Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 kwietnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Lidia Grzelak

Protokolant st. sekr. sąd. Jolanta Dziki

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2017 r. w Ciechanowie

sprawy z powództwa B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G.

przeciwko M. B. (1), A. B. i M. B. (2)

o zapłatę 34279,69 zł

I zasądza od pozwanych M. B. (1) i A. B. solidarnie na rzecz powoda B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G. kwotę 34279,69 zł ( trzydzieści cztery tysiące dwieście siedemdziesiąt dziewięć złotych sześćdziesiąt dziewięć groszy ), z tym kwotę 34199,69 zł ( trzydzieści cztery sto dziewięćdziesiąt dziewięć złotych sześćdziesiąt dziewięć złotych ) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 maja 2016 r. do dnia zapłaty, zastrzegając pozwanym M. B. (1) i A. B. prawo powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności za dług spadkowy do wartości stanu czynnego spadku po W. B.;

II w pozostałym zakresie powództwo w stosunku do pozwanych M. B. (1) i A. B. oddala;

III powództwo w stosunku do pozwanej M. B. (2) oddala;

IV zasądza od pozwanych M. B. (1) i A. B. solidarnie na rzecz powoda B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G. kwotę 1714,00 zł ( jeden tysiąc siedemset czternaście złotych ) tytułem zwrotu części kosztów procesu;

V w pozostałym zakresie znosi pomiędzy stronami koszty procesu.

Sygn. akt I C 844/16

UZASADNIENIE

Powód B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G. w pozwie wniesionym do Sądu Rejonowego w Elblągu wnosił o zasądzenie na jego rzecz solidarnie od pozwanych M. B. (1) i A. B. kwoty 34279,69 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu tj. 21 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty. Ponadto wnosił o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Nakazem zapłaty z dnia 1 lutego 2016 r. wydanym w postępowaniu upominawczym w sprawie X Nc 3180/16 Sąd Rejonowy w Elblągu uwzględnił powództwo w całości.

Pozwani M. B. (1) i A. B. odpis nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu oraz pouczeniem o prawie, terminie i sposobie wniesienia sprzeciwu otrzymali dnia 16 maja 2016 r.

Pozwani M. B. (1) i A. B. wnieśli w ustawowym terminie sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, podnieśli zarzut niewłaściwości miejscowej Sądu, wnosząc jednocześnie o oddalenie powództwa.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 23 czerwca 2016 r. w sprawie I C 1941/16 Sąd Rejonowy w Elblągu stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ciechanowie.

Postanowieniem z dnia 8 listopada 2016 r. Sąd Rejonowy w Ciechanowie wezwał do udziału w sprawie na wniosek powoda B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G. z dnia 3 listopada 2016 r. ( data stempla operatora pocztowego ) w charakterze pozwanej M. B. (2).

Pozwana M. B. (2) odpis pozwu oraz zawiadomienia o wezwaniu do udziału w sprawie w charakterze pozwanej otrzymała w dniu 16 listopada 2016 r.

Pozwani M. B. (1), A. B. i M. B. (2) wnosili o oddalenie powództwa w całości; podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia. Wnosili ponadto o zasądzenie od powoda na ich rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 kwietnia 2009 r. W. B. zawarł ze (...) Bank (...) S.A. w W. umowę kredytu gotówkowego P.. Na podstawie tej umowy W. B. pożyczył kwotę 50000,00 zł. Umowa została zawarta na czas określony do dnia 25 kwietnia 2015 r. Zwrot kredytu miał nastąpił w 72 ratach miesięcznych. Kredyt był oprocentowana według zmiennej stopy procentowej w skali roku ( § 5 ). Zgodnie z § 12 umowy w przypadku nieterminowej spłaty kredytu należność z tego tytułu stawała się w dniu następnym należnością przeterminowaną, od której pobierane są odsetki według stopy procentowej obowiązującej w danym okresie dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych po upływie wypowiedzenia w stan natychmiastowej wykonalności, wynoszących na dzień zawarcia umowy 21,00 % w stosunku rocznym. W § 16 umowy kredytodawca zastrzegł sobie prawo do wypowiedzenia umowy w przypadku wystąpienia zaległości w spłacie dwóch pełnych rat kredytu, za co najmniej dwa okresy płatności, poprzedzonego wezwaniem do zapłaty w terminie 7 dniu od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Termin wypowiedzenia umowy wynosił 30 dni. Zgodnie z § 18 umowy w następnym dniu po upływie ostatniego terminu wypowiedzenia całe zadłużenie z tytułu udzielnego kredytu wraz z odsetkami i należnymi opłatami, staje się zadłużeniem przeterminowanym i wymagalnym. Od całego zadłużenia przeterminowanego z tytułu udzielonego kredytu, z wyłączeniem opłat i prowizji, bank miał prawo pobierać odsetki, o których mowa w § 12 umowy ( umowa wraz z harmonogramem spłaty k. 66 - 70 ).

