Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 kwietnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2017 r. w Olsztynie

na rozprawie sprawy z powództwa Z. S. (1)

przeciwko (...) S.A. w O.

o uchylenie kary porządkowej

I oddala powództwo,

II nie obciąża powoda kosztami procesu na rzecz pozwanego.

IV P 374/16

UZASADNIENIE

Powód Z. S. (1) w pozwie złożonym przeciwko (...) SA w O. wniósł o uchylenie kary porządkowej upomnienia wymierzonej powodowi w dniu 26.08.2016r.

Uzasadniając swoje stanowisko powód podniósł, iż przeprowadzona akcja informacyjna w dniu 14.08.2016r. polegająca na rozdawaniu pracownikom ulotek związana była z działalnością (...) (...). Powód jako przewodniczący związku poinformował pozwanego o zamiarze prowadzenia działalności informacyjnej od dnia 09.08.2016r. oraz podjął działania w celu uzyskania zgodny na prowadzenie akcji. Pozwany pierwotnie wyraził zgodę następnie jednak odmówił wyrażenia zgody na przeprowadzenie ww akcji. Pozwany nie przejawiał chęci współpracy i wypracowania wspólnego stanowiska. Informacja, która była zawarta w przekazywanym pracownikom ulotkach została ponad miesiąc wcześniej wywieszona na tablicach informacyjnych (...) (...)a. Jeszcze przed przeprowadzenie akcji pozwany został poinformowany , że informacje znajdujące się w ulotkach przekazywanych pracownikom będą tożsame z informacją widniejącą na tablicach informacyjnych i na tym etapie pracodawca nie zgłaszał zastrzeżeń co do ich treści. Wskazano, że wymóg aby związek zawodowy konsultował z pracodawcą merytoryczną zawartość sporządzanych przez siebie materiałów sprowadzałby się do wprowadzenia cenzury prewencyjnej. Akcja informacyjna , której dotyczy nałożona kara upomnienia prowadzona była w ramach działalności związkowej. Podkreślono , że obowiązujące przepisy nie ograniczają działalności związkowej do określonych miejsc.

W odpowiedzi na pozew (...) SA wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu pozwany odniósł się do odpowiedzialności porządkowej powoda niezgadzając się z twierdzeniem powoda, że działacz związkowy nie podlega odpowiedzialności porządkowej. Wskazano, iż istota sprawy sprowadza się do rozstrzygnięcia kwestii dopuszczalności wykorzystywania w działalności związkowej mienia pracodawcy w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem oraz wbrew wyraźnemu sprzeciwowi pracodawcy, jak też wymaga określenia granic wolności działalności związkowej na terenie zakładu pracy będącej własności pracodawcy. Zdaniem pozwanego zorganizowanie przez Powoda akcji informacyjnej w miejscu do tego nieprzeznaczonym i do tego bez zgody Pozwanego stanowi naruszenie ustalonych zasad porządku i dyscypliny na terenie zakładu pracy, których to każdy pracownik jest obowiązany przestrzegać. Wskazano, że mail powoda z 09.08.2016r. jest jedynie informacją o powziętych zamiarach , nie zaś prośbą o wyrażenie zgody na przeprowadzenie akcji na terenie parkingu zakładowego. Informacja Powoda była lakoniczna.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód zatrudniony jest u pozwanego i jego poprzedników prawnych od 08.08.1981r.

( dowód: umowa o pracę k. 8-8v)

Z. S. (1) jest przewodniczących (...) Związku Zawodowego (...). Związek ten postanowił od 09.08.2016r. przeprowadzić akcje informacyjne.

