Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, w sprawie o sygn. akt V K 163/16 wyrokiem łącznym z dnia 29 sierpnia 2016 roku, wobec skazanego M. G. następującymi wyrokami:

I. wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi z dnia 26 listopada 2004 roku - sygn. akt IV K 701/14 - na karę łączną 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności w miejsce kar pozbawienia wolności orzeczonych w sprawach VI K 307/08, II K 771/07, III K 631/08, III 499/07,

II. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi z dnia 27 października 2015 roku - sygn. akt V K 1169/13 za czyn z art. 242 § 3 k.k. w zw.
z art. 64 § 1 k.k. popełniony w okresie od 14 listopada 2010 roku do 22 sierpnia 2013 roku - na karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności,

w punkcie 1. na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. i art. 85a k.k. i art. 86 § 1 k.k.
w miejsce kary łącznej pozbawienia wolności wymierzonej skazanemu M. G. wyrokiem opisanym w punkcie I. oraz kary pozbawienia wolności wymierzonej skazanemu wyrokiem opisanym w punkcie II. wymierzył mu karę łączną 5 (pięciu) lat i 1 (jednego) miesiąca pozbawienia wolności, w punkcie 2. wyroki opisane w punktach I i II uznał za pochłonięte niniejszym wyrokiem łącznym
w zakresie kar pozbawienia wolności, zaś w pozostałym zakresie za podlegające odrębnemu wykonaniu, w punkcie 3. zwolnił skazanego od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych.

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca skazanego, który na podstawie art. 425 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 444 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w całości i na podstawie art. 438 pkt 1,2 i 3 k.p.k. wyrokowi temu zarzucając:

1.  obrazę przepisów prawa materialnego a to art. 85 § 2 k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, wyrażające się w braku rozwiązania przez Sąd meriti węzła kary łącznej orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi z dn. 26.11.2014 r. w sprawie o sygn. akt: IV K 701/14
w zakresie w jakim orzeczono karę łączną w miejsce kar orzeczonych
w sprawach VI K 307/08; II K 771/07; III K 631/08; III K 499/07 i nie uwzględnieniu jako podstawy nowej kary łącznej wskazanych kar jednostkowych oraz kary orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia z dn. 27 października 2015 roku w sprawie o sygn. akt V K 1169/13 w sytuacji, gdy wskazany przepis dawał podstawy do takiego ukształtowania podstawy nowej kary łącznej z jednoczesnym zastosowaniem regulacji z art. 89 § 1 b k.k.;

2.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, a to art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., art. 424 k.p.k. wyrażającą się w pominięciu przy ustalaniu warunków i właściwości osobistych skazanego załączonej do wniosku dowodowego z dnia 21 sierpnia 2016 roku oraz na rozprawie w dniu 22 sierpnia 2016 roku dokumentacji;

3.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, a to art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., art. 424 k.p.k. wyrażającą się w braku jakichkolwiek rozważań, czy istnieją przesłanki do uwzględnienia wniosku skazanego M. G. - złożonego na rozprawie w dniu 22 sierpnia 2016 roku - określenie w wyroku, iż ma odbywać karę w zakładzie karnym otwartym
w sytuacji, gdy na podstawie art. 62 k.k. Sąd a quo powinien takie rozstrzygnięcie rozważyć;

4.  błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść orzeczenia polegający na nieprawidłowym ustaleniu, iż M. G. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi z dnia 27 października 2015 roku
w sprawie o sygn. akt: V K 1169/13 za czyn z art. 242 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., w sytuacji gdy - jak wynika z odpisu wyroku załączonego do akt sprawy - Sąd nie zakwalifikował w wyroku czynu skazanego jako popełnionego
w warunkach recydywy z art. 64 § 1 k.k.;

W oparciu o tak przedstawione zarzuty, na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 2 k.p.k. obrońca skazanego wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy w Łodzi, zważył co następuje:

