym od dnia 18 listopada 2014 r. do dnia 22 grudnia 2014 r.;

- 8 % w stosunku rocznym od dnia 23 grudnia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. ;

- 7% w stosunku rocznym (tj. wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5.5 punktów procentowych) od dnia 1 stycznia 2016 r. i kolejnymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie zmiany ich wysokości do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 21.668 zł (dwadzieścia jeden tysięcy sześćset sześćdziesiąt osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

§Sygn. akt I C 132)15

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 16 grudnia 2014 r. powód Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w C. domagał się zasądzenia od pozwanego Zespołu (...) w K. kwoty 271.002,41 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi:

- od kwoty 64.804,79 zł – od dnia 31.10.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 111.030,40 zł – od dnia 31.10.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 70.432,51 zł – od dnia 28.09.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 24.734,71 zł – od dnia 28.09.2014 r. do dnia zapłaty,

oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej przewidzianej w przepisach o wynagrodzeniu adwokata.

Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, że dochodzone roszczenie stanowi zapłatę za wykonanie robót budowlanych przez powoda, jako podwykonawcę, na podstawie umowy łączącej go z wykonawcą „Cz. P. B. P. Przemysłówka” Spółką Akcyjną w C.. Roszczenie swoje oparł na art. 647 ¹ § 5 k.c. wskazując, że pozwany jako inwestor odpowiada solidarnie z generalnym wykonawcą za zapłatę dochodzonej kwoty. W roku 2011 pozwany ogłosił i przeprowadził przetarg nieograniczony na wykonanie zadania budowlanego pod nazwą „Rewitalizacja zespołu pałacowo-parkowego w K. w ramach tworzenia (...) Centrum (...) i III etap”. W wyniku tego przetargu wyłoniony został wykonawca „Cz. P. B. P. Przemysłówka” Spółka Akcyjna w C.. Zawarta w dniu 29 września 2011 r. umowa przewidywała powierzenie przez wykonawcę części lub całości robót podwykonawcom. Powód zawarł w dniu 17 listopada 2011 r. umowę z wykonawcą, w której ustalony został zakres robót na podstawie przedłożonych uprzednio kosztorysów ofertowych, które stały się załącznikami do umowy. Wynagrodzenie powoda ustalono na kwotę 5.934.176,64 zł netto. Termin zakończenia robót, po czterokrotnym aneksowaniu umowy, ustalono ostatecznie na 12 czerwca 2014 r, a termin wykonania przedmiotu umowy do dnia 23 czerwca 2014 r. Fakturowanie i rozliczanie robót przebiegało etapami w miarę realizacji poszczególnych części inwestycji. W maju/czerwcu 2014 r. powód wykonał ostatnie elementy robót objęte umową z wykonawcą i przedłożył kosztorysy powykonawcze nr (...), (...), (...), (...), które zostały zweryfikowane i zatwierdzone przez inspektorów pozwanego. W dniu 12 czerwca 2014 r. dokonano końcowego odbioru robót. W protokole potwierdzono całkowite i terminowe zrealizowanie całości robót przez wykonawcę oraz ich dobrą jakość. W lipcu 2014 r. powód wystawił cztery faktury VAT obejmujące roboty wykonane do czerwca 2014 r. Faktury te zostały złożone wykonawcy wraz z protokołami odbioru wskazującymi na zakres robót i zostały przez wykonawcę przyjęte. Pomimo upływu terminu, należności nie zostały uregulowane. Wykonawca poinformował natomiast powoda, że powinien skorygować faktury z uwagi na ponowną weryfikację kosztorysów przez inwestora. Ostatecznie wykonawca uregulował jedynie część należności wynikających z faktur. Powód rozliczył te wpłaty zaliczając je w pierwszej kolejności na zalegle odsetki z poszczególnych faktur. Ostatecznie nieuregulowana pozostała kwota 270.002,41 zł, której powód dochodził w niniejszym postępowaniu.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 6 lutego 2015 r, sygn. akt I Nc 150/14 Sąd Okręgowy w Częstochowie uwzględnił żądanie powoda i orzekł o kosztach procesu.

