Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie, II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Gryfinie Jarosława Grabusińskiego

po rozpoznaniu w dniu 15 września 2016 r. sprawy

1) D. K. (1)

oskarżonej z art. 296 § 2 kk w zb. z art. 296 § 3 kk w zb. z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zb. z art. 287 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zb. z art. 270 § 1 kk w zb. z art. 299 § 1 i 6 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk zw. z art. 65 § 1 kk

2) M. N. (1)

oskarżonej z art. 296 § 4 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora co do obu oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 29 kwietnia 2016 r., sygn. akt III K 132/15

I.  uchyla zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonej M. N. (1) i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Szczecinie.

II.  zmienia wyrok w zaskarżonej części w stosunku do oskarżonej D. K. (1) w ten sposób, iż uzupełnia kwalifikację prawną przypisanego jej czynu o przepisy art. 296 § 2 i 3 kk, a za podstawę wymiaru kary przyjmuje art. 296 § 3 kk w zw. z art. 11 § 3 kk;

III.  zwalnia oskarżoną D. K. (1) od kosztów postępowania odwoławczego.

Małgorzata Jankowska Piotr Brodniak Stanisław Kucharczyk

Sygn. akt II AKa 146/16

UZASADNIENIE

D. K. (1) została oskarżona o to, że w okresie 16.09.2008 r. do 19.11.2013 r., w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w Banku (...) S.A. Oddział 1 w C., jako pracownik w/w banku - pełniąc funkcję Młodszego Doradcy w Samodzielnym Stanowisku Małych i Średnich Przedsiębiorstw, posiadając z tego tytułu dostęp do systemów informatycznych banku oraz rachunków klientów, oraz będąc na podstawie umowy o pracę, regulaminu organizacyjnego oddziału (...) Banku (...) SA, pełnomocnictwa do dokonywania czynności prawnych związanych z działalnością banku oraz zakresu czynności pracownika, uprawniona do dokonywania czynności prawnych w imieniu banku, w tym zawierania umów kredytowych łącznie z drugą upoważnioną osobą, nie dopełniając swoich obowiązków wynikających z w/w umów i decyzji organów banku, dokonała przywłaszczenia środków finansowych banku (...) S.A. i klientów banku w ten sposób, że dokonywała otwierania rachunków bez wiedzy i zgody klientów, zawierała umowy kredytowe, bez wymaganych procedurami banku dokumentów niezbędnych do oceny wniosku kredytowego i podjęcia decyzji kredytowej lub na podstawie sfałszowanej dokumentacji, uruchamiała kredyty, bez dyspozycji klienta, zwiększała limity kredytów na podstawie wprowadzenia zapisów w aplikacji informatycznej banku, z pominięciem procedur bankowych wymaganych do takiego podwyższenia bez dyspozycji klienta, na podstawie wprowadzonych zapisów w aplikacji informatycznej banku, pobierała nienależne prowizje od udzielanych kredytów oraz przywłaszczała środki klientów banku, w tym w celu przeprowadzenia operacji walutowych i przywłaszczenia pochodzących z tych operacji zysków, następnie pobierała uzyskane stąd środki pieniężne na wykorzystywane przez siebie rachunki bankowe a następnie dokonała ich przywłaszczenia poprzez ich wypłatę lub pokrycie nimi dotychczas pobranych z rachunków bankowych środków, podejmując przy tym czynności, polegające na dokonywaniu szeregu operacji pomiędzy wykorzystywanymi przez siebie rachunkami, mogące udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca ich umieszczenia, w tym:

a) w zakresie udzielanych kredytów:

1. w dniu 30.06.2011 r. doprowadziła do zawarcia umowy a następnie uruchomiła kredyt obrotowy w rachunku bieżącym nr (...)w kwocie 60.000 zł, posługując się danymi podmiotu (...) bez zgody klienta, i podrabiając w celu użycia za autentyczne dokumenty w postaci: wniosku o udzielenie w/w kredytu, blankietu weksla i deklaracji wekslowej, upoważnieniu dla Banku (...) SA, oświadczeniu o poddaniu się egzekucji oraz umowy o udzielenie w/w kredytu poprzez złożenie fałszywego podpisu R. L. (1) na w/w dokumentach, a następnie w dniach 23.07.2011 r., 24.09.2011 r. 16.05.2013 r., 28.06.2013 r., 26.07.2013 r., 19.08.2013 r. i 23.08.2013 r. dokonywała podwyższenia limitu kredytu w/w odnawialnego, na podstawie, wpisów w aplikacji informatycznej, z pominięciem procedur bankowych wymaganych do takiego podwyższenia, do łącznej kwoty 200.000 zł, które to środki przekazała na wykorzystywane przez siebie rachunki bankowe, a następnie dokonała ich przywłaszczenia,

2. w dniu 31.07.2012 r. doprowadziła do zawarcia umowy a następnie uruchomiła kredyt obrotowy nieodnawialny nr (...) w kwocie 260.000 zł posługując się danymi podmiotu (...), bez zgody klienta, i podrabiając w celu użycia za autentyczne dokumenty w postaci: wniosku i załączników do wniosku o udzielenie w/w kredytu, blankietu weksla i deklaracji wekslowej, informacji o skutkach złożenia oświadczenia o poddaniu się egzekucji, oświadczeniach o poddaniu się egzekucji oraz umowach o udzielenie w/w kredytu poprzez złożenie fałszywego podpisu R. L. (1) na w/w dokumentach, oraz podrabiając dokumenty w postaci: zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek nr (...) z 05.07.2012 r., zeznania PIT-36 za 2011 r. z 05.01.2012 r., zeznania PIT-36 za 2010 r. z 28.04.2011 r. i zaświadczenia nr (...) o niezleganiu w podatkach, które to środki przekazała na wykorzystywane przez siebie rachunki bankowe, a następnie dokonała ich przywłaszczenia,

