Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu – Wydział XIII Cywilny Rodzinny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Beata Zientek

Sędziowie: SSO Alicja Spustek- Kląskała

SSR del. Anna Duda

Protokolant: Kamila Kubik

po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2017 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa P. P.

przeciwko D. P.

o alimenty

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu z dnia 16 czerwca 2016 roku sygn. akt III RC 233/15 ;

I.  oddala apelację;

II.  przyznaje od Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia ) na rzecz adwokata N. G. kwotę 147,60 zł (w tym podatek VAT) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu powódce w postępowaniu odwoławczym.

/ Anna Duda/ / Beata Zientek/ / Alicja Spustek- Kląskała /

Sygn. akt XIII Ca 424/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 16 czerwca 2016 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu w sprawie o sygn. akt III RC 233/15, w pkt. I zasądził od pozwanego D. P. na rzecz powódki P. P. alimenty w kwocie po 600 zł miesięcznie, płatne do 10-go dnia każdego miesiąca z góry, do rąk powódki P. P., wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 29 maja 2015 r.; w pkat. II dalej idące powództwo oddalił; w pkt. III kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa; w pkt. IV zasądził ze Skarbu Państwa na rzecz adw. N. G. kwotę 1.476 zł w tym podatek VAT tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powódce z urzędu; w pkt. V wyrokowi w punkcie I nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Rozstrzygnięcie powyższe Sąd oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

Powódka P. P., ur. (...), pochodzi ze związku małżeńskiego B. P. i D. P., który został rozwiązany prawomocnym wyrokiem przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu z dnia 20 kwietnia 2016 r., sygn. akt XIII RC 1712/14, przez rozwód bez orzekania o winie.

W trakcie toczącego się postępowania o rozwód Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 12 stycznia 2015 r. zobowiązał pozwanego do łożenia na rzecz małoletniego wówczas brata powódki K. P., ur. (...), alimentów w wysokości po 800 zł miesięcznie. Postanowienie to zostało zmienione w wyniku zażalenia pozwanego, orzeczeniem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 23 marca 2015 r. sygn. I ACz 455/15 do kwoty po 500 zł miesięcznie.

Powódka P. P. ma 22 lata. W roku szkolnym 2015/2016 powódka jest studentką III roku studiów pierwszego stopnia z pedagogiki na Papieskim Wydziale Teologicznym we W.. Studia trwają trzy lata (sześć semestrów), zajęcia odbywają się w systemie stacjonarnym. Przez cały rok akademicki 2015/2016 powódka przebywa na urlopie dziekańskim, z uwagi na stan zdrowia. W związku ze studiami powódka ponosi koszty czesnego – 150 zł za semestr, za egzamin licencjacki 250 zł, za dyplom licencjacki 50 zł.

Powódka jest obciążona internistycznie. W 2013 r. przeszła zator płucny. Choruje na zakrzepicę żył głębokich obu kończyn dolnych. Zdiagnozowano u powódki chorobę zakrzepowo-zatorową. Od tego czasu powódka jest pod stałą opieką lekarzy specjalistów: kardiologa, dermatologa, angiologa, ortopedy, endokrynologa, ginekologa. Cierpi powódka na zaburzenia miesiączkowania, zdiagnozowano zmianę torbielowatą jajnika prawego, ma potworniaka, niedoczynność tarczycy, otyłość II stopnia, niedokrwistość z niedoboru żelaza, migreny.

Powódka była kilkukrotnie hospitalizowana, ostatnio w czerwcu 2016 r. celem diagnostyki otyłości i zaburzeń miesiączkowania. Choruje powódka także na alergię pokarmową i skórną. Zdiagnozowano u niej hipoglikemię reaktywną po posiłkową. Cierpi na refluks żołądkowo-przełykowy. Wymaga stosowania specjalnej diety. Boryka się z problemami ortopedycznymi. Przeszła dwie operacje stawu kolanowego. Porusza się o kulach ortopedycznych. Powinna być poddawana regularnie rehabilitacji. Z uwagi na zakrzepicę, ma powódka wskazanie do noszenia indywidualnie dobranych rajstop o stopniu stopniowanym ucisku II klasy zakładanych rano, noszonych cały dzień, zdejmowanych wieczorem. Ma powódka przeciwskazania do długotrwałego przebywania w jednej pozycji przez długi czas, np. przed komputerem.