W sprzeciwie od powyższego nakazu pozwany Zespół (...) w K. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany podał, że w trakcie realizacji projektu jak i po jego zakończeniu okazało się, że w pewnych zakresach robót wystąpiły rzeczywiste różnice obmiarowe robót w stosunku do przedmiarów z kosztorysu ofertowego. Po wykonaniu wszystkich robót przedstawiciele zamawiającego dokonali sprawdzenia obmiarów robót i kosztorysów powykonawczych w oparciu o dostarczoną po zakończeniu robót inwentaryzację geodezyjną powykonawczą i dokumentację powykonawczą. W związku z wynikami tej weryfikacji, pozwany wezwał wykonawcę do wystawienia faktury korygującej i obniżenia żądanej kwoty. W odpowiedzi wykonawca poinformował inwestora, że powód kwestionuje dokonaną korektę. Ostatecznie wykonawca dokonał korekty faktury. Podwykonawca znał zapisy umowy inwestora z wykonawcą i był świadomy, że przysługujące mu z tytułu umowy z wykonawcą wynagrodzenie ma charakter kosztorysowy i będzie finalnie ustalane na podstawie zatwierdzonych kosztorysów powykonawczych. Nie ma przy tym znaczenia, co zostało wcześniej w trakcie realizacji umowy zaliczkowo zatwierdzone. Tym samym powód otrzymał już całość wynagrodzenia za wszystkie wykonane roboty. W zakresie odsetek pozwany podniósł, że jego zobowiązanie jako inwestora ma charakter bezterminowy (art. 455 k.c.) i nie odpowiada za opóźnienie w zapłacie ze strony wykonawcy.

Odnosząc się do stanowiska pozwanego, w piśmie z dnia 10 lipca 2015 r. powód wskazał, że ustalenia inwestora z wykonawcą dotyczące obniżenia wynagrodzenia nie mogą przekładać się bezpośrednio na sytuację podwykonawcy. W relacjach powoda z generalnym wykonawcą nie doszło do zakwestionowania żadnego kosztorysu. Odpowiedzialność pozwanego za zapłatę wynagrodzenia ma natomiast charakter gwarancyjny. Ponadto pozwany nie wskazał precyzyjnie w jakim zakresie sporne faktury i powiązane z nimi kosztorysy powykonawcze zostały zweryfikowane przez pozwanego jako obejmujące roboty niewykonane, czy też wykonane w innych ilościach, czy wartościach.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Po rozstrzygnięciu przetargu w dniu 29 września 2011 r. została zawarta umowa nr (...)/ (...) pomiędzy Zespołem (...) w K., jako inwestorem a „Cz. P. B. P. Przemysłówka” Spółką Akcyjną w C., jako wykonawcą na realizację zadania pod nazwą „Rewitalizacja zespołu pałacowo-parkowego w K. w ramach tworzenia (...) Centrum (...) i III etap”. Szczegółowy zakres rzeczowy robót został podany w dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót stanowiący załącznik nr 1 do umowy oraz w ofercie wykonawcy stanowiącej załączniki nr 3 i 4 do umowy. Zgodnie z § 7 umowy wykonanie części lub całości przedmiotu umowy mogło zostać powierzone podwykonawcom. Wykonawca był zobowiązany do poinformowania inwestora o zawarciu umowy z podwykonawcą poprzez przesłanie jej odpisu w terminie 7 dni od zawarcia umowy. W § 7 pkt 4 umowy strony ustaliły, że zamawiający, będąc wraz wykonawcą dłużnikiem solidarnym wobec podwykonawcy, w zakresie o jakim mowa w art. 647 ¹ § 5 k.c., jest uprawniony, na co wykonawca wyraża zgodę, do zapłaty bezpośrednio podwykonawcy, na pisemne żądanie podwykonawcy, wymagalnego wynagrodzenia w całości lub części, spłacając w takim zakresie dług wykonawcy wobec podwykonawcy. Umowa przewidywała odbiory częściowe oraz odbiory robót podlegających zakryciu, a także odbiór końcowy. Przedmiotem odbioru częściowego oraz końcowego miało być sprawdzenie wykonania całości przedmiotu umowy pod względem technicznym, finansowym i prawnym, zgodnie z umową, dokumentacją oraz obowiązującymi przepisami. Za datę zakończenia czynności odbioru końcowego strony umowy przyjęły datę podpisania protokołu końcowego odbioru robót. W § 13 umowy strony ustaliły za wykonanie robót stanowiących przedmiot umowy wynagrodzenie kosztorysowe. W przypadku stwierdzenia, że ilość prac faktycznie wykonanych różni się od ilości wskazanej w załącznikach do umowy wynagrodzenie miało być proporcjonalnie zmniejszone lub zwiększone. Końcowe wynagrodzenie wykonawcy tj. 10% wynagrodzenia kosztorysowego miało zostać rozliczone po odbiorze końcowym i oddaniu przedmiotu umowy do użytkowania, a w przypadku realizowania części robót przez podwykonawców po jednoczesnym przedstawieniu rozliczeń wykonawcy z podwykonawcami potwierdzającymi wywiązanie się ze zobowiązań umownych.