3. w dniu 23.08.2012 r. doprowadziła do zawarcia umowy i uruchomiła kredyt obrotowy odnawialny w rachunku (...) w kwocie 54.000 zł, posługując się danymi podmiotu (...), bez zgody klienta, i podrabiając w celu użycia za autentyczne dokumenty w postaci: oświadczeniu o poddaniu się egzekucji oraz umowy o udzielenie w/w kredytu poprzez złożenie fałszywego podpisu R. L. (1) na w/w dokumentach, a następnie w dniach 10.04.2013 r., 07.08.2013 r., 30.08.2013 r., 06.09.2013 r. dokonywała podwyższenia limitu w/w kredytu odnawialnego, na podstawie wpisów w aplikacji informatycznej, z pominięciem procedur bankowych wymaganych do takiego podwyższenia, do łącznej kwoty 170.000 zł, które to środki przekazała na wykorzystywane przez siebie rachunki bankowe, a następnie dokonała ich przywłaszczenia, przy czym w tym celu w dniu 23.09.2013 r. dokonała podrobienia w celu użycia za autentyczne, dwóch dokumentów w postaci potwierdzeń dyspozycji-przelewu na kwoty 1.500 zł i 800 zł, poprzez złożenie fałszywego podpisu R. L. (1) na w/w dokumentach,

4. w dniu 14.09.2012 r. uruchomiła kredyt obrotowy odnawialny nr (...) w kwocie 30.000 zł, posługując się danymi podmiotu (...), bez zgody klienta, a następnie w dniach 25.09.2012 r., 09.10.2012 r., 21.02.2013 r., 14.06.2013r., 24.09.2013 r., 30.09.2013r. dokonywała podwyższenia limitu kredytu odnawialnego, na podstawie wpisów w aplikacji informatycznej, z pominięciem procedur bankowych wymaganych do takiego podwyższenia, do łącznej kwoty 185.000 zł, które to środki przekazała na wykorzystywane przez siebie rachunki bankowe, a następnie dokonała ich przywłaszczenia, przy czym w tym celu w dniu 24.09.2013 r. dokonała podrobienia w celu użycia za autentyczny, dokumentu w postaci potwierdzenia dyspozycji-przelewu na kwotę 15.000 zł poprzez złożenie fałszywego podpisu A. S. na w/w dokumencie,

5. w dniu 30.11.2012 r. uruchomiła kredyt obrotowy nieodnawialny nr (...) w kwocie 50.000 zł, na podstawie wpisów w aplikacji informatycznej, posługując się danymi podmiotu (...), bez zgody klienta, które to środki przekazała na wykorzystywane przez siebie rachunki bankowe, a następnie dokonała ich przywłaszczenia,

6. w dniu 19.11.2012 r. uruchomiła kredyt obrotowy nieodnawialny nr (...) w kwocie 80.000 zł, posługując się danymi podmiotu(...), bez zgody klienta, które to środki przekazała na wykorzystywane przez siebie rachunki bankowe, a następnie dokonała ich przywłaszczenia,

7. w dniu 05.03.2009 r. uruchomiła kredyt obrotowy odnawialny w rachunku nr (...) w kwocie 60.000 zł, posługując się danymi fikcyjnego podmiotu Warsztat Samochodowy, a następnie dokonała podwyższenia limitu kredytu w dniu 11.04.2009 r, do kwoty 70.000 zł, a następnie środki z tego kredytu w kwocie 62.800 zł przekazała na wykorzystywane przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich przywłaszczenia,

8. w dniu 18.05.2011 r. uruchomiła kredyt obrotowy w rachunku (...) w kwocie 16.000 zł, posługując się danymi podmiotu (...), bez zgody klienta, które to środki przekazała na wykorzystywane przez siebie rachunki bankowe, a następnie dokonała ich przywłaszczenia,

9. w dniu 22.03.2012 r. uruchomiła kredyt obrotowy w rachunku (...) w kwocie 40.000 zł, posługując się danymi podmiotu Dom Pomocy Społecznej w T., bez zgody klienta, które to środki przekazała na inne rachunki bankowe, a następnie dokonała ich przywłaszczenia,

10. w dniu 16.09.2009 r. uruchomiła kredyt obrotowy odnawialny w rachunku nr (...) w kwocie 60.000 zł, posługując się danymi fikcyjnego podmiotu (...), a następnie środki z tego kredytu w kwocie 58.000 zł przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, dokonując ich przywłaszczenia poprzez przelew na rachunek kredytu nr (...), w celu spłaty tego kredytu,

11. w dniu 17.09.2010 r. doprowadziła do zawarcia umowy i uruchomiła kredyt obrotowy odnawialny nr(...)w kwocie 65.000 zł, posługując się danymi fikcyjnego podmiotu (...), i podrabiając w celu użycia za autentyczne dokumenty w postaci: umowy rachunku bieżącego, umowy kredytowej i aneksu do tej umowy, poprzez złożenie na nich fałszywego podpisu J. M. (1), a następnie dokonywała podwyższenia limitu kredytu odnawialnego w dniach 28.09.2010 r., 26.10.2010 r. do łącznej kwoty 120.000 zł, które to środki przekazała na wykorzystywane przez siebie rachunki bankowe, a następnie dokonała ich przywłaszczenia,

12. w dniu 18.05.2011 r. doprowadziła do zawarcia umowy i uruchomiła kredyt obrotowy nieodnawialny nr (...) w kwocie 40.000 zł, posługując się danymi fikcyjnego podmiotu (...), i podrabiając w celu użycia za autentyczne dokumenty w postaci: umowy kredytowej, informacji o skutkach złożenia oświadczenia o poddaniu się egzekucji, oświadczeniach o poddaniu się egzekucji blankietu weksla i deklaracji wekslowej, poprzez złożenie na nich fałszywego podpisu J. M. (1), które to środki przekazała na wykorzystywane przez siebie rachunki bankowe, a następnie dokonała ich przywłaszczenia,

13. w dniu 27.09.2012 r, doprowadziła do zawarcia z M. M. umowy o kredyt inwestycyjny nr (...) w kwocie 241.055 zł i umowy o kredyt nieodnawialny nr (...), podrabiając w celu użycia za autentyczny dokument w postaci: Księgi Przychodów i Rozchodów poprzez przerobienie kwoty przychodu za czerwiec 2012 r., a następnie z tak udzielonych i uruchomionych kredytów przywłaszczyła kosztem klienta łączna kwotę 75.000 zł poprzez przekazanie jej na inne niż w/w klienta rachunki bankowe, a następnie dokonała ich przywłaszczenia,

b) w zakresie nienależnie pobieranych prowizji:

