Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 lipca 2015 r. wniesionym do tut. Sądu dnia 16 lipca 2015 r. małoletnia powódka O. R., reprezentowana przez ojca M. R. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanej M. R. (2) alimentów w kwocie po 1.200 zł miesięcznie płatnych z góry do dnia 10. każdego miesiąca do rąk matki małoletniej powódki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w płatności. Jednocześnie powódka wystąpiła z żądaniem udzielenia zabezpieczenia powództwa poprzez zobowiązanie pozwanej do świadczenia na jej rzecz kwoty po 1.200 zł miesięcznie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania

W uzasadnieniu podniesiono, iż powódka W. R. jest córką pozwanej M. R. (2) i M. R. (1), pochodzi z ich związku małżeńskiego. Dalej wskazano, że małoletnia W. od dnia 22 lutego 2015 r. nie zamieszkuje z matką, a pozwana nie wykonuje władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką W., początkowo małoletnia zamieszkiwała z babcią, a od wakacji letnich przeprowadziła się do ojca - M. R. (1). Podkreślono, że obowiązek alimentacyjny w równym stopniu spoczywa na obojgu rodzicach, a ojciec małoletniej oprócz tego, że utrzymuje córkę, swój obowiązek alimentacyjny wyczerpuje poprzez sprawowanie osobistej opieki nad małoletnią, natomiast pozwana od czasu wyrzucenia córki z domu, właściwie nie kontaktuje się z dzieckiem, nie interesuje się potrzebami córki i nie przekazuje żadnych kwot na utrzymanie małoletniej W., a próby ugodowego załatwienia kwestii związanych z dobrowolnym łożeniem przez pozwaną na rzecz małoletniej W. renty alimentacyjnej, okazały się bezskuteczne. Podniesiono, że koszt utrzymania małoletniej W. R. kształtuje się na poziomie około 2.400 zł miesięcznie, a na koszty te składają się wydatki związane z zakupem odzieży, wyżywienia, środków czystości, wydatkami związanymi z rozrywką i zajęciami pozaszkolnymi. W piśmie zaznaczono, że pozwana M. R. (2) ma duże możliwości zarobkowe i majątkowe, zatem może i powinna odpowiednio partycypować w utrzymaniu małoletniej powódki. Podkreślono, że fakt, iż w chwili obecnej pozwana nie przekazuje żadnych kwot na utrzymanie dziecka nie jest wynikiem jej złej sytuacji materialnej a jedynie elementarnym brakiem poczucia odpowiedzialności za czyny własne oraz los dziecka. Podniesiono, że pozwana prowadzi własną działalność gospodarczą „….”; „…." M. R. (3), jest członkiem rady nadzorczej FUNDACJI (...), a posiadany przez nią majątek i osiągane dochody pozwalają jej na życie na wysokiej stopie. Podkreślono, że pozwana posiada oszczędności w formie lokat, funduszy inwestycyjnych na kwotę ponad 200.000 zł, posiada nowe, komfortowo wyposażone trzypokojowe mieszkanie na ul. (...), samochód marki A. (...) o wartości nie niższej niż 50 000 zł. Dalej wskazano, że wysoka stopa życiowa pozwanej pozwala jej na korzystanie z pomocy domowej w formie sprzątaczki, a ponadto dzięki wysokim osiąganym dochodom pozwana w ciągu ostatnich 12 miesięcy odbyła kilka podróży zagranicznych m.in. na Korsykę, do W. czy do Indonezji i jak i wiele wycieczek krajowych.

Na rozprawie w dniu 1 października 2015 r. Sąd postanowieniem uwzględnił wniosek o udzielenie zabezpieczenia zasądzając od pozwanej na rzecz powódki tytułem renty alimentacyjne na czas trwania procesu kwotę po 1.000 zł miesięcznie od dnia 16 lipca 2015 r. na bieżąco, w pozostałym zakresie oddalając wniosek o zabezpieczenie.

Sąd na rozprawie w dniu 1 października 2015 r. na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 kpc zawiesił niniejsze postępowanie do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy I. N. 996/14 toczącej się przed tut. Sądem.

W dniu 26 października 2015 r. wpłynęło do tut. Sądu zażalenie pozwanej na powyższe orzeczenie.