/dowód: umowa z dnia 29 września 2009 r, nr 4/9/2011/ (...) k. 198-210/

W dniu 17 listopada 2011 r. została zawarta umowa nr (...) pomiędzy „Cz. P. B. P. Przemysłówka” Spółką Akcyjną w C. a Przedsiębiorstwem Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w C. jako podwykonawcą na wykonanie określonych robót zagospodarowania terenu dotyczących oświetlenia, instalacji elektrycznych, kanalizacji deszczowej i sanitarnej oraz sieci wodociągowej i hydrantowej, których szczegółowy zakres został opisany w załącznikach do umowy. Umowa była czterokrotnie aneksowana w wyniku czego ostateczny termin zakończenia robót ustalono na 12 czerwca 2014 r, a termin wykonania przedmiotu umowy do dnia 23 czerwca 2014 r. Umowa przewidywała odbiory częściowe, odbiory robót podlegających zakryciu oraz odbiór końcowy. Rozliczanie odbiorów częściowych miało następować w terminach określonych w harmonogramie, nie częstszych niż w miesięcznych odstępach, a do rozliczenia przyjmowane miały być zakończone etapy robót, do których nie zgłoszono zastrzeżeń. Odbiór części przedmiotu umowy miał być dokonany z chwilą podpisania przez strony odpowiedniego protokołu odbioru. Protokół odbioru miał zawierać szczegółowy opis wykonanych robót oraz wysokość należnego wynagrodzenia. Za datę zakończenia czynności odbioru końcowego strony przyjęły datę podpisania protokołu końcowego odbioru robót. Strony ustaliły wynagrodzenie kosztorysowe na kwotę 5.934.176,64 zł netto, które mogło być korygowane w przypadku wystąpienia różnicy w faktycznie wykonanych pracach. Płatność miała następować w terminie 66 dni od złożenia faktury wraz z odpowiednimi protokołami odbioru i dokumentami. Podwykonawca był zobowiązany do wystawiania faktur w wysokości wskazanej w protokołach odbioru w terminie 7 dni od daty zatwierdzenia protokołu odbioru i złożenia ich w siedzibie wykonawcy. Podstawą do wystawienia faktury końcowej był protokół odbioru końcowego robót i uzyskanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. O zawarciu powyższej umowy został zawiadomiony inwestor.

/dowód: zlecenie na roboty elektryczne z dnia 9 listopada 2011 roku – k. 24-25; kosztorysy ofertowe – k. 26-54; umowa z dnia 17 listopada 2011 roku, nr (...)-01/05/2011 wraz z aneksami – k. 55-76; zawiadomienie inwestora o zawarciu umów z podwykonawcami z dnia 12 stycznia 2012 roku – k. 77/