Powódka posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane do 31.12.2018 r. Została do zaliczona do stopnia niepełnosprawności lekkiego. Niepełnosprawność istnieje od 18-tego roku życia. Powódka ma wskazania do podejmowania pracy lekkiej.

Powódka razem z matką B. P. i pełnoletnim bratem K. P. mieszka w użyczonym lokalu przy ul. (...) we W.. Z tego tytułu biorący do używania zobowiązali się płacić jedynie czynsz administracyjny, proporcjonalnie powiększany do wzrostu świadczeń z tego tytuł, na podstawie zawiadomienia administracji o wzroście stawek czynszowych, przedstawianych przez użyczającego. Nadto ponoszą opłaty za: energię elektryczną, gaz, opłaty komunalne oraz za używanie telefonu. Łączne koszty utrzymania mieszkania wynoszą 1.100 zł miesięcznie. W marcu 2015 r. powódka z matką i bratem wyprowadzili się z mieszkania od pozwanego.

Koszty utrzymania powódki wynoszą co najmniej 1.700 zł miesięcznie i składają się na nie opłaty za: wyżywienie ok. 500 zł, odzież i obuwie 150 zł, leki ok. 200-600 zł w zależności od miesiąca, rehabilitacja 100 zł miesięcznie, abonament tel. 70 zł, środki higieny i czystości ok. 80 zł, hobby, rozrywka ok. 50 zł, opłata za studia (150 zł za semestr) i zakup książek, ksero – łącznie ok. 50 zł, pończochy uciskowe 27 zł (80 zł raz na 3 miesiące), bilet miesięczny 45 zł, wypoczynek ok. 125 zł (łącznie 1500 zł rocznie), udział powódki w kosztach utrzymania mieszkania ok. 350 zł.

Powódka musi dokonać zakupu urządzenia do pomiaru (...), tj. krzepliwości krwi. Aparat nie jest refundowany, nowe urządzenie kosztuje ok. 3.000 zł, używany sprzęt tego typu kosztuje około 1.500 – 2.000 zł. Urządzenie to wymaga zakupu co miesiąc specjalnych pasków, które nie są refundowane.

Powódka starała się o przyjęcie do pracy w salonie obuwniczym, nie została dopuszczona do pracy z uwagi na stan zdrowia.

Powódka do września 2014r. wykonywała sesje fotograficzne (fotografia to hobby powódki). Od osoby fotografowanej otrzymywała 40 zł. Kwoty zarobione przeznaczała na koszty realizacji przedmiotowych sesji- wynajęcie studia, opłacenie wizażystki, fryzjerki, zakup napoi. Na wynajem studia powódka nie posiadała umowy, osoby biorące w sesji nie otrzymywały wynagrodzenia. Powódka zrobiła jedną sesję weselną swoich przyjaciół, otrzymała za to ok. 400 zł. Stan zdrowia powódki nie pozwolił na więcej pracy. W okresie od stycznia do maja 2014 r. powódka wykonała trzy sesje dla salonów (...), nie otrzymała za wykonanie tych sesji wynagrodzenia. Powódka nie jest profesjonalnym fotografem, nie ma właściwego wykształcenia w tym kierunku.

W przeszłości powódka pomagała w nauce swojej kuzynce. Za to babcia ojczysta dawała powódce 50 zł raz w miesiącu.

Powódka otrzymuje od pozwanego tytułem zabezpieczenia alimentów po 500 zł miesięcznie, innej pomocy nie otrzymuje. Na początku studiów dostała od ojca laptopa. Raz poprosiła ojca o wykupienie recept, opiewających na dość drogie leki. Nie kontaktuje się z pozwanym. Matka powódki wspiera ją finansowo, jak i psychicznie.

Matka powódki B. P. ma 45 lat. Zatrudniona jest w (...) we Wrocławiu na stanowisku sekretarza sądowego, na podstawie umowy na czas nieokreślony od dnia 03.08.2004 r. za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 2.690,68 zł brutto, tj. 1.975,80 zł netto (dane za okres od marca do sierpnia 2015 r.). B. P. pracuje dodatkowo w salonie fryzjerskim, gdzie sprząta. Twierdzi, że nie otrzymuje za pracę wynagrodzenia, tylko w zamian otrzymuje darmowe usługi fryzjerskie dla siebie, córki i syna. B. P. znajduje się pod stałą opieką hematologa, ma anemię od stycznia 2014 r. Będzie dostawać żelazo dożylnie, zabiegi będą refundowane. Korzysta z prywatnej opieki ortopedycznej, ma uszkodzone kolano.