Postanowieniem z dnia 29 października 2015r. Sąd Rejonowy Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu na podstawie z art. 370 k.p.c. w zw. z 397 § 2 k.p.c. odrzucił zażalenie pozwanej M. R. (2) z dnia 26 października 2015 r.

Pismem z dnia 9 listopada 2015 r. wpłynęło do tut. Sądu zażalenie na postanowienie odrzucające zażalenie z dnia 29 października 2015 r., w którym strona pozwana wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i nadanie biegu zażalenia na postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia celem rozpoznania wniosku o przywrócenie terminu do złożenia zażalenia.

Postanowieniem z dnia 1 kwietnia 2016 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu w sprawie XV Cz 2165/15 uchylił zaskarżone postanowienie z dnia 29 października 2015 r.

Postanowieniem z dnia 17 maja 2016 r. Sąd podjął zawieszone postępowanie.

Postanowieniem z dnia 16 sierpnia 2016 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu w sprawie XV Cz 1145/16 oddalił zażalenie pozwanej na postanowienie zabezpieczające z dnia 1 października 2015 r.

Na rozprawie w dniu 10 stycznia 2017 r. pozwana M. R. (2) podała, że mogłaby płacić alimenty na powódkę w wysokości 750 zł miesięcznie, a ojciec powódki stwierdził, że skłonny byłby obniżyć kwotę żądanych alimentów do kwoty 850 zł miesięcznie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Małoletnia powódka W. R. urodzona (...) pochodzi ze związku małżeńskiego M. R. (2) i M. R. (1) rozwiązanego przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 8 października 2007 r. wydanego w sprawie o sygn. akt XII C 578/05. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron W. urodzoną (...) w P. i O. urodzoną (...) w P. Sąd Okręgowy w Poznaniu powierzył M. R. (2), pozostawiając ojcu prawo współdecydowania o najważniejszych sprawach dzieci.

W dniu składania pozwu w tutejszym Sądzie zawisła już sprawa o sygn. akt IV Nsm 966/14/2 z wniosku M. R. (1) o powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnią W. R., w której Sąd w trybie natychmiastowym zabezpieczającym na czas postępowania powierzyć wnioskodawcy M. R. (1) bieżącą pieczę nad małoletnią W. R. z ustaleniem miejsca pobytu tego dziecka u ojca, ograniczając władzę rodzicielską uczestniczki M. R. (2) do współdecydowania o najważniejszych sprawach dotyczących dziecka w postanowieniu.

W dniu 15 kwietnia 2016 r. wydano postanowienie końcowe o powierzeniu wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnią W. R. ojcu.

Małoletnia W. R. od dnia 22 lutego 2015 r. nie zamieszkuje z matką, a pozwana nie wykonuje władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką W.. Początkowo małoletnia zamieszkiwała z babcią, a od wakacji letnich 2015 r. przeprowadziła się do ojca - M. R. (1), gdzie mieszka nadal razem z ojcem, jego żoną, siostrą O. oraz przyrodnią siostrą M.. Miesięczny koszt utrzymania domu w czasie wydawania przez Sąd postanowienia zabezpieczającego kształtował się na poziomie około 773 zł, szczególności woda 147 zł, prąd 181 zł, gaz 216 zł, TV 109 zł, śmieci 120 zł.

Obecnie koszty utrzymania domu oscylują wokół kwoty 995 zł miesięcznie, w szczególności: gaz średnio około 350 zł (na koniec roku była dopłata 1.200 zł), woda około 200 zł, prąd średnio około 225 zł, TV 100 zł. Zatem na powódkę przypada 1/5 tych kosztów, w momencie wydawania postanowienia zabezpieczającego w kwocie ok. 154 zł miesięcznie, a obecnie około 200 zł miesięcznie.