14. w dniu 24.02.2009 r., pobrała z rachunku nr (...) (...)kwotę 3.000 zł, tytułem prowizji od zawartego aneksu do umowy kredytowej, wyłącznie na podstawie operacji w systemie, bezpodstawnie i bez dyspozycji klienta, które to środki przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

15. w dniu 06.05.2009 r., pobrała z rachunku nr (...) kwotę 2.200 zł, tytułem prowizji od zawartego aneksu do umowy kredytowej, wyłącznie na podstawie operacji w systemie, bezpodstawnie i bez dyspozycji klienta, które to środki przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

16. w dniu 02.11.2010 r., pobrata z rachunku nr(...)kwotę 1.100 zł, tytułem prowizji od zawartego aneksu do umowy kredytowej, wyłącznie na podstawie operacji w systemie, bezpodstawnie i bez dyspozycji klienta, które to środki przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

17. w dniu 12.08.2009 r., pobrała z rachunku nr (...) (...)kwotę 3.600 zł, tytułem prowizji od zawartej umowy kredytowej, wyłącznie na podstawie operacji w systemie, bezpodstawnie i bez dyspozycji klienta, które to środki przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

18. w dniu 07.09.2009 r., pobrała z rachunku nr (...) (...) kwotę 1.200 zł, tytułem prowizji od zawartego aneksu do umowy kredytowej, wyłącznie na podstawie operacji w systemie, bezpodstawnie i bez dyspozycji klienta, które to środki przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

19. w dniu 17.08.2010 r., pobrała z rachunku nr (...) (...)kwotę 1,200 zł, tytułem prowizji od zawartego aneksu do umowy kredytowej, wyłącznie na podstawie operacji w systemie, bezpodstawnie i bez dyspozycji klienta, które to środki przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

20. w dniu 01.09.2011 r., pobrała z rachunku nr (...) (...)kwotę 1.200 zł, tytułem prowizji od zawartego aneksu do umowy kredytowej, wyłącznie na podstawie operacji w systemie, bezpodstawnie i bez dyspozycji klienta, które to środki przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

21. w dniu 16.04.2013 r., pobrała z rachunku nr (...) Zakładu Usług (...) kwotę 3.000 zł, tytułem prowizji od zawartej umowy kiedy to wej, wyłącznie na podstawie operacji w systemie, bezpodstawnie i bez dyspozycji klienta, które to środki przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała wypłaty i przywłaszczenia,

22. w dniu 01.08.2013 r., pobrała z rachunku nr (...) Zakładu Usług (...)kwotę 2.100 zł, tytułem prowizji od zawartej umowy kredytowej, wyłącznie na podstawie operacji w systemie, bezpodstawnie i bez dyspozycji klienta, które to środki przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

c) w zakresie dokonanych operacji i przywłaszczania kwot pieniężnych z tytułu tzw. różnic kursowych:

23. w dniu 29,09.2008 r. dokonała operacji obciążenia rachunku nr (...) (...) kwotą 102.660 zł, bez dyspozycji klienta, na podstawie wprowadzenia zapisów w aplikacji informatycznej banku, a następnie uznania rachunku walutowego w/w klienta kwotą 44.060,09 USD a następnie dokonała tego samego dnia operacji zwrotnej kwoty 102.660 zl na rachunek tego klienta, po innym kursie wymiany waluty, tj. kwotę 42.210,44 USD, w wyniku czego powstała różnica w wysokości 1.847,05 USD (równowartość 4.251,91 zl), którą to kwotę przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

24. w dniu 13.10.2008 r. dokonała operacji obciążenia rachunku nr (...) sp. z o.o. w C. kwotą 88.000 Euro, bez dyspozycji klienta, na podstawie wprowadzenia zapisów w aplikacji informatycznej banku, a następnie uznania rachunku banku kwotą 309.628 zl a następnie dokonała tego samego dnia operacji zwrotnej kwoty 88.000 Euro na rachunek tego klienta, po innym kursie wymiany waluty, tj. kwotę 308.440 zł, w wyniku czego powstała różnica w wysokości 1188 zł, którą to kwotę przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

25. w dniu 17.10.2008 r. dokonała operacji obciążenia rachunku nr (...) sp. z o.o. w G. kwotą 99.997,17 Euro, bez dyspozycji klienta, na podstawie wprowadzenia zapisów w aplikacji informatycznej banku, a następnie uznania rachunku pomocniczego klienta kwotą 359.689,82 zł a następnie dokonała tego samego dnia operacji zwrotnej kwoty 99.997,17 Euro na rachunek tego klienta, po innym kursie wymiany waluty, tj. kwotę 354.689,96 zł, w wyniku czego powstała różnica w wysokości 4992,86 zł, którą to kwotę przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

26. w dniu 16.09.2008 r. dokonała operacji obciążenia rachunku nr (...) sp. z o.o. w C. kwotą 140.000 Euro, bez dyspozycji klienta, na podstawie wprowadzenia zapisów w aplikacji informatycznej banku, a następnie uznania rachunku pomocniczego klienta kwotą 483.000 zł a następnie dokonała tego samego dnia operacji zwrotnej kwoty 140.000 Euro na rachunek tego klienta, po innym kursie wymiany waluty, tj. kwotę 474.600 zł, w wyniku czego powstała różnica w wysokości 8.397 zł, którą to kwotę przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

27. w dniu 18.08.2009 r, dokonała operacji obciążenia rachunku nr (...) sp. z o.o. w C. kwotą 92.502,19 Euro, bez dyspozycji klienta, na podstawie wprowadzenia zapisów w aplikacji informatycznej banku, a następnie uznania rachunku pomocniczego klienta kwotą 324.460,68 zł a następnie dokonała tego samego dnia operacji zwrotnej kwoty 92.502,19 Euro na rachunek tego klienta, po innym kursie wymiany waluty, tj. kwotę 315.469,47 zł, w wyniku czego powstała różnica w wysokości 8.988,21 zł, którą to kwotę przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

