Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia: SSO Tomasz Madej

Sędziowie: SSO Rafał Jerka

SSR del. Bożena Makowczenko (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Iwona Czyżewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 marca 2017 r. w Olsztynie

sprawy z powództwa W. Z.

przeciwko Izbie Administracji Skarbowej w O.

o ustalenie istnienia prawa do urlopu zdrowotnego i zobowiązanie do złożenia oświadczenia o udzieleniu powodowi urlopu zdrowotnego

na skutek apelacji powoda W. Z.

od wyroku Sądu Rejonowego IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Olsztynie

z dnia 12 stycznia 2017 r.

sygn. akt IV P 146/16

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSR Bożena Makowczenko SSO Tomasz Madej SSO Rafał Jerka

UZASADNIENIE

Powód W. Z. w pozwie przeciwko Izbie Celnej w O. reprezentowanej przez Dyrektora Izby Celnej w O. wniósł o ustalenie, iż posiada on prawo do urlopu zdrowotnego ma podstawie zawiadomienia o skierowaniu na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS z dnia 07 stycznia 2016 roku, na podstawie art. 139 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o Służbie Celnej (Dz.U. 2009.168.1323 z późn.zm.) w terminie od dnia 12 kwietnia 2016 roku do dnia 05 maja 2016 roku, a także o zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia o udzieleniu powodowi urlopu zdrowotnego na podstawie art. 139 cytowanej ustawy.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż powód został skierowany przez (...) na rehabilitację leczniczą w systemie stacjonarnym rozpoczynającą się w dniu 12 kwietnia 2016 roku, lecz w jego ocenie, pracodawca błędnie zinterpretował treść przepisu art. 139 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o służbie celnej, przyjmując, iż podstawą do udzielenie urlopu zdrowotnego może być jedynie skierowanie na leczenie uzdrowiskowe przez NFZ.

Pozwana Izba Celna w O. wniosła o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew podniesiono przede wszystkim, iż powód pełni służbę u pozwanej na podstawie administracyjnego stosunku mianowania, a także, iż przepis art. 139 ustawy o Służbie Celnej nie przewiduje możliwości udzielenia urlopu zdrowotnego na podstawie innej, niż skierowanie na leczenie uzdrowiskowe, bądź rehabilitację uzdrowiskową.

Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 12 stycznia 2017r. powództwo oddalił.

Ustalił następujący stan faktyczny:

Powód W. Z. jest funkcjonariuszem Izby Celnej w O.. Z uwagi na schorzenia narządu ruchu starał się o leczenie sanatoryjne. Z uwagi na długi termin oczekiwania na skierowanie na leczenie sanatoryjne z NFZ, W. Z. zdecydował się skorzystać z rehabilitacji leczniczej oferowanej przez ZUS. Po badaniach przeprowadzonych przez komicje lekarską ZUS powód został skierowany na rehabilitację leczniczą w systemie stacjonarnym. Zgodnie z obowiązującymi w ZUS procedurami, otrzymał jedynie pismo- zawiadomienie z dnia 07 stycznia 2016 roku o skierowaniu na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS w Sanatorium (...) w G..

Otrzymany z ZUS dokument W. Z. przedłożył Dyrektorowi Izby Celnej wraz z wnioskiem o przyznaniu mu urlopu zdrowotnego. Pismem z dnia 28 stycznia 2016 roku pozwany pracodawca odmówił udzielenia urlopu zdrowotnego, skazując, iż do jego udzielenia konieczne jest skierowanie na leczenie uzdrowiskowe oraz rehabilitację uzdrowiskową, a dokument otrzymany przez powoda z ZUS nie jest skierowaniem. W konsekwencji, W. Z. zwrócił się do ZUS o wyjaśnienie, czy pismo z dnia 11 lutego 2016 roku zastępuje skierowanie, w którym mowa w art. 139 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o Służbie Celnej (Dz.U. 2009.168.1323 z późn.zm.). W odpowiedzi z dnia 17 lutego 2016 roku ZUS poinformował powoda, iż art. 139 ustawy o Izbie Celnej dotyczy leczenia uzdrowiskowego w ramach NFZ, natomiast zawiadomienie o skierowaniu na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS zostało wydane w oparciu o Rozporządzenie z dnia 12 października 2001 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu kierowania przez ZUS na rehabilitację leczniczą oraz udzielania zamówień na usługi rehabilitacyjne. W. Z. ponownie zwrócił się do pracodawcy o udzielenie urlopu zdrowotnego i ponownie w piśmie z dnia 07 marca 2016 roku otrzymał decyzję odmowną, w której Dyrektor Izby Celnej podtrzymał wcześniejszą argumentację, zaznaczając, iż zawiadomienie o skierowaniu na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS, jakkolwiek jest prawidłowe, to jednak zostało wystawione na podstawie innych przepisów niż skierowanie na leczenie uzdrowiskowe, bądź rehabilitację uzdrowiskową w rozumieniu przepisu art. 139 ustawy o służbie celnej.