Powód rozpoczął wykonywanie prac na podstawie zawartej umowy. Prace były prowadzone zgodnie z harmonogramem i zakończyły się w terminie przewidzianym w czwartym aneksie do umowy. W toku prac co miesiąc dokonywane były częściowe odbiory. W odbiorach uczestniczyli inspektorzy nadzoru z ramienia inwestora. Nie było istotnych zastrzeżeń do wykonanych robót. W przypadku zgłaszania zastrzeżeń korekty były na bieżąco wprowadzane. Na podstawie wykonanych obmiarów sporządzany był kosztorys powykonawczy dotyczący oddanej części prac, który ponownie sprawdzany był przez inspektorów z ramienia inwestora. Na podstawie tego protokołu sporządzana była faktura, która była przekazywana do generalnego wykonawcy. Część prac po dokonanych obmiarach została zakryta i nie było możliwości ich ponowienia w późniejszym terminie. Były to w szczególności kable rozprowadzane w ziemi i ścianach budynku. Faktury były regulowane na bieżąco. Po około 1,5 roku od rozpoczęcia prac sprawdzaniem kosztorysów powykonawczych z ramienia inwestora zaczął zajmować się J. J.. Zatwierdzał on kosztorysy powykonawcze i na tej podstawie wystawiana była faktura. J. J. badał również poprzednie, już zatwierdzone kosztorysy.

/dowód: zeznania świadków: M. Ś. – nagranie, adnotacje – k. 364-366; P. S. – nagranie, adnotacje – k. 366-368; S. S. – nagranie, adnotacje – k. 368-370; L. Ł. – nagranie, adnotacje – k. 370-372; A. Ł. – nagranie, adnotacje – k. 372-373; J. J. – nagranie, adnotacje k.383-387; zeznania przedstawiciela powoda T. Ś. – nagranie, adnotacje k. 394-398; .protokół wykonania robót dodatkowych – k. 292; kosztorysy powykonawcze – k. 293-336; wyciąg z dziennika budowy – k. 337-340/

Za ostatni etap prac powód przedłożył kosztorysy powykonawcze nr (...), (...), (...), (...), które zostały zatwierdzone. Generalny wykonawca przyjął wykonane prace bez zastrzeżeń. Na podstawie zatwierdzonych kosztorysów powód wystawił faktury VAT nr: (...)/2014/07/21/E-41 z dnia 23.07.2014 r. na kwotę 759.477,59 zł netto z terminem płatności na dzień 27.09.2014 r.; (...)/2014/07/22/E-41 z dnia 23.07.2014 r. na kwotę 249.696,49 zł netto z terminem płatności na dzień 27.09.2014 r.; (...)/2014/07/24/E-41 z dnia 23.07.2014 r. na kwotę 57.262,20 zł netto z terminem płatności na dzień 27.09.2014 r.; (...)/2014/07/25/E-41 z dnia 23.07.2014 r. na kwotę 20.109,52 zł netto z terminem płatności na dzień 27.09.2014 r. Faktury zostały przedłożone wraz z protokołami odbioru.

/dowód: kosztorysy powykonawcze – k. 78-129, faktury VAT wraz z protokołami – k. 135-143; protokoły wykonania robót budowlanych – k. 212-217/

Na dzień 12 czerwca 2014 r. wyznaczony został odbiór końcowy robót budowlanych związanych z realizacją zadania „Rewitalizacja zespołu pałacowo-parkowego w K. w ramach tworzenia (...) Centrum (...) i III etap”. W dniu 12 czerwca 2014 r. został podpisany protokół końcowego odbioru robót budowlanych. Komisja dokonująca odbioru stwierdziła, że roboty budowlane wykonane zostały zgodnie z treścią umowy wraz z załącznikami, dokumentacją projektową, obowiązującymi w tym zakresie normami i przepisami prawa budowlanego oraz zasadami wiedzy technicznej i sztuką budowlaną. W czynności odbioru brali udział przedstawiciela inwestora oraz wykonawcy i podwykonawców.