28. w dniu 18.08.2009 r. dokonała operacji obciążenia rachunku nr (...) Firmy Handlowo-Przewozowej (...) kwotą 300.000 zł, bez dyspozycji klienta, na podstawie wprowadzenia zapisów w aplikacji informatycznej banku, a następnie uznania rachunku walutowego w/w klienta kwotą 98.745,93 USD a następnie dokonała w dniu 19.08.2009 r. operacji zwrotnej kwoty 300.000 zł na rachunek tego klienta, po innym kursie wymiany waluty, tj. kwotę 96.833,54 USD, w wyniku czego powstała różnica w wysokości 1910 USD (równowartość 5.488 zł), którą to kwotę przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała ich wypłaty i przywłaszczenia,

29. w dniu 31.08.2009 r. dokonała operacji obciążenia rachunku nr (...) Firmy Handlowo-Przewozowej (...) kwotą 300.000 zł, bez dyspozycji klienta, na podstawie wprowadzenia zapisów w aplikacji informatycznej banku, a następnie uznania rachunku walutowego w/w klienta kwotą 102.284,35 USD a następnie dokonała w dniu 08.09.2009 r. operacji zwrotnej kwoty 300.175,49 zł na rachunek tego klienta, po innym kursie wymiany waluty, tj. kwotę 100.195,43 USD, w wyniku czego powstała różnica w wysokości 2083,35 USD (równowartość 5.729,84 zł), którą to kwotę przekazała na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała wypłaty i przywłaszczenia,

c) oraz pobierała środki pieniężne z rachunków klientów banku bez zgody i wiedzy klientów, na podstawie wprowadzenia zapisów w aplikacji informatycznej banku, i przelewała je na wykorzystywany przez siebie rachunek bankowy, a następnie dokonała wypłaty i przywłaszczenia:

30. w dniu 18.01.2011 r. z rachunku nr (...) Parafii (...) w C. kwoty 50.000 zł,

31. w dniach 29.06.2011 r. i 02.10.2012 r. z rachunku nr (...) A. C. kwoty łącznej 100.000 zł,

- wszystko o łącznej wysokości 1.564.435,82 zł, tj. w stosunku do mienia wielkiej wartości, na szkodę (...) S.A. w W., R. L. (1), A. S., A. M. (1), S. J., J. K. (1), Domu Pomocy Społecznej w T., M. M., T. Ł., (...) s.c. R. C., B. C., A. R., (...), (...) sp. z o.o. w C., (...) sp. z o.o. w G., (...) sp. z o.o. w C., Z. F., Parafii (...) w C. i A. C., czyniąc sobie z tak popełnionego przestępstwa stałe źródło dochodu, tj. o czyn z art. 296 § 2 kk w zb. z art. 296 § 3 kk w zb. z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zb. z art. 287 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zb. z art. 270 § 1 kk w zb. z art. 299 § 1 i 6 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk zw. z art. 65 § 1 kk.

Prokurator oskarżył także M. N. (1) o to, że w dniu 31.07.2012 r. w Banku (...) S.A, Oddział 1 w C., pełniąc funkcję Dyrektora tego banku, będąc na podstawie umowy o pracę, regulaminu organizacyjnego oddziału (...) Banku (...) SA i pełnomocnictwa do dokonywania czynności prawnych związanych z działalnością banku, zobowiązana do reprezentacji i kierowania odziałem, realizacji celów i zadań oddziału, dokonywania czynności prawnych w imieniu banku, w tym zawierania umów kredytowych łącznie z drugą upoważnioną osobą, oraz nadzoru na nad pracą pracownika w/w banku - Młodszego Doradcy w Samodzielnym Stanowisku Małych i Średnich Przedsiębiorstw - D. K. (1), nie dopełniając swoich obowiązków wynikających z w/w umów i decyzji organów banku oraz procedur banku w zakresie oceny zdolności kredytowej, sporządzania dokumentacji związanej z umową i zabezpieczaniem kredytu oraz nadzoru nad prawidłowym wykonywaniem zadań i obowiązków przez D. K. (1), nie zachowując ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, nienależycie zapoznając się danymi wprowadzonymi do aplikacji bankowej przez pracownika, które nie zostały udokumentowane i mającymi wpływ na ocenę zdolności kredytowej i wiarygodności kredytowej wnioskodawcy oraz nienależycie zapoznając się z dokumentami załączonymi do teczki kredytowej, zawierającymi rozbieżne dane wnioskodawcy, tym samym wzbudzającymi podejrzenie ich sfałszowania oraz niezawierającej wszystkich wymaganych procedurami banku dokumentów niezbędnych do oceny wniosku kredytowego, niezasadnie podjęła decyzję kredytową, tj. na podstawie nieudokumentowanych danych oraz niezgodnie z wewnętrznymi przepisami Banku a następnie zawarła wraz z D. K. (1) w imieniu Banku umowę o kredyt obrotowy nieodnawialny nr (...) na kwotę 260.000 zł z podmiotem (...), które to środki D. K. (1), następnie, bez dyspozycji klienta, uruchomiła i przekazała na wykorzystywane przez siebie rachunki bankowe, a następnie dokonała ich wypłat i przywłaszczenia, doprowadzając w ten sposób, wspólnie z D. K. (1) do wyrządzenia Bankowi znacznej szkody majątkowej, w kwocie 260.000 zł, tj. o czyn z art. 296 § 4 kk

Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2015 roku:

I. Oskarżoną D. K. (1) uznał za winną dokonania zarzuconego jej czynu z tą zmianą, że:

- w punkcie I podpunkt a 8 części wstępnej wyroku zamiast podmiotu „(...)” ustalił, że oskarżona posłużyła się danymi podmiotu (...), a ponadto, że uruchomienie kredytu nastąpiło w dniu 8 marca 2011r ,

- w punkcie I podpunkt a13 części wstępnej wyroku zamiast wskazanych tam numerów umów o kredyt inwestycyjny i nieodnawialny ustalił, że opisanym tam działaniem doprowadziła do zawarcia z M. M. umowy o kredyt inwestycyjny nr (...) i umowę o kredyt nieodnawialny nr (...),

