Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV P 156/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2017 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie IV Wydział Pracy w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Sądu Rejonowego Marek Osowicki

Ławnicy:

Sonia Klonowska, Tadeusz Dymnicki

Protokolant:

stażysta Paulina Barwińska

po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2017 roku w Człuchowie

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko Miejsko -Gminnemu Ośrodkowi Pomocy (...) w C.

dotyczące rozwiązania umowy o pracę

I.  Przywraca powoda J. S. do pracy u pozwanego Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w C. na poprzednich warunkach,

II.  Zasądza od pozwanego Miejsko -Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w C. na rzecz powoda J. S. kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem kosztów procesu,

III.  Nakazuje ściągnąć od pozwanego Miejsko -Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w C. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Człuchowie kwotę 2.283,00 zł (dwa tysiące dwieście osiemdziesiąt trzy złote) tytułem kosztów sądowych.

Sygn. akt IV P 156/15

UZASADNIENIE

Pełnomocnik powoda J. S. wniósł powództwo przeciwko Miejsko Gminnemu Ośrodkowi Pomocy (...) w C. o przywrócenie powoda do pracy na poprzednich warunkach i zasądzenie od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego powództwa podniósł, iż przyczyny oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę są nieprawdziwe. Sformułowane przez pozwanego zarzuty nie pozostają w jakimkolwiek związku z ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych, które może stać się przesłanką do złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 Kodeksu pracy. Powód nie wyłudził czegokolwiek i kiedykolwiek od pracodawcy. W umowach zlecenia, które powód zawierał z pozwanym uzgodniona przez strony była stawka godzinowa za prowadzenie terapii i zgodnie z tą stawką wystawiane były rachunki obciążające pozwanego. Względem powoda nie toczy się żadne postępowanie karne. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie jednego miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Kontekst oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę wskazuje, iż pracodawca miał wiedzę o wszystkich okolicznościach związanych ze świadczeniem przez powoda pracy, jak również z wykonywaniem przez niego zobowiązań w ramach umów cywilnoprawnych dużo wcześniej, co wyklucza możliwość zastosowania trybu rozwiązania umowy o pracę, który zastosował pozwany względem powoda.

Pełnomocnik pozwanego (...) w C. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi podniósł, że adresatami programu terapii pogłębionej „after care” mogą być jedynie (...). Powód jako pełnomocnik burmistrza do spraw profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych miał szczególny obowiązek znajomości przepisów prawa, albowiem to on obowiązany był do nadzoru i realizacji programu gminnego. Powód będąc pełnomocnikiem Burmistrza C. ds. (...), a także samodzielnym referentem w Ośrodku (...) oraz zatrudnionym na umowę zlecenia instruktorem terapii „after care” mającym szczególny obowiązek czuwania nad przestrzeganiem i realizacją przepisów wydanych przez Radę Miasta C. i Burmistrza C., wbrew wydanym przez te organy zasadom, dopuszczał do udziału w terapii „after care” osoby spoza Gminy C. wyrządzając w ten sposób gminie szkodę w wysokości nie mniejszej niż 138 730 złotych. Powód zawarł umowy zlecenia na świadczenie usług terapeutycznych i pomimo nieprowadzenia terapii „aftre care” w styczniu 2004 r. , w styczniu i lutym 2006 r. , styczniu , lutym i marcu 2007 r. , styczniu i lutym 2008 r. , w grudniu 2009, w styczniu i lutym 2010 r. i 2011 r. , w styczniu, lutym i grudniu 2012 r., i od stycznia do września 2013 r. oraz w listopadzie i grudniu 2014 r. wystawił rachunki. W okresie od stycznia do grudnia 2006 r. i 2007 r. wystawił rachunki na wyższą kwotę niż wynikająca z umów zlecenia.

Sąd ustalił co następuje:

Powód J. S. był zatrudniony w pozwanym Miejsko Gminnym Ośrodku Pomocy (...) w C. od 1.06.2006 r. do 31.03.2008 r. i od 1.01.2009 r. do 31.12.2013 r. jako koordynator projektu (...).

(dowód: akta osobowe powoda).

Powód J. S. ostatnio był zatrudniony w pozwanym Miejsko Gminnym Ośrodku Pomocy (...) w C. od 2.01.2014 r. do 10.11.2015 r. na stanowisku starszego referenta w Ośrodku (...) w C. przy (...) w C..