/dowód: protokół końcowego odbioru robót budowlanych – k. 130-134/

Po dokonaniu odbioru końcowego został sporządzony operat geodezyjny. Na jego podstawie J. J. dokonał kolejnej weryfikacji kosztorysów. Według korekty obniżeniu uległy również kwoty wskazane we wcześniej zatwierdzonych kosztorysach, które dotyczyły prac w budynku, nie ujawnionych w operatach geodezyjnych. W momencie zakwestionowania przez J. J. prace były już zakryte. Nie dokonywał on dodatkowych obmiarów

/dowód: kosztorysy powykonawcze wraz z korektami na podstawie operatu geodezyjnego – k. 218-261; zeznania świadka J. J. – nagranie, adnotacje – k. 383-387/

Po dokonanej korekcie inwestor zażądał obniżenia kwoty na fakturze wystawionej przez głównego wykonawcę. W związku z powyższym generalny wykonawca w piśmie z dnia 30 września 2014 r. zwrócił się do powoda o korektę wystawionych przez niego faktur, stwierdzając, że faktury należy skorygować do wartości określonych w zweryfikowanych przez zamawiającego kosztorysach powykonawczych. W odpowiedzi z dnia 8 października 2014 r. powód odmówił korekty wskazując, że wszystkie kwoty wynikające z kosztorysów były już we właściwym czasie weryfikowane i zatwierdzane, a poczynione w kosztorysach korekty nie znajdują żadnego uzasadnienia w poszczególnych, niekwestionowanych pozycjach kosztorysów. W piśmie powyższym powód zarzucił, że załączone tabele zawierające obmiary robot nie dotyczą zakresu prac wynikających z kosztorysów do złożonych faktur – co więcej w ogóle nie wiadomo na jaka okoliczność zostały przedłożone. Wykonawca poinformował inwestora, że powód odmówił dokonania korekty faktur i wniósł o dokonanie płatności bezpośrednio na rzecz podwykonawcy. Pismem z dnia 7 listopada 2014 r. generalny wykonawca oświadczył pozwanemu, że dokona korekty faktury wyłącznie ze względu na żądanie inwestora z uwagi na odmowę zapłaty części niespornej wynagrodzenia. Kwota na fakturze uległa obniżeniu z kwoty 2.127.480,07 zł do kwoty 1.722.323,14 zł.

/dowód: korespondencja powoda i generalnego wykonawcy – k. 144-149, 154-155, 262-273; faktury VAT wystawione przez wykonawcę – k. 211, 215/

Ostatecznie generalny wykonawca częściowo uregulował należności z faktur wystawionych przez powoda. Do zapłaty pozostała kwota 271.002,41 zł. Pismem z dnia 5 listopada 2014 r. powód wezwał pozwanego do jej zapłaty w terminie 7 dni od doręczenia wezwania. Wezwanie zostało doręczone 10 listopada 2014 r.. Pozwany odmówił zapłaty.

/dowód: wezwanie d zapłaty wraz z dowodem doręczenia – k. 151-153; pismo pozwanego – k. 156-157/.

Sąd zważył co następuje:

Powód domagał się zapłaty kwoty 271.002,41 zł z ustawowymi odsetkami od pozwanego Zespołu (...) w K., którego odpowiedzialność wywodzi z art. 647 ¹ § 5 k.c. Przepis ten nakłada solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę zarówno na wykonawcę, który z nim zwierał umowę o podwykonawstwo jak i inwestora.

Powód wskazał że jako podwykonawca zawarł w dniu 17 listopada 2011 r. z „Cz. P. B. P. Przemysłówka” Spółką Akcyjną w C. umowę na wykonanie określonych robót zagospodarowania terenu dotyczących oświetlenia, instalacji elektrycznych, kanalizacji deszczowej i sanitarnej oraz sieci wodociągowej i hydrantowej, których szczegółowy zakres został opisany w załącznikach do umowy. Realizując postanowienia paragrafu 7 umowy nr (...)/ (...) z dnia 29 września 2011 r. zawartej z inwestorem - Zespołem (...) w K., generalny wykonawca - „Cz. P. B. P. Przemysłówka” S.A. przekazał pozwanemu jeden egzemplarz umowy zawartej w dniu 17 listopada 2011 r. z powodem.

