Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 września 2015 roku Znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił W. S. prawa do renty rodzinnej, gdyż orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 20 sierpnia 2015 r. nie został on uznany za całkowicie niezdolnego do pracy

/decyzja k. 66 – 66 odwrót akt ZUS/.

Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 15 września 2015r wniósł W. S. wskazując, że niesłusznie został pozbawiony świadczeń, które otrzymywał po ukończeniu 18 lat na podstawie decyzji lekarzy orzeczników z dnia 20 sierpnia 2015 r /odwołanie k. 3 - akt VIII U 2584/15 /.

Decyzją z dnia 2 września 2015 roku Znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił W. S. prawa do renty socjalnej, wskazując, że ubezpieczony nie został uznany przez komisję lekarską w orzeczeniu z dnia 20 sierpnia 2015 r. za całkowicie niezdolnego do pracy /decyzja ZUS k. 65 akt ZUS/.

Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 15 września 2015 r wniósł W. S. wskazując, że niesłusznie został pozbawiony świadczeń, które otrzymywał po ukończeniu 18 lat na podstawie decyzji lekarzy orzeczników z dnia 20 sierpnia 2015 r /odwołanie k. 3 /.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie wywodząc jak w zaskarżonych decyzjach /odpowiedź na odwołanie k. 5 – akt o sygn. VIII U 2584/15 , odpowiedź na odwołanie k. 5 akt o sygn. VIII U 2583/15 /.

Na podstawie art. 219 k.p.c. Sąd Okręgowy w Łodzi połączył do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy o sygn. akt VIII U 2583/15 ze sprawą VIII U 2584/15 i postanowił prowadzić je dalej pod sygn. akt VIII U 2583/15 /zarządzenie k.7 w aktach VIII U 2584/15 /.

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił co następuje:

Wnioskodawca W. S. urodził się (...)

Od dnia 01 października 2003 roku do 30 czerwca 2015 roku wnioskodawca ma przyznane prawo do renty socjalnej /bezsporne, decyzja – k. 5 - plik I akt ZUS/

W dniu 16 lutego 1999 roku zmarł ojciec wnioskodawcy J. S. .

/ odpis skrócony aktu zgonu– k. 5 akt ZUS

Od 16 lutego 1999 roku przyznano wnioskodawcy rentę rodzinną do 30 czerwca 2015 roku. / decyzja k. 10 akt ZUS, bezsporne/.

W dniu 15 maja 2015 roku wnioskodawca wystąpił z wnioskiem o ponowne ustalenie prawa do renty rodzinnej i socjalnej /bezsporne, wniosek – k. 54 akt ZUS/

Lekarz Orzecznik ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznał u wnioskodawcy upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim , wodogłowie wrodzone.

Orzeczeniem z dnia 19 czerwca 2015 roku Lekarz Orzecznik ZUS uznał, że wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do pracy

/orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS – k. 58 – 58 odwrót dokumentacji medycznej akt ZUS, opinia lekarska Lekarza Orzecznika ZUS – k. 28 dokumentacji orzeczniczo- lekarskiej ZUS/

W dniu 28 lipca 2015 roku wnioskodawca złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 19 czerwca 2015 roku /wniosek – k. 61 dokumentacji orzeczniczo- lekarskiej ZUS/

Komisja Lekarska ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawcy oraz po dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznała u wnioskodawcy upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim, wodogłowie wrodzone.

Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 20 sierpnia 2015 roku uznała, że wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do pracy

/orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS – k. 64 akt ZUS, opinia lekarska Komisji Lekarskiej ZUS – k. 45 dokumentacji orzeczniczo- lekarskiej ZUS/

W wyniku powyższego orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 20 sierpnia 2015 roku organ rentowy dwoma decyzjami z dnia 2 września 2015 roku odmówił W. S. prawa do renty rodzinnej oraz prawa do renty socjalnej. /decyzje - k. 65 – 66 akt ZUS/.

W wyniku odwołania się do sądu ubezpieczeń społecznych przeprowadzono postępowanie sądowe w czasie którego u wnioskodawcy rozpoznano upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim z zaburzeniami zachowania z praktycznym funkcjonowaniem na poziomie upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym, jak i wodogłowie wrodzone. Z punktu widzenia psychiatrycznego wnioskodawca jest nadal całkowicie niezdolny do pracy trwale tj., po dniu 30 czerwca 2015 r. Całkowita niezdolność do pracy istniała w dniu wydania decyzji przez organ rentowy tj., w dniu 20 sierpnia 2015 r. W. S. pod względem ilorazu inteligencji mieści się w graniach upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim, ale towarzyszące zaburzenia zachowania i praktyczne funkcjonowanie społeczne powoduje, iż należy uznać, że jest to poziom umiarkowanego upośledzenia umysłowego. Powód nie nabywa nowych umiejętności, nie przystosowuje się do nowych sytuacji. Błędne jest koncentrowanie się w orzecznictwie jedynie na wynikach testów badających iloraz inteligencji bez uwzględnienia zaburzeń towarzyszących a zwłaszcza zaburzeń funkcjonowania społecznego. Stan zdrowia i naruszenie sprawności organizmu pozostaje u wnioskodawcy niezmienne od wielu lat. Niezdolność ma charakter trwały i trwa od dzieciństwa.

/ pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu psychiatrii G. P. k. 9 – 11, pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu psychiatrii G. P. k. 22, pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu psychiatrii K. K.. k 32 – 34, pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu psychiatrii K. K. k. 66 /.

Z punktu widzenia neurologicznego wnioskodawca jest zdolny do pracy mimo rozpoznania u niego wrodzonego wodogłowia z upośledzeniem umysłowym bez istotnego ograniczenia sprawności ruchowej / pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. J. Z. k. 12 – 13 – 13 odwrót/.

Wnioskodawca mieszka cały czas z siostrą. Rano matka przygotowuje mu posiłek, kontroluje wraz z siostrą na bieżąco jego zachowanie w ciągu dnia, kontroluje jego stan zdrowia zawożąc go do poradni neurologicznej i psychologicznej. Ukończył edukację na szkole podstawowej specjalnej. Nigdy nie pracował zawodowo.

/ zeznania świadka A. D. e- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2017 r 00:08:33 – 00:13:37 płyta CD k. 83/.

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dokumentów znajdujących się w załączonych aktach organu rentowego, w oparciu o dokumentację medyczną znajdującą się w aktach sprawy oraz w oparciu o opinię biegłych psychiatry i neurologa a także w oparciu o zeznania świadka A. D. z których wynika, że poziom funkcjonowania społecznego wnioskodawcy uzasadnia zaliczenie go do poziomu umiarkowanego upośledzenia umysłowego pomimo tego, że pod względem inteligencji mieści się w granicach upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim.

Oceniając dowód z powyższych opinii, Sąd uznał je za wiarygodne, gdyż zostały sporządzone przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń wnioskodawcy, w oparciu analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej i bezpośrednie badanie. Biegli określili schorzenia występujące u badanego, ocenili ich znaczenie dla zdolności do pracy. Opinie zostały wyczerpująco uzasadnione a końcowe wnioski orzecznicze wynikają w sposób logiczny z ich treści. Zdaniem Sądu, opinie są rzetelne, nie zawierają braków i wyjaśniają wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd nie podzielił zastrzeżeń organu rentowego wystosowanych pod adresem opinii biegłego psychiatry G. P., która została dodatkowo uzupełniona opinią drugiego biegłego sądowego psychiatry K. K.. Opinie biegłych psychiatrów są spójne i dają wystarczający obraz stanu zdrowia wnioskodawcy z punktu widzenia występujących u niego schorzeń psychiatrycznych. W ocenie Sądu Okręgowego, powyższe opinie biegłych psychiatrów wyczerpująco odpowiadają na zastrzeżenia organu rentowego zostały wydane po przeprowadzeniu stosownych badań w oparciu o analizę znajdującej się w aktach sprawy dokumentacji medycznej wnioskodawcy obejmującej również stan zdrowia wnioskodawcy z punktu wiedzenia psychologicznego, zapoznano się z opinią psychologiczną. W ocenie Sądu Okręgowego, powyższe opinie biegłych psychiatrów wystarczająco odpowiadają na zastrzeżenia organu rentowego i brak jest podstaw dla dopuszczenia dowodu z opinii biegłego lekarza psychologa, zwłaszcza, ze dotychczasowi biegli nie widzieli takiej potrzeby.

Zdaniem Sądu, opinie biegłych psychiatrów są spójne, rzetelne, a wynikające z niej wnioski logiczne i prawidłowo uzasadnione. Opinie nie zawierają braków i wyjaśniają wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Fakt, że nie ma ona treści, odpowiadającej organowi rentowemu nie może mieć w tym wypadku znaczenia.

W ocenie Sądu nie ma podstaw do tego by podważać wiarygodność i moc dowodową opinii biegłych, a kwestia daty powstawania całkowitej niezdolności do pracy odwołującego się została dostatecznie wyjaśniona.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania wnioskodawcy zasługują na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie kwestią sporną była okoliczność, czy wnioskodawca jest osobą całkowicie niezdolną do pracy. Okoliczność ta bowiem stanowi niezbędną przesłankę do przyznania W. S. dalszego prawa do świadczeń będących przedmiotem złożonych odwołań.