Ostatecznie, podczas odbywania turnusu rehabilitacyjnego powód przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Sąd I instancji wskazał, iż okoliczności faktyczne pozostawały między stronami w niniejszej sprawie bezsporne. Zauważył, iż zgodnie z treścią art. 139 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o Służbie Celnej (Dz.U. 2009.168.1323 z późn.zm.) funkcjonariuszowi, po upływie 5 lat służby, przysługuje płatny urlop zdrowotny z zachowaniem prawa do uposażenia. Urlopu zdrowotnego udziela kierownik urzędu na podstawie skierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową na okres ustalony w tym skierowaniu, nieprzekraczający jednak 30 kolejnych dni w każdym roku kalendarzowym.

Natomiast według art. 33 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.2015.581 z póżn.zm.) leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitacja uzdrowiskowa przysługuje świadczeniobiorcy na podstawie skierowania wystawionego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, które to skierowanie wymaga potwierdzenia przez oddział wojewódzki Funduszu właściwy ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy. Szczegółowo tryb i wzór skierowania zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 07 lipca 2011 roku w sprawie kierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową. Ustęp 1 § 2 cytowanego rozporządzenia stanowi, iż lekarz ubezpieczenia zdrowotnego wystawia skierowanie na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową, zwane dalej „skierowaniem” (…), natomiast zgodnie z ustępem 6 skierowanie przesyła się do oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w zamkniętej kopercie opatrzonej napisem (...) NA (...) albo (...) NA (...). Skierowanie może być przesłane przez świadczeniobiorcę wskazanego w skierowaniu. Po przeprowadzeniu szeregu czynności Oddział wojewódzki (...) potwierdza skierowanie jeżeli zostaną spełnione określone w Rozporządzeniu przesłanki, a potwierdzone skierowanie doręcza świadczeniobiorcy potwierdzone skierowanie nie później niż 14 dni przed dniem rozpoczęcia leczenia (§ 4).

O powyższym potwierdzonym skierowaniu jest właśnie mowa, zdaniem Sądu, w art. 139 ustawy Służbie Celnej.

Z kolei korzystanie z rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS odbywa się na podstawie innych przepisów. I tak, w myśl art. 69 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2016.963) do zakresu działania ZUS należy także prowadzenie prewencji rentowej obejmującej między innymi rehabilitację leczniczą ubezpieczonych zagrożonych całkowitą lub częściową niezdolnością do pracy, osób uprawnionych do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, a także osób pobierających rentę okresową z tytułu niezdolności do pracy. Zgodnie zaś z ust. 2 pkt 1 cytowanego przepisu ZUS w ramach prewencji rentowej kieruje ubezpieczonych i osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 1, do ośrodków rehabilitacyjnych. Szczegóły owego kierowania przez ZUS określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 października 2001 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu kierowania przez ZUS na rehabilitację leczniczą oraz udzielania zamówień na usługi rehabilitacyjne (Dz.U. 2001.131.1457). Zgodnie z powyższym rozporządzeniem leczący ubezpieczonego lub rencistę lekarz może sporządzić wniosek o rehabilitację leczniczą, natomiast o potrzebie takiej rehabilitacji w odniesieniu do konkretnej osoby orzeka lekarz orzecznik, który może zażądać od lekarza, który sporządził wniosek o rehabilitację leczniczą, udostępnienia dokumentacji medycznej ubezpieczonego oraz rencisty, którego wniosek dotyczy, lub udzielenia wyjaśnień i informacji w sprawie (§ 2). Oprócz trybu wnioskowego, o potrzebie rehabilitacji leczniczej lekarz orzecznik ZUS może orzec także orzekając w sprawie niezdolności do pracy dla celów rentowych, wykonując kontrolę prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich, a także orzekając o przedłużeniu okresu pobierania zasiłku chorobowego albo o okolicznościach uzasadniających przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego (§ 3). Zgodnie z § 4 lekarz orzecznik Zakładu wydaje orzeczenie o potrzebie rehabilitacji leczniczej ubezpieczonego albo rencisty, którzy rokują odzyskanie zdolności do pracy po przeprowadzeniu tej rehabilitacji. Orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu o potrzebie rehabilitacji leczniczej stanowi podstawę do skierowania przez Zakład na rehabilitację leczniczą ubezpieczonego albo rencisty (§ 5). Zakład kieruje na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej do: 1)ośrodków rehabilitacyjnych stanowiących własność Zakładu, 2)innych ośrodków rehabilitacyjnych (§ 6).