- w punkcie I podpunkt c 27 części wstępnej wyroku ustalił, że opisane tam zachowanie miało miejsce w dniu 16 października 2008r.,

- w punkcie I podpunkt d 30 części wstępnej wyroku ustalił, że opisane tam zachowanie miało miejsce w dniu 22 listopada 2011r. oraz, że rachunek posiadał numer (...),

- w punkcie I podpunkt d 31 części wstępnej wyroku ustalił, że opisane tam zachowanie miało miejsce w dniach 30 sierpnia 2012r. i 2 października 2012r.

i ustalając, że czynem tym oskarżona wyczerpała znamiona przestępstw z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zb. z art. 287 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zb. z art. 270 § 1 kk w zb. z art. 299 § 1 i 6 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk zw. z art. 65 § 1 kk, na podstawie art. 284§2 kk w zw. z art.11§3kk w zw. z art.65§1kk wymierzył jej karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności;

II. Na podstawie art. 46§1 kk zobowiązał oskarżoną do częściowego naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz:

(...) Bank (...) S.A. kwoty 1 154 767,47 ( jeden milion sto pięćdziesiąt cztery tysiące siedemset sześćdziesiąt siedem złotych i czterdzieści siedem groszy),

- A. M. (1) kwoty 5 100 (pięć tysięcy sto) złotych,

- T. Ł. kwoty 3 000 (trzy tysiące) złotych,

- (...) kwoty 3 300 (trzy tysiące trzysta) złotych;

III. Oskarżoną M. N. (1) uniewinnił od zarzuconego jej czynu;

IV. Zasądził od oskarżonej D. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w części jej dotyczącej, w tym wymierzył jej opłatę w kwocie 400 (czterysta) złotych, natomiast kosztami procesu w części dotyczącej M. N. (1) obciążył Skarb Państwa.

Wyrok zaskarżył prokurator na niekorzyść D. K. (1) i M. N. (1) zarzucając mu:

a) obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 296§2 i 3 kk, poprzez przyjęcie, iż zachowanie oskarżonej D. K. (1) nie wypełniło znamion tych czynów zabronionych, podczas gdy oskarżona, dopuściła się nadużycia szeregu udzielonych jej uprawnień przez bank, nie tylko związanych z przywłaszczeniem środków pieniężnych, ale i związanych z uprawnieniami do samodzielnego zakładania rachunków bankowych i sporządzania dokumentów bankowych oraz zawierania umów kredytowych, tj. czynności bezpośrednio nie polegających na przywłaszczeniu środków pieniężnych na szkodę banku i jego klientów a jedynie umożliwiających oskarżonej podjęcie dalszych działań polegających na uruchomieniu kredytów i wypłatę środków, jak również dokonywanie operacji bankowych na rachunkach klientów umożliwiające jej ukrywanie dokonywanych czynności, co pozostawało w związku przyczynowym i doprowadziło do wyrządzenia bankowi szkody majątkowej wielkiej wartości,

b) obrazę przepisu prawa materialnego, tj. art. 11§3 kk, poprzez wymierzenie oskarżonej D. K. (1) za przypisany jej czyn, kary na podstawie art. 284§2 kk w zw. z art. 65§1 kk, podczas gdy przepisem przewidującym najsurowszą karę jest przepis art. 294§1 kk, zatem to on powinien, zgodnie z treścią art. 11§3 kk stanowić podstawę wymiaru kary oskarżonej,

c) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na treść orzeczenia poprzez przyjęcie, iż podczas podejmowania decyzji kredytowej i podpisując umowę o kredyt M. N. (1) zapoznała się z kompletną i umożliwiającą podjęcie decyzji kredytowej dokumentacją kredytu nr (...)oraz, że M. N. (1) nie sposób zarzucać, że nie zauważyła fałszerstwa dokumentów lub rozbieżności w zawartych w nich danych, tym samym prawidłowo wykonała swoje obowiązki dyrektora banku, podczas gdy analiza zgromadzonych dowodów w postaci dokumentacji zawartej w teczkach kredytowych, zeznań M. G. i K. R., wyjaśnień M. N. (1) złożonych w postępowaniu przygotowawczym oraz okoliczności wskazanych z raporcie z inspekcji przeprowadzonej przez Departament Audytu Wewnętrznego Banku (...) S.A. w 2014 r. w Oddziale Banku w C. oraz z kontroli Departamentu Audytu przeprowadzonego w Banku w 2011 r. wynika, iż M. N. (1) dopuściła się szeregu zaniedbań w związku ze sprawowanym nadzorem nad D. K. (1), nienależycie kontrolując wykonywane przez w/w czynności związane z przygotowaniem i zawarciem umowy kredytowej oraz nienależycie zapoznała się ze sporządzoną przez w/w dokumentacją i danymi wprowadzanymi do systemów bankowych a także jako pełnomocnik banku nie dochowała należytej staranności przy prowadzeniu spraw banku, poprzez wydanie decyzji kredytowej i zawarcie umowy kredytowej, bez należytej weryfikacji zdolności kredytowej i dokumentacji sporządzonej lub uzyskanej przez pracownika banku, tym samym popełniła zarzucony jej czyn z art. 296§4 kk,

W oparciu o przepisy art. 427 § 1 kpk, art. 437 § 2 kpk, 454 kpk wniósł:

a) zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej czynu przypisanego D. K. (1), poprzez przyjęcie w kwalifikacji prawnej czynu, iż czyn ten wyczerpuje również znamiona przestępstw z art. 296§2 i 3 kk, oraz poprzez przywołanie, jako wymiaru podstawy, wymiaru kary przepisu art. 294§1 kk w zw. z art. 11 §3 kk,

b) uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej oskarżonej M. N. (1) i przekazanie sprawy w tej części Sądowi Okręgowemu w Szczecinie Wydziałowi III Karnemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora w zakresie zarzutów i częściowo żądań, kasatoryjnego oraz zmodyfikowanego reformatoryjnego zasługuje na uwzględnienie.