Z. S. w dniu 08.08.2016r. o godz. 07:10 wysłał do B. R. (1) i G. Ż. (1) wiadomość : „ Od 09.08.2016r. będziemy informowali załogę o działalności związku (...)” (...) SA. Informacje będą przekazywane przed bramami wejściowymi do zakładu.” Tego samego dnia G. Ż. w mailu z godz. 8:56 napisał: „ proszę aby podczas tej akcji: nie utrudniać swobodnego dostępu do wejść/wyjść z zakładu; nie pozostawiać żadnych materiałów, które mogłyby zaśmiecać teren zakładu”. Jednakże, w tym samym dniu o godz. 15:20, została wystosowana przez B. R. wiadomość do powoda, iż pracodawca nie wyraził zgody na prowadzenie akcji informacyjnej w proponowanej przez powoda formie, gdyż to może powodować dezorganizację w bieżącym funkcjonowaniu zakładu. Wskazano, że do informowania załogi o działalności prowadzonej przez (...) (...)a (...) służą udostępnione przez Pracodawcę tablice informacyjne. Powód odpowiedział ( mail z 10.08.2016r.) , aby pracodawca nie obawiał się o formę przekazywania informacji. Przekaz w formie pisemnej nie spowoduje „ dezorganizacji w bieżącym funkcjonowaniu zakładu”. Jednocześnie związek dostosuje się do prośby G. Ż. z wcześniejszego maila. W odpowiedzi pracodawca wskazał, że użyte sformułowanie „ Przekaz informacji nie spowoduje” dezorganizacji w bieżącym funkcjonowaniu zakładu” nie wyjaśnia w żaden sposób jaka ma być organizacja/ przebieg przekazywania informacji i jaka ma być treść przekazu. W związku z powyższym pracodawca podtrzymał stanowisko i ponownie poinformował powoda, że pracodawca nie wyraża zgody na przeprowadzenie tej akcji informacyjnej ( mail z dnia 01.08.2016r. od B. R.).

Po przekazaniu informacji przez powoda B. R. i G. Ż., iż związek zamierza przeprowadzić akcje informacyjną pisemną przed bramami zakładu, pracodawca nie wyraził na powyższe zgody. Związek nie przedstawił przedstawicielom pracodawcy szczegółowych informacji na temat czasu, miejsca i sposobu prowadzenia akcji.

W dniu 14.08.2016r. powód wraz z M. S. przeprowadzili w okolicach parkingu (...) przy (...) wejścia/ wyjścia z zakładu akcję polegającą na wręczaniu ulotek- książeczek informacyjnych oraz przekazywaniu informacji ustnych zawartych w ww broszurach. Akcja była prowadzone na przełomie (...) zmiany w godzinach od około 21:00 do 22:30. W tych godzinach nie pracowali już pracownicy nadzoru- kierownictwa.

Informacje zawarte w ulotkach wręczanych pracownikom podczas akcji z dnia 14.08.2016r. zawarte były także od około jednego miesiąca na tablicach informacyjnych (...) (...)a (...). Związek korzystał z 3 tablic informacyjnych: w biurowcu głównym i na wydziale A..

( dowód: wiadomości e-mail k. 16-17v, 57-57v , zeznania M. S. k. 70-71, M. Ż. k. 71-72, B.R. k. 72-77, przesłuchanie Z. S. k. 89-92)

W dniu 26.08.2016r. powodowi wręczono karę porządkową upomnienia za to, że w dniu 14.08.2016r. w godz. od 21:00 do 22:30 w rejonie (...) (...) i (...) ( w rejonie parkingu (...)) rozdawał ulotki pracownikom (...) wchodzących do Zakładu i wychodzącym z pracy. Ulotki zawierają treści nieprawdziwe i nacechowanie negatywnie względem pracodawcy. Ponadto, akcja informacyjna, którą powód prowadził nie była uzgodniona z Pracodawcą w zakresie miejsca, czasu, sposobu jak i zawartości merytorycznej, przez co mogła powodować utrudnienia w prowadzeniu normalnej działalności przedsiębiorstwa. Zatem działania, które powód prowadził nie tylko nie były uzgodnione z Pracodawcą a prowadzone były przy wyraźnym jego sprzeciwie, w związku z tym były niezgodne z prawem.

Od powyższej kary w dniu 30.08.2016r. powód wniósł sprzeciw. Pracodawca zawiadomił Związek (...) o złożeniu sprzeciwu. W dniu 09.09.2016r. Związek wniósł o uwzględnienie sprzeciwu. Pracodawca pismem z dnia 09.09.2016r. odrzucił sprzeciw powoda.

( dowód: zawiadomienie o nałożeniu kary k. 18kara k. 10, sprzeciw k. 11, -12, pismo k. 13, , stanowisko związku k. 14, odrzucenie sprzeciwu k. 15)

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, roszczenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 108 par. 1 pkt. 1 kp Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować karę upomnienia i nagany.