Nie ulega zatem wątpliwości, iż kwestie związane z leczeniem, bądź rehabilitacją uzdrowiskową (o których mowa w art. 139 ustawy o Służbie Celnej) są regulowane przez zupełnie inne przepisy, niż rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS.

Nadmienić przy tym należy, iż nieprzypadkowo ustawodawca w treści art. 139 ustawy o służbie celnej wskazał zamknięty katalog świadczeń zdrowotnych. W tym miejscu, mając także na względzie wykładnię celowościową art. 139 ustawy o służbie celnej, należy odnieść się do definicji zarówno leczenia uzdrowiskowego oraz rehabilitacji uzdrowiskowej, jak i rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS.

Dwa pierwsze z wymienionych świadczeń zostały określone w ustawie z dnia 28 lipca 2005 roku o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach uzdrowiskowych oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. 05.167.1399 z póżn. zm.). I tak, zgodnie z art. 2 pkt 1 cytowanej ustawy lecznictwo uzdrowiskowe stanowi zorganizowaną działalność polegającą na udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej, prowadzoną w uzdrowisku przez zakłady lecznictwa uzdrowiskowego przy wykorzystaniu warunków naturalnych takich, jak: właściwości naturalnych surowców leczniczych; właściwości lecznicze klimatu, w tym talasoterapia i subterraneoterapia oraz właściwości lecznicze mikroklimatu, a także towarzyszące temu zabiegi fizykalne. Według art. 4 i 5- lecznictwo uzdrowiskowe jest integralną częścią systemu ochrony zdrowia i prowadzi się je w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego zlokalizowanych w uzdrowiskach. Lecznictwo uzdrowiskowe jest prowadzone przy wykorzystaniu urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego służących do leczniczego wykorzystania naturalnych surowców leczniczych oraz właściwości leczniczych klimatu.

Natomiast rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS określona została w cytowanym wyżej art. 69 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2016.963) jako działania ZUS kierowane do ubezpieczonych zagrożonych całkowitą lub częściową niezdolnością do pracy, osób uprawnionych do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, a także osób pobierających rentę okresową z tytułu niezdolności do pracy.

Ministerstwo Zdrowia w następujący sposób przedstawia definicję rehabilitacji uzdrowiskowej – to zorganizowana działalność prowadzona w uzdrowisku przez zakłady lecznictwa uzdrowiskowego. Ma przywrócić pacjentowi zdrowie lub samodzielność ruchową i społeczną (możliwe do osiągnięcia dla danego stanu), wykorzystując naturalne surowce lecznicze oraz rehabilitacji leczniczej- działania mające na celu przywrócenie pełnej lub możliwej do osiągnięcia sprawności fizycznej i psychicznej, zdolności do pracy oraz poprawę jakości życia, a w warunkach stacjonarnych świadczenia są udzielane pacjentom, którzy ze względu na kontynuację leczenia wymagają kompleksowych świadczeń rehabilitacyjnych oraz całodobowego nadzoru lekarskiego i pielęgniarskiego ( www.mz.gov.pl/leczenie/). Natomiast rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej oparta jest na założeniach kompleksowego oddziaływania procedurami diagnostyczno - leczniczo - rehabilitacyjnymi i psychologicznymi oraz na szeroko prowadzonej edukacji zdrowotnej. Jej celem jest przywrócenie zdolności do pracy osobom, które w następstwie choroby są zagrożone długotrwałą niezdolnością do pracy i jednocześnie rokują odzyskanie tej zdolności po przeprowadzeniu rehabilitacji.