Małoletnia W. R. w momencie wydawania postanowienia zabezpieczającego była uczennicą drugiej klasy, a obecnie jest uczennicą trzeciej klasy Gimnazjum. Usprawiedliwione koszty utrzymania powódki w oparciu o zeznania jej ojca i złożone dokumenty oraz zasady doświadczenia życiowego, w kontekście sytuacji jej rodziców i przy uwzględnieniu kosztów utrzymania mieszkania przypadających na małoletnią w momencie wydawania postępowania zabezpieczającego oscylowały wokół kwoty około 1.815 zł miesięcznie. Na koszty te składały się następujące średnie miesięczne wydatki: koszty eksploatacyjne mieszkania przypadające na powódkę około 154 zł (1/5 całości kosztów), wyżywienie 400 zł, odzież i obuwie 200 zł, środki czystości i higieny 150 zł, koszty związane ze szkołą ok. 100 zł (wyprawka, podręczniki, ubezpieczenie, Komitet rodzicielski, klasowe, wycieczki), leki i leczenie ok. 100 zł, kieszonkowe - rozrywka i kultura ok. 100 zł, P. 50 zł, koszty dowozu samochodem 50 zł, telefon 66 zł, wakacje 125 zł. Małoletnia W. miała zapewnione przez ojca korepetycje z j. angielskiego, a ich miesięczny koszt wynosił 100 zł. W. R. miała założony aparat ortodontyczny, a comiesięczne wizyty u ortodonty to koszt 80 zł, natomiast u dentysty 40 zł. Powódka uczęszczała na terapię psychologiczną, której koszt wynosił 100 zł miesięcznie.

Obecnie generalnie struktura potrzeb, związanych z nimi wydatków i ponoszonych przez M. R. (4) kosztów utrzymania córki nie uległa zasadniczej zmianie i wynosi około 1.755 zł miesięcznie. Na koszty te składałją się następujące średnie miesięczne wydatki: koszty eksploatacyjne mieszkania przypadające na powódkę około 200 zł (1/5 całości kosztów), wyżywienie 400 zł, odzież i obuwie 200 zł, kosmetyki, środki czystości i higieny 150 zł, koszty związane ze szkołą ok. 80 zł (wyprawka, podręczniki, ubezpieczenie, Komitet rodzicielski, klasowe, wycieczki), wycieczki szkolne 60 zł (całość kosztów około 750 zł podzielona na 12 miesięcy), leki i leczenie (w tym przeciwalergiczne) ok. 100 zł, kieszonkowe - rozrywka i kultura ok. 100 zł, P. 50 zł, koszty dowozu samochodem 50 zł, telefon 30 zł, wakacje 125 zł. Małoletnia W. nie ma obecnie dodatkowych lekcji z j. angielskiego, natomiast ma zapewnione według potrzeb trzy, cztery razy w miesiącu korepetycje z matematyki i chemii, a ich miesięczny koszt wynosi około 150 zł. W. R. nadal jest pod stałą kontrolą ortodonty, jednak wizyty kontrolne nie są obecnie co miesiąc, zatem ich koszt obecnie nie przekracza 20 zł miesięcznie, natomiast stomatologa wynosi również około 40 zł miesięcznie. Powódka aktualnie nie uczęszcza na terapię psychologiczną.

W czasie, gdy powódka mieszkała z matką, jej ojciec łożył na jej utrzymanie 900 zł miesięcznie, a przez pewien okres 1.125 zł miesięcznie.

Matka powódki praktycznie od momentu, gdyż małoletnia W. przestała z nią mieszkać praktycznie nie kontaktowała się z córką, nie interesowała się jej potrzebami i nie przekazywała żadnych kwot na utrzymanie córki, która była całkowicie na utrzymaniu ojca.

Mniej więcej od września 2016 roku pozwana bierze większy udział w życiu córki. Małoletnia W. jeździ do matki co drugi weekend, czasami u niej nocuje. M. R. (2) daje córce prezenty, często są to bardzo drogie rzeczy, na przykład ubrania markowych firm.

M. R. (1) z wykształcenia jest prawnikiem. Ojciec powódki prowadził działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jego miesięczne wynagrodzenie wynosiło około 3.000-4.000 zł miesięcznie netto. Od dnia 11 stycznia 2016 r. M. R. (1) zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony do dnia 31 sierpnia 2017 r. na stanowisku kierownika regionalnego ds. sprzedaży w firmie (...) S.A., a jego średnie wynagrodzenie wyniosło 6.010,80 zł miesięcznie netto.

Jak wynika z zeznania podatkowego za rok 2014 M. R. (1) uzyskał dochód w wysokości 76.946,85 zł.

M. R. (1) z tytułu podziału majątku wspólnego częściowo spłacił pozwaną kwotą 250.000 zł. Ojciec powódki spłaca kredyt hipoteczny, który wziął na spłatę byłej żony oraz wykończenie domu, a rata kredytu wynosi 2.500 zł miesięcznie.