W niniejszej sprawie pracodawca nałożył na pracownika karę w oparciu o przepisy art. 100 par. 1 i par. 2 pkt. 2,3 kp oraz par. 6 pkt.2 i par. 8 pkt q i r Regulaminu Pracy. Zgodnie z art. 100 par. 1 kp pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. § 2 tego przepisy przewiduje, iż pracownik jest obowiązany w szczególności przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku (pkt2) oraz przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych ( pkt3).

Strona powodowa nie zgadza się z przyczyną, dla której nałożono na powoda karę porządkową. Strony nie kwestionowały jednocześnie okoliczności faktycznych sprawy dlatego Sąd oparł się w swych ustaleniach na całym materiale dowodowym zebranym w sprawie.

Jak wynika z okoliczności sprawy, powód jako Przewodniczący (...) (...)a (...) poinformował pracodawcę o zamiarze przeprowadzenia przez jego związek akcji informacyjnej. Pracodawca nie wyraził na powyższe zgody, co wyartykułował dwukrotnym sprzeciwem. Pomimo tego, związek, reprezentowany przez Z. S., w dniu 14.08.2016r. przeprowadził akcję w godzinach pomiędzy 21:00 a 22:30 przy Parkingu (...) w rejonie (...) (...) i (...).

Zgodnie z art. 26 ustawy o związkach zawodowych do zakresu działania zakładowej organizacji związkowej należy w szczególności:

1) zajmowanie stanowiska w indywidualnych sprawach pracowniczych w zakresie unormowanym w przepisach prawa pracy;

2) zajmowanie stanowiska wobec pracodawcy i organu samorządu załogi w sprawach dotyczących zbiorowych interesów i praw pracowników;

3) sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem w zakładzie pracy przepisów prawa pracy, a w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;

4) kierowanie działalnością społecznej inspekcji pracy i współdziałanie z państwową inspekcją pracy;

5) zajmowanie się warunkami życia emerytów i rencistów.

Jednocześnie, odpowiednio do dyspozycji art. 33 cyt. ustawy, Związek Zawodowy (...)r. korzystał u pracodawcy z pomieszczenia oraz miejsca na tablicach ogłoszeń związków zawodowych : w biurowcu głównym i Wydziale A..

Akcja jaką zamierzał przeprowadzić związek od 09.08.2016r. była działaniem dodatkowym, nie mieszczącym się w ramach ustalonej współpracy pomiędzy związkami działającymi u pracodawcy a pracodawcą. Jak wynika z analizy treści przepisów ustawy o związkach zawodowych nie reguluje ona wprost kwestii związanych z formami działalności związków zawodowych w zakresie m.in. agitacji czy informacji. Nie mniej jednak, zasady w tym zakresie przewidziane są w postanowienia konwencji nr 135 MOP o ochronie przedstawicieli pracowników w przedsiębiorstwach i przyznania im ułatwień. Wydaje się, iż przewidziane tu zasady powinny być pomocne przy ustalaniu wzajemnych relacji związków z pracodawcami. Art. 2 Konwencji mówi, że „w przedsiębiorstwie będą przyznane przedstawicielom pracowników takie ułatwienia, które umożliwią im szybkie i skuteczne wykonywanie ich funkcji". Odwołują się też do wydanego do tej konwencji zalecenia nr 143 MOP o ochronie przedstawicieli pracowników w przedsiębiorstwach i przyznania im ułatwień. W punkcie 15 zaleceń jest mowa o tym, że przedstawiciele pracowników powinni mieć dostęp do wszystkich miejsc pracy w przedsiębiorstwie, jeżeli jest im on potrzebny do wykonywania funkcji przedstawicielskich. Kierownictwo przedsiębiorstwa powinno też zezwolić przedstawicielom pracowników działającym w imieniu związków zawodowych na rozprowadzanie wśród pracowników biuletynów informacyjnych, broszur, publikacji i innych dokumentów organizacji. Punkt 15 ust. 3 wskazuje jednocześnie, że „ Komunikaty i dokumenty związkowe, o których mowa w mniejszym ustępie, powinny odnosić się do normalnej działalności związków zawodowych, a ich wywieszanie i rozprowadzanie nie powinno utrudniać normalnej działalności przedsiębiorstwa ani naruszać w nim schludności”. W pkt 9 ust. 3 tego dokumentu mowa jest o tym, że przyznanie związkom zawodowym ułatwień nie powinno utrudniać skutecznej działalności przedsiębiorstwa.