Zasadnie oskarżyciel domaga się uzupełnienia kwalifikacji prawnej czynu przypisanego D. K. (1) o przepisy art. 296§2 i 3 kk, bowiem ta zastosowana przez Sąd pierwszej instancji nie oddaje całej kryminalnej zawartości czynu. Nie można uznać za przekonującego stanowiska Sądu Okręgowego o tym, iż nadużycie uprawnień czy niedopełnienie obowiązków przez oskarżoną, powodujące szkodę wielkich rozmiarów, stanowi czyn współukarany uprzedni do czynu z art. 284§2 kk. Zaznaczyć należy, iż Sąd Okręgowy poczynił w tym zakresie prawidłowe ustalenia faktyczne i ujął w opisie czynu znamiona nadużycia zaufania w stosunku do mienia wielkiej wartości. Dlatego też, z uwagi na to, iż cechy zachowań karalnych z art. 296 kk nie wykazują cech wspólnych z zachowaniami z art. 284§2 kk, a i działania oskarżonej trafnie ujęte w opisie czynu zarzuconego i przypisanego stanowiły realizację tak nadużycia zaufania jak i przywłaszczenia mienia oraz biorąc pod uwagę podobny ciężar gatunkowy obu przestępstw, należało podzielić stanowisko prokuratora, iż wyeliminowanie przepisów art. 296§2 i 3 kk było błędem. Dodać trzeba, iż tak w piśmiennictwie, jak i w judykaturze taki zbieg przepisów przyjmuje się za dopuszczalny. Wskazują na to uwagi w publikacji i orzeczeniu przywołanym przez prokuratora w uzasadnieniu apelacji oraz przekonujące rozważania P. Kardasa w referacie: Zbieg przepisów art. 284 i 296 kk. Pozorny czy rzeczywisty problem ze wskazaniem właściwej podstawy kwalifikacji prawnej zamieszczonym w: Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, tom II, s. 1183 i nast..

Przyjmując powyższe stanowisko należało poddać modyfikacji również podstawę wymiaru kary. W sposób najpełniejszy społecznie ujemny i moralnie zarzucalny obraz czynu oddaje przepis art. 296§3 kk. Nie odzwierciedla go w sposób równie pełny proponowany przez prokuratora art. 294§1 kk, już chociażby z tego powodu, że dotyczy on mienia znacznej wartości, a oskarżonej przypisano nadużycie zaufania i przywłaszczenie mienia wielkiej wartości. Zatem reformacji wyroku należało dokonać na podstawie art. 437§1 kpk w sposób ujęty w punkcie 2 sentencji wyroku Sądu odwoławczego.

Kontrolując z urzędu rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji, co do kary wymierzonej D. K. (1), stwierdzić trzeba, iż ponad pięcioletni okres przemyślanej działalności przestępczej z wykorzystaniem, ze sprzeniewierzeniem się zaufaniu jej udzielonemu przez przełożonych i klientów banku, ukierunkowanej na uzyskanie wysokiej korzyści majątkowej i powodującej szkodę w wielkich rozmiarach wskazują na więcej niż znaczny stopień winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonej. Wprawdzie oskarżona nie była karana posiada dobrą opinie środowiskową, ale te okoliczności łagodzące, typowe przy przestępstwach tego rodzaju, nie przemawiają za tym, aby karę złagodzić. Zresztą dostrzegł je Sąd pierwszej instancji i miał na uwadze przy wymiarze kary. Kształtował ją także przy uwzględnieniu względów ogólno i szczególnie prewencyjnych, czemu dał wyraz w pisemnych motywach wyroku. Wobec powyższych uwag nie ma podstaw do modyfikacji wyroku w tej części.

Podzielić należało zarzuty, wnioski i argumentację apelacji oskarżyciela skierowane do rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji wydanego wobec oskarżonej M. N. (1). Zasadnie skarżący podnosi, iż Sąd pierwszej instancji, przy orzekaniu o odpowiedzialności karnej M. N. (1) za zarzucony jej czyn, pominął szereg okoliczności (błąd braku), które dostrzeżone i ocenione w sposób prawidłowy, w całokształcie materiału dowodowego i okoliczności ujawnionych na rozprawie, mogą doprowadzić do uznania zasadności twierdzeń prokuratora o wyczerpaniu przez oskarżoną swoim zachowaniem znamion art. 296§4 kk. Ponadto ponownego rozważenia wymaga czy przy ocenie dowodów stanowiących podstawę rozstrzygnięcia, a mianowicie zeznań K. R. czy wyjaśnień D. K. (1), Sąd Okręgowy nie wyciągnął zbyt daleko idące wniosku z co do kompletności dokumentacji kredytowej i staranności M. N. (1) przy podejmowaniu decyzji i podpisywaniu umowy kredytowej o kredyt nr(...).

Rozważenia wymagać będzie czy nie uznać za zasadną argumentację prokuratora niekompletności teczki kredytu nr (...)odwołującej się do tego, iż niekompletność dokumentacji kredytowej występowała w wielu postępowaniach kredytowych objętych jak i nieobjętych zarzutami, co wynika jednoznacznie z audytów z 2011i z 2014r., a i, odnośnie przedmiotowego kredytu, to w audycie z 2014r. (k. 1172-3) kontrolerzy wskazują wyraźnie na występujące braki w dokumentacji i to nie tylko te, jakie przyjmuje Sąd Okręgowy, a trafnie wymienia je prokurator w pierwszym i drugim akapicie na str. 5 uzasadnienia apelacji, a które zupełnie pomija Sąd pierwszej instancji.