M. R. (1) pozostaje w nowym związku małżeńskim, z którego ma córkę M. w wieku 4 lat. Żona M. R. (1) pracuje i zarabia około 3.000 zł netto miesięcznie.

Pozwana M. R. (2) z wykształcenia jest finansistką, bankowcem, w czasie sprawy o rozwód pracowała w banku (...) na stanowisku doradca klienta korporacyjnego, a jej wynagrodzenie wynosiło około 3.200 zł netto miesięcznie. Pozwana przez 16 lat pracowała w korporacjach finansowych na samodzielnych stanowiskach, a jej zarobki kształtowały się na poziomie 4.000-5.000 zł netto miesięcznie. Pozwana prowadziła działalność gospodarczą pod firmą „…..” M. R. (3), oraz pełniła funkcję członka Rady Nadzorczej Fundacji (...). W maju 2016 r. M. R. (2) zawiesiła prowadzenie swojej działalności gospodarczej z uwagi na wzrost składki ZUS i zarejestrowała się jako osoba bezrobotna w PUP. Pozwana w grudniu 2016 roku odwiesiła swoją działalność gospodarczą, wpisując w niej dodatkowo usługi rekrutacyjne, doradztwo personalne, handel, sprzedaż nieruchomości, usługi budowlane. Pozwana nawiązała również kontakty biznesowe z włoską firmą (...), która produkuje luksusowe kosmetyki, które M. R. (2) chce wprowadzić na polski rynek.

Pozwana spłaca kredyt hipoteczny, który wzięła w kwocie 265.000 zł, rata kredytu wynosi obecnie niecałe 1.000 zł miesięcznie. Do spłaty pozostało około 200.000 zł.

Pozwana w 2015-2016 roku otrzymała od rodziców darowiznę w wysokości 50.000 zł.

M. R. (2) nie ma obecnie żadnych zaległości w opłatach za mieszkanie oraz w spłacie kredytu.

M. R. (2) mieszka sama w komfortowo wyposażonym trzypokojowym mieszkaniu położonym w P. na ul. (...). Posiada samochód marki A. (...).

Miesięczne wydatki pozwanej kształtują się następująco: czynsz 600 zł, rata kredytu mieszkaniowego 925 zł, prąd 65 zł, ubezpieczenie mieszkania 19 zł, ubezpieczenie 14,28 zł, ubezpieczenie samochodu 63,70 zł, telefon 190 zł, paliwo 400 zł, wyżywienie 600 zł, kosmetyki, środki czystości i higieny, rozrywka 250 zł, leki i leczenie 150 zł, odzież i obuwie 200 zł.

M. R. (2) podała, że obecnie utrzymuje się ze sprzedawanych w komisach swoich luksusowych ubrań, rzeczy i mebli.

Pozwana w ciągu ostatnich miesięcy odbyła kilka podróży zagranicznych m.in. na Korsykę, do W. czy do Indonezji, ostatnio do Brazylii w listopadzie 2016 roku oraz wiele wycieczek krajowych.

M. R. (2) oprócz powódki na utrzymaniu ma jeszcze starsza córkę, na którą również powinna płacić alimenty w wysokości 1.000 zł miesięcznie. Łącznie aktualnie pozwana na obie córki powinna płacić alimenty w wysokości 2.000 zł miesięcznie, a płaci od września 2016 roku 1.300 zł miesięcznie na obie córki. Co warte uwagi pozwana sama wskazywała w trakcie sprawy o rozwód w 2007r., że koszty utrzymania małoletniej powódki W. to miesięcznie kwota 2600 zł wraz z wakacjami.

Dowód: akta SO w Poznaniu o sygn. XII C 578/05, dokumenty na kartach 5-7, 16-84, 100-154, 159-160, 229-233, 237-244, oraz zeznania przedstawiciela ustawowego powódki M. R. (1) (k. 85-86, 248-249), zeznania pozwanej M. R. (2) (k. 249-250)

Powyższy stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy, a wyszczególnionych powyżej oraz zeznań przedstawiciela ustawowego powódki M. R. (1) oraz pozwanej M. R. (2).