Apelacja nie była skuteczna, bowiem zarzuty poniesione przeciwko zaskarżonemu wyrokowi łącznemu okazały się niezasadne. Sąd Rejonowy rozstrzygając w przedmiotowej sprawie prawidłowo zastosował obowiązujące w tym zakresie zarówno przepisy prawa karnego materialnego jak i prawa karnego procesowego. W sprawie poczyniono prawidłowe ustalenia faktyczne, a orzeczona kara łączna, mając na uwadze dyrektywy wymiaru tego rodzaju karny, musi zostać oceniona jako właściwa.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że Sąd I instancji, wbrew stanowisku skarżącego, nie dopuścił się obrazy art. 85 § 2 k.k. Jako nietrafny należy uznać bowiem pogląd skarżącego, jakoby w przedmiotowej sprawie należało rozwiązać węzeł kary łącznej orzeczonej wyrokiem łącznym w sprawie IV K 701/14 tak aby rozważyć możliwość połączenia kar jednostkowych stanowiących podstawę tejże kary łącznej z karą jednostkową orzeczoną wyrokiem w sprawie V K 1169/13, skoro mogłoby spowodować to korzystniejszy dla skazanego układ poszczególnych kar i prowadziłoby do zastosowania art. 89 § 1 b k.k. poprzez korzystne dla skazanego rozliczenie kary jednostkowej, której wykonanie warunkowo zawieszono.

Przepis art. 85 § 2 k.k. stanowi, że podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89 k.k., w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, o których mowa w § 1 art. 85 k.k. (jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu). Podstawą orzekania kary łącznej, w szczególności w wyroku łącznym, na mocy obowiązujących przepisów są zatem wymierzone i podlegające wykonaniu kary – jednostkowe lub łączne. W tym zakresie art. 85 § 2 k.k. wprowadza modyfikację podstaw wymiaru kary łącznie orzekanej w wyroku łącznym w porównaniu z poprzednio obowiązującym stanem prawnym, rozszerzając taką podstawę również o kary jednorodzajowe lub podlegające łączeniu kary różnorodzajowe orzeczone jako kara łączna. Według przyjętego obecnie modelu wymiaru kary łącznej nie ma potrzeby rozdzielania wymierzonych kar łącznych w celu wymierzenia nowej kary łącznej. Karami, jakie należy brać pod uwagę przy ich łączeniu są kary wymierzone i podlegające na moment orzekania wykonaniu. Wykonaniu podlega zaś orzeczona kara łączna, nie zaś kary jednostkowe, które stanowiły podstawę jej wymierzenia. Kary jednostkowe w istocie nie podlegają zatem wykonaniu, skoro zostały objęte wyrokiem łącznym. Słusznie zatem, Sąd Rejonowy przyjął, analizując kary wymierzone i jednocześnie podlegające wykonaniu wobec skazanego M. G., że jest to kara łączna 5 lat pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem łącznym z dnia 26 listopada 2014 roku (IV K 701/14) oraz kara jednostkowa 4 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem z dnia 27 października 2015 roku (V K 1169/13).

Nie można podzielić również zapatrywania skarżącego co do naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów procesowych – art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., art. 424 k.p.k. poprzez pominięcie dokumentacji na okoliczność warunków i właściwości osobistych skazanego. Jak wynika bowiem z treści postanowienia wydanego na rozprawie w dniu 22 sierpnia 2016 roku Sąd I instancji zaliczył w poczet materiału dowodowego w przedmiotowej sprawie na podstawie art. 394 § 1 i 2 k.p.k. wszystkie dowody z dokumentów złożone przez obrońcę skazanego, a o których mowa w apelacji. Z pisemnego uzasadnienia wyroku łącznego, choć dość skrótowego w tym zakresie, wynika, że Sąd Rejonowy kształtując wymiar kary łącznej miał na uwadze przede wszystkim cele wychowawcze względem skazanego, zatem oceniał warunki i właściwości osobiste skazanego M. G.. W konsekwencji tychże rozważań, właśnie przy uwzględnieniu okoliczności dotyczących prezentowanego w trakcie odbywania kary przez skazanego pozytywnego zachowania orzeczona kara została określona w wymiarze 5 lat i 1 miesiąca pozbawienia wolności, zatem oparta na zasadzie mieszanej ale znacznie zbliżonej do zasady absorbcji.