Matka powódki ma darowane mieszkanie w B.. W mieszkaniu tym, liczącym dwa pokoje, dożywotnio zamieszkuje wujek B. P., syn jej babci. Posiada także razem ze swoją matką, udział we współwłasności po śmierci ojca, w miejscowości K.. Z nieruchomości tej korzysta kuzyn B. R. S., który prowadzi tam działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży samochodów. Matka powódki twierdzi, że nie uzyskuje z tego tytułu świadczeń. Około 2-3 lata temu matka powódki sprzedała nieruchomość rolną, którą posiadała we współwłasności ze swoją matką, za kwotę ok. 30.000 zł. Jest także właścicielką nieruchomości rolnej, z tego tytułu otrzymuje dotację pieniężną w kwocie 1.000 zł raz w roku.

Pozwany D. P. ma 48 lat. Zatrudniony jest w (...) w. W. (1) od dnia 08.02.1999 r. na czas nieokreślony, na stanowisku administratora bezpieczeństwa informacji. Pracuje za wynagrodzeniem w wysokości około 3.200 zł netto miesięcznie. Pozwany zajmuje się aktualizacją systemów komputerowych. Twierdzi, że nie wykonywał i nie wykonuje prac naprawczych komputerów, ponieważ nie posiada do tego uprawnień.

Pozwany obecnie zamieszkuje razem z przyjaciółką we W., w mieszkaniu należącym do przyjaciółki. Ponosi z tego tytułu koszty w wysokości 710 zł miesięcznie, tj. połowę opłat 600 zł, internet 60 zł (opłaca samodzielnie), telefon 50 zł. Poprzednio pozwany zajmował razem z rodziną, lokal mieszkalny przy ul. (...) we W., pochodzący z zasobów TBS. Pozwany pieniądze na wykup mieszkania w 2007 r. otrzymał od swojego ojca w kwocie 49.000 zł. Po wyprowadzeniu się z ww. mieszkania żony i dzieci, pozwany zamieszkiwał w nim sam. W dniu 30.06.2015 r. pozwany podpisał porozumienie w sprawie przejścia praw i obowiązków z umowy najmu lokalu przy ul. (...). Pozwany tytułem odstępnego otrzymał kwotę 65.000 zł. Część pieniędzy ze sprzedaży mieszkania TBS przy ul. (...) pozwany przeznaczył na jego remont, część na spłatę swoich zadłużeń i zadłużeń mieszkania, część przeznaczył na wynajęcie mieszkania, do którego wprowadził się po opuszczeniu lokalu przy ul. (...). Pozostałą kwotę przeznaczył na remont mieszkania, w którym obecnie mieszka z przyjaciółką.

Pozwany jest współwłaścicielem razem z B. P. mieszkania położonego w B..

Pozwany spłaca kredyt gotówkowy zaciągnięty wraz z żoną w 2014 r. w kwocie 40.000 zł na spłatę zadłużonego mieszkania i inne potrzeby. Spłaca po 700 zł miesięcznie, do spłaty pozostały jeszcze dwa lata, nadto spłaca dwie karty bankowe po 400 zł miesięcznie, jest to kredyt odnawialny.

Pozwany przebył zabieg koronarografii z uwagi na podejrzenie stanu zawałowego serca. Rozpoznano u pozwanego niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby, przebyte/utajone zakażenie HBV, hipercholesterolemię mieszaną, dławicę stabilną, otyłość, kamicę nerkową, nikotynizm. W ostatnim półroczu trzykrotnie był hospitalizowany. Pozwany znajduje się pod opieką poradni nefrologicznej i kardiologicznej. Ma problemy z kręgosłupem, oczekuje na badanie tomografem. Na leki pozwany przeznacza 200 zł miesięcznie.

Na miesięczne koszty utrzymania pozwanego składają się opłaty za: wyżywienie 500 zł (dieta wątrobowa), odzież, obuwie 100 zł, środki higieny i czystości 100 zł, leki ok. 100 zł, opłaty mieszkaniowe ok. 700 zł, wypoczynek 125 zł, tj. ok. 1.625 zł.

