Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24.02.2016 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego P. Terenowej w Z. odmówił K. F. prawa do emerytury rolniczej z uwagi na brak zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej (małżonka jest właścicielem gospodarstwa rolnego), a ponadto wskazał, iż wnioskodawca nie ukończył 66 lat i 5 miesięcy. ZUS wskazał także, że wnioskodawca nie osiągnął wieku co najmniej 65 lat, w związku z czym brak jest podstaw do przyznania mu świadczenia na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2015 r. poz. 704 z późn. zm.)

/decyzja – k. 34 akt KRUS/

Od powyższej decyzji K. F. odwołał się w dniu 31.03.2016r, wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury rolniczej. Podniósł, iż przekazał swoje gospodarstwo synowi, a więc nie jest właścicielem żadnego gospodarstwa rolnego, jedynie pomaga żonie, synowi czy sąsiadowi.

/odwołanie – k. 3/

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania

/ odpowiedź na odwołanie – k.36 akt KRUS/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił, co następuje

K. F. urodził się w dniu 24 lutego1952 roku.

/okoliczność bezsporna/

Wnioskodawca, w dniu 16.02.2016 r. złożył do KRUS wniosek o emeryturę rolniczą.

/wniosek – k. 1 akt KRUS/

Decyzją z dnia 24.02.2016 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego P. Terenowej w Z. odmówił K. F. prawa do emerytury rolniczej z uwagi na brak zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej (małżonka jest właścicielem gospodarstwa rolnego), a ponadto wskazał iż, wnioskodawca nie ukończył 66 lat i 5 miesięcy. ZUS wskazał także, że wnioskodawca nie osiągnął wieku co najmniej 65 lat, w związku z czym brak jest podstaw do przyznania mu świadczenia na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy z dnia 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2015 r. poz. 704 z późn. zm.)

/decyzja – k. 34 akt KRUS/

K. F. i M. F. są małżeństwem od 23 lat. Mają dwóch synów. Gdy się pobierali, każde z nich miało własne gospodarstwo rolne. Z czasem M. F. powiększyła swoje gospodarstwo i obecnie ma w sumie około 20 ha ziemi, która znajduje się w różnych miejscowościach. Cała ziemia jest uprawiana. Wnioskodawca od 2005 nie mieszka z żoną. Nie doszło do formalnej separacji bądź rozwodu, jednak M. C., wraz z dziećmi mieszka na ul. (...) w G., zaś wnioskodawca w miejscowości R. nr 47, gmina G.. Odległość pomiędzy tymi miejscowościami wynosi około 5 km. Pomimo tego, że wnioskodawca nie mieszkał już z żoną, to pomagał i pomaga jej nadal w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Wnioskodawca pomagał żonie przy gospodarstwie jak dzieci były małe, bo nie płacił alimentów, ale teraz kiedy jest konieczność też pomaga. Ponadto M. C. pomagają również dzieci, jak mają czas, zaś w sezonie zatrudnia pracowników. Nie ma inwentarza, gdyż gospodarstwo nakierowane jest na uprawę drzew i krzewów owocowych. Wnioskodawca wykonuje w gospodarstwie żony różne prace, min. opryski. Małżonkowie nie mają orzeczonej rozdzielności majątkowej.

Dowód: zeznania świadka M. F. k.58, zeznania P. F. k 59, przesłuchanie wnioskodawcy k 59 w zw z k 46, akt notarialny k 11-17

K. F., na mocy umowy darowizny przekazał, w dniu 26 maja 2015 roku swoje gospodarstwo rolne, starszemu synowi, P. F..

Dowód: akt notarialny k 18-22, dokumenty k 38,39

K. F. pomaga synowi w gospodarstwie, bowiem zamieszkuje w tym gospodarstwie. Syn wnioskodawcy nie mieszka z wnioskodawcą, tylko z matką w G.. Ponadto P. F. obecnie zamieszkuje i studiuje w Ł.. Wraca tylko na weekendy i czasem w tygodniu zajmuje się gospodarstwem, kiedy ma wolne. W gospodarstwie jest żywy inwentarz: są kury i pszczoły. Ziemia jest uprawiana, bo inaczej nie byłoby dopłat. Wnioskodawca uczy swojego syna, co trzeba robić w gospodarstwie i pomaga mu w tygodniu, kiedy syn studiuje. Gospodarstwo ma ponad 13 hektarów. Jest tam sad wiśniowy i różne inne uprawy. Cała ziemia, którą wnioskodawca przepisał na syna jest uprawiana. Wnioskodawca pomaga w gospodarstwie swojej żony kilka razy w miesiącu, jest to zależne od pory roku i potrzeb. Czasami nocuje w domu żony.