Skarżący ponadto, zarzucił skarżonemu wyrokowi obrazę przepisów postępowania co miało wyrażać się w braku rozważań co do tego czy istniały przesłanki do uwzględnienia wniosku skazanego M. G. o określenie w wyroku odbywania orzeczonej kary w zakładzie otwartym, powołując jednocześnie treść art. 62 k.k., który to przepis w ocenie skarżącego do takich rozważań obliguje. Wskazać trzeba, że trudno mówić o konieczności poczynienia rozważań w pisemnym uzasadnieniu wyroku łącznego co do zasadności, a w zasadzie niezasadności stosowania instytucji z art. 62 k.k. Po pierwsze jest ona jedynie uprawnieniem sądu, realizowanym głownie zresztą w wyroku skazującym, a ponadto nieskorzystanie z niej nie rodzi po stronie skazanego realnych negatywnych konsekwencji. Brak rozważań w tym zakresie w pisemnym wyroku nie może zatem stanowić obrazy przepisów postępowania w tym w szczególności przepisu art. 424 k.p.k. opisującym elementy pisemnego uzasadnienia wyroku. W przypadku, gdy sąd w wyroku skazującym nie skorzysta z możliwości przewidzianych w art. 62 k.k. zarówno rodzaj jak i typ zakładu karnego, a także system wykonania kary pozbawienia wolności określa komisja penitencjarna (art. 76 k.k.w.). Zatem, wszelkie okoliczności jakie przed Sądem I instancji podnosił obrońca, a następnie powielił w uzasadnieniu apelacji a mające przemawiać za odbywaniem przez skazanego orzeczonej kary łącznej w zakładzie otwartym w sposób szczegółowy mogą zostać rozważone na etapie kierowania tejże kary do wykonania. Co więcej, niejednokrotnie jest tak, że bardziej korzystne z punktu widzenia interesu skazanego i ogólnie pojętego interesu wymiaru sprawiedliwości jest rozstrzygnięcie tej kwestii na etapie wykonawczym.

Mając na względzie zarówno treść skarżonego wyroku łącznego jak i pisemnego uzasadnienia nie podzielono również zapatrywania skarżącego co do poczynienia przez Sąd Rejonowy błędu w ustaleniach faktycznych mających wpływ na treść orzeczenia co miałoby polegać na błędnym ustaleniu, że M. G. w sprawie V K 1169/13 został skazany za przestępstwo z art. 242 § 3 k.k. w warunkach określonych w art. 64 § 1 k.k. Rację ma jedynie skarżący, że w wyroku wydanym w dniu 27 października 2015 roku w sprawie V K 1169/13 M. G. został uznany za winnego popełnienia przestępstwa z art. 242 § 3 k.k.. Sąd w ten sposób dokonał w tymże wyroku modyfikacji opisu i kwalifikacji prawnej zarzucanego mu czynu z art. 242 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. Błędnie zatem Sąd Rejonowy w skarżonym wyroku łącznym, w treści komparycji, przywołując opis wyroków stanowiących postawę orzekania kary łącznej, wskazał w podstawie skazania z wyroku w sprawie V K 1169/13 - art. 64 § 1 k.k. (pkt II komparycji wyroku). Błąd ten jednak nie miał charakteru błędu w ustaleniach faktycznych w rozumieniu art. 438 pkt 3 k.p.k. ale należało potraktować go jako oczywistą omyłkę pisarską. Z treści uzasadnienia wyroku łącznego nie wynika, ażeby Sąd Rejonowy przy wymierzaniu kary łącznej i określeniu jej, co ważne, za zasadzie znacznie zbliżonej do absorbcji, miał na uwadze popełnienie przez skazanego M. G. powyższego przestępstwa w warunkach powrotu do przestępstwa opisanego w art. 64 § 1 k.k. Nie było to zatem ustalenie faktyczne, które wpłynęło na treść wyroku. Ewidentnie zaś do omyłki powyżej doszło w trakcie sporządzania wyroku łącznego i na skutek omyłkowego przywołania kwalifikacji z części zawierającej zarzut nie zaś z sentencji wyroku w sprawie V K 1169/13. Wobec powyższego, na podstawie art. 105 § 1 i 2 k.p.k. należało powyższą omyłkę sprostować poprzez wyeliminowanie wskazania art. 64 § 1 k.k. w punkcie II komparycji skarżonego wyroku.

Uznając zatem, że Sąd Rejonowy procedował prawidłowo, dokonał trafnych ustaleń faktycznych a następnie właściwie zastosował przepisy dotyczące wymiary kary łącznej w wyroku łącznym i w konsekwencji wymierzył słuszną karę mając na względzie wszelkie dyrektywy wymiaru kary łącznej, na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. utrzymano zaskarżony wyrok w mocy.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono skazanego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, uwzględniając jego sytuację osobistą i finansową wynikającą z osadzenia w jednostce penitencjarnej.