Zatem mając na względzie powyższe, przyjąć należy, iż nie znajduje poparcia w obowiązujących przepisach stanowisko strony powodowej, która zdaje się utożsamiać pojęcia leczenia i rehabilitacji uzdrowiskowej oraz rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS oraz skierowanie, które wydaje się w pierwszym z omawianych przypadków i zawiadomienie o tym, iż ZUS skierował daną osobę na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej. Tymczasem, ze względu na inny cel leczenia i rehabilitacji uzdrowiskowej- przywrócenie zdrowia lub samodzielności ruchowej i społecznej oraz rehabilitacji leczniczej- przywrócenie sprawności i zdolności do pracy, to ostatnie świadczenie, oferowane przez ZUS w ramach zapobiegania sytuacjom, gdy pracownik jest zmuszony wystąpić o rentę z tytułu niezdolności do pracy, bądź taką rentę już pobiera (także zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne), kierowane jest przede wszystkim do osób niezdolnych do pracy, zatem zasadne jest wówczas korzystanie ze zwolnienia lekarskiego. Zupełnie na marginesie należy zaznaczyć, iż powód w otrzymanym zawiadomieniu o skierowaniu na rehabilitację leczniczą został zobowiązany do podania nr NIP płatnika składek na ubezpieczenie społeczne (niezbędny w przypadku ewentualnej potrzeby wystawienia właśnie zaświadczenia lekarskiego o czasowej niezdolności do pracy).

W ocenie Sądu, w świetle powyższych rozważań, decyzję Dyrektora Izby Celnej należy uznać za słuszną i z uwagi na powyższe powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc w związku z § 9 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia MS z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (pkt II wyroku).

Apelację od wyroku Sądu I instancji złożył powód. Zaskarżył orzeczenie w całości zarzucając mu:

- dokonanie przez Sąd błędnych ustaleń faktycznych mogących mieć istotny wpływ na treść wyroku poprzez przyjecie przez Sąd, że ZUS w piśmie z dnia 17 lutego 2016r. poinformował powoda, iż art.139 ustawy o Izbie Celnej dotyczy leczenia uzdrowiskowego w ramach NFZ

- obrazę przepisów prawa materialnego w postaci przepisu art.139 ustawy o Służbie Celnej w związku z §1 pkt 1 i 2 , §2 i 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 października 2001r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kierowania przez ZUS na rehabilitacje leczniczą oraz udzielania zamówień na usługi rehabilitacyjne poprzez przyjęcie, że skierowanie na rehabilitację leczniczą w systemie stacjonarnym wystawione powodowi przez ZUS na podstawie w/w Rozporządzenia nie mieści się w prawnym pojęciu (zakresie) skierowania na leczenie i rehabilitację uzdrowiskową o którym mowa w art.139 w/w ustawy.

W związku z powyższym skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i ustalenie, że powód posiada prawo do urlopu zdrowotnego na podstawie zawiadomienia o skierowaniu na rehabilitacje leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS z dnia 7 stycznia 2016r. w świetle przepisu art.139 ustawy o Służbie Celnej w terminie tam podanym czyli od 12 kwietnia 2016r. do 5 maja 2017r. oraz o zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia o udzieleniu powodowi urlopu zdrowotnego w trybie art.139 ustawy o Służbie Celnej.

Powód wnosił także o zasadzenie na jego rzecz zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Wy uzasadnieniu apelacji skarżący podniósł, iż wyrok Sądu I instancji jest nieprawidłowy i powinien ulec zmianie. U źródeł jego wadliwości leży przede wszystkim , zdaniem skarżącego, wadliwa interpretacja prawna co do pojęć skierowania na leczenie i rehabilitację uzdrowiskową, o którym mowa w art. 139 ustawy o Służbie Celnej. Ponadto Sąd dokonał wadliwego ustalenia faktycznego, który potencjalnie mogło mieć istotny wpływ na treść wydanego wyroku. Zdaniem powoda bowiem Sąd Rejonowy nieprawidłowo ustalił, że jakoby w piśmie z 17.02.2016 roku ZUS poinformował powoda, że art. 139 ustawy o Służbie Celnej dotyczy leczenia uzdrowiskowego w ramach NFZ. Powód podkreślił, iż ZUS stwierdził, że przytoczone przez Dyrektora Izby Celnej podstawy prawne odmowy odnoszą się do leczenia uzdrowiskowego w ramach NFZ a nie, że do leczenia uzdrowiskowego odnosi się art. 139 ustawy o Służbie Celnej. Ponadto ZUS wskazał podstawy wydania skierowania na rehabilitację leczniczą t.j. rozporządzenia. Nie rozstrzygał natomiast czy skierowanie z art. 139 ustawy o Służbie Celnej swoim zakresem obejmuje skierowanie na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS. Błędne jest zatem przyjmowanie przez Sąd, że ZUS sam wskazał, iż art. 139 ustawy o Służbie Celnej nie ma zastosowania do powoda. Zdaniem ponadto skarżącego niezrozumiałym jest rozróżnianie przez Sąd zakresów pojęć leczenia i rehabilitacji uzdrowiskowej oraz rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS.

