Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2017 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Napiórkowska - Kasa

Protokolant: protokolant sądowy Lena Siedlecka

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2017 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy P. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)w W.

o zasiłek macierzyński

na skutek odwołania P. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)w W. z dnia (...)r. znak: (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt. VI U 129/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...)., znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)w W., odmówił ubezpieczonemu P. K. prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres od 08.12.2015r. do 21.12.2015r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy zaznaczał, że zgodnie z przepisami art. 29 ust. 5a ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa i art. 182 k.p. zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy, jako okres urlopu ojcowskiego. W dalszej części uzasadnienia organ rentowy podnosił, że wniosek ubezpieczonego o wypłatę zasiłku należy złożyć przed terminem rozpoczęcia korzystania z zasiłku macierzyńskiego, zaś z dokumentacji wynika, że odwołujący złożył wniosek w dniu 08.12.2015r. nie zachował, więc przewidzianego powoływanymi przepisami terminu na złożenie wniosku, tj. przed rozpoczęciem urlopu w związku, z czym nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego za w/w okres.

(decyzja z dnia 29 stycznia 2016 roku – akta rentowe)

Od powyższej decyzji, w dniu 01 marca 2016 roku, P. K. wniósł odwołanie. W uzasadnieniu odwołania, ubezpieczony oświadczył, że zaskarża w całości decyzję z dnia (...)., znak: (...)i zarzuca jej naruszenie art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. (Dz. U. 1960 nr 30, poz. 168, dalej zwana k.p.a.) poprzez niedokładne określenie podstawy prawnej rozstrzygnięcia tj. podanie art. 182, podczas gdy organ powinien podać dokładną podstawę tj. art. 182 ^{( 3)} § 2 k.p., następnie naruszenie art. 182 ^{( 3)} § 2 k.p. z uwagi na jego zastosowanie i przyjęcie, że odwołujący powinien złożyć wniosek o udzielenie urlopu przed jego rozpoczęciem, zdaniem odwołującego przepis ten nie ma zastosowania w jego przypadku, a odwołujący ma obowiązek zawiadomić ZUS o zmianach dopiero po ich zajściu, oraz naruszenie art. 29 ust. 5a ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez nie przyznanie zasiłku ojcowskiego, podczas gdy odwołujący spełnił wszystkie przesłanki. Odwołujący wniósł, zatem o zmianę decyzji poprzez przyznanie zasiłku macierzyńskiego za okres od 08.12.2015 do 21.12.2015r.

(odwołanie – k. 1-5)

W odpowiedzi na odwołanie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)w W. wniósł o oddalenie odwołania i rozpoznanie sprawy także pod nieobecność organu rentowego oraz doręczenie odpisu sentencji prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wskazywał, że ubezpieczony prowadzący działalność gospodarczą złożył w dniu 08.12.2015r., wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego tj. od 08.12.2015 do 21.12.2015r., a więc po terminie na jego złożenie. W dalszej części uzasadnienia organ rentowy podnosił jak w decyzji z dnia (...)., i podtrzymał decyzję, jako zasadną.

(odpowiedź na odwołanie – k. 7-8)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. K. z wykształcenia jest adwokatem. Prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. W dniu (...) urodziło mu się dziecko, małżonka odwołującego się wykorzystała w dniu 08.12.2015r. 14 tygodni zasiłku macierzyńskiego, a w dniu 08.12.2015r. odwołujący złożył wniosek o zasiłek macierzyński za okres ustalony, jako urlop ojcowski w terminie od 08.12.2015r. do 21.12.2015r.

(bezsporne, nadto: wniosek - akta rentowe, odpis skrócony aktu urodzenia – akta rentowe, zeznania odwołującego się – protokół z rozprawy z dnia 27.09.2016r. od 00:02:26 do 00:17:03)

Organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres od 08.12.2015 do 21.12.2015r.

(dowód: decyzja z dnia 29 stycznia 2016 roku – akta rentowe)

Sąd ustalając powyższy stan faktyczny oparł się na dowodach w postaci dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz aktach organu rentowego. Sąd w swoich ustaleniach uznał złożone dokumenty za kluczowe dla rozpoznania niniejszej sprawy i stanowiące podstawę jej rozstrzygnięcia, zaś strony nie składały dodatkowych wniosków dowodowych w sprawie, nie podnosiły też autentyczności składanych dokumentów. Ponadto, ustalając stan faktyczny Sąd oparł się także częściowo na zeznaniach ubezpieczonego P. K..

Sąd zważył co następuje:

Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie była kwestia przysługiwania odwołującemu się P. K. prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres od 08.12.2015r. do 21.12.2015r.

Materialno prawną podstawą roszczeń ubezpieczonego w podanym zakresie jest
art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. – Dz. U. z 2014 roku, poz. 159 z późn. zm.) zgodnie, z którym zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy, jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego.

Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy tj.
art. 182 ³ § 2 (Dz.U. z 2014 r. poz. 1502), który stanowi, że urlop ojcowski jest udzielany na pisemny wniosek pracownika - ojca wychowującego dziecko, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Do wniosku dołącza się dokumenty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 186 ^8a. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.

Ponadto zgodnie z § 19 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 02 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2012 r. poz. 444), wydanym na podstawie art. 59 ust. 15 ustawy zasiłkowej, dowodami stanowiącymi podstawę przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego przysługującego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, w razie gdy zasiłek macierzyński za okres bezpośrednio poprzedzający okres objęty wnioskiem o udzielenie takiego urlopu był pobierany przez drugiego z rodziców dziecka, jest wniosek ubezpieczonego złożony płatnikowi zasiłku przed terminem rozpoczęcia korzystania z tego zasiłku za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego – w przypadku ubezpieczonego niebędącego pracownikiem.

Z cytowanego § 19 pkt. 3 Rozporządzenia wynika zatem wyraźnie, iż podstawę przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego przysługującego m.in. za okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, w przypadku ubezpieczonego nie będącego pracownikiem, stanowi wniosek ubezpieczonego złożony płatnikowi zasiłku macierzyńskiego przed terminem rozpoczęcia korzystania z tego zasiłku za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Niewątpliwie, więc ubezpieczony jest zobligowany do złożenia w organie rentowym wniosku o wypłatę świadczeń za ten okres określony w przepisach prawa pracy. Bezsprzecznie także termin do złożenia wniosku o zasiłek macierzyński za dodatkowy okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego istnieje, przy czym nie precyzują go przepisy ustawy zasiłkowej ani przywołanego Rozporządzenia, lecz tylko i wyłącznie przepisy Kodeksu pracy, do którego przedmiotowy przepis także w przypadku ubezpieczonych niebędących pracownikami odsyła.

Wniosek o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego powinien być złożony w terminie wynikającym z art. 182 ³ §2 k.p. i jest on nie krótszy niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.

W rozpatrywanym stanie faktycznym wnioskodawca z dniem 08.12.2015r. wystąpił z wnioskiem o zasiłek macierzyński za okres ustalony, jako urlop ojcowski tj. od dnia 08.12.2015r. do dnia 21.12.2015r. Niewątpliwie wniosek ten został złożony z uchybieniem wymaganego terminu.

Oceny tej nie zmienia podnoszona przez wnioskodawcę okoliczność, że organ rentowy w decyzji z dnia 29.01.2016r. powołał niedokładną podstawę prawną w postaci art. 182 k.p. Przyczyna ta nie konwaliduje, bowiem faktu złożenia przedmiotowego wniosku po terminie. Podkreślenia wymaga, że skorzystanie z tego uprawnienia, jak i uzyskanie stosownych świadczeń z tego tytułu, wymaga dochowania należytej staranności i dbałości o własne interesy. Wnioskodawca nie wykazał się wskazaną dbałością i nie dochował terminu do złożenia wniosku o sporny zasiłek macierzyński za okres ustalony, jako urlop ojcowski. Stąd też nie może oczekiwać jego wypłaty za sporny okres.

Podnieść należy też, iż podstawą przyznania świadczeń z ubezpieczenia społecznego mogą być tylko przepisy prawa, a nie zasady współżycia społecznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1998 r., II UKN 379/98). Przepisy prawa ubezpieczeń społecznych mają, bowiem charakter ścisły, bezwzględnie obowiązujący - stąd zarówno warunki nabycia prawa do świadczeń, jak też wysokość tychże świadczeń i zasady ich wypłaty są sformalizowane. Wyłącza to możliwość wykładani tych przepisów z uwzględnieniem reguł słuszności. W związku z tym niedopuszczalnym jest, więc orzekanie o wypłacie świadczeń w oparciu wyłącznie o przekonanie o trudnej sytuacji życiowej czy finansowej strony. Fakt nieuzyskania przez wnioskodawcę, który jest wykonującym zawód adwokata fachowej pomocy przy dochodzeniu świadczeń związanych z urlopem ojcowskim, pozostaje, więc bez wpływu na wynik rozstrzygnięcia w rozpoznawanej sprawie.

Przepisy Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012r. w sprawie określenia dowodów, stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wyraźnie stanowią, że stosowny wniosek powinien być złożony płatnikowi zasiłku macierzyńskiego przed terminem korzystania z tego zasiłku. Ustawa nie przewiduje w tym zakresie żadnych wyjątków, nie zawiera również odesłania do odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Termin ten nie podlega, więc przywróceniu, jak również nie może być przesunięty. Tym samym przekroczenie terminu do złożenia wniosku o wskazane świadczenie przez ubezpieczonego nie może być uznane za prawnie obojętne.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.