Tak więc pozwany (inwestor) wyraził wymaganą przepisem art. 647 ¹ § 2 k.c. zgodę na zawarcie umowy łączącej wykonawcę z podwykonawcą, a jej treść, w tym jej postanowienia decydujące o zakresie solidarnej odpowiedzialności inwestora z wykonawcą za wypłatę wynagrodzenia podwykonawcy była pozwanemu (inwestorowi) znana. Okoliczności tej pozwany nie kwestionował.

Należy podkreślić, że umowa o podwykonawstwo stanowi umowę odrębną od umowy zawartej pomiędzy inwestorem a wykonawca. Odrębność ta przejawia się przede wszystkim w tym, że podlega ona właściwym dla siebie regułom odnoszącym się do formy, treści zobowiązania, skutków niewykonania lub nienależytego wykonania. Następstwem zgodny inwestora na zawarcie umowy pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą jest powstanie po stronie inwestora ustawowej solidarnej odpowiedzialności za dług wykonawcy (cudzy dług). Odpowiedzialność ta ma charakter gwarancyjny, ponieważ nie jest wynikiem wspólnej lub jednakowej sytuacji dłużników, ani wynikiem udziału w odpowiedzialności za tę samą szkodę, tylko sprowadza się do dodatkowej gwarancji uzyskania świadczenia przez wierzyciela. Istotną cechą tej solidarności nie jest zobowiązanie inwestora do spełnienia świadczenia, tylko ponoszenie przez niego odpowiedzialności za spełnienie świadczenia przez wykonawcę. Odpowiedzialność inwestora, powstała w następstwie wyrażenia przez niego zgody na zawarcie umowy podwykonawczej, ma charakter dodatkowej gwarancji uzyskania wynagrodzenia przez podwykonawcę. Wynika ona z bezwzględnego przepisu ustawy i dla jej przedmiotu oraz granic pozbawione znaczenia są stosunki wewnętrzne oparte na umowie inwestor – wykonawca. Zakres przedmiotowy odpowiedzialności inwestora ograniczony jest w art. 647 ¹ § 5 k.c. do wynagrodzenia należnego podwykonawcy od wykonawcy ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2014 r. V CSK 296)13 M.Prawn. 2014/24/1310, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2012 r. IV CSK 91)12, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2012 r., IV CSK 91/11, Lex nr 1275009 ).

Zgodnie z art. 375 § 1 k.c. inwestorowi, jako dłużnikowi solidarnemu przysługują wobec wierzyciela (podwykonawcy) zarzuty, które przysługują mu osobiście względem wierzyciela, jak również te, które ze względu na sposób powstania lub treść zobowiązania są wspólne wszystkim dłużnikom. Zarzuty osobiste inwestora, to te, które dotyczą istnienia podstaw jego odpowiedzialności gwarancyjnej wynikającej z art. 647 ¹ § 1 k.c.

W rozpoznawanej sprawie pozwany inwestor nie zgłosił wobec powoda zarzutów osobistych. Pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności gwarancyjnej, podkreślał jedynie, że z treści art. 647 ¹ § 1 k.c. wynika solidarna odpowiedzialność jego i głównego wykonawcy. Pozwany zarzucił, że wbrew dyspozycji powyższego przepisu powód dochodzi zapłaty wyłącznie od inwestora, wystąpił zatem z wnioskiem o wezwanie do udziału w sprawie na podstawie art. 194 § 1 k.p.c. głównego wykonawcy tj. „Cz. P. B. P. Przemysłówka” Spółki Akcyjnej w C.. Postanowieniem z dnia 31 lipca 2015 r. Sąd oddalił powyższy wniosek, bowiem uprawnienie wierzyciela do wyboru dłużnika od którego może żądać spełnienia świadczenia nie podlega żadnemu ograniczeniu i nie może być skutecznie zakwestionowane przez żadnego z dłużników solidarnych.

W ocenie Sądu pozwany inwestor nie zgłosił wobec powoda innych zarzutów, które byłyby wspólne dla niego i generalnego wykonawcy.