Dowód: zeznania świadka P. F. z dnia 10.03.17r. – 00:17:21 – 00:25:43 płyta CD k.46-48

Dnia 24.02.2017r. wnioskodawca, K. F. ukończył 65 lat.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu, w części dot. całkowitej emerytury rolniczej.

Na uznanie jednak zasługuje w części dot. częściowej emerytury rolniczej.

Przepis art. 19 ustawy 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2015 r. poz. 704 z późn. zm.) stanowi, że emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek 55 lat, jeśli jest kobietą, albo 60 lat, jeśli jest mężczyzną;

2)  podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 30 lat;

3)  zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej.

Zgodnie z art. 19a ust. 1, ubezpieczonym, którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego określonego w art. 19 ust. 1a pkt 26-85 i ust. 1b pkt 2-25, przysługuje częściowa emerytura rolnicza, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:

1)  podlegali ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, z uwzględnieniem art. 20;

2)  osiągnęli wiek wynoszący co najmniej 62 lata dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn.

Ponadto, zgodnie z art. 28 ust. 4 cytowanej ustawy, uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego, nie uwzględniając:

1)  gruntów wydzierżawionych, na podstawie umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków, osobie niebędącej:

a)  małżonkiem emeryta lub rencisty,

b)  jego zstępnym lub pasierbem,

c)  osobą pozostającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym,

d)  małżonkiem osoby, o której mowa w lit. b lub c;

2)  gruntów trwale wyłączonych z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów, w tym zalesionych gruntów rolnych;

3)  gruntów i działów specjalnych należących do małżonka, z którym emeryt lub rencista zawarł związek małżeński po ustaleniu prawa do emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia;

4)  własności (udziału we współwłasności) nieustalonej odpowiednimi dokumentami urzędowymi, jeżeli grunty będące przedmiotem tej własności (współwłasności) nie znajdują się w posiadaniu rolnika lub jego małżonka.

Kwestią sporną w niniejszym postępowaniu było zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa rolnego przez wnioskodawcę oraz pomoc małżonce, która jest posiadaczką osobnego gospodarstwa rolnego.

Wskazać należy, iż wnioskodawca wykazał w niniejszym postępowaniu, iż przepisał na swojego syna gospodarstwo rolne, jednakże Sąd uznał, iż wnioskodawca w dalszym ciągu prowadzi przepisane gospodarstwo. Syn na co dzień mieszka w Ł., gdzie studiuje, przyjeżdża na weekendy i czasami w tygodniu, przebywając wtedy w gospodarstwie matki, nie wnioskodawcy. W przepisanym na syna gospodarstwie jest inwentarz żywy, którym wnioskodawca zajmuje się na co dzień, ponadto jest też ziemia, o którą trzeba dbać i uprawiać. Co więcej, wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim bez orzeczonej separacji oraz rozdzielności majątkowej i pomaga swojej żonie w prowadzeniu jej gospodarstwa. Z zeznań świadków wynika, że dzieje się to w zależności od potrzeby, czasami zdarza się, że wnioskodawca nocuje u żony.

Ponad wszelką wątpliwość uznać należy, że K. F. nadal prowadzi gospodarstwo i zajmuje się nim, ponadto zajmuje się też gospodarstwem żony. Fakt przepisania gospodarstwa na syna jest jedynie aktem formalnym, a nie rzeczywistym stanem rzeczy. Syn wnioskodawcy w swoich zeznaniach stwierdził także, że ojciec uczy go, jak zajmować się gospodarstwem co świadczy o tym, że sam nie byłby w stanie się nim zajmować, nawet gdyby był na miejscu na co dzień.

Podsumowując powyższe rozważania, Sąd nie dał wiary wnioskodawcy co do tego, że faktycznie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej i dlatego odwołanie o emeryturę zostało oddalone na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Pomimo, że wnioskodawca nie spełnił przesłanki do uzyskania prawa do emerytury wcześniejszej, to w toku postępowania, w dniu 24 lutego 2017r. ukończył 65 lat.

W związku z tym Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w części i przyznał K. F. prawo do częściowej emerytury rolniczej od dnia 24.02.2017r. Podstawę prawną stanowi art. art. 19a ust. 1 ustawy z 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. W tym zakresie warunkiem koniecznym nie jest zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa rolnego, w związku z czym wnioskodawca wypełnia przesłanki z ww. przepisu.

Sąd Okręgowy uznał, że jest uprawniony do orzeczenia o przyznaniu emerytury częściowej, bowiem w tym zakresie organ rentowy również rozpatrywał wniosek K. F., co wynika wprost z uzasadnienia zaskarżonej decyzji. Dlatego orzeczenie w tym przedmiocie nie stanowi wyjścia Sądu poza granice żądania.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnianiem i pouczeniem doręczyć peł. organu rentowego i wypożyczyć akta KRUS.