Uzyskane w sprawie dowody z dokumentów Sąd uznał za w pełni wiarygodne. Pochodzą one od uprawnionych organów i instytucji, wydanych w zakresie przysługujących im kompetencji. Autentyczności oraz prawdziwości zawartych w tych dokumentach treści nie kwestionowała w trybie art. 252 k.p.c. żadna ze stron. Również Sąd z urzędu nie znalazł podstaw do podważenia i konieczności sprawdzania ich prawdziwości oraz faktów, które stwierdzały te dokumenty, w związku z czym mogą stanowić obiektywny i rzetelny materiał dowodowy. Dokumenty te korzystają z domniemania ustanowionego dla nich w kodeksie postępowania cywilnego – art. 244 k.p.c.

Podkreślić należy, iż w części stan faktyczny niniejszej sprawy został ustalony w oparciu o przedłożone do sprawy dokumenty prywatne, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała w trybie art. 253 k.p.c. Zgodnie z normą art. 245 k.p.c. Sąd przyjął, iż stanowią te dokumenty dowód tego, iż osoby na nich podpisane złożyły oświadczenie o treści tam zawartej i zgodnie ze swoją wolą, w tym zakresie też strony nie zgłosiły żadnych zarzutów (zastrzeżeń).

Niniejsze dokumenty pozwoliły na ustalenie stanu rodzinnego oraz majątkowego stron, a także zakresu ich uzasadnionych potrzeb i wydatków życiowych, nadto szczególnie możliwości finansowych pozwanej.

W pewnym zakresie ustalenia Sądu w rozpoznawanej sprawie oparte zostały również na zasadach doświadczenia życiowego. Zgodnie z utrwalonym poglądem ustalenia Sądu dotyczące sytuacji materialnej stron, jeżeli nie odbiega ona od standardowej, mogą zostać poczynione w oparciu o same zasady doświadczenia życiowego (podobnie: orz. SN z dnia 29 listopada 1949 roku, Wa.C. 167/49, NP 1951 r., nr 2, s. 52). Zasadę tę Sąd zastosował uzupełniająco dla określenia wydatków stron, a w szczególności stałych opłat i innych kosztów, których wysokość można oszacować bez konieczności odwoływania się do dowodów z dokumentów.

Sąd w zakresie przedstawionym w powyższym stanie faktycznym dał wiarę zeznaniom przedstawiciela ustawowego małoletniej powódki, a mianowicie M. R. (1), albowiem jego zeznania w tej części były spójne i rzeczowe. Według oceny Sądu wskazany zeznawał spontanicznie, zgodnie z posiadaną wiedzą na temat sytuacji życiowej i materialnej swojej oraz dziecka, a jego zeznania znalazły w większości potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym sprawy. Sąd uwzględnił jego zeznania co do wydatków i kosztów utrzymania małoletniej powódki w zakresie w jakim opisano to w powyższym stanie faktycznym. Poza tym Sąd nie znalazł żadnych podstaw podważania treści tych zeznań.

W ocenie Sądu zeznania pozwanej M. R. (2) w części zasługują na przymiot wiarygodności to jest, co do jej sytuacji mieszkaniowej i życiowej, bowiem na ich potwierdzenie pozwana przedłożyła stosowne dokumenty. Natomiast Sąd odmówił przymiotu wiary twierdzeniom pozwanej odnośnie jej możliwościom zarobkowym, finansowym i majątkowym. Zdaniem Sądu pozwana posiada źródła finansowania i zaspokajania swoich potrzeb, świadczy o tym regulowanie przez pozwaną rachunków za swoje utrzymanie, brak zadłużeń z tego tytułu oraz łożenie alimentów na córki. Natomiast jeśli dać wiarę twierdzeniom pozwanej, że utrzymuje się obecnie na wysokim tak poziomie życia z oszczędności, sprzedaży rzeczy z mieszkania wskazywałoby to, iż jej dotychczasowa działalność gospodarcza pozwoliła jej na poczynienie dużych oszczędności. Stawia to pod znakiem zapytania zasadność zawieszenia przez pozwaną działalności gospodarczej w poprzednim okresie. Warto również podkreślić, że pozwana w żaden sposób nie udowodniła swoich twierdzeń, iż aktualnie utrzymuje się dzięki sprzedaży swoich rzeczy z mieszkania.