W. B. nie spłacał rat kredytu zgodnie z umową ( bezsporne ).

Pismem z dnia 25 stycznia 2013 r. (...) Bank (...) S.A. w W. wezwał W. B. do wpłacenia zaległej należności w terminie 7 dni od otrzymania zawiadomienia. Jednocześnie, w przypadku niedokonania wpłaty zaległości w tym terminie, bank wypowiedział umowę w zakresie warunków spłaty, wskazując, że termin wypowiedzenia wynosi 30 dni, a cała kwota zadłużenia staje się wymagalna. Wezwanie do wpłacenia zaległej należności oraz wypowiedzenie umowy W. B. otrzymał 4 lutego 2016 r. ( wezwanie k. 145, zpo k. 146 - 147 ).

W. B. nie dokonał w terminie do dnia 11 lutego 2016 r. wpłaty zaległości, w związku z powyższym umowa kredytu uległa wypowiedzeniu po upływie 30 - dniowego terminu tj. z dniem 13 marca 2013 r. ( bezsporne ).

W. B. zmarł przed upływem terminu wypowiedzenia umowy tj. w dniu 21 lutego 2013 r. ( bezsporne ).

W. B. w chwili otwarcia spadku był żonaty z M. B. (2). Miał dwoje dzieci: M. B. (1) i A. B.. M. B. (2), M. B. (1) i A. B. nabyli spadek po W. B. z dobrodziejstwem inwentarza po 1/3 części ( akta I Ns 210/13, akt poświadczenia dziedziczenia k. 132 ).

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie U. P. w sprawie Km 701/13 sporządziła spis inwentarza po W. B., uwzględniający zadłużenie spadkodawcy wynikające z umowy kredytu z dnia 22 kwietnia 2009 r. ( akta Km 701/13 ).

Umową sprzedaży wierzytelności z dnia 14 stycznia 2015 r. (...) Bank (...) S.A. w W. zbył wierzytelność wynikającą z umowy kredytu z dnia 22 kwietnia 2009 r. na rzecz B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G. ( umowa sprzedaży wierzytelności wraz z aneksem i częściowym wykazem wierzytelności k. 74 - 92 ).

Zadłużenie z tytułu umowy kredytu z dnia 22 kwietnia 2009 r. wynosi według stanu na dzień 18 grudnia 2015 r.: 34279,69 zł, w tym 24032,41 zł - kapitał, 10167,28 zł - odsetki oraz 80,00 zł - koszty ( wyciąg z ksiąg rachunkowych k. 4 ).

Spadkobiercy W. B. nie dokonali po nim działu spadku ( bezsporne ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt spraw I Ns 210/13, I Ns 438/13 oraz Km 701/13 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie U. P., zebranych w sprawie dokumentów, a w szczególności: wyciągu z ksiąg rachunkowych ( k. 4 ), umowy ( k. 66 - 72 ), potwierdzenia uruchomienia kredytu ( k. 73 ), umowy sprzedaży wierzytelności wraz z aneksem i częściowym wykazem wierzytelności ( k. 74 - 92 ), aktu poświadczenia dziedziczenia ( k. 132 ), wezwania wraz z zpo ( k. 145, 146 - 147 ).