(dowód: akta osobowe powoda cz. C, świadectwo pracy k.3).

Pracodawca 2.01.2014 r. określił powodowi pisemny zakres czynności (obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności), w pkt. E określił szczegółowy zakres obowiązków do których należało przyjmowanie interesantów oraz udzielanie informacji związanych z pracą (...), odbieranie telefonów, faksów i poczty elektronicznej, przedkładanie pism i korespondencji do aprobaty dyrektora, prowadzenie dokumentacji z działań prowadzonych w (...), kierowanie realizacją kampanii profilaktycznych organizowanych przez (...), prowadzenie Zespołu (...), prowadzenie dokumentacji Administratora (...), rozmowy indywidualne w punkcie konsultacyjnym, motywowanie do leczenia, rozmowy indywidualne w punkcie konsultacyjnym, na temat podjęcia terapii przeciwdziałania przemocy i prowadzenie dokumentacji i spraw administracyjno – biurowych ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

(dowód: akta osobowe powoda cz. B, zakres czynności k.18).

Powód wykonywał terapię uzależnień na podstawie zawartych z pozwanym (...) w C. umów zlecenia.

(dowód: umowy zlecenia k.15-17).

Powód wystawiał rachunki za wykonane zlecenie terapii pogłębionej, które pod względem merytorycznym i formalnym były akceptowane przez dyrektora (...) w C. i trafiały do księgowości, gdzie były kontrolowane pod względem zgodności z zawartą umową zlecenia. Usługi były wykonywane przez powoda zgodnie z preliminarzem przyjętym przez R. M. w C.. Powód był pełnomocnikiem Burmistrza C. do spraw rozwiązywania problemów alkoholowych. Powód raz w miesiącu przedstawiał dyrektor (...) w C. sprawozdania z pracy koordynatorów. Powód terapię w ramach zlecenia wykonywał po pracy w pozwanym ośrodku oraz prowadził mitingi w soboty i niedziele. Otrzymywał wynagrodzenie za godzinę terapii a nie za ilość uczestników. W sytuacji uczestniczenia w terapii poza mieszkańcami gminy osób z poza gminy nie było to ze szkodą dla gminy bo cały program przyjęty przez gminę był realizowany. Burmistrz C. i dyrektor (...) w C. mieli bieżącą wiedzę o wykonywaniu terapii pogłębionej przez powoda. Burmistrz kontrolował wydatkowanie środków gminy przeznaczonych na profilaktykę uzależnień i nie stwierdzono nieprawidłowości.

(dowód: zeznania świadków k.90-94 W. B. od 00:09:23 do 00:27:59, M. J. od 01:00:13 do 01:23:42, J. L. od 01:24:06 do 01:50:23).

Burmistrz Miasta C. od kwietnia 2015 r. do listopada 2015 r. prowadziła kontrolę problemową z zakresu realizacji Gminnego Programu (...) Alkoholowej, protokół z powyższej kontroli sporządzono 9.11.2015 r. . Dyrektor (...) w C. w dniu 9.11.2015 r. została zapoznana z protokołem kontroli problemowej z zakresu realizacji Gminnego Programu (...) Alkoholowej.

(dowód: protokół kontroli problemowej z zakresu realizacji Gminnego Programu (...) Alkoholowej, zeznania świadka J. F. k.92 od 00:39:33 do 00:41:28).