Dobrowolnie łoży na rzecz syna K. kwotę po 600 zł miesięcznie.

Od marca 2016 r. nie pali papierosów. Pali papierosy elektroniczne.

Pozwany co roku wyjeżdża za granicę. W 2014 r. spędził tydzień czasu razem z synem w Chorwacji, był też z żoną i synem na Ukrainie. W lutym 2015 r. wyjechał razem z przyjaciółką do Egiptu. W lutym 2016 r. wyjechał razem z matką na tydzień do Holandii, na zaproszenie kuzynki.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, mając na uwadze przepis art. 133 § 1 kro i art. 135 § 1 kro, że powództwo zasługiwało w części na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy wskazał, że powódka P. P., jako osoba pełnoletnia lecz kontynuująca naukę na studiach dziennych w trybie stacjonarnym, a przy tym nie pracująca zawodowo i nie posiadająca innych źródeł utrzymania poza środkami pieniężnymi otrzymywanymi od rodziców, jest uprawniona do alimentów od pozwanego w kwocie odpowiedniej do jej usprawiedliwionych potrzeb oraz możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego. Sąd Rejonowy dał wiarę powódce, że nie trudni się zawodowo fotografią, a gdyby nawet uznać, że powódka sesje nadal przeprowadza, to kwoty uzyskiwane z tych prac były dotychczas bardzo niewielkie. Zdaniem Sądu I instancji okolicznością przemawiającą o tym, że powódka nie podejmuje pracy zawodowej świadczy także stan jej zdrowia, który w ostatnim czasie uległ znacznemu pogorszeniu, na skutek czego powódka w roku akademickim 2015/2016 przebywa na urlopie dziekańskim.

Sąd Rejonowy ustalił, że średniomiesięczny koszt utrzymania powódki wynosi około 1.700 zł, a nie jak wskazała powódka ponad 2.000 zł.

Sąd Rejonowy wyliczył, że pozwany uzyskuje dochody z tytułu wykonywanej pracy w wysokości około 3.200 zł miesięcznie, natomiast jego miesięczne wydatki wynoszą ok. 1.600 zł. Oprócz powódki ma na swoim utrzymaniu syna K., na rzecz którego dobrowolnie łoży po 600 zł miesięcznie.

Zdaniem Sądu Rejonowego kwota ustalonych alimentów na rzecz powódki w wysokości 600 zł miesięcznie jest odpowiednią do możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego i nie obciąży pozwanego nadmiernie. Natomiast żądana przez powódkę kwota 1.000 zł miesięcznie byłaby zdaniem Sądu Rejonowego zbyt wygórowana i mogłaby się łączyć z nadmiernym uszczerbkiem dla pozwanego.

Możliwości zarobkowe pozwanego Sąd Rejonowy określił na kwotę ok. 4.000 zł netto miesięcznie. Na wyższe, niż uzyskiwane dochody, określił Sąd Rejonowy możliwości zarobkowe matki powódki, która dodatkowo trudni się sprzątaniem w salonie fryzjerskim.

W pozostałym zakresie Sąd Rejonowy żądanie pozwu oddalił (pkt. II wyroku), jako nadmiernie wygórowane.

Mając na względzie sytuację majątkową pozwanego, Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążył go opłatą sądową, od uiszczenia której powódka była zwolniona i kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

W pkt. IV wyroku zasądził ze Skarbu Państwa na rzecz adw. N. G. kwotę 1476 zł w tym podatek VAT tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powódce z urzędu, w oparciu o § 7 ust. 4 w zw. z § 6 pkt 5) w zw. z § 19 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.). Sąd Rejonowy nie znalazł podstaw do zasądzenia wynagrodzenia w stawce maksymalnej.

Orzeczenie o rygorze natychmiastowej wykonalności oparto na treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.