Powyższy stan faktyczny jest bezsporny. Sąd jako wiarygodne ocenił dokumenty, gdyż ich prawdziwość nie budzi wątpliwości i żadna ze stron w toku procesu ich nie kwestionowała. Sąd miał w szczególności na uwadze, że pozwani nie kwestionowali wartości przedmiotu sporu. Podnieśli natomiast zarzut przedawnienia oraz spłatę części wierzytelności wchodzących w skład spadku po W. B., przy uwzględnieniu, że nabyli spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

Sąd pominął korespondencję adresowaną do pozwanych ( k. 95 - 101 ), mając na uwadze, że brak jest dowodu jej doręczenia pozwanym, którzy nie przyznali tej okoliczności.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, powództwo B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G. zasługuje co do zasady na uwzględnienie, jednakże z ograniczeniami.

Niewątpliwie, zgodnie z art. 922 § 1 kc, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Są to prawa i obowiązki o charakterze cywilnoprawnym, do których zaliczyć należy także wierzytelność z umowy kredytu z dnia 22 kwietnia 2009 r., zawartej przez W. B. z poprzednikiem prawnym powoda tj. (...) Bank (...) S.A. w W.. W ocenie Sądu powód B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G. nabył skutecznie wierzytelność wynikającą z tej umowy na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 14 stycznia 2015 r.

Bezspornym jest, że M. B. (1), A. B. i M. B. (2) nabyli spadek po W. B. w udziałach po 1/3 części z dobrodziejstwem inwentarza.

Niewątpliwie również, umowa kredytu z dnia 22 kwietnia 2009 r. została przez bank skutecznie wypowiedziana; wprawdzie W. B. zmarł w czasie biegu wypowiedzenia umowy, jednakże - stosownie do art. 922 § 1 kc - jego spadkobiercy wstąpili w jego prawa i obowiązki w całości, a zatem również w tym zakresie.

W związku z powyższym, co do zasady, powództwo B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G. uznać należy za zasadne.

Jak wskazano powyżej, pozwani M. B. (1), A. B. i M. B. (2) podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia.

W ocenie Sądu, zarzut ten uznać należy za zasadny w stosunku do pozwanej M. B. (2).

Zgodnie z powszechnie przyjętym poglądem, z uwagi na fakt, że wierzytelności dochodzona w niniejszym procesie pierwotnie przysługiwała bankowi, przyjąć należy trzyletni termin przedawnienia ( art. 118 kc ).

Zgodnie z art. 120 § 1 kc, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Sąd ustalił, że roszczenie stało się wymagalne z dniem 13 marca 2013 r. Wskazuje na to analiza pisma banku z dnia 25 stycznia 2013 r. adresowanego do W. B., stanowiącego wezwanie do zapłaty zaległych rat oraz, na wypadek ich niezapłacenia w siedmiodniowym terminie, wypowiedzenie umowy w terminie 30 - dniowym wynikającym z § 16 umowy. W. B. powyższe wezwanie i wypowiedzenie umowy otrzymał w dniu 4 lutego 2013 r. Wprawdzie na potwierdzeniu doręczenia W. B. wpisał datę 4 stycznia 2013 r., jednakże nie może budzić wątpliwości data doręczenia wskazana powyżej, skoro pismo banku opatrzone jest datą 25 stycznia 2013 r., zaś operator pocztowy potwierdził datę 4 lutego 2013 r. Siedmiodniowy termin do zapłacenia należności zaległych upłynął zatem 11 lutego 2013 r. Bezspornym jest, że W. B. nie zapłacił zaległych rat, a zatem rozpoczął bieg 30 - dniowy termin wypowiedzenia umowy. Termin ten upłynął w dniu 13 marca 2013 r. Jak wskazano powyżej, zgodnie z § 18 umowy w następnym dniu po upływie ostatniego terminu wypowiedzenia całe zadłużenie z tytułu udzielnego kredytu wraz z odsetkami i należnymi opłatami, staje się zadłużeniem przeterminowanym i wymagalnym. Całe zadłużenie z tytułu udzielonego kredytu stało się zatem wymagalne 14 marca 2013 r. Przedawnienie nastąpić powinno zatem z dniem 14 marca 2016 r.

Zgodnie z art. 123 § 1 pkt 1 ) kc, bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju lub przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.