Nadto, we wskazanym wyżej zakresie, część przytoczonych przez każdą ze stron okoliczności nie była sporna lub kwestionowana i w granicach dyspozycji przepisów art. 229 i art. 230 k.p.c. Sąd uznał je za część składową stanu faktycznego sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Podstawę prawną zgłoszonego w niniejszej sprawie roszczenia jest przepis art. 135 kro w związku z art. 128 i 133 kro. Zgodnie z dyspozycją art. 128 dziecko może żądać zasądzenia renty alimentacyjnej od rodziców, a stosownie do art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek alimentacyjny istnieje przede wszystkim względem małoletnich dzieci.

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec ich dzieci stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej. Powinność tą jako treść władzy rodzicielskiej w zakresie pieczy nad osobą dziecka ustanawia art. 96 zd. 2 kro.

Obowiązek alimentacyjny obejmuje nie tylko dostarczanie środków utrzymania, ale w miarę potrzeby także środków wychowania. Dostarczanie środków utrzymania to w powszechnym rozumieniu tego wyrażenia zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków itp. Dostarczanie środków wychowania zaś obejmuje powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury. Środki te służą zaspokajaniu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych. Żaden przepis ustawy jednak nie precyzuje w jakiej postaci mają być spełniane świadczenia alimentacyjne, zarówno te przeznaczone na zaspokojenie potrzeb utrzymania jak i wychowania.

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci ma zatem dwojaką postać: wyraża się świadczeniami o charakterze materialnym oraz osobistymi staraniami o jego utrzymanie i wychowanie. Zgodnie bowiem z treścią art. 135 § 2 kro wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, może polegać także, w całości lub części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Okoliczności konkretnego stanu faktycznego są podstawą do oceny, czy osobiste starania wyczerpują obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w całości czy tylko w części. Zależeć to będzie w głównej mierze od tego jak dalece dziecko absorbuje wychowawczo jedno z rodziców, co pozostaje w ścisłym związku z wiekiem i jego stanem zdrowia.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 kro). Usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być oceniane nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego przypadku. W szczególności usprawiedliwionych potrzeb nie można odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, a także od zasady równej stopy życiowej. Pojęcia te w praktyce pozostają we wzajemnej zależności i obie przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustalaniu przez sąd wysokości alimentów. Górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, chociażby nawet w tych ramach nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1970 r., III CRN 350/69, opublikowane w OSNCP 1970, nr 2, poz. 15 i orzeczenie SN z dnia 20 stycznia 1972 r. , III CRN 470/71, I.. Pr 1972, nr 1-2, poz. 15). Możliwości zarobkowych i majątkowych nie należy przy tym utożsamiać z wysokością faktycznych zarobków, ale według tego, jakie dochody może osiągnąć zobowiązany do alimentowania przy założeniu, że dokłada wszelkich starań i wykorzystuje wszystkie swoje siły umysłowe i fizyczne.

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy w licznych przepisach statuuje zasadę równej stopy życiowej rodziców i dzieci. Od chwili urodzenia się dziecka rodzice są zobowiązani zapewnić mu utrzymanie na takiej samej stopie, na jakiej sami żyją. Rodzice zmuszeni są zatem dzielić się z dziećmi nawet bardzo szczupłymi dochodami, a w sytuacjach skrajnych, sprostanie obowiązkowi alimentacyjnemu wymagać będzie poświęcenia części składników majątkowych. (innymi słowy sprzedaży elementów majątku). Rodzice nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, iż wykonywanie jego stanowiłoby dla nich nadmierny ciężar (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987 r. w sprawie III CZP 91/86 opubl. OSNC 1988/4/42). Wysokość alimentów powinna jednak zostać określona na takim poziomie, aby nie doprowadzić do niedostatku zobowiązanego.

Rozstrzygając w niniejszej sprawie Sąd miał na uwadze powyższe wskazania i przepisy prawne w korelacji z indywidualną sytuacją każdego z rodziców małoletniej powódki oraz zakresem i kosztem jej uzasadnionych podstawowych potrzeb.