Dalej powód wskazał, że art. 139 ustawy o Służbie Celnej w obecnym kształcie różni się od poprzedniego brzmienia. Zmiana dokonana ustawą polegała na zamianie słów „skierowanie na leczenie sanatoryjne, profilaktyczne, rehabilitacyjne lub uzdrowiskowe” słowami „skierowanie na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową”. Zacytował część uzasadnienie ustawodawcy Projektu tej ustawy prawdzie obecnie ustawa Służbie Celnej w art. 139 D stanowi Urlopu powrotnego udziela kierownik urzędu na podstawie skierowania na leczenie sanatoryjne i profilaktycznych rehabilitant S. lub uzdrowiskowego , ale zakres tego skierowania mieści się w skierowaniu na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację leczniczą.

Zdaniem skarżącego, z powyższego wynika, że celem ustawodawcy nie było wyłączenie rehabilitacji leczniczej z katalogu świadczeń zdrowotnych wymienionych w art.139 ustawy o Służbie Celnej. W cytowanym uzasadnieniu wskazano wprost, że zmiana ta miała charakter jedynie redakcyjno – dostosowujący. Oznacza to zatem, że skierowanie z art.139 w/w ustawy swoim zakresem obejmuje również skierowanie na rehabilitację leczniczą.

W dalszej części apelacji skarżący podkreślał, że Sąd Najwyższy i Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie wskazywali , że właściwa analiza przepisów prawnych powinna opierać się nie tylko na analizie literalnego zapisu danego przepisu, ale na głębszej analizie systemowej. Taka systemowa analiza w zestawieniu z powyższym uzasadnieniem zmian dokonanych przez ustawodawcę dowodzi racji tez stawianych w pozwie i wadliwości zaskarżonego wyroku. Dodatkowo powód zaznaczył, że rehabilitacja lecznicza kierowana jest do ubezpieczonych zagrożonych całkowitą lub częściową niezdolnością do pracy. Nie oznacza to jednak automatycznie konieczności wystąpienia niezdolności do pracy. U powoda nie stwierdzono niezdolności do pracy pomimo tego otrzymał on skierowanie na rehabilitację leczniczą. W tym kontekście niezrozumiałe jest twierdzenie Sądu jakoby jedynym celem rehabilitacji leczniczej miałoby być przywrócenie zdolności do pracy i na tej podstawie stwierdzenie że rehabilitacja ta kierowana jest przede wszystkim do osób niezdolnych do pracy i zasadne jest korzystanie wówczas ze zwolnienia lekarskiego. Dalej skarżący podał, że art. 139 ustawy o Służbie Celnej nie wymienia żadnych podstaw prawnych wydania skierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową , nie wskazuje żadnego konkretnego rozporządzenia właściwego w tym zakresie. W związku z tym nie można wywodzić, że przepisy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 października 2001 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu kierowania przez ZUS na rehabilitację leczniczą oraz udzielania zamówień na usługi rehabilitacyjne nie mogą być podstawą do uzyskania płatnego urlopu zdrowotnego w trybie art. 139 ustawy o Służbie Celnej. Wskazał dalej skarżący, że powód załączył na rozprawie pismo, z którego wynika, że istniała ogólna interpretacja Ministerstwa Finansów korzystna dla powoda i zgodna z jego poglądami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest pozbawiona jakichkolwiek podstaw i tak oceniona podlegała oddaleniu.

Argumentacja bowiem przedstawiona przez skarżącego nie przekonuje i pozostaje bez skutków dla zaskarżonego orzeczenia. Sąd Okręgowy w pełni podziela argumenty i stanowisko prezentowane przez Sąd Rejonowy.