Gdy chodzi o dbałość o kompletność dokumentacji kredytowej to to ponownego zastanowienia wymaga omawiana kwestia rozbieżnie interpretowana przez Sąd pierwszej instancji i skarżącego, z punktu widzenia interesów przede wszystkim D. K. (1), a w szczególności zagadnienie czy Sąd Okręgowy prawidłowo wnioskuje z zachowania D. K. (1), iż zadbała ona o to, aby dokumenty kredytu nr (...) były kompletne i taki stan miał miejsce, w sytuacji, gdy kilku dokumentów, w tym kluczowego -aktualnej księgi przychodów i rozchodów w tej teczce nie było, a przecież, jak podnosi prokurator oskarżona nie miała interesu w tym, aby takie dokumenty z teczki kredytowej usuwać. Jeśli miałaby tak robić, to raczej usuwałaby dokumenty fałszywe, które powinna weryfikować i zidentyfikować, jako takie, oskarżona M. N. (1). Tymczasem oskarżona M. N. (1), jak sama wyjaśnia, nie stwierdziła, aby teczka kredytu była niekompletna i nie stwierdziła w niej jakichkolwiek rozbieżności dotyczących danych klienta. Dopiero po wskazaniu nieprawidłowości przez przesłuchującego dostrzegła je. Zatem ponownego rozważenia wymaga podniesiona kwestia z uwzględnieniem przesłanek podniesionych przez prokuratora i czy one nie przemawiają za taką interpretacją staranności oskarżonej M. N. (1), jaką prezentuje oskarżyciel.

Prokurator powołuje się na to, iż ujawnione podczas audytu w 2011 r. nieprawidłowości w pracy D. K. (1) zobowiązywały M. N. (1) do wnikliwszego nadzoru nad pracą podwładnej, nawet, gdy nie było w tym zakresie wyraźnych poleceń kontrolerów. Należy zatem zastanowić się czy takowe być musiały, skoro z §11 Regulaminu organizacyjnego oddziału (...) S.A. wynika, iż dyrektor oddziału zobowiązany jest m.in. do nadzoru nad przestrzeganiem przez pracowników przepisów wewnętrznych banku oraz powszechnie obowiązujących przepisów prawa. A nadzór to pilnowanie i kontrolowanie kogoś, czegoś. Przepisy wewnętrzne nie określały dokładnie sposobu sprawowania nadzoru. Jednakże w sytuacji, jaka wtedy występowała, a więc przy stwierdzonych nieprawidłowościach w pracy D. K. (1) czy nie należałoby przyjąć za uzasadnioną taką kontrolę jej poczynań, o jakiej zeznaje świadek E. J., która szczegółowo weryfikuje dane wprowadzone do systemu przez pracownika, albowiem z jej doświadczenia z pracy w banku wiadomo, iż pracownicy mogą dopuszczać się pomyłek lub nadużyć, czy należy przychylić się do stanowiska Sądu pierwszej instancji i uznać za wystarczająca weryfikację danych, o jakiej mówili świadek K. R. czy świadek M. S., a mianowicie pobieżne i wybiórcze przeglądanie dokumentów. Chociaż i ci świadkowie mówią o tym, iż to od szczegółowości danej sprawy zależy sposób kontroli. Tak więc rozważenia będzie wymagało zagadnienie czy sprawa z kredytem R. L., przy tylu błędach w dokumentacji kredytowej i stwierdzonych nieprawidłowościach w pracy doradcy kredytowego wymagała większej skrupulatności w jej nadzorze i przy podejmowaniu decyzji kredytowej i czy taką sumiennością wykazała się M. N. (1).

Rozważenia wymaga także i to, iż gdyby nawet ograniczyć się do zakresu uchybień w dokumentacji kredytowej przyjętych przez Sąd pierwszej instancji, a mianowicie niezgodności w nr PESEL i wartości nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie spłaty kredytu oraz do takiego sposobu jej weryfikacji, o jakim mówią świadek K. R. i M. S., to czy ta ostatnia niezgodność, jako jedna z kluczowych przesłanek decydujących o wydaniu decyzji kredytowej i podpisania umowy kredytowej nie powinna być sprawdzana przez dyrektora banku, osobę decydująca o przyznaniu kredytu, a więc podpisującą decyzję kredytową i umowę kredytową i biorącą odpowiedzialność za te czynności i czy, jeśliby nawet pozostać w zasięgu ustaleń Sądu Okręgowego, niedostrzeżenie rozbieżności tak kluczowych danych nie wskazuje na pobieżność nie tylko w nadzorze nad pracą D. K. (1) w sprawdzaniu dokumentacji kredytowej, ale przede wszystkim w staranności w realizacji swoich obowiązków, jako dyrektora i decydenta w tej konkretnej sprawie kredytowej, dyrektora odpowiedzialnego przede wszystkim za swoje decyzje. I czy, przy takiej interpretacji powinności oskarżonej M. N. (1) argumentacja Sądu pierwszej instancji o przemyślanych i sprytnych zabiegach D. K. (1) fałszującej dokumentacje i tuszującej jej proceder może mieć istotne znaczenie dla odpowiedzialności karnej M. N. (1) za podejmowanie decyzji kredytowej i podpisywanie tej konkretnej umowy kredytowej.