W pierwszej kolejności Sąd ocenił, iż na moment wniesienia pozwu miesięczny koszt bieżącego codziennego utrzymania powódki w zakresie jej usprawiedliwionych potrzeb, mając na uwadze zasadę równiej stopy życiowej rodziców i dzieci oscylował zdaniem Sądu wokół kwoty 1.815 zł miesięcznie, a od września 2016 roku wynosił około 1.755 zł miesięcznie. Dokonując tych wyliczeń Sąd miał na uwadze wszystkie przedstawione przez stronę powodową rodzaje potrzeb małoletniej powódki jak mieszkanie, jedzenie, zdrowie i leczenie, odzież, środki czystości i kosmetyki, nauki i zajęć dodatkowych, rozrywkę, telefon, koszty dojazdu, wakacji, uznając je tym samym za usprawiedliwione z uwagi na wiek i właściwości małoletniej. Uwzględnione powyżej w stanie faktycznym wydatki na utrzymanie powódki są w ocenie Sądu wydatkami podstawowymi i w pełni usprawiedliwionymi wiekiem córki stron, stanem jej zdrowia i rozwoju, a tym samym potrzebnymi dla prawidłowego dalszego rozwoju powódki i bieżącego życia. Należy podkreślić, że małoletnia powódka jest dzieckiem w wieku gimnazjalnym, obecnie intensywnie się rozwijającym, które potrzebuje różnych bodźców edukacyjno – społecznych, czyli wyjść do kina, spotkań z przyjaciółmi, rozrywki, które generują dodatkowe koszty. Zatem zakres potrzeb i kosztów utrzymania małoletniej W. R. jest również uzasadniony w świetle zasad doświadczenia życiowego i zawodowego Sądu. Jeśli chodzi o koszty związane z zaspokajaniem potrzeb W. R., to wynikają one głównie z dokumentów przedstawionych przez stronę powodową, a także powszechnie znanych cen żywności, cen usług, również w świetle zasad doświadczenia życiowego Sąd nie znalazł podstaw do podważania zasadności i wysokości tych wydatków w zasadniczej ich części. Sąd dokonując powyższych wyliczeń w zakresie określonym powyżej obniżył kwoty na poszczególne potrzeby powódki. Bacząc zwłaszcza na własne doświadczenie życiowe i zawodowe zdaniem Sądu część wydatków wskazywanych przez stronę powodową nawet mając na uwadze wysoki poziom życia pozwanej została zdaniem Sądu zawyżona, w szczególności kwota na odzież i obuwie w wysokości 200 zł, a nie 300 zł miesięcznie jest wystarczająca. Podobnie na kosmetyki i środki czystości nawet w przypadku nastolatki wystarczająca jest kwota 150 zł, a nie 200 zł miesięcznie. Powódka jest alergiczką, co potwierdziła pozwana, wobec czego kwota 100 zł miesięcznie na leki i leczenie jest w ocenie Sądu zasadna, bowiem strona powodowa nie wykazała wyższych kosztów, a strona pozwana nie kwestionowała zasadności ponoszenia koszów na leczenie przeciwalergiczne. W przypadku leczenia ortodontycznego kwota 40 zł miesięcznie jest wystarczająca, gdyż wizyty u dentysty nie są konieczne co miesiąc. Zdaniem Sądu zawyżone zostały również koszty związane z rozrywką powódki i kwota 100 zł miesięcznie, a nie 150 zł jest usprawiedliwiona.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że M. R. (1) w pełni wykorzystuje możliwości zarobkowe. W związku z tym może on w części wypełniać swój obowiązek alimentacyjny wobec córki w wymiarze finansowym, co z resztą bezspornie czyni. Należy podkreślić, że ojciec powódki oprócz niej ma na utrzymaniu jeszcze dwie córki, a pozostałe swoje środki pieniężne ma prawo przeznaczać na własne uzasadnione potrzeby. Natomiast wziąć pod uwagę również należy, że w znacznej części wskazany wypełnia ten obowiązek przez osobiste starania o wychowanie i utrzymanie powódki – art. 135 § 2 kro, albowiem sam sprawuje bieżącą i stałą pieczę nad małoletnią W., która aktualnie na stałe mieszka z ojcem, jest on jej pierwszoplanowym opiekunem, a pozwana większe zainteresowanie losem córki zaczęła wykazywać od niedawna, pod koniec wakacji 2016r., pozwana nawiązała kontakt i spotyka się z powódką co drugi weekend.

W kwestii oceny możliwości zarobkowych i majątkowych M. R. (2) należy uznać je za wysokie. Analizując natomiast sytuację życiową i zarobkową M. R. (2) Sąd uznał, że zasądzona w wyroku renta alimentacyjna odpowiada możliwościom zarobkowym pozwanej. Jak wynika z zebranego materiału dowodowego M. R. (2) żyje na wysokiej stopie, a jej wydatki na bieżące potrzeby w skali miesiąca wynoszą ponad 3.900 zł. Pozwana posiada znaczne możliwości zarobkowe i doświadczenie w prowadzenie działalności gospodarczej. Pozwana nie wykazała w przekonujący sposób, dlaczego zawiesiła działalność gospodarczą i nie podjęła przez długi czas żadnej pracy zarobkowej, przy tak wysokich kosztach utrzymania własnego.