Apelację (k. 413) od wyroku Sądu Rejonowego wywiodła powódka P. P., zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w części, tj. w pkt. II, zarzucając:

1) obrazę przepisów postępowania, a to art. 233 § 1 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c., co miało istotny wpływ na wynik postępowania, przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i braku wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego polegającą, na zupełnie dowolnym i błędnym uznaniu, iż:

- kwota po 600 zł miesięcznie na rzecz powódki w sposób należyty zabezpieczy jej potrzeby oraz kwota ta odpowiada możliwościom zarobkowym pozwanego, gdy tymczasem zebrany w sprawie materiał dowodowy, a zwłaszcza złożone do akt sprawy dokumenty dotyczące usprawiedliwionych wydatków i kosztów utrzymania powódki wskazują, że orzeczona zaskarżonym wyrokiem kwota nie zabezpieczy w sposób właściwy potrzeb skarżącej, głównie z uwagi na jej stan zdrowia;

- możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego nie pozwalają na realizowanie obowiązku alimentacyjnego w kwocie po 1.000 zł miesięcznie i kwota ta „mogłaby się łączyć z nadmiernym uszczerbkiem dla pozwanego” (str. 7 uzasadnienia), podczas gdy pozwany ma możliwość dodatkowego zarobku poprzez naprawę i serwis sprzętu komputerowego, nadto posiada oszczędności;

- średniomiesięczny koszt utrzymania powódki wynosi około 1.700 zł, a nie jak wskazała powódka ponad 2.000 zł, bez jednoczesnego wskazania w treści uzasadnienia dlaczego Sąd nie uznał pozostałych wydatków, podczas gdy stan zdrowia powódki uzasadnia podwyższone wydatki;

- a także pominięciu w treści uzasadnienia - mimo prawidłowego przyjęcia w ustalonym stanie faktycznym - okoliczności, iż pozwany posiada oszczędności pochodzące z odstąpienia mieszkania w TBS i planuje kolejne inwestycje, jak wykup mieszkania swojej matki;

2) mający wpływ na treść zaskarżonego wyroku błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę poprzez ustalenie, iż alimenty w kwocie powyżej 600 zł spowodują obciążenie pozwanego całymi kosztami utrzymania powódki oraz matka powódki powinna przekazywać część środków finansowych uzyskanych z tytułu wykonywanej pracy na utrzymanie córki (str. 7 uzasadnienia), podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż matka powódki cały czas wspiera finansowo córkę, a kwota 600 zł nie stanowi nawet połowy ustalonych przez Sąd I Instancji kosztów utrzymania powódki.

W uzasadnieniu skarżąca zarzuciła, że orzeczenie Sądu Rejonowego jest niesłuszne, zostało wydane z naruszeniem przepisów prawa procesowego przy jednoczesnym błędzie w ustaleniach faktycznych. Przede wszystkim niezrozumiałym dla powódki jest, dlaczego Sąd Rejonowy choć uznał, że miesięczne koszty powódki wynoszą po 1.700 zł miesięcznie, zasądził alimenty od pozwanego na jej rzecz w wysokości po 600 zł miesięcznie, co nie stanowi nawet połowy kosztów utrzymania skarżącej. Taki udział ojca w kosztach utrzymania córki uznała skarżąca za niesprawiedliwie, tym bardziej, że to matka powódki mieszkając z nią i mając z nią styczność każdego dnia, czyni bezpośrednie starania w wychowanie i utrzymanie powódki. Zarzuciła, że Sąd Rejonowy nie wyjaśnił, w jaki sposób powódka, która nie pracuje, miałaby zdobyć pozostałe środki na swoje utrzymanie, tym bardziej, że powódka, po urlopie dziekańskim, planuje kontynuować naukę na Papieskim Wydziale Teologicznym. Zarzuciła, że pozwany ma wysokie możliwości zarobkowe, nadto posiada zgromadzone oszczędności.

Mając na uwadze powyższe wniosła skarżąca o:

1.zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty po 1.000 zł miesięcznie poczynając od dnia 29 maja 2015 r., płatne do 10-go każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat;

2.zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika powódki kosztów zastępstwa prawnego za postępowanie przed Sądem II Instancji według norm przepisanych, za pomoc prawną udzieloną z urzędu;

ewentualnie - z daleko idącej ostrożności procesowej:

3. uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania - przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego, jako części kosztów procesu.

W odpowiedzi (k. 423) pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych.

Zdaniem pozwanego sformułowane przez skarżącą zarzuty stanowią jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami faktycznymi Sądu I instancji oraz z prawidłowo zastosowanymi przez Sąd Rejonowy przepisami prawa materialnego i procesowego.