Pozwany (...) w C. pisemnym oświadczeniem woli z 10.11.2015 r. rozwiązał z powodem umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych określone w art. 52 § 1 pkt 1 i pkt 2 Kodeksu pracy, polegające na tym, że będąc zatrudnionym na czas określony od 1 czerwca 2006 roku do 31 marca 2008 roku jako koordynator projektu w Ośrodku (...) w C. przy Miejsko – Gminnym Ośrodku Pomocy (...) w C. ( (...) w C.), a następnie od dnia 1 lipca 2008 roku, w ciągłości stosunku pracy, jako instruktor terapii w Ośrodku (...) w C. przy (...) w C. i dalej kierownik projektu w Ośrodku (...) w C. przy (...) w C., a następnie od dnia 31 grudnia 2013 roku jako starszy referent z zakresem obowiązków samodzielnego referenta Ośrodka (...) w C. przy (...) w C. a jednocześnie od dnia 1 sierpnia 2008 roku pełniąc funkcję Pełnomocnika Burmistrza C. ds. (...) oraz przez cały opisany powyżej okres, aż do marca 2015 roku, będąc zatrudnionym przez (...) w C., na podstawie umowy zlecenia na świadczenie usług instruktora terapeuty leczenia uzależnień w ramach terapii rozszerzonej „after care”, niewłaściwie nadzorował, koordynował i realizował powierzone mu zadania z zakresu profilaktyki i leczenia uzależnień, a w szczególności: pomimo obowiązku wynikającego z ustaw, uchwał Rady Miejskiej w C., zarządzeń Burmistrza Czeska i Gminnego Programu Rozwiązywania problemów Alkoholowych oraz Programu (...) Ponadpodstawowej (...), jako merytorycznie odpowiedzialny samodzielny pracownik Ośrodka (...) ; Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w C. przy (...) w C., a także Pełnomocnik Burmistrza C. ds. (...) i instruktor terapii nie dochował pan staranności, aby z poszczególnymi pacjentami zgłaszającymi się na leczenie terapeutyczne zawarto stosowne umowy, nie zadbał, aby okres prowadzonej terapii był właściwie rejestrowany i odnotowywany, przyjmował okresowe sprawozdania bez podpisu osoby je sporządzającej. Nie zadbał , aby w umowach zlecenia na prowadzenie terapii „after care” zawarto zapis o sposobie merytorycznego rozliczenia wykonanej usługi; jako samodzielny referent w Ośrodku (...), jako samodzielny referent w Ośrodku (...) w C. przy (...) w C., odpowiedzialny za realizację określonych w tym zakresie zadań, a jednocześnie pełnomocnik Burmistrza C. ds. (...), a także zatrudniony na umowę zlecenia instruktor terapii „after care” mający z racji pełnionych funkcji szczególny obowiązek czuwania nad przestrzeganiem i realizacją przepisów wydanych przez Radę Miejską w C. i Burmistrza C., wbrew wydanym przez te organy zasadom, dopuszczał Pan do udziału w terapii „after care” osoby spoza Gminy C., wyrządzając w ten sposób Gminie szkodę w wysokości nie mniejszej niż 138730 złotych; w toku kontroli problemowej za lata 2004 – 2015 ustalono, że jako instruktor terapii działający w ramach umowy zlecenia zawartej z (...) w C. przedstawił kilkadziesiąt rachunków z przeprowadzonej terapii „after care” potwierdzając jej wykonanie, gdy w rzeczywistości terapia nie była prowadzona, za co nienależnie pobrał kwotę 41 786 złotych; w latach 2006 – 2007 wystawiał zawyżone w stosunku do zawartych umów rachunki z tytuły prowadzonej terapii „after care”, wyłudzając w ten sposób nienależne powodowi środki w wysokości 6600 złotych na szkodę (...) w C.; jako samodzielny pracownik samorządowy zatrudniony w Ośrodku (...) w C. przy (...) w C., działał wbrew określonej w ustawie zasadzie, iż pracownik samorządowy nie może wykonywać zajęć pozostających w sprzeczności lub związanych z zajęciami, które wykonuje w ramach obowiązków służbowych, wywołujących uzasadnione podejrzenie o stronniczość lub interesowność. Efektem naruszenia tej zasady było pełnienie funkcji nadzorczych i koordynacyjnych w imieniu Burmistrza C., a jednocześnie realizowanie tych samych zadań jako pracownik merytoryczny i instruktor terapii leczenia uzależnień w ramach terapii „after care”, co doprowadziło m.in. do wyłudzania pieniędzy za terapię, której w określonych w protokole kontroli problemowej okresach nie prowadzono, oraz za prowadzenie terapii wobec pacjentów z innych gmin, którzy nie byli do niej uprawnieni; bez zgody i wiedzy przełożonych podejmował pracę w charakterze instruktora terapii na rzecz innych gmin, czym działał na szkodę Gminy C.. Popełnienie oczywistego przestępstwa polegającego na wyłudzeniu w latach 2006 - 2007 kwoty 6600 złotych na szkodę (...) w C..

(dowód: akta osobowe powódki cz. C rozwiązanie umowy o pracę k. 6).