Warto również podkreślić, że niewiarygodne jest, iż pozwana utrzymuje się ze sprzedaży rzeczy z mieszkania i z tych źródeł reguluje od miesięcy koszty własnego utrzymania w kwocie ok. 3900 zł oraz alimenty w kwocie 1300 zł. Pozwana w żaden sposób nie udowodniła swoich twierdzeń. Pozwana wielokrotnie podkreślała w toku postępowania, iż ma kontakty i znajomości z różnymi firmami, w tym ma kontakty we W., co pozwoli jej na rozwinięcie działalności gospodarczej. Postawa pozwanej wskazuje, iż jest ona skupiona głównie na zaspokajaniu własnych potrzeb, zarówno finansowych, jak i emocjonalnych- pozwana przez długi czas nie kontaktowała się tak z powódką jak i z jej siostrą , kiedy córki zamieszkały z ojcem.

W tym miejscu należy przypomnieć orzeczenie Sądu Najwyższego, iż zasadne i zgodne z treścią art. 135 k.r.o. - jest oparcie się na możliwościach zarobkowych pozwanego, a nie tylko na jego aktualnych zarobkach. Zakres obowiązku alimentacyjnego może i powinien być większy od wynikającego z faktycznych zarobków i dochodów zobowiązanego, jeśli przy pełnym i właściwym wykorzystaniu jego sił i umiejętności zarobki i dochody byłyby większe, a istniejące warunki społeczno-gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie (por. orzeczenie SN z dnia 9 stycznia 1959 r. 3 CR 212/59, OSPiKA 1960, poz. 41) –( wyrok z 1975.05.16 III CRN 48/75 LEX nr 7702).

Ponadto podczas ostatnich dwóch lat M. R. (2) odbyła kilka podróży zagranicznych m.in. na Korsykę, do W., Indonezji, Brazylii, jak i wiele wycieczek krajowych. Zdaniem Sądu osoba, która posiada środki na zapewnienie sobie takiego poziomu życia, powinna podzielić się swoimi zasobami finansowymi z córką, która według zasady równej stopy życiowej rodziców i dzieci ma prawo żyć na takim samym poziomie co matka.

W rezultacie przy uwzględnieniu uzasadnionych kosztów życiowych pozwanej Sąd zasądził od niej alimenty w kwocie po 1.000 zł miesięcznie od dnia wniesienia powództwa, czyli 16 lipca 2015 r. do dnia 31 sierpnia 2016 r., gdyż do tego momentu pozwana w zasadzie nie uczestniczyła w życiu małoletniej powódki, nie utrzymywała z nią kontaktów, ponadto powódka korzystała z korepetycji z j. angielskiego, comiesięcznych wizyt u ortodonty- a obecnie od nowego roku szkolnego koszty te nie są ponoszone, co w powiązaniu z większym zaangażowanie pozwanej w życie powódki spowodowało obniżenie kosztów utrzymania powódki i uwzględnienie udziału pozwanej w zaspokajaniu potrzeb powódki w większym stopniu. Od dnia 1 września 2016 r. Sąd zasądził alimenty w wysokości 850 zł miesięcznie mając na uwadze, że pozwana zaczęła spędzać z córką więcej czasu, spotyka się z nią co drugi weekend, kupuje jej również prezenty, ponadto nie ma kosztów korepetycji z j. angielskiego i comiesięcznych wizyt ortodontycznych powódki. Stąd orzeczono jak w pkt 1 wyroku, w pozostałym zakresie powództwo oddalając, jako nieuzasadnione kosztami utrzymania powódki ( pkt 2 wyroku).

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc Sąd nadał wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności ( pkt 3).

O nadaniu klauzuli wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 1082 kpc ( pkt 4).

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 kpc, mając na uwadze fakt, że strona powodowa w części wygrała proces, Sąd obciążył pozwaną częścią opłaty sądowej od pozwu w kwocie 504 zł ( pkt 5 wyroku).

SSR Magdalena Koczorowska