Sąd Okręgowy uzupełnił postępowanie dowodowe w postępowaniu odwoławczym i dopuścił dowód z:

- zaświadczenia z Papieskiego Wydziału Teologicznego z dnia 06.12.2016r. i 15.12.2016 r. (k. 433, 437),

- zaświadczenia z Papieskiego Wydziału Teologicznego odnośnie planu zajęć powódki w semestrze I, III roku studiów w roku akademickim (...), z uwzględnieniem dni tygodnia i godzin powódki w semestrze zimowym i letnim (k. 438),

- zaświadczenia o zarobkach matki powódki B. J. z dnia 19.01.17r. (k. 443),

- zaświadczenia o zarobkach pozwanego z dnia 30.01.17r. (k. 452),

- zaświadczenia lekarskiego z dnia 13.01.2017r. dot. pozwanego (k. 453),

- wydruku z cennika na okoliczność cen terapii laserowej (k. 454-457),

- konsultacji kardiologicznej z dnia 03.01.2017r. i faktury (k. 458-463),

- informacji dla lekarza kierującego/POZ z dnia 30.01.17r. odnośnie powódki (k. 444),

- informacji (...)z dnia 25.11.2016r. (k. 446),

- informacji konsultacji neurologicznej z dnia 27.01.17r. (k. 447-448),

- wyniku badania scyntygraficznego z dnia 01.12.2016r. i recept (k.449-450),

- dwóch skierowań do poradni specjalistycznej z 22.02.17r. odnośnie powódki (k. 480),

- zaświadczenia o udzielonej pomocy świąteczno-nocnej powódce w dniu 28.02.2017r. (k. 482),

- umowy najmu lokalu przy ul. (...) we W. oraz przelewów do spółdzielni i za energię oraz internet. (k. 472-479),

- uzupełniającego przesłuchania powódki i pozwanego w dniu 01.03.2017 r.,

i ustalił, że:

Powódka P. P. jest w roku akademickim 2016/2017 studentem III roku studiów pierwszego stopnia z pedagogiki na Papieskim Wydziale Teologicznym we W.. Studia trwają 3 lata (6 semestrów), zajęcia odbywają się w systemie stacjonarnym. Planowany termin ukończenia studiów: czerwiec 2017 r. Egzamin dyplomowy planowany jest na czerwiec/lipiec 2017 r. Powódka ma w tygodniu 2 dni wolne na pisanie pracy i korzystanie z biblioteki.

Powódka nie osiąga dodatkowych dochodów. Pozwany proponował córce pomoc w uzyskaniu pracy kuratora, powódka odmówiła. Ponadto tłumaczy powódka, że stan zdrowia nie pozwala jej na podjęcie takiej pracy.

W dniu 30 stycznia 2017 r. powódka została przyjęta do (...)na wizytę kontrolną. U powódki rozpoznano zakrzepicę żył głębokich obu kończy dolnych: żył biodrowych, udowych, niedobór (...), stan po incydentach zatorowości płucnej, niedoczynność tarczycy, torbiele jajników – podejrzenie potworniaka jajnika lewego, kolka nerkowa lewostronna w wywiadzie. Podczas wizyty kontrolnej stwierdzono, że powódka jest wydolna krążeniowo-oddechowo, zrobiono pomiar ciśnienia (RR 160/70), Ekg: Rytm zatokowy 75/min, oś pośrednia. W wytycznych stwierdzono, że powódka wymaga aktualnie leczenia w poradni specjalistycznej: kardiolog, nie wymaga aktualnie leczenia w poradni specjalistycznej, nie wydano skierowania na hospitalizację.

Powódka cierpi na migreny, choruje na żylną chorobę zakrzepowo-zatorową. Wymaga dożywotniego leczenia przeciwzakrzepowego.

Po badaniu scyntygraficznym u powódki stwierdzono z dużym prawdopodobieństwem na zatorowość gałęzi płatowej górnej tętnicy płucnej prawej.

W dniu 22 lutego 2017 r. powódka została skierowana do (...) – pulmunologicznej i do pracowni: P. - z rozpoznaniem: zator płucny bez wzmianki o ostrym sercu płucnym.

Powódka oczekuje na zabieg cewnikowania serca.

W dniu 28 lutego 2017 r. powódka korzystała z pomocy świąteczno-nocnej. Rozpoznano zapalenie pęcherza moczowego, nie określone, nieokreślone ostre zakażenie górnych dróg oddechowych. Powódka otrzymała zwolnienie z zajęć z powodu choroby w dniach 01.03.-03.03.2017 r.