Zarzuty zgłoszone przez pozwanego dotyczą tylko generalnego wykonawcy, bowiem pozwany podniósł, że w trakcie realizacji projektu jak i po jego zakończeniu okazało się, że w pewnych zakresach robót wystąpiły rzeczywiste różnice obmiarowe robót w stosunku do przedmiarów z kosztorysu ofertowego. Pozwany zarzucił, że dokonał sprawdzenia obmiarów robót i kosztorysów powykonawczych w oparciu o dostarczoną po zakończeniu robót inwentaryzację geodezyjną powykonawczą i dokumentację powykonawczą. W związku z wynikami tej weryfikacji, pozwany zwrócił wykonawcy złożoną wcześniej przez niego fakturę końcową i wezwał wykonawcę do wystawienia faktury korygującej z uwzględnieniem obniżenia należnego wynagrodzenia.

Z ustalonego przez Sąd stanu faktycznego sprawy wynika, że wykonawca, którego z powodem, jako podwykonawcą łączyła umowa z dnia 17 listopada 2011 r. nie kwestionował rzetelności obmiarów robót i kosztorysów powykonawczych przedstawianych przez powoda w związku z realizacją powyższej umowy. Realizowane w ramach umowy z dnia 11 listopada 2011 r. prace były wykonywane zgodnie z harmonogramem i zakończyły się w uzgodnionym terminie. W toku prac co miesiąc dokonywane były częściowe odbiory. W odbiorach uczestniczyli inspektorzy nadzoru z ramienia inwestora. Nie było istotnych zastrzeżeń do wykonanych robót, a w przypadku zgłaszania zastrzeżeń korekty były wprowadzane na bieżąco. Na podstawie wykonanych obmiarów sporządzany był kosztorys powykonawczy dotyczący oddanej części prac, który ponownie sprawdzany był przez inspektorów z ramienia inwestora. Na podstawie tego protokołu sporządzana była faktura, która była przekazywana do generalnego wykonawcy. Część prac po dokonanych obmiarach została zakryta i nie było możliwości ich ponowienia w późniejszym terminie. Były to w szczególności kable rozprowadzane w ziemi i ścianach budynku. Wszystkie wystawiane faktury były regulowane na bieżąco. Po zakończeniu prac, w dniu 12 czerwca 2014 r. został podpisany protokół końcowego odbioru całości robót budowlanych. W protokole stwierdzono, że roboty budowlane wykonane zostały zgodnie z treścią umowy wraz z załącznikami, dokumentacją projektową, obowiązującymi w tym zakresie normami i przepisami prawa budowlanego oraz zasadami wiedzy technicznej i sztuką budowlaną. W czynnościach odbioru brali udział przedstawiciela inwestora oraz przedstawiciele wykonawcy i podwykonawców. Powyższe wynika z niekwestionowanych zeznań świadków M. Ś., P. S., S. S., L. Ł., J. J., zeznań przedstawiciela powoda T. Ś. oraz protokołu z dnia 12 czerwca 2014 r. Odbiór robót dokonany przez pozwanego (inwestora) bez zastrzeżeń miał konsekwencje stanu właściwego wykonania zobowiązania wynikającego z umowy łączącej inwestora z wykonawcą, a tym samym z podwykonawcą. Po dokonaniu odbioru robót, na skutek otrzymania od pozwanego (inwestora) żądania wystawienia faktury korygującej z uwzględnieniem obniżenia należnego wynagrodzenia, wykonawca zwrócił się do powoda (podwykonawcy) o korektę wystawionych przez niego faktur (przekazanych wykonawcy) do wartości określonych w zweryfikowanych przez inwestora kosztorysach powykonawczych. Przy czym zauważyć należy, że w wezwaniu tym wykonawca nie przedstawił żadnych zarzutów uzasadniających żądanie dokonania korekty faktur, poza powołaniem się na treść pisma inwestora. Zarzuty inwestora podniesione w tym piśmie dotyczyły wykonawcy. Treść oświadczenia wykonawcy z dnia 7 listopada 2014 r. (k – 273) wyraźnie wskazuje, że wykonawca („Cz. P. B. P. Przemysłówka” S. A.) kwestionował zasadność tych zarzutów, a jego zgodna na dokonanie korekty faktury wynikała wyłącznie z faktu, że inwestor odmówił wypłaty niespornej części wynagrodzenia. Nie można pominąć także faktu, że inwestor jednostronnie, bez udziału przedstawicieli wykonawcy dokonał ponownego sprawdzenia obmiarów robót i kosztorysów powykonawczych i na podstawie wyników tego sprawdzenia zażądał obniżenia należnego wynagrodzenia. Jak wynika z zeznań świadka J. J., uczestnika tej weryfikacji, badaniu podlegały także prace „zakryte”, co do których ponowne obmiary nie były możliwe, a weryfikacja wynagrodzenia w zakresie tych prac dokonana została poprzez dowolnie przyjęte, procentowe obniżenie ich wartości (k – 387).

