Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Magdalena Balion - Hajduk (spr.)

Sędzia SO Lucyna Morys-Magiera

SO Marcin Rak

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 15 września 2016 r. w (...)

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) w R.

przeciwko J. L. i I. S.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w (...)

z dnia 9 czerwca 2015 r., sygn. akt I C 1409/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten sposób, że:

a)  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 3403, 04 zł (trzy tysiące czterysta trzy złote i cztery grosze) z ustawowymi odsetkami od kwot :

- 2087,29 zł (dwa tysiące osiemdziesiąt siedem złotych i dwadzieścia dziewięć groszy) od dnia 9 lipca 2008 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016 roku;

- 1315,75 zł (tysiąc trzysta piętnaście złotych i siedemdziesiąt pięć groszy) od dnia 4 czerwca 2008 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016 roku;

b)  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 1455 zł (tysiąc czterysta pięćdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

2. zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 471 zł (czterysta siedemdziesiąt jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Marcin Rak SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Lucyna Morys – Magiera

Sygn. akt III Ca 1715/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 czerwca 2015r. Sąd Rejonowy w (...)oddalił powództwo (...) w R. przeciwko J. L. i I. S. o zapłatę kwoty 3.403,04 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 2 087,29 zł od dnia 9 lipca 2008 roku

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 18 września 2003 roku powódka zawarła z J. K. umowę, na mocy której udzieliła mu kredytu w kwocie 4.226,60 zł. J. K. zobowiązał się do spłaty kredytu wraz z należnymi odsetkami do dnia 5 września 2008 roku. Spłata kredytu miała następować w ratach miesięcznych płatnych bez wezwania, zgodnie z planem spłaty stanowiącym załącznik do umowy. Ponadto J. K., na złożony wniosek z dnia 17 czerwca 2004 roku, otrzymał od powódki kwotę 2.000 zł miesięcznie debetu na rachunku (...) i zobowiązał się ją każdorazowo zwrócić wraz z opłatą manipulacyjną z najbliższej wpłaty emerytury.

J. K. zmarł w dniu 13 stycznia 2008 roku, nie regulując należności wynikających z zawartej umowy kredytu. Postanowieniem Sądu Rejonowego w (...) z dnia 8 marca 2012 roku spadek po J. K., synu J. i B., zmarłym w dniu 13 stycznia 2008 roku w R. i tam ostatnio stale zamieszkałym nabyły na podstawie ustawy jego córki J. L. i I. S. po½ części każda z nich

Pismem z dnia 4 kwietnia 2013 roku powódka wezwała następczynię prawną kredytobiorcy - pozwaną J. L. do spłaty zadłużeń zmarłego J. K., jednak bezskutecznie.

Sąd Rejonowy uznał, że na pozwanych zgodnie z art. 922 § 1 k.c. jako spadkobierczyniach zmarłego kredytobiorcy ciążył obowiązek spłaty zadłużenia wynikającego z powyższej umowy. Spadkobiercy co do zasady wchodzą w sytuację prawną w jakiej znajdował się spadkodawca, a dziedziczeniu podlegają prawa i obowiązki wynikające ze stosunków cywilnoprawnych (umów o charakterze cywilnoprawnym np. pożyczki). Sąd wskazał jednak, że roszczenie powódki uległo przedawnieniu, a więc słuszny okazał się zarzut pozwanej I. S. dotyczący przedawnienia roszczenia. Zgodnie z art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenie okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności (...). Umowa kredytu choć spłacana ratalne jest świadczeniem jednorazowym, bowiem świadczenia te składają się na pewną z góry określoną całość, wskazaną w umowie. Roszczenia z tytułu wyżej wymienionej umowy przedawnią się w całości jako wymagalne dopiero po upływie ostatecznego terminu spłaty. Nie przedawniają się zaś poszczególne raty po ich terminie wymagalności. Termin przedawnienia roszczeń powódki wobec pozwanych wynosi 3 lata z uwagi na prowadzoną przez powódkę działalność gospodarczą. Sąd Rejonowy przyjął, zgodnie z umową, że termin spłaty kredytu upłynął 5 września 2008 roku, powództwo zostało wniesione w dniu 7 czerwca 2013 roku, a zatem po upływie terminu przedawnienia. Nie można uznać, że doszło do przerwania biegu przedawnienia roszczenia z uwagi na trwające przed Sądem Rejonowym w (...)postępowanie o stwierdzenia nabycia spadku po kredytobiorcy.

Powódka w apelacji zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, a to: art. 123 § 1 pkt 1 k.c. przez jego niezastosowanie i w konsekwencji przyjęcie, iż powadzone przez Sąd Rejonowy w (...) postępowanie kredytobiorcy nie przerwało biegu przedawnienia dochodzenia roszczenia o zapłatę, pomimo iż była to czynność podjęta w celu dochodzenia roszczenia powoda przed Sądem właściwym.

Wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie powództwa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Powódka jako wierzycielka złożyła wniosek o stwierdzenie nabycia spadku w dniu 23 stycznia 2009 roku Wskazała we wniosku, że nie na kręgu osób uprawnionych do spadku, dlatego złożyła o wezwanie w trybie art. 672 k.p.c. spadkobierców zmarłego J. K..

Sąd Rejonowy w wyniku poszukiwania ustalił spadkobierców w osobach pozwanych i stwierdził nabycie spadku na podstawie ustawy przez pozwane postanowieniem z dnia 8 marca 2012r.

Przebieg tego postępowania nie był zależny od wnioskodawczyni a powódki w niniejszym procesie. Powódka nie miała innego wyjścia jak w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku poszukiwać następców prawnych swojego zmarłego dłużnika. Kiedy to się udało powódka skierowała do pozwanych wezwanie do zapłaty, a następnie wniosła pozew o zapłatę. W takim stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, iż uwzględnienie zarzutu przedawnienia byłoby sprzeczne z zasadami współżycia określonymi w art. 5 k.c. albowiem w sytuacji gdy wierzyciel nie zna kręgu spadkobierców po zmarłym dłużniku nie ma innej drogi jak ich poszukiwanie na drodze postępowania sądowego toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Powódka z tej drogi niezwłocznie skorzystała, a w związku z tym iż Sąd podejmował liczne czynności zmierzające do odszukania pozwanych postępowanie przeciągnęło się do przedawnienia roszczenia.

Sąd Okręgowy, mając powyższe na uwadze na mocy art. 386 § 1 k.p.c. i art. 5 k.c. w z. z art. 118 k.c. zmienił zaskarżone postanowienie i orzekł jak w sentencji. Konsekwencją tego rozstrzygnięcia jest również zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kosztów procesu oraz kosztów postępowania odwoławczego zgodnie z art. 98 k.p.c.

SSO Marcin Rak SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Lucyna Morys – Magiera