Stosownie do art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej (Dz.U. z 2003 roku Nr 135 poz. 1268 ) renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia, w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej przed ukończeniem 25 roku życia albo w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. Zgodnie z ust 2 osobie, która spełnia warunki określone w ust. 1, przysługuje: 1) renta socjalna stała - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała; 2) renta socjalna okresowa - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa.

Stosownie do art. 5, ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227) niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne /art. 13 ust. 1/.

Stosownie do art. 14 ust. 1 i 2a w/w ustawy oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia m. in. daty powstania niezdolności do pracy, trwałości niezdolności do pracy, związku przyczynowego niezdolności do pracy z określonymi okolicznościami dokonuje lekarz orzecznik ZUS, od którego orzeczenia osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia.

Z przepisu art. 4 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej wynika, że warunkiem koniecznym przyznania prawa do renty jest stwierdzona całkowita niezdolność do pracy.

Stosownie do art. 65 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.

Zgodnie z art. 67 ust 1 cytowanej ustawy uprawnieni do renty rodzinnej są członkowie rodziny spełniający warunki określone w art. 68-71, w tym dzieci własne.

Stosownie do dyspozycji art. 68 ust 1 ustawy dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej: 1) do ukończenia 16 lat; 2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo 3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2. Zgodnie z ust 2 jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.

Z dokonanych na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego ustaleń, a w szczególności opinii biegłych specjalistów z zakresu psychiatrii wynika jednoznacznie, że zostały spełnione warunki do zmiany skarżonej decyzji i przyznania odwołującemu się prawa do renty socjalnej i prawa do renty rodzinnej gdyż stwierdzone u wnioskodawcy schorzenia powodują u niego całkowitą niezdolności do pracy.

Jak wynika bowiem z opinii biegłych psychiatrów rozpoznano u wnioskodawcy upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim z zaburzeniami zachowania z praktycznym funkcjonowaniem na poziomie upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym. Z punktu widzenia psychiatrycznego wnioskodawca jest nadal całkowicie niezdolny do pracy trwale tj., po dniu 30 czerwca 2015 r. Całkowita niezdolność do pracy istniała w dniu wydania decyzji przez organ rentowy tj., w dniu 20 sierpnia 2015 r. W. S. pod względem ilorazu inteligencji mieści się w graniach upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim, ale towarzyszące zaburzenia zachowania i praktyczne funkcjonowanie społeczne powoduje, iż należy uznać, że jest to poziom umiarkowanego upośledzenia umysłowego. Wnioskodawca nie nabywa nowych umiejętności, nie przystosowuje się do nowych sytuacji. Błędne jest koncentrowanie się w orzecznictwie jedynie na wynikach testów badających iloraz inteligencji bez uwzględnienia zaburzeń towarzyszących a zwłaszcza zaburzeń funkcjonowania społecznego. Stan zdrowia i naruszenie sprawności organizmu pozostaje u wnioskodawcy niezmienne od wielu lat. Niezdolność ma charakter trwały i trwa od dzieciństwa.

Należy zauważyć, że dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. W świetle art. 286 k.p.c. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub z opinii instytutu, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 II CR 817/73 nie publ.).

Zebrany w sprawie materiał dowodowy a w szczególności dowód z opinii dwóch biegłych psychiatrów, dają podstawy do wskazania, że W. S. jest osobą całkowicie niezdolną do pracy z powodu naruszenia sprawności, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia i niezdolność ta ma charakter trwały.

Z dokonanych ustaleń Sądu wynika, że wnioskodawca jest zdolny do pracy z punktu widzenia schorzeń o podłożu neurologicznym co nie ma znaczenia gdy z punktu widzenia schorzeń psychiatrycznych pozostaje osobą całkowicie niezdolną do pracy.

Powyższe oznacza, że wnioskodawca jest uprawniony w świetle wyżej zacytowanych regulacji prawnych do uzyskania prawa do renty socjalnej i rodzinnej.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na postawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzje ZUS i przyznał W. S. prawo do renty rodzinnej poczynając od 1 lipca 2015 r. (od dnia następnego po dniu do którego poprzednio miał przyznane świadczenie ) oraz przyznał prawo do renty socjalnej od 1 lipca 2015 r.( od dnia następnego po dniu do którego miał przyznane świadczenie ).

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy rozstrzygnął stosownie do wyników postępowania i na podstawie art. 98 k.p.c. obciążył Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. obowiązkiem zwrotu na rzecz wnioskodawcy W. S. kwoty 180 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika procesowego wnioskodawcy Sąd ustalił na podstawie § 12 ust. 2 (w brzmieniu obowiązującym do spraw wszczętych po dniu 31 lipca 2015 roku), w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461 ze zm.), mając na uwadze, że zgodnie z § 21 obowiązującego od dnia 1 stycznia 2016 roku rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U z 2015 r, poz. 1800) do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu, któremu udzielić zgody na wypożyczenie akt rentowych.

D.D- Z.