Powódka nie utrzymuje kontaktu ani z ojcem, ani z rodziną ojca. Tłumaczy, że osoba ojca wywołuje u niej dużo nerwów i stres.

Matka powódki B. J. pracuje na stanowisku sekretarza sądowego w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu, za wynagrodzeniem w wysokości 2.075,61 zł netto miesięcznie.

Koszty utrzymania wynajmowanego mieszkania przez powódkę, jej matkę i brata wynoszą: opłata administracyjna na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. 620 zł, energia ok. 77 zł, Internet ok. 51 zł. Jest to lokal położony we W. przy ul. (...), o pow. 48 m ². Umowa zawarta została na okres do 31.01.2018 r. Miesięczny czynsz dla wynajmującego został określony na kwotę 1.000 zł.

Pozwany pracuje w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu na stanowisku administratora bezpieczeństwa informacji, za wynagrodzeniem w wysokości 3.387,25 zł netto miesięcznie. Nie podejmuje pozwany dodatkowego zatrudnienia.

U pozwanego stwierdzono obustronne druzy i wczesne stadium A. (markery), oko prawe i lewe. W zaleceniach lekarskich: konieczna suplementacja luteiną i zeaksantyną, blokada promieniowania wysokoenergetycznego (okulary lub soczewki kontaktowe z filtrami L. (...)), konieczna terapia laserem 2RT. Koszt jednego szkła z filtrem L. to koszt 250 zł. Koszt leczenia laserowego na jedno oko to wydatek 2.500 zł, leczenie nie jest refundowane. Schorzenie A. nieodwracalnie prowadzi do ślepoty, jest to obciążenie genetyczne.

U pozwanego rozpoznano: przewlekłą chorobę niedokrwienną serca, nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemię mieszaną, WZW T.B., stłuszczenie wątroby, otyłość pokarmową. Pozostaje pozwany pod opieką poradni kardiologicznej. Pozwany miał stan przedzawałowy, posiada skierowanie na wszczepienie stentów.

Pozwany spłaca dwa kredyty, w ratach odpowiednio po 600 zł (zaciągnięty z byłą żoną) i 150 zł miesięcznie. Pozwany wynajmuje mieszkanie we W. przy ul. (...), jest to koszt 800 zł miesięcznie, mieszka z przyjaciółką. Pozwany łoży na powódkę i jej brata alimenty w łącznej wysokości 1.200 zł miesięcznie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy wyjaśnił istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktyczne i poczynił prawidłowe ustalenia, które Sąd Okręgowy przyjął za własne, zapoznał się z materiałem dowodowym dostarczonym do akt sprawy i właściwie przeprowadził postępowanie dowodowe, prawidłowo powołał także podstawy prawne rozstrzygnięcia oraz dokonał ich wykładni. Ustalenia te, uzupełnione o ustalenia dokonane przez Sąd Okręgowy w postępowaniu odwoławczym pozwalają na stwierdzenie, że zarzuty apelacji nie zasługują na uwzględnienie.

Roszczenie powódki oparte jest na treści art. 133 k.r.o. i 135 k.r.o. Zgodnie z treścią art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zgodnie z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. W sprawach o alimenty względem dziecka zakres zależy od zarobkowych i majątkowych możliwości obojga rodziców, oboje rodzice są bowiem zobowiązani do alimentacji swoich małoletnich lub nieusamodzielnionych dzieci. Innymi słowy przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych na rzecz małoletniego lub dorosłego, lecz nieusamodzielnionego dziecka przez „zobowiązanego” należy rozumieć matkę oraz ojca.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił tak zakres potrzeb powódki, jak i możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego.

Jeśli chodzi o zakres potrzeb powódki, to Sąd bierze pod uwagę nie tylko potrzeby podstawowe, ale i usprawiedliwione. Usprawiedliwione także zakresem i dotychczasowym poziomem życia rodziny. Stąd też w ocenie Sądu Okręgowego prawidłowo został ustalony zakres potrzeb powódki na kwotę co najmniej 1.700 zł miesięcznie. Zdaniem Sądu Okręgowego jest to przeciętna kwota na utrzymanie osoby w wieku powódki, studiującej, a zatem koszty powiększone są o koszty edukacji, z tym, że w przypadku powódki, dodatkowo powiększone, w związku ze stanem zdrowia, o koszty leczenia.