Prokuratura Okręgowa w Słupsku postanowieniem z 27.12.2016 r. r. sygn. akt V PO Ds. 61.2015 umorzyła śledztwo dotyczące pracowników pozwanego w tym powoda wobec braków znamion czynów zabronionych.

(dowód: kserokopia postanowienia z 27.12.2016 r. r. sygn. akt V PO Ds. 61.2015 k131-161).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo o przywrócenie do pracy jest uzasadnione.

Zgodnie z przepisem art. 52 § 1 pkt. 1 i 2 k.p pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych oraz popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem.

Należy podkreślić, iż rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 k.p. jako nadzwyczajny sposób rozwiązania stosunku pracy, powinno być stosowane przez pracodawcę wyjątkowo i z dużą ostrożnością (zobacz: wyrok SN 2012-11-29, II PK 116/12). Nie każde bowiem naruszenie obowiązków pracowniczych usprawiedliwia sięgnięcie do art. 52 k.p. Stosowanie tego trybu rozwiązania uzasadnia tylko ciężkie naruszenie i to podstawowych obowiązków pracowniczych. Wprawdzie ustawodawca nie sprecyzował w kodeksie pracy pojęcia zawinionego naruszenia obowiązków pracowniczych, wydaje się jednak, że przy ustaleniu ciężkości ich naruszenia winien być brany pod uwagę stopień winy pracownika, intensywność i jej nasilenie (umyślność i rażące niedbalstwo), intencje pracownika, pobudki jego działania (komentarz do kodeksu pracy pod redakcją prof. dr hab. Urszuli Jackowiak, Fundacja Gospodarcza Gdynia 2001, str. 192, II BP 4/12 - wyrok SN - Izba Pracy z dnia 08-11-2012).

Wskazanie w pisemnym oświadczeniu zakładu pracy przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę na podstawie art. 52 KP przesądza o tym, że spór toczy się tylko w granicach zarzutu skonkretyzowanego w pisemnym oświadczeniu, a zakład pracy pozbawiony jest możliwości powoływania się w toku postępowania na inne przyczyny, które również mogłyby uzasadniać tryb zwolnienia z pracy przewidziany w art. 52 KP ( I PKN 53/01 - wyrok SN - Izba Pracy z dnia 28-03-2002).
W bogatym orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalił się pogląd, iż przyczyna rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia musi być konkretna i rzeczywista. Rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem bez wypowiedzenia podlega szeregu rygorom, przewidzianym w art. 30 § 4, art. 52 § 1 -3 KP. Dotyczą one formy i treści pisma rozwiązującego umowę, przyczyn, których zaistnienie czyni dopuszczalnym rozwiązanie umowy w tym trybie, terminu do złożenia oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy.

Pracodawca jako przyczynę zwolnienia powoda w pisemnym oświadczeniu z 10.11.2015 r. wskazał, ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych określone w art. 52 § 1 pkt 1 i 2 Kodeksu pracy i powołał obszerne przyczyny rozwiązania stosunku pracy w powyższym trybie.

Ciężar udowodnienia przyczyny zwolnienia dyscyplinarnego w niniejszej sprawie spoczywał na pracodawcy (art. 6 k.c.). Sąd nie jest natomiast związany oceną pracodawcy co do stopnia ciężkości naruszenia obowiązków pracowniczych czy zakwalifikowania ich do podstawowych obowiązków pracowniczych.

O stopniu winy wnioskuje się na podstawie całokształtu okoliczności związanych z zachowaniem pracownika. Przyjmuje się, że jeżeli pracownik przewiduje wystąpienie szkodliwego skutku swojego zachowania i celowo do niego zmierza lub co najmniej się nań godzi, można mu przypisać winę umyślną. Rażące niedbalstwo jest natomiast wyższym od niedbalstwa stopniem winy nieumyślnej. O ile niedbalstwo określa się jako niedołożenie należytej staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju, to przez rażące niedbalstwo rozumie się niezachowanie minimalnych (elementarnych) zasad prawidłowego zachowania się w danej sytuacji. O przypisaniu danej osobie winy w tej postaci decyduje zatem zachowanie się przez nią w określonej sytuacji w sposób odbiegający od miernika staranności minimalnej (tak: postan. SN z 4.06.2013 r. , II PK 35/13).