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że zasadność żądania zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcy od wykonawcy nie została skutecznie zakwestionowana.

Zatem na podstawie art. 647 ¹ § 5 k.c. pozwany obowiązany jest zapłacić na rzecz powoda dochodzoną pozwem kwotę 271.002,41 zł.

W ocenie Sądu powodowi należą się ustawowe odsetki za opóźnienie w zapłacie zasądzonej należności liczone od dnia 18 listopada 2014 r.

W świetle art. 647 ¹ § 5 k.c. w zw. z art. 371 k.c. pozwany nie ponosi solidarnej odpowiedzialności z wykonawcą za odsetki za opóźnienie wykonawcy w zapłacie wynagrodzenia należnego powodowi. Solidarna odpowiedzialność inwestora dotyczy wynagrodzenia za roboty budowlane, nie obejmuje natomiast wszystkich innych należności podwykonawcy od wykonawcy, w tym odsetek za opóźnienie w zapłacie. Odpowiedzialność jest solidarna, ale wynika z dwóch różnych podstaw prawnych. Odpowiedzialność wykonawcy ma swoje źródło w umowie łączącej go z podwykonawcą, natomiast odpowiedzialność inwestora wynika z ustawy jako odpowiedzialność gwarancyjna za cudzy dług i ma charakter wyjątkowy. Brak jest podstaw do uznania, że zgadzając się na zawarcie przez wykonawcę umowy z podwykonawcą, inwestor przejmuje na siebie zobowiązanie do zapłaty ewentualnych odsetek za opóźnienie się wykonawcy z płatnością oraz że w stosunku do niego obowiązują terminy płatności wynikające z umowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2012 r. IV CSK 91)12 Lex 1275009, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 lutego 2014 r. V ACa 746)13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 czerwca 2015 r. VI Ca 1067)10).

Powód wezwał pozwanego do zapłaty pismem z dnia 5 listopada 2014 r. doręczonym w dniu 10 listopada 2014 r. (k – 151-153). W piśmie tym powód zakreślił pozwanemu 7 – dniowy termin do zapłaty. Termin ten upłynął zatem w dniu 17 listopada 2014 r. Na podstawie art. 481 § 1 k.c. powodowi należą się odsetki od dnia 18 listopada 2014 r.

Orzeczenie o kosztach uzasadnia przepis art. 100 k.p.c. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda całość poniesionych przez powoda kosztów postępowania, bowiem powód uległ tylko co do nieznacznej części swojego żądania (w zakresie odsetek).

Na zasądzone koszty postępowania składa się: opłata od pozwu w kwocie 13.551 zł koszty zastępstwa procesowego w wysokości 7.200 zł, opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszty dojazdu pełnomocnika powoda na 3 rozprawy z W. do C. w wysokości 900 zł (3 x 300 zł) (por. postanowienie Sądu najwyższego z dnia 20 kwietnia 2011 r. I CZ 22)11 Lex 846544).

Na podstawie art. 109 § 2 k.p.c. Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika powoda obejmującego zasądzenie na rzecz powoda zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w potrójnej stawce. W ocenie Sądu sprawa nie należała do skomplikowanych w stopniu ponadprzeciętnym. Nie wskazują na to zagadnienia faktyczne ani prawne z którymi musiał zmierzyć się pełnomocnik powoda. Brak było zatem podstaw do przyjęcia, że charakter sprawy uzasadniał zwiększenie należnego pełnomocnikowi powoda wynagrodzenia.