Uznać zatem należy, że roszczenie powoda B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G., jako wniesione w dniu 3 listopada 2016 r., przedawniło się w stosunku do pozwanej M. B. (2), a zatem podlega oddaleniu w całości ( pkt III wyroku ). Roszczenie nie jest natomiast przedawnione w stosunku do pozostałych pozwanych M. B. (1) i A. B.; w stosunku do tych pozwanych zostało bowiem wniesione 21 stycznia 2016 r., a zatem przed upływem terminu przedawnienia. Podkreślić bowiem należy, że - zgodnie z art. 372 kc - przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia w stosunku do jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników.

Zgodnie z art. 1034 § 1 kc, do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Jeżeli jeden ze spadkobierców spełnił świadczenie, może on żądać zwrotu od pozostałych spadkobierców w częściach, które odpowiadają wielkości udziałów. Stosownie zaś do § 2 cyt. artykułu, od chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów.

Uznać zatem należy, że w związku z faktem, że spadkobiercy nie dokonali dotychczas działu spadku po W. B., ich odpowiedzialność za długi spadkowe jest solidarna stosownie do art. 1034 § 1 kc.

Zgodnie z art. 319 kpc, jeżeli pozwany ponosi odpowiedzialność z określonych przedmiotów majątkowych albo do wysokości ich wartości, sąd może, nie wymieniając tych przedmiotów ani ich wartości, uwzględnić powództwo zastrzegając pozwanemu prawo do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności. Stosownie zaś do art. 1031 § 2 kc, w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie nie podał do inwentarza przedmiotów należących do spadku albo podał do inwentarza nie istniejące długi.

Z tych względów Sąd, z uwagi na fakt, że pozwani M. B. (1) i A. B. przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza, zastrzegł pozwanym prawo powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności za dług spadkowy do wartości stanu czynnego spadku po ich ojcu W. B..

Sąd zasądził zatem w pkt I wyroku od pozwanych M. B. (1) i A. B. solidarnie na rzecz powoda B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G. kwotę 34279,69 zł, z tym że z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 34199,69 zł od dnia 16 maja 2016 r. do dnia zapłaty, zastrzegając ( jak wskazano wyżej ) pozwanym prawo powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności za dług spadkowy do wartości stanu czynnego spadku po W. B., w pozostałym zakresie oddalając powództwo jako niezasadne ( pkt II wyroku ).

Sąd oddalił powództwo w stosunku do pozwanych solidarnych M. B. (1) i A. B. w zakresie żądania odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 80,00 zł z tytułu kosztów. Jak wskazano powyżej, zgodnie z § 18 umowy bank pobiera odsetki od całego zadłużenia przeterminowanego z tytułu udzielonego kredytu, z wyłączeniem opłat i prowizji. Za niedopuszczalne uznać zatem należy, żądanie odsetek za opóźnienie od kwoty 80,00 zł z tytułu kosztów, a zatem z tytułu opłat i prowizji w rozumieniu umowy z dnia 22 kwietnia 2009 r.

Odnosząc się do terminu, od jakiego powodowi przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie, wskazać należy, że brak jest dowodów, aby powód przed wytoczeniem powództwa wzywał pozwanych do zapłaty należności. Wprawdzie powód, złożył do akt przesądowe wezwania adresowane do pozwanych z dnia 22 października 2015 r., jednakże brak jest dowodu ich wysłania i doręczenia pozwanym.

W związku z powyższym Sąd zasądził na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie od wymagalnej należności od dnia doręczenia pozwanym M. B. (1) i A. B. odpisów pozwu tj. od dnia 16 maja 2016 r. ( art. 455 kc ).

Jednocześnie w pkt IV wyroku Sąd zasądził od pozwanych M. B. (1) i A. B. solidarnie na rzecz powoda B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G. kwotą 1714,00 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu, tj. kwotę opłaty sądowej od pozwu.

O kosztach procesu Sąd orzekł stosownie do art. 100 kpc, stosunkowo je rozdzielając. Sąd obciążył pozwanych zwrotem na rzecz powoda kosztów opłaty sądowej. W pozostałym zakresie Sąd zniósł koszty procesu tj. koszty zastępstwa procesowego pomiędzy stronami. Sąd miał na uwadze, że wszystkie strony procesu korzystały w sprawie z zastępstwa prawnego, a powództwo zostało uwzględnione w stosunku do dwojga pozwanych, zaś oddalone w stosunku do pozwanej M. B. (2).