Apelacja zarzuca, że Sąd Rejonowy błędnie ustalił kwotę alimentów na rzecz powódki, mając na uwadze wysokość uzyskiwanych przez pozwanego dochodów z tytułu wykonywanej pracy, jak i możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego. Zarzuca skarżąca, że pozwany podejmuje dodatkowe zatrudnienie, z czego czerpie dochody. Okoliczności tej jednak powódka nie wykazała. Sąd odwoławczy wskazuje, że bezspornie powódka jest osobą cierpiącą na szereg schorzeń, wymagającą licznych konsultacji, jednakże pozwany również jest osobą chorą. Pozwany wymaga stałego leczenia kardiologicznego, hepatologicznego, urologicznego oraz okulistycznego. Wymaga leczenia specjalistycznego-szpitalnego. W listopadzie 2016 r. zdiagnozowano u pozwanego A., które jest obciążeniem genetycznym i nieodwracalnie prowadzi do ślepoty. Pozwany przyjmuje stale leki, rozpoczyna proces leczenia A., a koszt leczenia laserowego, które nie jest refundowane, wynosi 2.500 zł na jedno oko. Jeśli pozwany nie przeprowadzi zabiegu na oczy, to może utracić w ogóle zdolność zarobkowania. Zarzuty apelacji, że pozwany może dodatkowo pracować są nieuzasadnione, ponieważ pozwany zatrudniony jest na całym etacie i przy uwzględnieniu okoliczności, że cierpi pozwany na szereg innych schorzeń, które Sąd Okręgowy w postępowaniu odwoławczym ustalił, dodatkowo uzupełniając postępowanie dowodowe, uznać należy, że możliwość pracy pozwanego poza etatem nie istnieje. Zdaniem Sądu Okręgowego pozwany w pełni wykorzystuje swoje możliwości zarobkowe i majątkowe.

Sąd Rejonowy zasadnie również uwzględnił okoliczność, że i matka powódki jest zobowiązana do ponoszenia kosztów jej utrzymania. Matka powódki nie jest już obarczona w znaczącym stopniu wysiłkami i osobistymi staraniami o wychowanie i utrzymanie córki, która jest osobą dorosłą. Sąd Okręgowy zauważa dysproporcję w dochodach rodziców powódki, pozwany zarabia bowiem ok. 3.387 zł netto miesięcznie, natomiast matka powódki 2.075,61 zł netto miesięcznie, jednakże jak wynika z akt sprawy, B. J. dysponuje majątkiem, który również mógłby być wykorzystywany po to, aby przynosić dodatkowe dochody, a nie czyni tego.

Musiał też Sąd Okręgowy wziąć pod uwagę fakt, że pozwany ma na swoim utrzymaniu jeszcze jedno dziecko, młodszego brata powódki K., na którego pozwany łoży alimenty w wysokości po 600 zł miesięcznie.

Dziecko ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i zdaniem Sądu Okręgowego to, że pozwany ma na swoim utrzymaniu, oprócz powódki, również nieusamodzielnionego syna, na rzecz którego łoży alimenty, przy uwzględnieniu stanu zdrowia pozwanego, potrzebie leczenia i to prywatnego (leczenie laserowe na oczy), te okoliczności warunkują wysokość obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem powódki. Zdaniem Sądu odwoławczego kwota ustalonych przez Sąd Rejonowy alimentów na rzecz powódki jest prawidłowa.

Sąd Okręgowy wskazuje dodatkowo, że powódka wprawdzie jest osobą chorą, ale nie jest niezdolna do pracy. Jak wynika z postępowania dowodowego, w poprzednich latach wykonywała różne prace, z których czerpała dochody, choć niewielkie. Można zatem przyjąć, że powódka ma możliwości, aby własnymi staraniami, chociaż w części, pokryć swoje wydatki.

Reasumując Sąd Okręgowy uznał, że rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego jest prawidłowe i odpowiada przepisom prawa. Z tych względów apelację powódki oddalił, o czym orzeczono w pkt. I wyroku, w oparciu o przepis art. 385 k.p.c.

W pkt. II wyroku Sąd Okręgowy przyznał od Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia ) na rzecz adwokata N. G. kwotę 147,60 zł (w tym podatek VAT) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu powódce w postępowaniu odwoławczym.