Odnośnie jeszcze dookreślenia obowiązków dyrektora oddziału banku w kontekście znamion art. 296§1 kk, to wskazać należy, iż tak w orzecznictwie jak i piśmiennictwie przyjmuje się, iż przepis art. 296 § 1 kk posługuje się pojęciem "uprawnienia i obowiązki" w szerszym znaczeniu, odnoszącym się również do zasad prawidłowego gospodarowania. Wynikające z przepisu ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy obowiązki i uprawnienia nie zawsze zostają w pełni precyzyjnie określone. Ich doprecyzowanie może wynikać z innych niż samo powiernictwo źródeł, zwłaszcza zaś z samego charakteru prowadzonych spraw majątkowych lub działalności gospodarczej, charakteru pełnionej funkcji i wykonywanych czynności, istoty wykonywanych zadań czy rodzaju dokonywanych czynności, które nakazują działanie racjonalne, zgodne z zasadami sztuki zarządzania majątkiem i ogólnymi regułami prowadzenia działalności gospodarczej oraz przyjętym wewnętrznym podziałem obowiązków. Dlatego też traktować je należy szeroko i ujmować zarówno jako obowiązki i uprawnienia wynikające z odpowiednich regulacji prawnych, jak i jako wynikające z sytuacji nieokreślonych przepisami prawa, a będące realizacją zasad racjonalnego działania (zob. pod. P. Kardas, w: Komentarz do art. 296 Kodeksu karnego Stan prawny: 2016.02.13 Lex el.). Autor ten zauważa też, iż: „W warunkach gospodarki wolnorynkowej szczegółowa regulacja obowiązków i uprawnień podmiotów zajmujących się cudzymi sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą może pozostawać w kolizji z zasadami racjonalnego gospodarowania. Jednakże takie ścisłe i niepozostawiające "luzu decyzyjnego" określenie uprawnień i obowiązków mogłoby prowadzić do naruszenia zasady swobody obrotu i oznaczałoby nadmierne skrępowanie w sytuacjach ryzyka, wymagających indywidualnego podejścia, niejednokrotnie niekonwencjonalnego. Istnieje zatem konieczność pozostawienia podmiotom zajmującym się cudzymi sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą swoistej swobody pozwalającej na podjęcie w sytuacjach nietypowych i ryzykownych decyzji lub określenie sposobu postępowania. Dlatego też w odniesieniu do przypadków niedookreślenia zakresu uprawnień i obowiązków, jako dodatkowe kryterium należy przyjmować cywilnoprawną figurę wzorcowego "racjonalnego gospodarza", "sumiennego kupca" lub osoby zawodowo wykonującej określonego rodzaju działalność (por. art. 293 § 2 k.s.h., zgodnie z którym członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności) czy "dobrego gospodarza". Wskazane wyżej pojęcia określają człowieka, który własnym sprawom poświęca wystarczającą staranność i przezorność, przez co zmierza do ich najkorzystniejszego prowadzenia.” Zbieżne poglądy wyrażane są w orzecznictwie, bo np. SA w Katowicach w wyroku z dnia 14 grudnia 2012 r., II AKa 466/12 stwierdza m.in., iż brak odrębnego dokumentu precyzującego prawa i obowiązki sprawcy, jako członka zarządu, w żadnej mierze nie może prowadzić do jego exculpowania". W konsekwencji należy przyjąć, że "odpowiedzialności karnej z art. 296 k.k. podlega ten, kto mając świadomość konieczności dokonywania określonych czynności, wynikającą z zasad racjonalnego działania związanego z charakterem pełnionej funkcji oraz wykonywanych czynności mających zapewnić trafność oraz prawidłowość realizacji postawionych zadań, nie wykonuje ich należycie wiedząc, że stanowią one podstawę ostatecznych rozstrzygnięć w zakresie szeroko rozumianego zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą podmiotów wymienionych w tym przepisie i wyrządzając im znaczną szkodę majątkową. Tego rodzaju sytuacja odnosić się może do osoby będącej obowiązaną na podstawie przepisu ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą innej osoby, która mimo braku określonego rodzaju obowiązków osobiście je wykonuje i to sprzecznie z zasadami racjonalnego działania (zob. pod. SA w Lublinie w wyroku z dnia 18 sierpnia 2010 r., II AKa 186/10, KZS 2010, z. 12, poz. 61). Dobry gospodarz cechuje się odpowiednim przygotowaniem teoretycznym oraz doświadczeniem praktycznym. W sytuacjach podejmowania konkretnych decyzji majątkowych lub gospodarczych kieruje się racjonalnością postępowania, która zmierza do uzyskania uzasadnionych i możliwych do osiągnięcia korzyści ekonomicznych oraz nastawieniem mającym na celu dobro i interesy podmiotu, który reprezentuje (por. O. Górniok, Przestępstwo nadużycia zaufania zamiast karalnej niegospodarności, PUG 1993 nr 3 s. 4 i n.). Tak więc ponownej analizy wymaga kwestia czy brak szczegółowo określonych obowiązków dotyczących sposobu weryfikacji dokumentacji kredytowej przez dyrektora banku przygotowanej przez doradcę, jak i brak odpowiednich szkoleń zawodowych dotyczących tych kwestii mogą stanowić przeszkody do uznania, iż M. N. (1) mogła być podmiotem kwalifikowanym, zdolnym do poniesienia odpowiedzialności karnej za czyn z art. 296§1 kk i czy przywołane wyżej zasady racjonalnego działania, w sytuacji w jakiej podejmowała i podpisywała decyzję i umowę kredytową (konieczność szczegółowej weryfikacji dokumentacji przygotowanej przez D. K. (1), do pracy której były zastrzeżenia i w dokumentach były błędy i była ona niekompletna) nie zobowiązywały jej, jako dyrektora banku do starannego sprawdzania tej dokumentacji. Dodać trzeba, iż po stronie M. N. (1) nie wystąpiły żadne przeszkody, nie zgłasza ich oskarżona i obrońca, aby w taki wymagany sposób postąpić.

Podsumowując powyższe spostrzeżenia stwierdzić należy postawiony przez prokuratora zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na nierozważeniu przez Sąd pierwszej instancji wszystkich okoliczności istotnych dla odpowiedzialności karnej M. N. (1), jak również i na interpretacji niektórych niezgodnie z regułą swobodnej oceny dowodów jest zasadny. Powyższe uchybienia spowodowały konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku w stosunku do oskarżonej M. N. (1) i przekazania sprawy w tej części do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Szczecinie.

Z uwagi na powody uchylenia wyroku stwierdzić należy, iż nie ma potrzeby powtarzania całego postępowania dowodowego i bezpośredniego przesłuchiwania wszystkich świadków, lecz jedynie w zakresie dowodów, które miały wpływ na uchylenie wyroku, wskazywanych wyżej, a mianowicie kontrolerów sporządzających audyty w 2011 i 2014 r., dyrektorów banków wypowiadających się o swoich powinnościach, wnioskodawcy kredytu nr (...). Do pozostałych dowodów Sąd może skorzystać z ułatwienia z art. 442§3 kpk. Ponadto za celowe należy uznać dysponowanie przez Sąd orzekający nie tylko informacją o wynikach audytu w 2011 r., ale całym sprawozdaniem z tej czynności, celem uzupełnienia informacji o zakresie i charakterze nieprawidłowości w pracy D. K. (1), która przecież ma istotny wpływ na ocenę powinności M. N. (1), jako dyrektora banku zobowiązanego tak do ogólnego nadzoru nad pracą doradcy kredytowego, jak i szczegółowej kontroli jej efektów pracy przy podejmowaniu decyzji w konkretnej sprawie objętej zarzutem.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 437§2 kpk orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Małgorzata Jankowska Piotr Brodniak Stanisław Kucharczyk