W art. 52 § 1 pkt 2 k.p. wprowadzono kolejną przesłankę dopuszczalności zwolnienia dyscyplinarnego. Czynność taka może mieć miejsce w przypadku popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem. Warunki zastosowania wskazanego przepisu są następujące. Po pierwsze, popełnienie przestępstwa. Po drugie, wystąpienie zdarzenia podczas trwania umowy o pracę. Po trzecie, przestępstwo uniemożliwia dalsze zatrudnienie sprawcy na zajmowanym stanowisku. Po czwarte, oczywistość przestępstwa lub prawomocny wyrok w tej kwestii.

Powyższy przepis wskazuje wprost, że przestępstwo powinno być oczywiste lub stwierdzone prawomocnym wyrokiem. Przestępstwo jest oczywiste, jeżeli nienasuwający wątpliwości stan faktyczny pozwala na pewne stwierdzenie, iż pracownik dopuścił się czynu zagrożonego sankcją karną przez ustawę. Nie można natomiast uznać oczywistości przestępstwa pracownika, jeżeli brak jest pewności, czy przestępstwo w ogóle zostało popełnione albo kto dopuścił się czynu przestępnego (zob. wyr. SN z 31.1.1977 r., I PRN 141/76, (...) 1978, Nr 4, s. 64; post. SN z 18.1.2008 r., II PK 269/07, L.). (...) popełnienia przestępstwa w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 2 k.p. może być stwierdzona nie tylko na podstawie prawomocnego wyroku skazującego, ale również na podstawie oceny konkretnego zdarzenia, które nie pozostawia wątpliwości, że przestępstwo zostało popełnione (zob. wyr. SN z 4.4.1979 r., I PR 13/79, OSNCP 1979, Nr 11, poz. 221). Przyjęcie zgodności z prawem zastosowania przez pracodawcę szczególnego sposobu natychmiastowego pozbycia się pracownika na podstawie art. 52 § 1 pkt 2 k.p., któremu pracodawca zarzucił oczywiste popełnienie przestępstwa uniemożliwiającego dalsze zatrudnienie, wymaga istnienia tej oczywistości przed złożeniem oświadczenia woli w przedmiocie rozwiązania z tego powodu umowy o pracę i nie może być wynikiem przeprowadzonego postępowania dowodowego w sprawie pracowniczej (vide: Kodeks pracy. Komentarz red. prof. dr hab. A. S.

rok:

2017

, Wydanie:

3).

W ocenie sądu strona pozwana nie wykazała w toku procesu , mimo spoczywającego na niej ciężaru dowodu, by powód w sposób umyślny lub w skutek rażącego niedbalstwa naruszył podstawowe obowiązki pracownicze i by powód dopuścił się popełnienia oczywistego przestępstwa lub stwierdzonego prawomocnym wyrokiem sądu oraz by wystąpiły wyjątkowe okoliczności uzasadniające zwolnienie powoda w nadzwyczajnym trybie dyscyplinarnym.

Należy zgodzić się ze stanowiskiem powoda, iż przyczyny rozwiązania z powodem umowy o pracę bez wypowiedzenia, wskazane w pisemnym oświadczeniu pracodawcy z 10.11.2015 r. dotyczyły w istocie wykonywania przez powoda umów cywilnoprawnych zlecenia usług terapii pogłębionej „after care” tj. „niewłaściwego nadzorowania, koordynowania i realizowania powierzonych zadań z zakresu profilaktyki i leczenia uzależnień”.

W niniejszej sprawie nie potwierdziły się zarzuty kierowane pod adresem powoda polegające na pobraniu nienależnych wynagrodzeń na podstawie umów zlecenia i wyłudzeniu nienależnych pieniędzy o czym świadczy postanowienie Prokuratury Okręgowej w Słupsku z 27.12.2016 r. r. sygn. akt V PO Ds. 61.2015, na mocy którego umorzono śledztwo dotyczące pracowników pozwanego, w tym powoda wobec braków znamion czynów zabronionych.

W ocenie sądu strona pozwana nie wykazała też, iż przywrócenie powoda do pracy jest niemożliwe lub niecelowe.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd na podstawie art. 56 § 1 k.p.. przywrócił powoda do pracy u pozwanego na poprzednich warunkach.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i § 11 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 31 lipca 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1078), zasadzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 180 zł tytułem kosztów procesu.

O kosztach sądowych sąd orzekł na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 k.p.c.

Z.

1. (...)

2. (...).

3. (...)

C., 4 maja 2017 r.