Przedmiotem analizy w omawianej sprawie było uprawnienie powoda do urlopu zdrowotnego, który to urlop źródło swe – na datę wyrokowania Sądu I Instancji – znajdował w art.139 ustawy o Służbie Celnej. Nadmienić w tym miejscu należy, iż ustawą z dnia 16 listopada 2016r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948) , która weszła w życie z dniem 1 marca 2017r., dotychczas obowiązująca ustawa o Służbie Celnej została uchylona. Poprzednio obowiązujący przepis art.139 ustawy o Służbie Celnej powtórzony został w art.217 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, a brzmi on: „funkcjonariuszowi, po upływie 5 lat służby, przysługuje płatny urlop zdrowotny z zachowaniem prawa do uposażenia. Urlopu zdrowotnego udziela kierownik jednostki organizacyjnej na podstawie skierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową na okres ustalony w tym skierowaniu, nieprzekraczający jednak 30 kolejnych dni w każdym roku kalendarzowym.”

Spełnienie zatem przez funkcjonariusza służby celnej przesłanek opisanych w tym uregulowaniu warunkowało udzielenie urlopu zdrowotnego zgodnie z wnioskiem.

W przekonaniu Sądu Okręgowego dokonana została w uzasadnieniu orzeczenia Sądu Rejonowego obszerna i wnikliwa analiza tych przesłanek i Sąd Okręgowy w pełni ją podziela. Analiza ta nie jest li tylko analizą opartą na wykładni literalnej, ale jest analizą głębszą, systemową.

Ustawodawca bowiem wskazując przesłanki uprawniające funkcjonariusza do nabycia prawa do owego urlopu wprawdzie – jak podnosi to w apelacji skarżący – nie powołuje się na konkretne rozporządzenie i nie podaje podstaw prawnych wydania skierowania będącego podstawą do udzielenia tego urlopu, to jednak formułuje dyspozycję art.139 w/w ustawy w sposób na tyle jasny i konkretny, że pozwala na prawidłową interpretację tego uregulowania. Mowa mianowicie w tym przepisie o tym, że funkcjonariuszowi, po upływie 5 lat służby, przysługuje płatny urlop zdrowotny z zachowaniem prawa do uposażenia. Urlopu zdrowotnego udziela kierownik urzędu na podstawie skierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową na okres ustalony w tym skierowaniu, nieprzekraczający jednak 30 kolejnych dni w każdym roku kalendarzowym.

A zatem przedłożenie przez funkcjonariusza skierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację leczniczą skutkuje obowiązkiem kierownika urzędu udzielenia urlopu zdrowotnego.

Skoro tak, należy upatrywać źródła, na podstawie którego takie skierowanie może być wydane. Słusznie, w ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji wskazuje na ustawę z dnia 28 lipca 2005 roku o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. 05.167.1399 z póżn. zm.). W tym akcie prawnym bowiem zawarta jest definicja leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji uzdrowiskowej. I tak, zgodnie z art. 2 pkt 1 cytowanej ustawy lecznictwo uzdrowiskowe stanowi zorganizowaną działalność polegającą na udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej, prowadzoną w uzdrowisku przez zakłady lecznictwa uzdrowiskowego przy wykorzystaniu warunków naturalnych takich, jak: właściwości naturalnych surowców leczniczych; właściwości lecznicze klimatu, w tym talasoterapia i subterraneoterapia oraz właściwości lecznicze mikroklimatu, a także towarzyszące temu zabiegi fizykalne.

Z kolei, rehabilitacja uzdrowiskowa to zorganizowaną działalność prowadzona w uzdrowisku przez zakłady lecznictwa uzdrowiskowego, mającą na celu przywrócenie pacjentowi zdrowia lub możliwej do osiągnięcia dla danego stanu samodzielności ruchowej i społecznej, przy wykorzystaniu naturalnych surowców leczniczych.