Tym samym, można wysnuć wniosek, iż z jednej strony związki nie powinny być ograniczane przez pracodawców w swej działalności, jednocześnie działalność ta powinna przebiegać w uzgodnieniu z pracodawcą, przy zapewnieniu normalnego funkcjonowania zakładu pracy. W ocenie Sądu działalność związkowa nie może charakteryzować się dowolnością niezależną od uzasadnionej woli i stanowiska pracodawcy.

Przenosząc powyższe ustalenia na okoliczności rozpoznawanej sprawy należy wskazać, iż ostatecznie akcja przeprowadzona w dniu 14.08.2016r. nie spowodowała zakłóceń w funkcjonowaniu zakładu. Jednakże jej przeprowadzenie stanowiło wyraz zupełnej dowolności ze strony związku zawodowego (...). Jak stwierdził Z. S., i co znajduje potwierdzenie w jego mailu z dnia 08.08.2016r. z godz. 07:10, „ My nigdy nie prosiliśmy o zgodę na zorganizowanie akcji, ponieważ uważamy i do tej pory uważamy, że mieliśmy do tego prawo” i dalej: „ Ja pana Ż. tylko poinformowałem o tym, żeby nikt nie był zaskoczony, że to ma miejsce, poinformowaliśmy pracodawcę”. Jednocześnie jak wynika z zeznań powoda i treści mailowej, Związek poinformował pracodawcę tylko o fakcie, iż będzie przeprowadzał akcję od 09.08.2016r. przekazując pisemne informacje przed bramami wejściowymi do zakładu.

Biorąc pod uwagę specyfikę działalności (...) SA , w ocenie Sądu zasadnym było uzgodnienie przez Związek (...) z pracodawcą istotnych okoliczności związanych z planowaną akcją informacyjną. Oczywiście, nie dotyczy to, co do zasady, treści przekazywanych przez związek. Natomiast, zdaniem Sądu, niedopuszczalna jest absolutna dowolność w planowaniu akcji i jej przeprowadzaniu bez przedstawienia pracodawcy szczegółów, które umożliwią mu odniesienie się do tej akcji i wyrażenie stosownej zgody. Pracodawca jest odpowiedzialny za całość funkcjonowania zakładu pracy oraz za bezpieczeństwo pracujących w nim osób. Dlatego też, musi wiedzieć gdzie, kiedy i w jaki sposób ma być prowadzona jakakolwiek forma aktywności nie związana z produkcją i funkcjonowaniem zakładu w jego podstawowym zakresie. W niniejszej sprawie Związek nie tylko nie uzyskał zgody na przeprowadzenie akcji, ale nie widział także potrzeby poinformowania pracodawcy o szczegółach planowanej akcji przedstawiając tylko ogólną informację, że akcja będzie prowadzona od określonej daty.

Dlatego też, Sąd uznał, iż co do zasady nałożona na powoda kara jest zasadna. Przy czym, w okolicznościach niniejszej sprawy nie zostały potwierdzone zarzuty dotyczące rozdawania ulotek zawierających treści nieprawdziwe i nacechowane negatywnie względem Pracodawcy. Owszem na te okoliczności wskazywał B.R., jednakże zeznał także, iż powyższe informacje wywieszone już były na tablicach Związku (...). Dodał również, że pracodawca nie ingeruje w treści wywieszane przez związek.

Konkludując, Sąd uznał, iż pracodawca zasadnie nałożył na powoda karę upomnienia z dnia 26.08.2016r. o czym orzeczono, po myśli wskazanych przepisów, oddalając powództwo w punkcie I wyroku.

Jednocześnie Sąd stanął na stanowisku, iż zasadne jest zastosowanie w tym wypadku art. 102 kpc. Przemawia za tym fakt, iż powód jako członek związku zawodowego działał w przeświadczeniu, iż przysługuje mu prawo zorganizowania akcji informacyjnej. Tym bardziej, że wcześniej już taka akcja była przeprowadzana bez żadnych reperkusji ze strony pracodawcy.

Grażyna Giżewska-Rozmus