Dalej, określenia dotyczące pojęć leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji uzdrowiskowej podane w wyżej cytowanej ustawie powiązane są z uregulowaniami zawartymi w art. 33 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.2015.581 z póżn.zm.). Zgodnie z nim leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitacja uzdrowiskowa przysługuje świadczeniobiorcy na podstawie skierowania wystawionego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, które to skierowanie wymaga potwierdzenia przez oddział wojewódzki Funduszu właściwy ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy. Szczegółowo tryb i wzór skierowania zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 07 lipca 2011 roku w sprawie kierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową. Ustęp 1 § 2 cytowanego rozporządzenia stanowi, iż lekarz ubezpieczenia zdrowotnego wystawia skierowanie na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową, zwane dalej „skierowaniem” (…), natomiast zgodnie z ustępem 6 skierowanie przesyła się do oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w zamkniętej kopercie opatrzonej napisem (...) albo (...)Skierowanie może być przesłane przez świadczeniobiorcę wskazanego w skierowaniu. Po przeprowadzeniu szeregu czynności Oddział wojewódzki (...) potwierdza skierowanie jeżeli zostaną spełnione określone w Rozporządzeniu przesłanki, a potwierdzone skierowanie doręcza świadczeniobiorcy potwierdzone skierowanie nie później niż 14 dni przed dniem rozpoczęcia leczenia (§ 4).

Słusznie Sąd Rejonowy wskazuje, że to o powyższym potwierdzonym skierowaniu jest właśnie mowa w art. 139 ustawy Służbie Celnej.

Korzystanie natomiast z rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS odbywa się na podstawie innych przepisów. I tak, w myśl art. 69 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2016.963) do zakresu działania ZUS należy także prowadzenie prewencji rentowej obejmującej między innymi rehabilitację leczniczą ubezpieczonych zagrożonych całkowitą lub częściową niezdolnością do pracy, osób uprawnionych do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, a także osób pobierających rentę okresową z tytułu niezdolności do pracy. Zgodnie zaś z ust. 2 pkt 1 cytowanego przepisu ZUS w ramach prewencji rentowej kieruje ubezpieczonych i osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 1, do ośrodków rehabilitacyjnych. Szczegóły owego kierowania przez ZUS określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 października 2001 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu kierowania przez ZUS na rehabilitację leczniczą oraz udzielania zamówień na usługi rehabilitacyjne (Dz.U. 2001.131.1457). Zgodnie z powyższym rozporządzeniem leczący ubezpieczonego lub rencistę lekarz może sporządzić wniosek o rehabilitację leczniczą, natomiast o potrzebie takiej rehabilitacji w odniesieniu do konkretnej osoby orzeka lekarz orzecznik, który może zażądać od lekarza, który sporządził wniosek o rehabilitację leczniczą, udostępnienia dokumentacji medycznej ubezpieczonego oraz rencisty, którego wniosek dotyczy, lub udzielenia wyjaśnień i informacji w sprawie (§ 2). Oprócz trybu wnioskowego, o potrzebie rehabilitacji leczniczej lekarz orzecznik ZUS może orzec także orzekając w sprawie niezdolności do pracy dla celów rentowych, wykonując kontrolę prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich, a także orzekając o przedłużeniu okresu pobierania zasiłku chorobowego albo o okolicznościach uzasadniających przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego (§ 3). Zgodnie z § 4 lekarz orzecznik Zakładu wydaje orzeczenie o potrzebie rehabilitacji leczniczej ubezpieczonego albo rencisty, którzy rokują odzyskanie zdolności do pracy po przeprowadzeniu tej rehabilitacji. Orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu o potrzebie rehabilitacji leczniczej stanowi podstawę do skierowania przez Zakład na rehabilitację leczniczą ubezpieczonego albo rencisty (§ 5). Zakład kieruje na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej do: 1)ośrodków rehabilitacyjnych stanowiących własność Zakładu, 2)innych ośrodków rehabilitacyjnych (§ 6).

Nie ulega zatem wątpliwości, iż kwestie związane z leczeniem, bądź rehabilitacją uzdrowiskową (o których mowa w art. 139 ustawy o Służbie Celnej) są regulowane przez zupełnie inne przepisy, niż rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS.

Porównanie treści obu tych uregulowań daje zatem podstawę do tego by podzielić argumentację zawartą w uzasadnieniu wyroku Sądu Rejonowego a tym samym ocenić apelację jako pozbawioną podstaw o czym, na podstawie art.385 kpc, orzeczono jak w wyroku.

O kosztach procesu rozstrzygnięto zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu o jakiej mowa w art. 98§1 kpc.

SS0 Rafał Jerka SSO Tomasz Madej SSR Bożena Makowczenko